Samyama là gì? Điều đó phải được hiểu. Samyama là sự tổng hợp lớn
nhất của tâm thức con người, sự tổng hợp của cả ba: dharana, dhyan,
samadhi.
Bình thường, tâm trí bạn liên tục nhảy từ đối thể này sang đối thể
khác. Không một khoảnh khắc nào bạn trong hài hoà với một đối thể. Bạn
liên tục nhảy. Tâm trí bạn thường xuyên di chuyển; nó như một luồng.
Khoảnh khắc này cái gì đó đang trong hội tụ của tâm trí, khoảnh khắc
tiếp cái gì đó khác, khoảnh khắc tiếp lại cái gì đó khác. Đây là trạng
thái bình thường của tâm trí.
Bước thứ nhất để ra khỏi nó là dharana. Dharana nghĩa là tập trung -
cố định toàn thể tâm thức của bạn vào một đối thể, không cho phép đối
thể biến mất, đem đi đem lại tâm thức của bạn vào đối thể để cho thói
quen vô thức của tâm trí theo luồng liên tục có thể bị bỏ đi; bởi vì một
khi thói quen thay đổi liên tục này có thể bị bỏ đi, bạn đạt tới tính
toàn vẹn, tới sự kết tinh. Khi có nhiều đối thể di chuyển liên tục, bạn
vẫn còn là nhiều thế. Hiểu điều đó đi. Bạn vẫn còn bị phân chia bởi vì
đối thể của bạn bị phân chia.
Chẳng hạn, bạn yêu người đàn bà này hôm nay, người đàn bà khác ngày
mai, người đàn bà khác nữa ngày thứ ba. Điều đó sẽ tạo ra phân chia
trong bạn. Bạn không thể là một; bạn sẽ trở thành nhiều. Bạn sẽ trở
thành đám đông. Do đó mới có sự nhấn mạnh của phương Đông để tạo ra tình
yêu mà trong đó bạn có thể vẫn còn trong một thời kì dài hơn, dài nhất
có thể được. Đã có những thực nghiệm ở phương Đông trong đó một đôi đã
còn là một đôi trong nhiều kiếp cùng nhau. Lặp đi lặp lại cùng người đàn
bà đó, cùng người đàn ông đó: điều đó cho tính toàn vẹn. Quá nhiều thay
đổi làm xói mòn con người bạn, chia chẻ bạn. Cho nên nếu ở phương Tây
tinh thần phân liệt đang trở thành gần như là điều bình thường, nó không
phải là cái gì đó được lấy làm ngạc nhiên. Nó không phải là lạ, nó là
tự nhiên. Mọi thứ đều thay đổi.
Tôi đã nghe nói rằng một nữ diễn viên điện ảnh ở Hollywood lấy người
chồng thứ mười một. Cô ấy về nhà, giới thiệu người bố mới cho lũ con. Lũ
trẻ đem tới một cuốn sổ đăng kí, và chúng nói với người bố, "Bố kí vào
đó đi, vì hôm nay bố ở đây, ngày mai bố có thể đi mất rồi; và chúng con
đang tích luỹ lại chữ kí, tiểu sử, về mọi bố của chúng con."
Bạn liên tục đổi nhà; bạn liên tục thay đổi mọi thứ. Ở Mĩ giới hạn
trung bình của việc làm của một người là ba năm. Việc làm cũng liên tục
thay đổi. Nhà - giới hạn trung bình của một người ở trong một thị trấn
cũng là ba năm. Và giới hạn trung bình của hôn nhân cũng là ba năm. Bằng
cách nào đó ba năm dường như là rất quan trọng. Dường như là nếu bạn
còn ở bốn năm với cùng người đàn bà thì có sợ rằng bạn có thể bị lắng
đọng lại. Nếu bạn vẫn còn trong cùng một việc làm hơn ba năm thì có nỗi
sợ rằng bạn có thể bị lắng đọng lại. Cho nên mọi người cứ đi, họ đã trở
thành gần như kẻ lang thang. Điều đó tạo ra phân chia bên trong bạn.
Ở phương Đông chúng ta cố lấy việc làm cho một người như một phần của
đời người đó. Một người được sinh ra tron một gia đình Brahmin: người
đó vẫn còn là người Brahmin. Đó là một thực nghiệm lớn để cho sự ổn
định. Một người được sinh ra trong gia đình của người làm giầy: người đó
vẫn còn là người làm giầy. Hôn nhân, gia đình, việc làm, thị trấn - mọi
người sinh ra trong cùng thị trấn và họ sẽ chết đi trong cùng thị trấn
đó. Lão Tử nhớ, "Ta đã nghe nói rằng trong thời cổ mọi người đã không đi
ra ngoài dòng sông." Họ đã nghe chó sủa ở bờ bên kia, phía bờ bên kia.
Họ đã suy luận rằng phải có một thị trấn vì buổi tối họ đã thấy khói bốc
lên - mọi người phải nấu ăn. Họ đã nghe chó sủa, nhưng họ đã không bận
tâm đi và xem. Mọi người được lắng đọng hài hoà thế.
Thay đổi thường xuyên này đơn giản giản nói lên rằng tâm trí bạn bị
sốt. Bạn không thể dừng lâu ở bất kì cái gì; thế thì toàn thể cuộc đời
bạn trở thành cuộc sống của thay đổi liên tục - cứ dường như cây đang
lại bị nhổ bật rễ lặp đi lặp lại và chưa bao giờ có thời điểm đúng để
cắm rễ nó sâu vào trong đất. Cây sẽ sống chỉ bởi vì cái tên thôi. Nó sẽ
không có khả năng nở hoa, không có khả năng nào, bởi vì trước khi hoa
tới, rễ phải được lắng đọng.
Cho nên, tập trung nghĩa là đem tâm thức của bạn tới một đối thể và
trở nên có khả năng duy trì nó ở đó - bất kì đối thể nào. Nếu bạn đang
nhìn vào hoa hồng, bạn liên tục nhìn vào nó. Tâm trí sẽ vẩn vơ lặp đi
lặp lại, đi đây đi đó; bạn lôi nó lại. Bạn thuần phục tâm trí - bạn
thuần phục con trâu. Bạn đem nó trở lại hoa hồng. Tâm trí lại đi, bạn
lại đem nó về. Dần dần, tâm trí bắt đầu ở cùng với hoa hồng trong thời
kì dài hơn. Một khi tâm trí bạn còn lại với hoa hồng trong thời kì dài,
bạn sẽ có khả năng lần đầu tiên biết hoa hồng là gì. Nó không chỉ là hoa
hồng: Thượng đế đã nở hoa trong nó. Hương thơm không chỉ của hoa hồng,
hương thơm là điều thiêng liêng. Nhưng bạn chưa bao giờ có hoà hợp với
nó được lâu.
Ngồi với cây và hiện hữu cùng với nó. Ngồi với bạn trai hay bạn gái
của bạn và hiện hữu cùng anh ấy hay cô ấy, và đem bản thân bạn tới lặp
đi lặp lại. Bằng không, cái gì đang xảy ra? Cho dù bạn đang làm tình với
người đàn bà, bạn vẫn nghĩ về cái gì đó khác - có thể đi vào một thế
giới khác toàn bộ. Ngay cả trong yêu bạn cũng không được tập trung. Bạn
bỏ lỡ nhiều. Cánh cửa mở ra, nhưng bạn không có đó để nhìn nó. Bạn quay
lại khi cánh cửa đã đóng lại.
Từng khoảnh khắc đều có cả triệu cơ hội để thấy Thượng đế, nhưng bạn
không có đó. Ngài tới và gõ cửa nhà bạn, nhưng bạn không có đó. Bạn chưa
bao giờ được tìm thấy ở đó. Bạn cứ đi lang thang khắp thế giới. Việc
lang thang này phải được dừng lại; đó là nghĩa của dharana. Dharana là
bước đầu tiên của sự tổng hợp lớn lao của samyama.
Bước thứ hai là dhyan. Trong dharana, trong tập trung, bạn mang tâm
trí bạn về hội tụ: đối thể là quan trọng. Bạn phải mang đi mang lại đối
thể vào tâm thức của bạn; bạn không để mất dấu vết của nó. Đối thể là
quan trọng trong dharana. Bước thứ hai là dhyan, suy tưởng. Trong suy
tưởng đối thể là không quan trọng nữa; nó trở thành phụ. Bây giờ, luồng
tâm thức trở thành quan trọng - chính tâm thức mà được rót vào đối thể.
Bất kì đối thể nào cũng có tác dụng, nhưng tâm thức của bạn phải được
rót vào trong sự liên tục; phải không có lỗ hổng.
Bạn có quan sát không? Nếu bạn đổ nước từ bình này sang bình khác, có
lỗ hổng. Nếu bạn đổ dầu từ bình này sang bình khác, không có lỗ hổng.
Dầu có sự liên tục, nước rơi không liên tục. Dhyan nghĩa là, thiền nghĩa
là, tâm thức của bạn phải rơi vào bất kì đối thể nào của việc tập trung
theo sự liên tục. Bằng không nó đang rung rinh. Nó thường xuyên rung
rinh; nó không phải là ngọn đuốc liên tục. Thỉnh thoảng nó có đó, thế
rồi nó biến mất; thế rồi nó lại có đó, thế rồi biến mất, thế rồi lại có
đó. Trong dhyan bạn phải làm nó thành sự liên tục, liên tục tuyệt đối.
Khi tâm thức trở thành liên tục, bạn trở thành cực kì mạnh. Lần đầu
tiên bạn cảm thấy cuộc sống là gì. Lần đầu tiên, các lỗ hổng trong cuộc
đời bạn biến mất. Lần đầu tiên bạn liên tục. Tính liên tục của bạn nghĩa
là tính liên tục của tâm thức. Nếu tâm thức bạn giống như giọt nước và
không liên tục, bạn không thể thực sự ở đó. Những lỗ hổng đó sẽ là việc
quấy rối. Cuộc đời bạn sẽ rất mờ nhạt và yếu ớt; nó sẽ không có sức
mạnh, lực, năng lượng. Khi tâm thức chảy trong hiện tượng liên tục, như
dòng sông, bạn đã trở thành thác năng lượng.
Đây là bước thứ hai của samyama, chất liệu thứ hai; và thế rồi có
chất liệu thứ ba, cái tối thượng, cái là samadhi. Trong dharana, tập
trung, đối thể là quan trọng bởi vì bạn phải chọn một đối thể trong cả
triệu. Trong dhyan, suy tưởng, tâm thức là quan trọng, bạn phải làm tâm
thức thành một luồng liên tục. Trong samadhi chủ thể là quan trọng: chủ
thể phải bị bỏ đi.
Bạn đã bỏ nhiều đối thể. Khi có nhiều đối thể, bạn là nhiều chủ thể,
đám đông, sự tồn tại đa tâm trí - không một tâm trí, nhiều tâm trí. Mọi
người tới tôi và họ nói, "Tôi muốn nhận tính chất sannyas, nhưng...."
Cái "nhưng" đó đem tới tâm trí thứ hai. Họ nghĩ chúng là một, nhưng cái
"nhưng" đem tới tâm trí khác. Chúng không là một. Họ muốn làm cái gì đó
và, đồng thời, họ không muốn làm nó - hai tâm trí. Nếu bạn quan sát bạn
sẽ thấy nhiều tâm trí trong bạn - gần như bãi chợ.
Khi có quá nhiều đối thể, có quá nhiều tâm trí tương ứng với chúng.
Khi có một đối thể, một tâm trí nảy sinh - được hội tụ, được định tâm,
được bắt rễ, được tiếp đất. Bây giờ một tâm trí này phải bị bỏ đi; bằng
không bạn sẽ vẫn còn trong bản ngã. Cái nhiều đã bị bỏ đi, bây giờ vứt
luôn cái một nữa. Trong samadhi một tâm trí này phải bị bỏ đi. Khi một
tâm trí bị bỏ đi, một đối thể cũng biến mất bởi vì nó không thể có đó
được. Chúng bao giờ cũng ở cùng nhau.
Trong samadhi duy nhất tâm thức còn lại, như không gian thuần khiết.
Ba điều này cùng nhau được gọi là samyama. Samyama là sự tổng hợp vĩ đại nhất của tâm thức con người.
Samyama là gì? Điều đó phải được hiểu. Samyama là sự tổng hợp lớn
nhất của tâm thức con người, sự tổng hợp của cả ba: dharana, dhyan,
samadhi.
Bình thường, tâm trí bạn liên tục nhảy từ đối thể này sang đối thể
khác. Không một khoảnh khắc nào bạn trong hài hoà với một đối thể. Bạn
liên tục nhảy. Tâm trí bạn thường xuyên di chuyển; nó như một luồng.
Khoảnh khắc này cái gì đó đang trong hội tụ của tâm trí, khoảnh khắc
tiếp cái gì đó khác, khoảnh khắc tiếp lại cái gì đó khác. Đây là trạng
thái bình thường của tâm trí.
Bước thứ nhất để ra khỏi nó là dharana. Dharana nghĩa là tập trung -
cố định toàn thể tâm thức của bạn vào một đối thể, không cho phép đối
thể biến mất, đem đi đem lại tâm thức của bạn vào đối thể để cho thói
quen vô thức của tâm trí theo luồng liên tục có thể bị bỏ đi; bởi vì một
khi thói quen thay đổi liên tục này có thể bị bỏ đi, bạn đạt tới tính
toàn vẹn, tới sự kết tinh. Khi có nhiều đối thể di chuyển liên tục, bạn
vẫn còn là nhiều thế. Hiểu điều đó đi. Bạn vẫn còn bị phân chia bởi vì
đối thể của bạn bị phân chia.
Chẳng hạn, bạn yêu người đàn bà này hôm nay, người đàn bà khác ngày
mai, người đàn bà khác nữa ngày thứ ba. Điều đó sẽ tạo ra phân chia
trong bạn. Bạn không thể là một; bạn sẽ trở thành nhiều. Bạn sẽ trở
thành đám đông. Do đó mới có sự nhấn mạnh của phương Đông để tạo ra tình
yêu mà trong đó bạn có thể vẫn còn trong một thời kì dài hơn, dài nhất
có thể được. Đã có những thực nghiệm ở phương Đông trong đó một đôi đã
còn là một đôi trong nhiều kiếp cùng nhau. Lặp đi lặp lại cùng người đàn
bà đó, cùng người đàn ông đó: điều đó cho tính toàn vẹn. Quá nhiều thay
đổi làm xói mòn con người bạn, chia chẻ bạn. Cho nên nếu ở phương Tây
tinh thần phân liệt đang trở thành gần như là điều bình thường, nó không
phải là cái gì đó được lấy làm ngạc nhiên. Nó không phải là lạ, nó là
tự nhiên. Mọi thứ đều thay đổi.
Tôi đã nghe nói rằng một nữ diễn viên điện ảnh ở Hollywood lấy người
chồng thứ mười một. Cô ấy về nhà, giới thiệu người bố mới cho lũ con. Lũ
trẻ đem tới một cuốn sổ đăng kí, và chúng nói với người bố, "Bố kí vào
đó đi, vì hôm nay bố ở đây, ngày mai bố có thể đi mất rồi; và chúng con
đang tích luỹ lại chữ kí, tiểu sử, về mọi bố của chúng con."
Bạn liên tục đổi nhà; bạn liên tục thay đổi mọi thứ. Ở Mĩ giới hạn
trung bình của việc làm của một người là ba năm. Việc làm cũng liên tục
thay đổi. Nhà - giới hạn trung bình của một người ở trong một thị trấn
cũng là ba năm. Và giới hạn trung bình của hôn nhân cũng là ba năm. Bằng
cách nào đó ba năm dường như là rất quan trọng. Dường như là nếu bạn
còn ở bốn năm với cùng người đàn bà thì có sợ rằng bạn có thể bị lắng
đọng lại. Nếu bạn vẫn còn trong cùng một việc làm hơn ba năm thì có nỗi
sợ rằng bạn có thể bị lắng đọng lại. Cho nên mọi người cứ đi, họ đã trở
thành gần như kẻ lang thang. Điều đó tạo ra phân chia bên trong bạn.
Ở phương Đông chúng ta cố lấy việc làm cho một người như một phần của
đời người đó. Một người được sinh ra tron một gia đình Brahmin: người
đó vẫn còn là người Brahmin. Đó là một thực nghiệm lớn để cho sự ổn
định. Một người được sinh ra trong gia đình của người làm giầy: người đó
vẫn còn là người làm giầy. Hôn nhân, gia đình, việc làm, thị trấn - mọi
người sinh ra trong cùng thị trấn và họ sẽ chết đi trong cùng thị trấn
đó. Lão Tử nhớ, "Ta đã nghe nói rằng trong thời cổ mọi người đã không đi
ra ngoài dòng sông." Họ đã nghe chó sủa ở bờ bên kia, phía bờ bên kia.
Họ đã suy luận rằng phải có một thị trấn vì buổi tối họ đã thấy khói bốc
lên - mọi người phải nấu ăn. Họ đã nghe chó sủa, nhưng họ đã không bận
tâm đi và xem. Mọi người được lắng đọng hài hoà thế.
Thay đổi thường xuyên này đơn giản giản nói lên rằng tâm trí bạn bị
sốt. Bạn không thể dừng lâu ở bất kì cái gì; thế thì toàn thể cuộc đời
bạn trở thành cuộc sống của thay đổi liên tục - cứ dường như cây đang
lại bị nhổ bật rễ lặp đi lặp lại và chưa bao giờ có thời điểm đúng để
cắm rễ nó sâu vào trong đất. Cây sẽ sống chỉ bởi vì cái tên thôi. Nó sẽ
không có khả năng nở hoa, không có khả năng nào, bởi vì trước khi hoa
tới, rễ phải được lắng đọng.
Cho nên, tập trung nghĩa là đem tâm thức của bạn tới một đối thể và
trở nên có khả năng duy trì nó ở đó - bất kì đối thể nào. Nếu bạn đang
nhìn vào hoa hồng, bạn liên tục nhìn vào nó. Tâm trí sẽ vẩn vơ lặp đi
lặp lại, đi đây đi đó; bạn lôi nó lại. Bạn thuần phục tâm trí - bạn
thuần phục con trâu. Bạn đem nó trở lại hoa hồng. Tâm trí lại đi, bạn
lại đem nó về. Dần dần, tâm trí bắt đầu ở cùng với hoa hồng trong thời
kì dài hơn. Một khi tâm trí bạn còn lại với hoa hồng trong thời kì dài,
bạn sẽ có khả năng lần đầu tiên biết hoa hồng là gì. Nó không chỉ là hoa
hồng: Thượng đế đã nở hoa trong nó. Hương thơm không chỉ của hoa hồng,
hương thơm là điều thiêng liêng. Nhưng bạn chưa bao giờ có hoà hợp với
nó được lâu.
Ngồi với cây và hiện hữu cùng với nó. Ngồi với bạn trai hay bạn gái
của bạn và hiện hữu cùng anh ấy hay cô ấy, và đem bản thân bạn tới lặp
đi lặp lại. Bằng không, cái gì đang xảy ra? Cho dù bạn đang làm tình với
người đàn bà, bạn vẫn nghĩ về cái gì đó khác - có thể đi vào một thế
giới khác toàn bộ. Ngay cả trong yêu bạn cũng không được tập trung. Bạn
bỏ lỡ nhiều. Cánh cửa mở ra, nhưng bạn không có đó để nhìn nó. Bạn quay
lại khi cánh cửa đã đóng lại.
Từng khoảnh khắc đều có cả triệu cơ hội để thấy Thượng đế, nhưng bạn
không có đó. Ngài tới và gõ cửa nhà bạn, nhưng bạn không có đó. Bạn chưa
bao giờ được tìm thấy ở đó. Bạn cứ đi lang thang khắp thế giới. Việc
lang thang này phải được dừng lại; đó là nghĩa của dharana. Dharana là
bước đầu tiên của sự tổng hợp lớn lao của samyama.
Bước thứ hai là dhyan. Trong dharana, trong tập trung, bạn mang tâm
trí bạn về hội tụ: đối thể là quan trọng. Bạn phải mang đi mang lại đối
thể vào tâm thức của bạn; bạn không để mất dấu vết của nó. Đối thể là
quan trọng trong dharana. Bước thứ hai là dhyan, suy tưởng. Trong suy
tưởng đối thể là không quan trọng nữa; nó trở thành phụ. Bây giờ, luồng
tâm thức trở thành quan trọng - chính tâm thức mà được rót vào đối thể.
Bất kì đối thể nào cũng có tác dụng, nhưng tâm thức của bạn phải được
rót vào trong sự liên tục; phải không có lỗ hổng.
Bạn có quan sát không? Nếu bạn đổ nước từ bình này sang bình khác, có
lỗ hổng. Nếu bạn đổ dầu từ bình này sang bình khác, không có lỗ hổng.
Dầu có sự liên tục, nước rơi không liên tục. Dhyan nghĩa là, thiền nghĩa
là, tâm thức của bạn phải rơi vào bất kì đối thể nào của việc tập trung
theo sự liên tục. Bằng không nó đang rung rinh. Nó thường xuyên rung
rinh; nó không phải là ngọn đuốc liên tục. Thỉnh thoảng nó có đó, thế
rồi nó biến mất; thế rồi nó lại có đó, thế rồi biến mất, thế rồi lại có
đó. Trong dhyan bạn phải làm nó thành sự liên tục, liên tục tuyệt đối.
Khi tâm thức trở thành liên tục, bạn trở thành cực kì mạnh. Lần đầu
tiên bạn cảm thấy cuộc sống là gì. Lần đầu tiên, các lỗ hổng trong cuộc
đời bạn biến mất. Lần đầu tiên bạn liên tục. Tính liên tục của bạn nghĩa
là tính liên tục của tâm thức. Nếu tâm thức bạn giống như giọt nước và
không liên tục, bạn không thể thực sự ở đó. Những lỗ hổng đó sẽ là việc
quấy rối. Cuộc đời bạn sẽ rất mờ nhạt và yếu ớt; nó sẽ không có sức
mạnh, lực, năng lượng. Khi tâm thức chảy trong hiện tượng liên tục, như
dòng sông, bạn đã trở thành thác năng lượng.
Đây là bước thứ hai của samyama, chất liệu thứ hai; và thế rồi có
chất liệu thứ ba, cái tối thượng, cái là samadhi. Trong dharana, tập
trung, đối thể là quan trọng bởi vì bạn phải chọn một đối thể trong cả
triệu. Trong dhyan, suy tưởng, tâm thức là quan trọng, bạn phải làm tâm
thức thành một luồng liên tục. Trong samadhi chủ thể là quan trọng: chủ
thể phải bị bỏ đi.
Bạn đã bỏ nhiều đối thể. Khi có nhiều đối thể, bạn là nhiều chủ thể,
đám đông, sự tồn tại đa tâm trí - không một tâm trí, nhiều tâm trí. Mọi
người tới tôi và họ nói, "Tôi muốn nhận tính chất sannyas, nhưng...."
Cái "nhưng" đó đem tới tâm trí thứ hai. Họ nghĩ chúng là một, nhưng cái
"nhưng" đem tới tâm trí khác. Chúng không là một. Họ muốn làm cái gì đó
và, đồng thời, họ không muốn làm nó - hai tâm trí. Nếu bạn quan sát bạn
sẽ thấy nhiều tâm trí trong bạn - gần như bãi chợ.
Khi có quá nhiều đối thể, có quá nhiều tâm trí tương ứng với chúng.
Khi có một đối thể, một tâm trí nảy sinh - được hội tụ, được định tâm,
được bắt rễ, được tiếp đất. Bây giờ một tâm trí này phải bị bỏ đi; bằng
không bạn sẽ vẫn còn trong bản ngã. Cái nhiều đã bị bỏ đi, bây giờ vứt
luôn cái một nữa. Trong samadhi một tâm trí này phải bị bỏ đi. Khi một
tâm trí bị bỏ đi, một đối thể cũng biến mất bởi vì nó không thể có đó
được. Chúng bao giờ cũng ở cùng nhau.
Trong samadhi duy nhất tâm thức còn lại, như không gian thuần khiết.
Ba điều này cùng nhau được gọi là samyama. Samyama là sự tổng hợp vĩ đại nhất của tâm thức con người.