SƯ TỬ VÀ CỪU

Sự đơn độc là sự thật cuối cùng. Người ta đến trong đơn độc và đi trong đơn độc; giữa hai sự đơn độc này chúng ta tạo ra nhiều mối quan hệ khác nhau, chỉ để lừa dối chính mình vì trong cuộc sống chúng ta vẫn luôn đơn độc. Nhưng sự đơn độc không phải là yếu tố khiến chúng ta buồn phiền; nó là yếu tố mà chúng ta nên vui về nó. Có hai từ ngữ trong từ điển người ta định nghĩa nó giống nhau nhưng trong cuộc sống thì chúng có ý nghĩa trái nghịch nhau. Một là sự cô đơn, một là sự đơn độc. Chúng không đồng nghĩa với nhau.

Sự cô đơn là trạng thái tiêu cực, giống như bóng tối. Sự cô đơn có nghĩa là bạn nhớ nhung một ai đó và bạn cảm thấy lo sợ giữa vũ trụ bao la này. Sự đơn độc có ý nghĩa hoàn toàn khác: Nó không có nghĩa là bạn nhớ nhung một ai đó, nó có nghĩa là bạn đã tìm được chính mình. Nó hoàn toàn mang tính tích cực.

Khi bạn tìm được chính mình, người ta tìm được ý nghĩa của cuộc sống, niềm vui của cuộc sống, sự huy hoàng của cuộc sống. Việc tìm được chính mình là một khám phá vĩ đại nhất trong đời người, sự khám phá này chỉ có thể xuất hiện khi bạn sống đơn độc. Khi ý thức của bạn không hề bị đè nặng bởi bất cứ thứ gì, bởi bất kỳ ai, khi hữu thức của bạn hoàn toàn trống rỗng trong sự trống rỗng đó, trong trạng thái hư không đó, điều kỳ diệu sẽ xảy ra.

Điều kỳ diệu ở đây là: khi không có gì để hữu thức có thể ý thức được, nó quay trở về với chính nó. Nó trở thành một chiếc vòng tròn. Khi nhận thấy rằng không còn một rào cản nào cả, không có một đối tượng nào cả, không có một đối tượng nào cả, nó quay trở lại với nguồn tạo ra nó. Khi chiếc vòng tròn này được hoàn tất, bạn không còn là một người bình thường nữa; bạn đã trở thành một phần của sự ngoan đạo vây quanh đời sống này. Bạn không còn là chính mình nữa; bạn đã trở thành một phần của toàn bộ vũ trụ. Lúc này nhịp tim của bạn là nhịp tim của vũ trụ.

Đây là điều thần bí đã được tìm hiểu trong suốt nhiều thế hệ qua. Không có trải nghiệm nào khác mê ly hơn, vui sướng hơn. Trải nghiệm này thay đổi toàn bộ quan điểm của bạn: Ở những nơi trước đây là bóng tối thì giờ đây tràn ngập ánh sáng; ở những nơi trước đây là đau khổ giờ đây tràn ngập niềm vui sướng; ở những nơi trước đây là sự tức giận, căm thù, chiếm hữu, ganh tị, giờ đây tràn ngập lòng yêu thương. 

Mặt khác bạn không còn là bản ngã cũ kỹ của mình nữa; cái cũ đã biến mất để nhường chỗ cho cái mới. Bản ngã cũ kỹ đã chết; bản ngã trinh nguyên xuất hiện, nó thuộc về cái vô hạn.

Chính vì trải nghiệm này mà các nhà tiên tri của Upanishads đã phát biểu rằng nhân loại là amritasya putrah - “những người con của sự bất diệt”.

Trừ khi bạn biết được rằng mình là một linh hồn bất diệt, là một phần của cái trọn vẹn, bạn sẽ luôn lo sợ về cái chết. Bạn lo sợ về cái chết bởi vì bạn không ý thức được nguồn sống bất diệt trong bạn. Một khi bạn đã nhận ra được sự bất diệt trong linh hồn mình, cái chết sẽ trở thành một lời nói dối trong sự sống. Cái chết chưa bao giờ xảy ra, không bao giờ xuất hiện và sẽ không bao giờ xuất hiện. Cái chết chỉ là sự biến đổi hình thức, mức độ nhưng không hề có sự gián đoạn. Sự bất diệt trong quá khứ và sự bất diệt trong tương lai đều thuộc về bạn, đều tồn tại trong chính bạn.

Đức Phật Gautama vẫn luôn nhấn mạnh một từ ngữ quan trọng trong suốt bốn mươi năm, từ ngữ đó là sammasati - có nghĩa là - “sự ghi nhớ đúng đắn”. Bạn ghi nhớ nhiều thứ (bạn có thể trở thành một cuốn Từ điển bách khoa; tâm hồn bạn có khả năng ghi nhớ được mọi thư viện trên toàn thế giới) nhưng đó không phải là sự ghi nhớ đúng đắn. Chỉ có một sự ghi nhớ đúng đắn duy nhất: khoảnh khắc bạn nhớ được chính mình.

Đức Phật Gautama minh họa lời dạy của mình bằng một câu chuyện cổ kể về một con sư tử cái nọ, nó đang mang thai, trong khi nó đang nhảy từ ngọn đồi này sang ngọn đồi khác, bên dưới là bầy cừu đang gặm cỏ thì nó sinh con. Con của nó rơi xuống giữa bầy cừu và được bầy cừu nuôi dưỡng. Theo lẽ tự nhiên, nó tin rằng nó cũng là một con cừu. Nó cảm thấy hơi lạ vì nó to lớn hơn và có màu lông khác hơn các con cừu nhưng nó nghĩ rằng có lẽ là do tạo hóa ban cho nó như thế. Nó được nuôi lỡn và trở thành một loài thú ăn cỏ.

Một hôm, có một con sư tử già đi săn tìm thức ăn, nó đến gần bầy cừu và nó không thể tin vào mắt mình. Giữa bầy cừu có một con sư tử non vạm vỡ và bầy cừu chẳng tỏ vẻ gì sợ hãi cả. Nó quên mất việc săn mồi của mình; nó đuổi theo bầy cừu... và nó càng ngạc nhiên hơn khi con sư tử non kia cũng bỏ chạy cùng bầy cừu. Cuối cùng thì nó cũng bắt được con sư tử non này. Con sư tử non khóc lóc và nói với con sư tử già rằng “Xin hãy tha cho tôi, hãy để tôi chạy theo đồng loại của tôi!”.

Nhưng con sư tử già lôi nó đến một bờ hồ gần đó (mặt hồ không gợn sóng, phẳng như một tấm gương soi) con sư tử già buộc nó phải nhìn hình ảnh phản chiếu của nó dưới mặt hồ. Một sự thay đổi đột nhiên xuất hiện. Ngay khi con sư tử non nhận ra được nó là ai, nó gầm lên thật lớn, toàn thung lũng vang dội tiếng gầm của nó. Trước đó nó chưa bao giờ gầm lên như thế vì nó chưa bao giờ nghĩ rằng nó không phải là loài cừu.

Con sư tử già nói “Công việc của ta đã xong; giờ thì tự ngươi quyết định lấy. Ngươi có muốn quay trở về với bầy cừu của ngươi nữa không?”.

Con sư tử non mỉm cười. Nó nói “Xin hãy tha lỗi cho cháu, cháu đã hoàn toàn quên mất cháu là ai. Cháu rất biết ơn bác khi bác giúp cháu nhớ lại được mình là ai”.

Đức Phật Gautama đã từng nói “Chức năng của người thầy là giúp bạn nhớ được bạn là ai”. Bạn không phải là một phần của thế gian trần tục này; quê hương của bạn là sự thiêng liêng. Bạn bị lạc đường trong sự quên lãng bạn đã quên mất là Thượng đế tồn tại trong chính bạn. Bạn chưa bao giờ soi bóng chính mình. Mọi người đều nhìn ra ngoài, bạn cũng nhìn ra ngoài, bạn chưa bao giờ nhìn vào chính mình.

Sự đơn độc là một cơ hội tuyệt vời vì trong sự đơn độc của mình bạn có cơ hội bắt gặp chính mình và lần đầu tiên trong đời bạn nhớ được mình là ai. Khi bạn biết được rằng bạn là một phần của sự thiêng liêng thì đó là lúc bạn có được sự tự do thoát ra khỏi cái chết, thoát ra khỏi đau khổ, thoát ra khỏi sự ưu phiền; thoát ra khỏi mọi cơn ác mộng đã đeo đẳng bạn trong suốt nhiều kiếp sống qua.

Bạn hãy tập trung hơn nữa vào sự đơn độc của mình. Đó chính là sự thiền định: tập trung vào sự đơn độc của chính mình. Sự đơn độc luôn trong trắng đến mức không một suy nghĩ hay cảm xúc nào có thể quấy rối được nó. Khoảnh khắc bạn đơn độc là khoảnh khắc trọn vẹn, sự trải nghiệm cùng sự đơn độc sẽ là sự khai sáng, sự giác ngộ. Sự giác ngộ không phải là một cái gì đó đến từ bên ngoài; nó bắt nguồn từ bên trong chính bạn.

Khi tự biết chính mình, chúng ta thấu hiểu một sự thật đơn giản: Không ai sống trên một hòn đảo cả. Chúng ta là một lục địa, một lục địa mênh mông, một sự tồn tại không giới hạn. Cuộc sống đang xuất hiện mọi nơi, tình yêu thỏa khắp mọi con tim, niềm vui nhảy múa trong mọi linh hồn. Chỉ vì sự nhầm lẫn của chúng ta mà chúng ta nghĩ rằng mình là một đối tượng độc lập tách rời.

Ý tưởng về sự độc lập tách rời chỉ là một ảo tưởng. Ý tưởng về sự hòa hợp là sự thật cuối cùng. Bạn chỉ cần sáng suốt một chút là bạn có thể thoát ra khỏi mọi đau khổ, mọi địa ngục. Bí quyết để thoát ra khỏi địa ngục là bạn hãy ghi nhớ chính mình, hãy tự biết mình. Sự ghi nhớ này chỉ có thể xuất hiện nếu bạn hiểu được ý nghĩa của sự đơn độc; bạn là người đơn độc.

Bạn có thể đã chung sống cùng vợ hoặc chồng mình suốt năm mươi năm; tuy nhiên hai bạn vẫn là hai người. Vợ bạn đơn độc, bạn cũng đơn độc. Hai bạn đã và đang cố gắng tạo ra vẻ ngoài rằng “Chúng ta không đơn độc”, rằng “Chúng ta là một gia đình”, rằng “Chúng ta là một xã hội”, rằng “Chúng ta là một nền văn minh”, rằng “Chúng ta là một nền văn hóa”, rằng “Chúng ta là một tôn giáo có tổ chức”, rằng “Chúng ta là một tổ chức chính trị”. Nhưng tất cả những ảo tưởng này sẽ chẳng giúp được gì cho chúng ta cả.

Bạn cần phải nhận biết rõ (dù rằng thoạt tiên điều này khiến bạn đau lòng) rằng “Tôi đơn độc trên một vùng đất xa lạ”. Sự nhận biết này có thể khiến bạn đau lòng những nó có thể đẩy lùi mọi ảo tưởng trong bạn. Nhưng một khi bạn dám chấp nhận sự thật này, đau khổ sẽ biến mất.

Bạn là một phần của sự thiêng liêng xuất hiện qua nhiều hình thức khác nhau: qua cây cối, qua chim chóc, qua động vật, qua con người... Điều này giúp cuộc sống của bạn thêm ý nghĩa. Tình yêu là tình yêu - bạn đã bao giờ nghe nói đến tình yêu Ấn giáo chưa? Bạn đã bao giờ nghe nói đến tình yêu Hồi giáo chưa? Sự khai sáng là sự khai sáng. Sự giác ngộ là sự giác ngộ; dù nó xuất hiện ở người da đen hay người da trắng, dù nó xuất hiện ở người già hay người trẻ, dù nó xuất hiện ở phụ nữ hay nam giới, chẳng có gì khác biệt cả. Đó là sự giác ngộ.

Một người không giác ngộ là một người luôn theo đuổi vật chất trần gian, thậm chí họ còn không biết chính xác mình  đang theo đuổi thứ gì. Đôi khi họ theo đuổi tiền bạc, có lúc họ theo đuổi quyền lực, lại có khi họ theo đuổi danh vọng.

Trong suốt vài ngàn năm qua bạn luôn được nghe nói rằng cuộc hành trình tìm đến Thượng đế là một cuộc hành trình rất dài. Thực ra thì cuộc hành trình này không dài như thế, Thượng đế không ở đâu xa cả. Thượng đế tồn tại trong hơi thở của chính bạn, Thượng đế là nhịp đập con tim bạn. Bạn chỉ cần nhắm mắt lại và tìm đến chính mình, bạn sẽ tìm được Thượng đế.

Có thể bạn phải tốn thời gian vì thói quen cũ của mình. Khi bạn nhắm mắt lại thì mọi suy nghĩ xuất hiện, lúc này bạn đừng làm gì cả, bạn hãy quan sát suy nghĩ, quan sát nó trong vai trò là đối tượng quan sát. Đừng lên án nó, đừng chỉ trích nó, đừng đè nén nó, đừng biện luận về nó, đừng giải thích hay bào chữa về nó. Hãy để nó tự đến rồi tự đi. 

Ngày mà tâm hồn bạn hoàn toàn yên lặng, không hề bị xáo trộn, đó là ngày bạn đặt bước chân đầu tiên đến ngôi đền của Thượng đế.

Ngôi đền của Thượng đế được dựng lên từ ý thức của bạn, linh hồn của bạn. Bạn không thể đến đó cùng bạn bè, con cái, cha mẹ của mình.

Mọi người phải đến đó một mình.

Sự đơn độc là sự thật cuối cùng. Người ta đến trong đơn độc và đi trong đơn độc; giữa hai sự đơn độc này chúng ta tạo ra nhiều mối quan hệ khác nhau, chỉ để lừa dối chính mình vì trong cuộc sống chúng ta vẫn luôn đơn độc. Nhưng sự đơn độc không phải là yếu tố khiến chúng ta buồn phiền; nó là yếu tố mà chúng ta nên vui về nó. Có hai từ ngữ trong từ điển người ta định nghĩa nó giống nhau nhưng trong cuộc sống thì chúng có ý nghĩa trái nghịch nhau. Một là sự cô đơn, một là sự đơn độc. Chúng không đồng nghĩa với nhau.

Sự cô đơn là trạng thái tiêu cực, giống như bóng tối. Sự cô đơn có nghĩa là bạn nhớ nhung một ai đó và bạn cảm thấy lo sợ giữa vũ trụ bao la này. Sự đơn độc có ý nghĩa hoàn toàn khác: Nó không có nghĩa là bạn nhớ nhung một ai đó, nó có nghĩa là bạn đã tìm được chính mình. Nó hoàn toàn mang tính tích cực.

Khi bạn tìm được chính mình, người ta tìm được ý nghĩa của cuộc sống, niềm vui của cuộc sống, sự huy hoàng của cuộc sống. Việc tìm được chính mình là một khám phá vĩ đại nhất trong đời người, sự khám phá này chỉ có thể xuất hiện khi bạn sống đơn độc. Khi ý thức của bạn không hề bị đè nặng bởi bất cứ thứ gì, bởi bất kỳ ai, khi hữu thức của bạn hoàn toàn trống rỗng trong sự trống rỗng đó, trong trạng thái hư không đó, điều kỳ diệu sẽ xảy ra.

Điều kỳ diệu ở đây là: khi không có gì để hữu thức có thể ý thức được, nó quay trở về với chính nó. Nó trở thành một chiếc vòng tròn. Khi nhận thấy rằng không còn một rào cản nào cả, không có một đối tượng nào cả, không có một đối tượng nào cả, nó quay trở lại với nguồn tạo ra nó. Khi chiếc vòng tròn này được hoàn tất, bạn không còn là một người bình thường nữa; bạn đã trở thành một phần của sự ngoan đạo vây quanh đời sống này. Bạn không còn là chính mình nữa; bạn đã trở thành một phần của toàn bộ vũ trụ. Lúc này nhịp tim của bạn là nhịp tim của vũ trụ.

Đây là điều thần bí đã được tìm hiểu trong suốt nhiều thế hệ qua. Không có trải nghiệm nào khác mê ly hơn, vui sướng hơn. Trải nghiệm này thay đổi toàn bộ quan điểm của bạn: Ở những nơi trước đây là bóng tối thì giờ đây tràn ngập ánh sáng; ở những nơi trước đây là đau khổ giờ đây tràn ngập niềm vui sướng; ở những nơi trước đây là sự tức giận, căm thù, chiếm hữu, ganh tị, giờ đây tràn ngập lòng yêu thương. 

Mặt khác bạn không còn là bản ngã cũ kỹ của mình nữa; cái cũ đã biến mất để nhường chỗ cho cái mới. Bản ngã cũ kỹ đã chết; bản ngã trinh nguyên xuất hiện, nó thuộc về cái vô hạn.

Chính vì trải nghiệm này mà các nhà tiên tri của Upanishads đã phát biểu rằng nhân loại là amritasya putrah - “những người con của sự bất diệt”.

Trừ khi bạn biết được rằng mình là một linh hồn bất diệt, là một phần của cái trọn vẹn, bạn sẽ luôn lo sợ về cái chết. Bạn lo sợ về cái chết bởi vì bạn không ý thức được nguồn sống bất diệt trong bạn. Một khi bạn đã nhận ra được sự bất diệt trong linh hồn mình, cái chết sẽ trở thành một lời nói dối trong sự sống. Cái chết chưa bao giờ xảy ra, không bao giờ xuất hiện và sẽ không bao giờ xuất hiện. Cái chết chỉ là sự biến đổi hình thức, mức độ nhưng không hề có sự gián đoạn. Sự bất diệt trong quá khứ và sự bất diệt trong tương lai đều thuộc về bạn, đều tồn tại trong chính bạn.

Đức Phật Gautama vẫn luôn nhấn mạnh một từ ngữ quan trọng trong suốt bốn mươi năm, từ ngữ đó là sammasati - có nghĩa là - “sự ghi nhớ đúng đắn”. Bạn ghi nhớ nhiều thứ (bạn có thể trở thành một cuốn Từ điển bách khoa; tâm hồn bạn có khả năng ghi nhớ được mọi thư viện trên toàn thế giới) nhưng đó không phải là sự ghi nhớ đúng đắn. Chỉ có một sự ghi nhớ đúng đắn duy nhất: khoảnh khắc bạn nhớ được chính mình.

Đức Phật Gautama minh họa lời dạy của mình bằng một câu chuyện cổ kể về một con sư tử cái nọ, nó đang mang thai, trong khi nó đang nhảy từ ngọn đồi này sang ngọn đồi khác, bên dưới là bầy cừu đang gặm cỏ thì nó sinh con. Con của nó rơi xuống giữa bầy cừu và được bầy cừu nuôi dưỡng. Theo lẽ tự nhiên, nó tin rằng nó cũng là một con cừu. Nó cảm thấy hơi lạ vì nó to lớn hơn và có màu lông khác hơn các con cừu nhưng nó nghĩ rằng có lẽ là do tạo hóa ban cho nó như thế. Nó được nuôi lỡn và trở thành một loài thú ăn cỏ.

Một hôm, có một con sư tử già đi săn tìm thức ăn, nó đến gần bầy cừu và nó không thể tin vào mắt mình. Giữa bầy cừu có một con sư tử non vạm vỡ và bầy cừu chẳng tỏ vẻ gì sợ hãi cả. Nó quên mất việc săn mồi của mình; nó đuổi theo bầy cừu... và nó càng ngạc nhiên hơn khi con sư tử non kia cũng bỏ chạy cùng bầy cừu. Cuối cùng thì nó cũng bắt được con sư tử non này. Con sư tử non khóc lóc và nói với con sư tử già rằng “Xin hãy tha cho tôi, hãy để tôi chạy theo đồng loại của tôi!”.

Nhưng con sư tử già lôi nó đến một bờ hồ gần đó (mặt hồ không gợn sóng, phẳng như một tấm gương soi) con sư tử già buộc nó phải nhìn hình ảnh phản chiếu của nó dưới mặt hồ. Một sự thay đổi đột nhiên xuất hiện. Ngay khi con sư tử non nhận ra được nó là ai, nó gầm lên thật lớn, toàn thung lũng vang dội tiếng gầm của nó. Trước đó nó chưa bao giờ gầm lên như thế vì nó chưa bao giờ nghĩ rằng nó không phải là loài cừu.

Con sư tử già nói “Công việc của ta đã xong; giờ thì tự ngươi quyết định lấy. Ngươi có muốn quay trở về với bầy cừu của ngươi nữa không?”.

Con sư tử non mỉm cười. Nó nói “Xin hãy tha lỗi cho cháu, cháu đã hoàn toàn quên mất cháu là ai. Cháu rất biết ơn bác khi bác giúp cháu nhớ lại được mình là ai”.

Đức Phật Gautama đã từng nói “Chức năng của người thầy là giúp bạn nhớ được bạn là ai”. Bạn không phải là một phần của thế gian trần tục này; quê hương của bạn là sự thiêng liêng. Bạn bị lạc đường trong sự quên lãng bạn đã quên mất là Thượng đế tồn tại trong chính bạn. Bạn chưa bao giờ soi bóng chính mình. Mọi người đều nhìn ra ngoài, bạn cũng nhìn ra ngoài, bạn chưa bao giờ nhìn vào chính mình.

Sự đơn độc là một cơ hội tuyệt vời vì trong sự đơn độc của mình bạn có cơ hội bắt gặp chính mình và lần đầu tiên trong đời bạn nhớ được mình là ai. Khi bạn biết được rằng bạn là một phần của sự thiêng liêng thì đó là lúc bạn có được sự tự do thoát ra khỏi cái chết, thoát ra khỏi đau khổ, thoát ra khỏi sự ưu phiền; thoát ra khỏi mọi cơn ác mộng đã đeo đẳng bạn trong suốt nhiều kiếp sống qua.

Bạn hãy tập trung hơn nữa vào sự đơn độc của mình. Đó chính là sự thiền định: tập trung vào sự đơn độc của chính mình. Sự đơn độc luôn trong trắng đến mức không một suy nghĩ hay cảm xúc nào có thể quấy rối được nó. Khoảnh khắc bạn đơn độc là khoảnh khắc trọn vẹn, sự trải nghiệm cùng sự đơn độc sẽ là sự khai sáng, sự giác ngộ. Sự giác ngộ không phải là một cái gì đó đến từ bên ngoài; nó bắt nguồn từ bên trong chính bạn.

Khi tự biết chính mình, chúng ta thấu hiểu một sự thật đơn giản: Không ai sống trên một hòn đảo cả. Chúng ta là một lục địa, một lục địa mênh mông, một sự tồn tại không giới hạn. Cuộc sống đang xuất hiện mọi nơi, tình yêu thỏa khắp mọi con tim, niềm vui nhảy múa trong mọi linh hồn. Chỉ vì sự nhầm lẫn của chúng ta mà chúng ta nghĩ rằng mình là một đối tượng độc lập tách rời.

Ý tưởng về sự độc lập tách rời chỉ là một ảo tưởng. Ý tưởng về sự hòa hợp là sự thật cuối cùng. Bạn chỉ cần sáng suốt một chút là bạn có thể thoát ra khỏi mọi đau khổ, mọi địa ngục. Bí quyết để thoát ra khỏi địa ngục là bạn hãy ghi nhớ chính mình, hãy tự biết mình. Sự ghi nhớ này chỉ có thể xuất hiện nếu bạn hiểu được ý nghĩa của sự đơn độc; bạn là người đơn độc.

Bạn có thể đã chung sống cùng vợ hoặc chồng mình suốt năm mươi năm; tuy nhiên hai bạn vẫn là hai người. Vợ bạn đơn độc, bạn cũng đơn độc. Hai bạn đã và đang cố gắng tạo ra vẻ ngoài rằng “Chúng ta không đơn độc”, rằng “Chúng ta là một gia đình”, rằng “Chúng ta là một xã hội”, rằng “Chúng ta là một nền văn minh”, rằng “Chúng ta là một nền văn hóa”, rằng “Chúng ta là một tôn giáo có tổ chức”, rằng “Chúng ta là một tổ chức chính trị”. Nhưng tất cả những ảo tưởng này sẽ chẳng giúp được gì cho chúng ta cả.

Bạn cần phải nhận biết rõ (dù rằng thoạt tiên điều này khiến bạn đau lòng) rằng “Tôi đơn độc trên một vùng đất xa lạ”. Sự nhận biết này có thể khiến bạn đau lòng những nó có thể đẩy lùi mọi ảo tưởng trong bạn. Nhưng một khi bạn dám chấp nhận sự thật này, đau khổ sẽ biến mất.

Bạn là một phần của sự thiêng liêng xuất hiện qua nhiều hình thức khác nhau: qua cây cối, qua chim chóc, qua động vật, qua con người... Điều này giúp cuộc sống của bạn thêm ý nghĩa. Tình yêu là tình yêu - bạn đã bao giờ nghe nói đến tình yêu Ấn giáo chưa? Bạn đã bao giờ nghe nói đến tình yêu Hồi giáo chưa? Sự khai sáng là sự khai sáng. Sự giác ngộ là sự giác ngộ; dù nó xuất hiện ở người da đen hay người da trắng, dù nó xuất hiện ở người già hay người trẻ, dù nó xuất hiện ở phụ nữ hay nam giới, chẳng có gì khác biệt cả. Đó là sự giác ngộ.

Một người không giác ngộ là một người luôn theo đuổi vật chất trần gian, thậm chí họ còn không biết chính xác mình  đang theo đuổi thứ gì. Đôi khi họ theo đuổi tiền bạc, có lúc họ theo đuổi quyền lực, lại có khi họ theo đuổi danh vọng.

Trong suốt vài ngàn năm qua bạn luôn được nghe nói rằng cuộc hành trình tìm đến Thượng đế là một cuộc hành trình rất dài. Thực ra thì cuộc hành trình này không dài như thế, Thượng đế không ở đâu xa cả. Thượng đế tồn tại trong hơi thở của chính bạn, Thượng đế là nhịp đập con tim bạn. Bạn chỉ cần nhắm mắt lại và tìm đến chính mình, bạn sẽ tìm được Thượng đế.

Có thể bạn phải tốn thời gian vì thói quen cũ của mình. Khi bạn nhắm mắt lại thì mọi suy nghĩ xuất hiện, lúc này bạn đừng làm gì cả, bạn hãy quan sát suy nghĩ, quan sát nó trong vai trò là đối tượng quan sát. Đừng lên án nó, đừng chỉ trích nó, đừng đè nén nó, đừng biện luận về nó, đừng giải thích hay bào chữa về nó. Hãy để nó tự đến rồi tự đi. 

Ngày mà tâm hồn bạn hoàn toàn yên lặng, không hề bị xáo trộn, đó là ngày bạn đặt bước chân đầu tiên đến ngôi đền của Thượng đế.

Ngôi đền của Thượng đế được dựng lên từ ý thức của bạn, linh hồn của bạn. Bạn không thể đến đó cùng bạn bè, con cái, cha mẹ của mình.

Mọi người phải đến đó một mình.