Osho kính yêu,
Thầy đã nói cho chúng tôi về buông xuôi hoàn toàn
với thầy, nhưng thường tâm trí chúng tôi hay nảy
sinh các lí do để không tuân theo đúng nguyên văn
các hướng dẫn.
Chúng tôi nói những điều như: Thầy không thể biết
rằng tình huống đã thay đổi. Hay: Thầy không hiểu
điều kiện thực tế ở phương Tây ra sao.
Chúng tôi có nên tuân theo mọi thứ thầy nói đúng
từng từ hay có lúc chúng tôi nên dùng suy xét của
riêng mình?
Thầy đã nói cho chúng tôi về buông xuôi hoàn toàn
với thầy, nhưng thường tâm trí chúng tôi hay nảy
sinh các lí do để không tuân theo đúng nguyên văn
các hướng dẫn.
Chúng tôi nói những điều như: Thầy không thể biết
rằng tình huống đã thay đổi. Hay: Thầy không hiểu
điều kiện thực tế ở phương Tây ra sao.
Chúng tôi có nên tuân theo mọi thứ thầy nói đúng
từng từ hay có lúc chúng tôi nên dùng suy xét của
riêng mình?
Bạn nên tuân theo hoặc là tuyệt đối, hoặc không chút
nào. Không thoả hiệp nào nên được tạo ra, bởi vì bất kì cái gì
nửa vời không chỉ vô dụng mà còn có hại nữa. Bất kì cái gì
nửa vời sẽ chia rẽ bạn - đó là cái hại. Bạn nên duy trì là một
thể thống nhất không phân chia.
Cho nên hoặc là buông xuôi hoàn toàn... thế thì không
cần suy nghĩ về phần bạn; tuân theo một cách mù quáng. Tôi
nhấn mạnh từ 'mù quáng' - dường như bạn không có mắt; ai
đó có mắt đang dẫn bạn đi. Thế thì bạn sẽ còn là một thể
thống nhất không phân chia; và không bị phân chia, được
tích hợp, bạn sẽ trưởng thành.
Hoặc, nếu bạn cảm thấy điều này là không thể được và
không thể làm được, đừng theo ai cả. Hoàn toàn đi theo
chính mình. Thế nữa bạn sẽ vẫn còn không phân chia. Vẫn
còn không bị phân chia là mục đích, là mục tiêu. Cả hai cách
này đều có tác dụng, kết quả tối thượng là như nhau. Nếu
bạn có thể một mình, không thầy, nếu bạn có thể đi theo tâm
thức của riêng mình đến bất kì đâu nó đưa tới, thì kết quả
cũng vậy, kết quả vẫn là một. Cho nên điều đó tuỳ thuộc vào
bạn.
Nhưng tâm trí bao giờ cũng nói: Làm cả hai. Tâm trí nói:
Cứ theo thầy nhưng phải nghĩ về điều đó. Chỉ theo những gì
bạn nghĩ là phải. Thế thì việc theo là ở đâu? Buông xuôi là ở
đâu? Nếu bạn là quan toà, và bạn quyết định cái gì phải theo
và cái gì không theo, thế thì đâu là buông xuôi, đâu là tin
cậy? Thế thì tốt hơn cả là theo tâm thức của riêng bạn.
Nhưng đừng lừa dối - ít nhất thì cũng không nên có lừa dối;
nếu không bạn sẽ cứ đi theo mình và bạn lại nghĩ rằng bạn
đang theo thầy.
Nếu bạn là nhân tố quyết định, nếu bạn phải chọn lựa,
nếu bạn phải vứt bỏ cái gì đó, chấp nhận cái gì đó, thế thì bạn đang theo chính mình. Nhưng bạn có thể tạo ra ấn tượng
xung quanh mình và bạn có thể tự lừa dối mình rằng bạn
đang theo thầy. Thế thì chẳng có gì đến được từ đó. Bạn sẽ
không trưởng thành, bởi vì qua lừa dối không thể có trưởng
thành được. Và bạn sẽ ngày càng gặp nhiều lẫn lộn hơn, bởi
vì nếu bạn định quyết định điều gì cần phải làm và điều gì
không cần làm, nếu bạn phải chọn từ hướng dẫn của thầy thì
bạn sẽ tạo ra hỗn độn, bởi vì bất kì khi nào thầy hướng dẫn
cho bạn, hướng dẫn đó có sự thống nhất hữu cơ về nó. Mọi
hướng dẫn đều có quan hệ với các hướng dẫn khác. Nó là
một toàn thể trọn vẹn. Bạn không thể bỏ điều gì đó và theo
điều gì đó; bạn sẽ trở thành đống điêu tàn, đổ nát. Ngay cả
một điều đơn giản bị từ chối, cái toàn thể đã bị rối loạn. Bạn
không biết cách thức mọi việc có liên quan lẫn nhau.
Cho nên đây là gợi ý của tôi cho bạn: Vẫn còn là một thể
thống nhất, không phân chia. Quyết định đi. Nếu bạn phải
quyết định thì hãy quyết định: Ta sẽ theo chính mình. Thế thì
đừng có buông xuôi - không có nhu cầu!
Đây là điều Krishnamurti đã từng nói trong bốn mươi,
năm mươi năm liên tục: Đừng đi theo. Mọi người có thể đạt
tới mà không theo ai cả, nhưng con đường thì gian khổ và rất
dài bởi vì bạn không sẵn sàng chấp nhận bất kì sự giúp đỡ
hay hướng dẫn nào có thể được trao cho bạn - đấy là điều có
thể và điều đó có thể cắt bỏ bớt nhiều khó khăn không cần
thiết trên con đường. Đây chính là điều Krishnamurti đã từng
nói. Không ai đã làm điều đó.
Đây là vấn đề của tâm trí. Tâm trí có thể chấp nhận:
Đừng theo ai cả - không phải bởi vì nó đã hiểu mà bởi vì đó
chính là sự đáp ứng bản ngã không đi theo bất kì ai. Không
ai muốn đi theo bất kì ai. Sâu bên dưới bản ngã cưỡng lại.
Cho nên xung quanh Krishnamurti tất cả các bản ngã tụ
hội lại. Họ lại tự lừa dối mình. Họ nghĩ họ không theo bất kì
ai bởi vì họ đã hiểu ảo tưởng của việc đi theo, họ đã hiểu
rằng con đường phải được đi qua một mình, họ đã hiểu rằng
không thể có sự giúp đỡ, không ai có thể giúp được bạn,
không ai có thể hướng dẫn được bạn; một mình bạn phải đi.
Họ nghĩ rằng họ đã hiểu điều này, đó là lí do tại sao họ
không theo bất kì ai. Đó không phải là điều thực - họ đang
lừa dối. Họ không theo ai bởi vì bản ngã của họ không cho
phép. Thế mà họ vẫn cứ nghe Krishnamurti. Trong nhiều
năm họ đi lại mãi.
Nếu không thể có sự giúp đỡ thì tại sao bạn cứ phải trở
đi trở lại với Krishnamurti? Nếu không ai có thể hướng dẫn
bạn thì phỏng có ích gì mà lắng nghe ông ấy nói đi nói lại?
Điều ấy là vô nghĩa. Và thậm chí cả thái độ này, điều bạn
phải đi con đường một mình, cũng không do bạn khám phá
ra - nó đã được để lộ ra cho bạn qua Krishnamurti. Sâu bên
dưới, ông ấy đã trở thành thầy bạn. Nhưng bạn cứ nói rằng
bạn không đi theo. Đấy là lừa dối.
Cũng điều lừa dối đó có thể xảy ra từ phía ngược lại. Bạn
đến với tôi, bạn nghĩ bạn đã buông xuôi, thế mà bạn vẫn cứ
chọn lựa. Nếu tôi nói điều gì đó hợp với bạn, điều đó có
nghĩa là nó hợp với bản ngã của bạn - bạn theo nó. Nếu tôi
nói điều gì đó không hợp với bản ngã của bạn, bạn bắt đầu
lập luận: Điều này có thể không phải dành cho mình. Cho
nên bạn cảm thấy rằng bạn đã buông xuôi mà bạn lại không
buông xuôi.
Mọi người xung quanh Krishnamurti nghĩ là họ không đi
theo bất kì ai, mà họ lại đang đi theo. Các bạn xung quanh
tôi cứ nghĩ là các bạn đang theo tôi mà bạn lại không theo tôi. Tâm trí bao giờ cũng là kẻ lừa dối. Dù bạn đi đâu nó
cũng có thể lừa dối bạn, cho nên hãy tỉnh táo.
Tôi nói với bạn: Bạn có thể đạt tới mà không đi theo,
nhưng con đường này sẽ rất, rất đơn độc, rất dài. Nó nhất
định là như vậy. Người ta có thể đạt tới, không thể không thế
được - mọi người đã đạt tới. Bản thân tôi đã đạt tới mà
không theo ai cả; bạn cũng có thể đạt tới. Nhưng nhớ rằng
không theo ai không nên trở thành việc đáp ứng cho bản ngã;
nếu không bạn sẽ không bao giờ đạt tới.
Có thầy hay không có thầy, đấy không phải là điều cơ
bản. Điều cơ bản là bản ngã, bản ngã của bạn. Không bản
ngã - thì dù không có thầy bạn vẫn có thể đạt tới. Có bản ngã
- ngay cả phật cũng chẳng hướng dẫn được bạn. Hoặc đi theo
toàn bộ hoặc không đi theo toàn bộ, nhưng phải là toàn bộ.
Đấy là do bạn quyết định. Đừng bị tâm trí lừa dối và nhìn
sâu vào bên trong bản thân bạn. Nhận biết điều bạn đang
làm. Nếu bạn đang buông xuôi, hãy buông xuôi.
Tôi nhớ: Có lần chuyện đã xảy ra với một nhóm trong
cuộc đời của Gurdjieff. Ông ấy làm việc với một vài đệ tử.
Cần phải hoàn toàn buông xuôi - và Gurdjieff đã nói rằng bất
kì điều gì ông ấy nói ra, họ đều phải tuân theo. Ông ấy đã
giúp họ thực hành một bài tập nào đó; ông ấy quen gọi bài
tập đó là bài tập dừng. Cho nên bất kì khi nào ông hô: Dừng!
bạn phải dừng mọi việc mình đang làm. Bạn đang bước, một
chân giơ lên và khi đó ông ấy hô: Dừng! bạn phải dừng ở đó.
Bạn đang nói và mồm vừa há thì ông ấy hô: Dừng! bạn phải
dừng mà mồn vẫn há. Bạn không được thay đổi động tác đó,
bạn không được làm cử chỉ thuận tiện, bởi vì điều đó sẽ là
lừa dối, và bạn không lừa dối bất kì ai trừ bản thân bạn.
Một hôm, bỗng nhiên vào buổi sáng khi mọi người đang
tập luyện bên ngoài trại và một vài người đang đi qua một
con kênh chảy qua gần đó, ông bỗng nhiên hô: Dừng! - ông
vẫn bên trong trại. Thế là mọi người dừng. Bốn người đang
đi qua con kênh. Kênh lúc đó còn cạn, nước không chảy, cho
nên họ dừng lại.
Nhưng bỗng nhiên ai đó mở kênh và nước bắt đầu chảy.
Họ bắt đầu nghĩ: Phải làm gì đây? Gurdjieff đang trong lều,
ông ta không biết rằng chúng ta đang đứng trong kênh và
kênh đang có nước chảy. Nhưng họ vẫn đợi, bởi vì tâm trí có
thể đợi được một chốc.
Khi nước ngập tới cổ, một người nhảy ra. Người đó nói:
Thế này quá lắm. Gurdjieff không biết.
Rồi nước trong kênh dâng lên nữa. Hai người khác nhảy
ra khi nước ngập tới gần mũi họ... bởi vì bây giờ họ sẽ bị
chết đuối còn việc lập luận thì đơn giản và dễ dàng. Bạn
cũng sẽ phải làm tương tự. Họ đang sắp chết... thầy lại đang
ở trong lều và thầy không biết!
Chỉ còn lại mỗi một người. Nước đã ngập trên đầu người
đó và người đó vẫn đang đứng. Thế là Gurdjieff chạy xô ra
khỏi lều và vớt người đó lên khỏi kênh. Người đó gần như
bất tỉnh. Nước được lấy ra khỏi thân thể người đó; người đó
gần chết. Nhưng khi người đó mở mắt ra, người đó đã trở
thành một người khác. Con người cũ đã chết thực sự. Đây là
biến đổi. Người đó đã hoàn toàn khác.
Điều gì đã xảy ra trong khoảnh khắc chết đó? Người đó
đã chấp nhận thầy. Người đó đã bác bỏ tâm trí và lập luận
của mình. Người đó đã bác bỏ ham muốn cuộc sống của
chính mình. Người đó đã bác bỏ thôi thúc sinh vật bên trong
nhất của mình để tồn tại. Người đó đã bác bỏ mọi thứ. Người
đó nói: Khi thầy đã nói dừng, ta phải dừng. Bây giờ không
có gì có thể lay chuyển được ta.
Điều đó thật hết sức khó, khó lắm - gần như không thể
được. Nhưng khi bạn làm điều không thể được đó, bạn được
biến đổi. Việc chết, người đó cũng không cho phép tâm trí
được can thiệp. Cái chết có đó, nhưng người đó thà chấp
nhận cái chết còn hơn chấp nhận tâm trí và cách suy xét
riêng của mình.
Người đó không bao giờ còn là người cũ nữa, không ai
còn có thể gặp được con người cũ nữa. Thế thì những người
khác hiểu rằng họ đã bỏ lỡ một cơ hội lớn. Ba người đã nhảy
ra khỏi kênh đã bỏ lỡ một cơ hội lớn.
Đây là buông xuôi hoàn toàn. Vấn đề không phải là cần
viện đến tâm trí của bạn hay không, tâm trí của bạn phải nói
có hay nói không. Khi bạn buông xuôi, bạn đã buông xuôi
mọi khả năng nói không. Dù bất kì tình huống nào, bạn sẽ
không nói không. Nói có toàn bộ nghĩa là buông xuôi. Khó
đấy! Đó là lí do tại sao việc biến đổi lại khó khăn. Không dễ
dàng chút nào - đó là lí do tại sao việc sinh thành tâm linh
không dễ dàng.
Nhưng tôi không nói rằng bạn không thể đạt tới một
mình được. Bạn có thể đạt tới một mình và bạn có thể đạt tới
với thầy; bạn có thể đạt tới trong nhóm, bạn có thể đạt tới
như một cá nhân. Mọi khả năng đều để mở. Tôi không thế
này mà cũng không thế khác. Vấn đề là ở bạn quyết định, và
quyết định không chút lừa dối.
Nhớ lấy, vấn đề không phải là phương Đông hay phương
Tây. Sâu bên dưới, tâm trí là như nhau, mọi khác biệt đều chỉ
là trên bề mặt. Phương Đông và phương Tây - đấy chỉ là bề
mặt... dấu ấn văn hoá, giống nòi, nhưng chúng chỉ là trên bề
mặt. Sâu bên dưới tâm trí con người là một. Bạn gốc gác từ
đâu chẳng có quan hệ gì.
Buông xuôi hay vẫn hoàn toàn một mình, nhưng cả hai
con đường này là những chặng đường mà chỉ có những
người toàn bộ mới có thể đi qua được. Một mình, Phật đạt
tới chứng ngộ; theo Phật, nhiều người đã đạt tới cùng chứng
ngộ.
Tôi không phải là người thiên lệch. Tôi không nói, như
Krishnamurti nói: Chỉ đây mới là con đường. Tôi không nói,
như Meher Baba nói: Chỉ đây mới là con đường. Tôi biết rõ
họ nói: Chỉ đây mới là con đường, là để giúp bạn, bởi vì một
khi bạn trở nên nhận biết rằng lối khác cũng có thể là con
đường, lẫn lộn bắt đầu sinh ra trong bạn. Thế thì bạn bắt đầu
thay đổi ý kiến - đôi khi bạn nghĩ thế này, đôi khi bạn nghĩ
thế khác. Đó là lí do tại sao các bậc thầy đã từng nói: Chỉ đây
mới là con đường - chỉ để làm cho tâm trí bạn không lẫn lộn.
Nếu không thì cái đối lập sẽ hấp dẫn bạn và bạn sẽ cứ thay
đổi lập trường. Để làm cho bạn được toàn bộ, các bậc thầy
cứ nhấn mạnh.
Nhưng tôi nói cả hai con đường. Tại sao? - bởi vì rằng
việc nhấn mạnh đã trở thành cổ rồi, và bạn đã nghe quá
nhiều về: Đây là con đường duy nhất. Nó đã trở thành lời sáo
rỗng chết cứng. Bây giờ nó chẳng có ích lợi gì nữa. Nó đã có
ích trong quá khứ; bây giờ nó không có ích nữa, vì thế giới
đã trở thành gần là một. Trái đất đã trở thành giống như một
làng toàn cầu, và mọi tôn giáo đều biết tới mọi tôn giáo khác
và ai cũng biết tất cả các con đường. Bây giờ loài người đã
quen với mọi con đường - mọi con đường, mọi khả năng,
mọi cách thức.
Trong quá khứ mọi người chỉ biết có một con đường,
con đường trong đó họ được sinh ra. Nhấn mạnh rằng con
đường này là duy nhất là điều tốt - để làm cho tâm trí họ tin
cậy vào nó, tin tưởng vào nó. Nhưng bây giờ điều này không còn là tình huống chút nào nữa. Người Hindu đọc Koran,
người Ki tô giáo đến Ấn Độ để tìm kiếm hướng dẫn, người
Mô ha mét giáo nhận biết về Gita và Veda. Mọi con đường
đều đã trở nên được biết tới. Nhiều lẫn lộn tồn tại, và bất kì
ai nói rằng đây là con đường duy nhất, bây giờ đều không có
ích bởi vì bạn biết những con đường khác có đó. Bạn cũng
biết rằng từ các con đường khác mọi người đã đạt tới và
đang đạt tới. Do đó tôi không nhấn mạnh vào con đường nào
cả.
Bạn có thể nhận sự giúp đỡ của tôi nếu bạn buông xuôi,
bạn có thể nhận sự giúp đỡ của tôi nếu bạn không buông
xuôi - nhưng bạn phải rõ ràng về điều đó. Nếu bạn chọn con
đường buông xuôi, bạn phải theo tôi toàn bộ. Nếu bạn chọn
rằng bạn không định buông xuôi, quyết định về nó đi. Tôi có
thể là một người bạn trên con đường, không cần phải biến tôi
thành thầy. Tôi có thể chỉ là một người bạn đường - hay
thậm chí không là một người bạn.
Bạn đang tìm kiếm và bạn gặp ai đó hoàn toàn không
biết trước, một người xa lạ, rồi bạn hỏi người đó: Dòng sông
ở đâu? Con đường nào dẫn tới dòng sông? Khi người đó đã
nói xong bạn cám ơn người đó và bạn bước tiếp. Tôi có thể
chỉ là một người lạ. Thậm chí không cần phải là một người
bạn, bởi vì với một người bạn, bạn cũng có can dự vào. Bạn
có thể nhận sự giúp đỡ của tôi - sự giúp đỡ của tôi là vô điều
kiện.
Tôi không nói: Làm cái này, thế thì tôi sẽ giúp bạn. Tôi
không nói: Buông xuôi đi, chỉ thế thì tôi mới giúp bạn.
Nhưng điều này tôi phải nói nhiều: Làm bất kì cái gì bạn
thích, nhưng làm nó một cách toàn bộ. Nếu bạn là toàn bộ thì
việc biến đổi là rất gần. Nếu bạn bị phân chia, điều ấy gần
như không thể được.
Osho kính yêu,
Khi Wakuan thấy một bức tranh về Bồ đề đạt ma có
râu, ông ta phàn nàn: Tại sao thằng cha kia lại
không có râu?
Osho kính yêu, tại sao thầy không có râu?
Truyền thống của thiền thực là hay. Bồ đề đạt ma có râu,
và một đệ tử hỏi: Tại sao thằng cha này lại không có râu?
Câu hỏi hay nhưng chỉ đệ tử thiền mới có thể nêu ra được nó
- bởi vì râu thuộc về thân thể, không thuộc về Bồ đề đạt ma.
Thằng cha đó không râu, bởi vì thân thể chỉ là nơi cư trú. Rõ
ràng câu hỏi này ngớ ngẩn, nhưng nó có nghĩa, và những câu
hỏi như vậy đã được hỏi nhiều lần.
Phật liên tục nói - sáng, tối, chiều, trong làng này, trong
làng khác, di chuyển, bốn mươi năm liên tục nói. Một hôm
Sariputta hỏi: Tại sao thầy vẫn còn im lặng? Tại sao thầy
không nói cho chúng tôi? Rõ ràng ngớ ngẩn! Phật cười phá
lên rồi nói: Ông phải đấy. Và con người này đã nói - không
ai nói nhiều như Phật. Nhưng Sariputta cũng phải, bởi vì việc
nói này đã xảy ra chỉ trên bề mặt còn Phật quả thực vẫn còn
im lặng.
Một thiền sư, Rinzai, hay nói: Con người này, Phật, chưa
từng sinh, ông ta chưa từng bước trên trái đất này, ông ta
chưa từng chết - ông ta chỉ là giấc mơ. Thế mà hàng ngày
Rinzai vẫn tới đền thờ và cúi lạy trước tượng Phật.
được. Nhưng khi bạn làm điều không thể được đó, bạn được
biến đổi. Việc chết, người đó cũng không cho phép tâm trí
được can thiệp. Cái chết có đó, nhưng người đó thà chấp
nhận cái chết còn hơn chấp nhận tâm trí và cách suy xét
riêng của mình.
Người đó không bao giờ còn là người cũ nữa, không ai
còn có thể gặp được con người cũ nữa. Thế thì những người
khác hiểu rằng họ đã bỏ lỡ một cơ hội lớn. Ba người đã nhảy
ra khỏi kênh đã bỏ lỡ một cơ hội lớn.
Đây là buông xuôi hoàn toàn. Vấn đề không phải là cần
viện đến tâm trí của bạn hay không, tâm trí của bạn phải nói
có hay nói không. Khi bạn buông xuôi, bạn đã buông xuôi
mọi khả năng nói không. Dù bất kì tình huống nào, bạn sẽ
không nói không. Nói có toàn bộ nghĩa là buông xuôi. Khó
đấy! Đó là lí do tại sao việc biến đổi lại khó khăn. Không dễ
dàng chút nào - đó là lí do tại sao việc sinh thành tâm linh
không dễ dàng.
Nhưng tôi không nói rằng bạn không thể đạt tới một
mình được. Bạn có thể đạt tới một mình và bạn có thể đạt tới
với thầy; bạn có thể đạt tới trong nhóm, bạn có thể đạt tới
như một cá nhân. Mọi khả năng đều để mở. Tôi không thế
này mà cũng không thế khác. Vấn đề là ở bạn quyết định, và
quyết định không chút lừa dối.
Nhớ lấy, vấn đề không phải là phương Đông hay phương
Tây. Sâu bên dưới, tâm trí là như nhau, mọi khác biệt đều chỉ
là trên bề mặt. Phương Đông và phương Tây - đấy chỉ là bề
mặt... dấu ấn văn hoá, giống nòi, nhưng chúng chỉ là trên bề
mặt. Sâu bên dưới tâm trí con người là một. Bạn gốc gác từ
đâu chẳng có quan hệ gì.
Buông xuôi hay vẫn hoàn toàn một mình, nhưng cả hai
con đường này là những chặng đường mà chỉ có những
người toàn bộ mới có thể đi qua được. Một mình, Phật đạt
tới chứng ngộ; theo Phật, nhiều người đã đạt tới cùng chứng
ngộ.
Tôi không phải là người thiên lệch. Tôi không nói, như
Krishnamurti nói: Chỉ đây mới là con đường. Tôi không nói,
như Meher Baba nói: Chỉ đây mới là con đường. Tôi biết rõ
họ nói: Chỉ đây mới là con đường, là để giúp bạn, bởi vì một
khi bạn trở nên nhận biết rằng lối khác cũng có thể là con
đường, lẫn lộn bắt đầu sinh ra trong bạn. Thế thì bạn bắt đầu
thay đổi ý kiến - đôi khi bạn nghĩ thế này, đôi khi bạn nghĩ
thế khác. Đó là lí do tại sao các bậc thầy đã từng nói: Chỉ đây
mới là con đường - chỉ để làm cho tâm trí bạn không lẫn lộn.
Nếu không thì cái đối lập sẽ hấp dẫn bạn và bạn sẽ cứ thay
đổi lập trường. Để làm cho bạn được toàn bộ, các bậc thầy
cứ nhấn mạnh.
Nhưng tôi nói cả hai con đường. Tại sao? - bởi vì rằng
việc nhấn mạnh đã trở thành cổ rồi, và bạn đã nghe quá
nhiều về: Đây là con đường duy nhất. Nó đã trở thành lời sáo
rỗng chết cứng. Bây giờ nó chẳng có ích lợi gì nữa. Nó đã có
ích trong quá khứ; bây giờ nó không có ích nữa, vì thế giới
đã trở thành gần là một. Trái đất đã trở thành giống như một
làng toàn cầu, và mọi tôn giáo đều biết tới mọi tôn giáo khác
và ai cũng biết tất cả các con đường. Bây giờ loài người đã
quen với mọi con đường - mọi con đường, mọi khả năng,
mọi cách thức.
Trong quá khứ mọi người chỉ biết có một con đường,
con đường trong đó họ được sinh ra. Nhấn mạnh rằng con
đường này là duy nhất là điều tốt - để làm cho tâm trí họ tin
cậy vào nó, tin tưởng vào nó. Nhưng bây giờ điều này không còn là tình huống chút nào nữa. Người Hindu đọc Koran,
người Ki tô giáo đến Ấn Độ để tìm kiếm hướng dẫn, người
Mô ha mét giáo nhận biết về Gita và Veda. Mọi con đường
đều đã trở nên được biết tới. Nhiều lẫn lộn tồn tại, và bất kì
ai nói rằng đây là con đường duy nhất, bây giờ đều không có
ích bởi vì bạn biết những con đường khác có đó. Bạn cũng
biết rằng từ các con đường khác mọi người đã đạt tới và
đang đạt tới. Do đó tôi không nhấn mạnh vào con đường nào
cả.
Bạn có thể nhận sự giúp đỡ của tôi nếu bạn buông xuôi,
bạn có thể nhận sự giúp đỡ của tôi nếu bạn không buông
xuôi - nhưng bạn phải rõ ràng về điều đó. Nếu bạn chọn con
đường buông xuôi, bạn phải theo tôi toàn bộ. Nếu bạn chọn
rằng bạn không định buông xuôi, quyết định về nó đi. Tôi có
thể là một người bạn trên con đường, không cần phải biến tôi
thành thầy. Tôi có thể chỉ là một người bạn đường - hay
thậm chí không là một người bạn.
Bạn đang tìm kiếm và bạn gặp ai đó hoàn toàn không
biết trước, một người xa lạ, rồi bạn hỏi người đó: Dòng sông
ở đâu? Con đường nào dẫn tới dòng sông? Khi người đó đã
nói xong bạn cám ơn người đó và bạn bước tiếp. Tôi có thể
chỉ là một người lạ. Thậm chí không cần phải là một người
bạn, bởi vì với một người bạn, bạn cũng có can dự vào. Bạn
có thể nhận sự giúp đỡ của tôi - sự giúp đỡ của tôi là vô điều
kiện.
Tôi không nói: Làm cái này, thế thì tôi sẽ giúp bạn. Tôi
không nói: Buông xuôi đi, chỉ thế thì tôi mới giúp bạn.
Nhưng điều này tôi phải nói nhiều: Làm bất kì cái gì bạn
thích, nhưng làm nó một cách toàn bộ. Nếu bạn là toàn bộ thì
việc biến đổi là rất gần. Nếu bạn bị phân chia, điều ấy gần
như không thể được.
Osho kính yêu,
Khi Wakuan thấy một bức tranh về Bồ đề đạt ma có
râu, ông ta phàn nàn: Tại sao thằng cha kia lại
không có râu?
Osho kính yêu, tại sao thầy không có râu?
Truyền thống của thiền thực là hay. Bồ đề đạt ma có râu,
và một đệ tử hỏi: Tại sao thằng cha này lại không có râu?
Câu hỏi hay nhưng chỉ đệ tử thiền mới có thể nêu ra được nó
- bởi vì râu thuộc về thân thể, không thuộc về Bồ đề đạt ma.
Thằng cha đó không râu, bởi vì thân thể chỉ là nơi cư trú. Rõ
ràng câu hỏi này ngớ ngẩn, nhưng nó có nghĩa, và những câu
hỏi như vậy đã được hỏi nhiều lần.
Phật liên tục nói - sáng, tối, chiều, trong làng này, trong
làng khác, di chuyển, bốn mươi năm liên tục nói. Một hôm
Sariputta hỏi: Tại sao thầy vẫn còn im lặng? Tại sao thầy
không nói cho chúng tôi? Rõ ràng ngớ ngẩn! Phật cười phá
lên rồi nói: Ông phải đấy. Và con người này đã nói - không
ai nói nhiều như Phật. Nhưng Sariputta cũng phải, bởi vì việc
nói này đã xảy ra chỉ trên bề mặt còn Phật quả thực vẫn còn
im lặng.
Một thiền sư, Rinzai, hay nói: Con người này, Phật, chưa
từng sinh, ông ta chưa từng bước trên trái đất này, ông ta
chưa từng chết - ông ta chỉ là giấc mơ. Thế mà hàng ngày
Rinzai vẫn tới đền thờ và cúi lạy trước tượng Phật.
Thế rồi ai đó nói: Rinzai, ông điên rồi! Ngày nào ông
cũng cứ khăng khăng rằng người này chưa từng sinh, chưa
từng chết, chưa từng bước trên trái đất này, mà ông vẫn đi tới
đền thờ và cúi lạy.
Rinzai nói: Bởi vì người này chưa từng sinh, chưa từng
bước đi trên trái đất này, chưa từng chết, nên đó là lí do tại
sao tôi phải đến và cúi lạy.
Người hỏi cứ khăng khăng, nói rằng: Chúng tôi không
thể theo ông được. Hoặc ông là điên hoặc chúng tôi điên,
nhưng chúng tôi không thể theo được - ông ngụ ý gì?
Và Rinzai nói: Sinh của con người này chỉ là giấc mơ
với ông ta. Bước đi trên trái đất này chỉ là giấc mơ với ông
ta. Chết không phải là thật với ông ta - chỉ là kết thúc giấc
mơ dài. Còn người này, trung tâm của sự hiện hữu này, vẫn
nằm ngoài sinh, nằm ngoài tử.
Tương truyền rằng Phật bao giờ cũng ở trên tầng trời thứ
bảy. Ông ấy không bao giờ đi xuống - chỉ có phản xạ của
ông ấy là ở đây. Và điều này là đúng! Điều này cũng đúng
cho cả bạn nữa. Bạn chưa bao giờ xuống, chỉ phản xạ -
nhưng bạn đã trở thành đồng nhất với phản xạ đến mức bạn
đã quên mất. Bạn nghĩ rằng bạn đã xuống. Bạn không thể
xuống được - không có cách nào rơi xuống từ bản thể bạn
được.
Bạn có thể nhìn vào dòng sông và bạn có thể thấy sự
phản xạ, và bạn có thể trở thành đồng nhất với nó đến mức
bạn có thể nghĩ rằng bạn đang ở dưới nước. Bạn có thể đau
khổ bởi nó; bạn có thể cảm thấy bị ngạt thở, và bây giờ bạn
có thể cảm thấy bạn sắp chết. Và bạn bao giờ cũng đứng trên
bờ, bạn chưa bao giờ xuống nước cả - bạn không thể xuống !
Cho nên tôi nói với bạn: Không chỉ có Phật, không ai đi
xuống từ tầng trời thứ bảy. Nhưng một vài người bị ám ảnh,
bị đồng nhất với sự phản xạ của họ. Đấy chính là điều Hindu
gọi là thế giới ảo vọng, thế giới của phản xạ. Chúng ta vẫn
còn trong Brahman, chúng ta vẫn còn trong thực tại tối hậu,
bắt rễ ở đó vĩnh viễn. Không ai đi xuống. Nhưng chúng ta có
thể trở nên đồng nhất với sự phản xạ, với giấc mơ.
Cho nên bạn là phải khi hỏi tôi. Thằng cha này cũng
không râu. Nếu bạn nhìn vào thân thể tôi, bạn không nhìn
vào tôi. Nếu bạn nhìn vào tôi thế thì bạn sẽ hiểu. Râu không
thể mọc theo cách riêng của nó được. Râu chỉ có thể mọc
trên thân thể. Và bộ râu này thực sự rất biểu tượng: linh hồn
là sống động, thân thể một nửa chết một nửa sống, râu thì
gần như chết. Tóc bạn là phần chết của thân thể bạn. Đó là lí
do tại sao bạn cắt nó và bạn không cảm thấy đau. Làm đứt
tay bạn sẽ cảm thấy đau. Tóc bạn là một phần của thân thể,
nhưng nếu bạn cắt nó bạn không cảm thấy đau chút nào. Nó
là tế bào chết của thân thể. Cho nên đôi khi xảy ra trong một
hầm mộ... nếu bạn tới hầm mộ của người Mô ha mét giáo và
đào thi thể lên, người đã chết có thể không có râu nhưng bây
giờ sẽ có râu. Ngay cả trên xác chết râu vẫn có thể mọc bởi
vì râu là tế bào chết, chỉ là tế bào chết.
Râu mọc cũng tốt bởi vì thế thì đứng trước gương bạn có
thể thấy được ba tầng của mình: tầng chết hoàn toàn, tầng
nửa chết nửa sống và tầng tuyệt đối sống. Râu là vật liệu, vật
chất; thân thể là sự gặp gỡ của vật chất và tâm linh. Sự gặp
gỡ bao giờ cũng khó khăn, nhưng thân thể đúng chỉ là mảnh
đất gặp gỡ của vật chất và tâm linh. Bất kì khi nào gặp gỡ
này bị tan vỡ, cân bằng sẽ bị mất - bạn chết. Vật chất tan rã
về vật chất, tâm linh trở về tâm linh.
Thằng cha này cũng không râu.
cũng cứ khăng khăng rằng người này chưa từng sinh, chưa
từng chết, chưa từng bước trên trái đất này, mà ông vẫn đi tới
đền thờ và cúi lạy.
Rinzai nói: Bởi vì người này chưa từng sinh, chưa từng
bước đi trên trái đất này, chưa từng chết, nên đó là lí do tại
sao tôi phải đến và cúi lạy.
Người hỏi cứ khăng khăng, nói rằng: Chúng tôi không
thể theo ông được. Hoặc ông là điên hoặc chúng tôi điên,
nhưng chúng tôi không thể theo được - ông ngụ ý gì?
Và Rinzai nói: Sinh của con người này chỉ là giấc mơ
với ông ta. Bước đi trên trái đất này chỉ là giấc mơ với ông
ta. Chết không phải là thật với ông ta - chỉ là kết thúc giấc
mơ dài. Còn người này, trung tâm của sự hiện hữu này, vẫn
nằm ngoài sinh, nằm ngoài tử.
Tương truyền rằng Phật bao giờ cũng ở trên tầng trời thứ
bảy. Ông ấy không bao giờ đi xuống - chỉ có phản xạ của
ông ấy là ở đây. Và điều này là đúng! Điều này cũng đúng
cho cả bạn nữa. Bạn chưa bao giờ xuống, chỉ phản xạ -
nhưng bạn đã trở thành đồng nhất với phản xạ đến mức bạn
đã quên mất. Bạn nghĩ rằng bạn đã xuống. Bạn không thể
xuống được - không có cách nào rơi xuống từ bản thể bạn
được.
Bạn có thể nhìn vào dòng sông và bạn có thể thấy sự
phản xạ, và bạn có thể trở thành đồng nhất với nó đến mức
bạn có thể nghĩ rằng bạn đang ở dưới nước. Bạn có thể đau
khổ bởi nó; bạn có thể cảm thấy bị ngạt thở, và bây giờ bạn
có thể cảm thấy bạn sắp chết. Và bạn bao giờ cũng đứng trên
bờ, bạn chưa bao giờ xuống nước cả - bạn không thể xuống !
Cho nên tôi nói với bạn: Không chỉ có Phật, không ai đi
xuống từ tầng trời thứ bảy. Nhưng một vài người bị ám ảnh,
bị đồng nhất với sự phản xạ của họ. Đấy chính là điều Hindu
gọi là thế giới ảo vọng, thế giới của phản xạ. Chúng ta vẫn
còn trong Brahman, chúng ta vẫn còn trong thực tại tối hậu,
bắt rễ ở đó vĩnh viễn. Không ai đi xuống. Nhưng chúng ta có
thể trở nên đồng nhất với sự phản xạ, với giấc mơ.
Cho nên bạn là phải khi hỏi tôi. Thằng cha này cũng
không râu. Nếu bạn nhìn vào thân thể tôi, bạn không nhìn
vào tôi. Nếu bạn nhìn vào tôi thế thì bạn sẽ hiểu. Râu không
thể mọc theo cách riêng của nó được. Râu chỉ có thể mọc
trên thân thể. Và bộ râu này thực sự rất biểu tượng: linh hồn
là sống động, thân thể một nửa chết một nửa sống, râu thì
gần như chết. Tóc bạn là phần chết của thân thể bạn. Đó là lí
do tại sao bạn cắt nó và bạn không cảm thấy đau. Làm đứt
tay bạn sẽ cảm thấy đau. Tóc bạn là một phần của thân thể,
nhưng nếu bạn cắt nó bạn không cảm thấy đau chút nào. Nó
là tế bào chết của thân thể. Cho nên đôi khi xảy ra trong một
hầm mộ... nếu bạn tới hầm mộ của người Mô ha mét giáo và
đào thi thể lên, người đã chết có thể không có râu nhưng bây
giờ sẽ có râu. Ngay cả trên xác chết râu vẫn có thể mọc bởi
vì râu là tế bào chết, chỉ là tế bào chết.
Râu mọc cũng tốt bởi vì thế thì đứng trước gương bạn có
thể thấy được ba tầng của mình: tầng chết hoàn toàn, tầng
nửa chết nửa sống và tầng tuyệt đối sống. Râu là vật liệu, vật
chất; thân thể là sự gặp gỡ của vật chất và tâm linh. Sự gặp
gỡ bao giờ cũng khó khăn, nhưng thân thể đúng chỉ là mảnh
đất gặp gỡ của vật chất và tâm linh. Bất kì khi nào gặp gỡ
này bị tan vỡ, cân bằng sẽ bị mất - bạn chết. Vật chất tan rã
về vật chất, tâm linh trở về tâm linh.
Thằng cha này cũng không râu.
Toàn bộ câu hỏi là: Tại sao Bồ đề đạt ma lại không phải
là vật chất? Và câu trả lời là: Vì tâm linh không thể là vật
chất.
Các đệ tử thiền hay hỏi theo một cách kì lạ. Chẳng ở đâu
khác những câu hỏi như thế lại được hỏi cả. Bạn không thể
hỏi giáo hoàng Ki tô giáo: Tại sao thằng cha Jesus này lại
không có râu? Chính câu hỏi đó sẽ bị coi là báng bổ; bạn
không thể thân mật đến mức ấy với Jesus được. Bạn không
thể gọi ông ấy là thằng cha hay hắn được; điều đó có vẻ
không thiêng liêng. Hành vi của bạn sẽ có vẻ là xúc phạm.
Nhưng không như vậy đối với thiền. Thiền nói: Nếu bạn yêu
mến thầy của mình, bạn có thể cười về họ; nếu bạn yêu mến
họ thì không thể có sợ hãi gì, ngay cả việc sợ về một người
thiêng liêng cũng không thể có. Nếu bạn yêu họ nỗi sợ biến
mất.
Cho nên khi lần đầu tiên các nhà thông thiên Ki tô giáo
biết tới truyền thống thiền, họ không thể tin được một tôn
giáo như vậy lại có thể tồn tại, bởi vì các thiền sư cứ cười cả
Phật. Đôi khi họ còn dùng những từ bạn không thể tin được!
Họ có thể nói: Thằng cha đần độn này - để chỉ Phật! Và nếu
bạn hỏi họ, họ sẽ nói: Đúng thế, nó đần lắm, bởi vì nó cứ cố
nói về điều không thể nói được và nó muốn làm biến đổi
chúng ta, những người không thể nào biến đổi được. Nó là
một thằng đần - nó cứ cố làm những điều không thể được!
Các thiền sư quen dùng các từ và thuật ngữ không tôn
giáo nào có thể dùng. Nhưng bởi vì điều đó tôi nói rằng
không một tôn giáo nào lại mang tính tôn giáo được như
thiền, bởi vì nếu bạn thực sự yêu thì sợ ở đâu? Bạn có thể
đùa, bạn có thể cười, và người đã chứng ngộ như Phật cũng
sẽ cười với bạn - không có vấn đề gì. Ông ấy sẽ không cảm
thấy tổn thương. Nếu ông ấy cảm thấy bị tổn thương thì ông
ấy chưa chứng ngộ chút nào. Và ông ấy sẽ không nói: Đừng
có dùng cái ngôn ngữ báng bổ ấy - bởi vì với Phật, mọi ngôn
ngữ đều báng bổ, chỉ im lặng mới thiêng liêng. Cho nên dù
bạn gọi ông ấy là thằng đần hay người tỉnh thức, cả hai cũng
như nhau đối với ông ấy. Ngôn ngữ như thế là báng bổ. Chỉ
có im lặng là thiêng liêng. Bất kì điều gì bạn nói thì cũng
như nhau cả.
Đệ tử này, Wakuan, đang hỏi: Tại sao thằng cha Bồ đề
đạt ma này lại không có râu nhỉ? Bồ đề đạt ma là tổ sư thứ
nhất của thiền. Bồ đề đạt ma tạo ra dòng sông thiền chảy
mãi, mới mãi này.
Bồ đề đạt ma đến Trung quốc từ một ngàn bốn trăm năm
trước đây. Khi ông ấy vào Trung quốc ông ấy đội một chiếc
dép trên đầu. Một dép dưới chân, một dép trên đầu. Hoàng
đế tới đón ông ấy. Hoàng đế bối rối: Đây là cái kiểu người gì
vậy? Hoàng đế đã đợi lâu thế, và hoàng đế nghĩ: Một người
thiêng liêng vĩ đại này, một thánh nhân và hiền nhân vĩ đại
đang tới - và người này đang hành xử y như thằng hề! Hoàng
đế bối rối, ông ta cảm thấy không thoải mái. Và ông ta có cơ
hội đầu tiên, ông ta đã hỏi Bồ đề đạt ma: Ông đang làm gì
vậy? Mọi người đều cười và họ cười cả ta nữa vì ta đã đến
đón ông. Và cách ông hành xử thì không phải là cách hành
xử; ông phải hành xử như thánh nhân chứ!
Bồ đề đạt ma nói: Chỉ có những người không phải thánh
nhân mới hành xử như thánh nhân. Ta là thánh nhân. Chỉ
những người không phải là thánh nhân mới hành xử như
thánh nhân - và ông ấy đúng, bởi vì bạn chăm lo cho hành vi
của mình chỉ khi nó không phải là tự phát.
Hoàng đế nói: Ta không thể hiểu được việc đội một
chiếc dép trên đầu của ông; ông dường như là một thằng hề.
là vật chất? Và câu trả lời là: Vì tâm linh không thể là vật
chất.
Các đệ tử thiền hay hỏi theo một cách kì lạ. Chẳng ở đâu
khác những câu hỏi như thế lại được hỏi cả. Bạn không thể
hỏi giáo hoàng Ki tô giáo: Tại sao thằng cha Jesus này lại
không có râu? Chính câu hỏi đó sẽ bị coi là báng bổ; bạn
không thể thân mật đến mức ấy với Jesus được. Bạn không
thể gọi ông ấy là thằng cha hay hắn được; điều đó có vẻ
không thiêng liêng. Hành vi của bạn sẽ có vẻ là xúc phạm.
Nhưng không như vậy đối với thiền. Thiền nói: Nếu bạn yêu
mến thầy của mình, bạn có thể cười về họ; nếu bạn yêu mến
họ thì không thể có sợ hãi gì, ngay cả việc sợ về một người
thiêng liêng cũng không thể có. Nếu bạn yêu họ nỗi sợ biến
mất.
Cho nên khi lần đầu tiên các nhà thông thiên Ki tô giáo
biết tới truyền thống thiền, họ không thể tin được một tôn
giáo như vậy lại có thể tồn tại, bởi vì các thiền sư cứ cười cả
Phật. Đôi khi họ còn dùng những từ bạn không thể tin được!
Họ có thể nói: Thằng cha đần độn này - để chỉ Phật! Và nếu
bạn hỏi họ, họ sẽ nói: Đúng thế, nó đần lắm, bởi vì nó cứ cố
nói về điều không thể nói được và nó muốn làm biến đổi
chúng ta, những người không thể nào biến đổi được. Nó là
một thằng đần - nó cứ cố làm những điều không thể được!
Các thiền sư quen dùng các từ và thuật ngữ không tôn
giáo nào có thể dùng. Nhưng bởi vì điều đó tôi nói rằng
không một tôn giáo nào lại mang tính tôn giáo được như
thiền, bởi vì nếu bạn thực sự yêu thì sợ ở đâu? Bạn có thể
đùa, bạn có thể cười, và người đã chứng ngộ như Phật cũng
sẽ cười với bạn - không có vấn đề gì. Ông ấy sẽ không cảm
thấy tổn thương. Nếu ông ấy cảm thấy bị tổn thương thì ông
ấy chưa chứng ngộ chút nào. Và ông ấy sẽ không nói: Đừng
có dùng cái ngôn ngữ báng bổ ấy - bởi vì với Phật, mọi ngôn
ngữ đều báng bổ, chỉ im lặng mới thiêng liêng. Cho nên dù
bạn gọi ông ấy là thằng đần hay người tỉnh thức, cả hai cũng
như nhau đối với ông ấy. Ngôn ngữ như thế là báng bổ. Chỉ
có im lặng là thiêng liêng. Bất kì điều gì bạn nói thì cũng
như nhau cả.
Đệ tử này, Wakuan, đang hỏi: Tại sao thằng cha Bồ đề
đạt ma này lại không có râu nhỉ? Bồ đề đạt ma là tổ sư thứ
nhất của thiền. Bồ đề đạt ma tạo ra dòng sông thiền chảy
mãi, mới mãi này.
Bồ đề đạt ma đến Trung quốc từ một ngàn bốn trăm năm
trước đây. Khi ông ấy vào Trung quốc ông ấy đội một chiếc
dép trên đầu. Một dép dưới chân, một dép trên đầu. Hoàng
đế tới đón ông ấy. Hoàng đế bối rối: Đây là cái kiểu người gì
vậy? Hoàng đế đã đợi lâu thế, và hoàng đế nghĩ: Một người
thiêng liêng vĩ đại này, một thánh nhân và hiền nhân vĩ đại
đang tới - và người này đang hành xử y như thằng hề! Hoàng
đế bối rối, ông ta cảm thấy không thoải mái. Và ông ta có cơ
hội đầu tiên, ông ta đã hỏi Bồ đề đạt ma: Ông đang làm gì
vậy? Mọi người đều cười và họ cười cả ta nữa vì ta đã đến
đón ông. Và cách ông hành xử thì không phải là cách hành
xử; ông phải hành xử như thánh nhân chứ!
Bồ đề đạt ma nói: Chỉ có những người không phải thánh
nhân mới hành xử như thánh nhân. Ta là thánh nhân. Chỉ
những người không phải là thánh nhân mới hành xử như
thánh nhân - và ông ấy đúng, bởi vì bạn chăm lo cho hành vi
của mình chỉ khi nó không phải là tự phát.
Hoàng đế nói: Ta không thể hiểu được việc đội một
chiếc dép trên đầu của ông; ông dường như là một thằng hề.
Bồ đề đạt ma nói: Vâng, vì mọi thứ thấy được chỉ là trò
hề. Chỉ có cái không thấy được... Bệ hạ đứng đây tựa như
hoàng đế, mặc áo long bào, đội vương miện, đúng là trò hề.
Để nói được điều này cho bệ hạ ta đã đội dép lên đầu. Tất cả
điều này đều là đóng kịch và trò hề. Cái thực không có ở
ngoại vi. Nhìn vào ta đây, đừng nhìn vào thân thể ta. Đây
chính là biểu tượng rằng ta đội chiếc dép trên đầu. Ta nói
rằng trong cuộc sống chẳng có gì là thiêng liêng và cũng
chẳng có gì là báng bổ cả. Ngay cả một chiếc dép cũng
thiêng liêng như đầu bệ hạ. Ta đội chiếc dép này như một
biểu tượng.
Tương truyền rằng hoàng đế rất có ấn tượng nhưng
hoàng đế nói: Ông như thế thì quá lắm! Chỉ có một điều ta
muốn hỏi ông và đó là, làm sao định tâm cho ta được. Ta rất
nóng vội, khuấy động, không thoải mái.
Bồ đề đạt ma nói: Bệ hạ hãy tới chỗ ta vào lúc bốn giờ
sáng và đem tâm trí cùng bệ hạ lại. Ta sẽ định tâm cho.
Hoàng đế không thể tuân theo. Ông ta bắt đầu nghĩ: ông
ấy ngụ ý gì, cái con người này - đem tâm trí ta cùng ta lại ư?
Khi hoàng đế bước xuống bậc thang của ngôi đền mà Bồ đề
đạt ma ở, Bồ đề đạt ma lần nữa nói: Bệ hạ nhớ nhé, đừng đến
một mình, nếu không ta sẽ làm thoải mái cho ai? Đem tâm trí
theo bệ hạ. Đến vào lúc bốn giờ sáng - và chỉ một mình thôi,
không lính gác, không ai khác đi theo bệ hạ.
Suốt cả đêm hoàng đế không thể ngủ được. Ông ta cứ
nghĩ: Con người này dường như hơi quái dị. Khi ta ở đó, tâm
trí ta hiển nhiên vẫn cùng với ta. Cho nên cứ nhất định như
thế là gì - đem tâm trí cùng với ta sao? Đôi khi hoàng đế
nghĩ: Tốt hơn là đừng đi, bởi vì ai biết được, một mình người
này có thể đánh ta hay làm điều gì đó. Ta không thể tin
được... ta không thể dự đoán được con người này.
Nhưng cuối cùng thì nhà vua cũng quyết định đi, bởi vì
người này quả thực có từ tính. Ông ấy có cái gì đó trong đôi
mắt, ngọn lửa không thuộc về trái đất này. Ông ấy có cái gì
đó trong nhịp thở, im lặng đến từ cõi bên kia. Cho nên hoàng
đế tới như bị thôi miên, và điều đầu tiên Bồ đề đạt ma đã hỏi
là: Tốt, vậy là bệ hạ đã đến. Tâm trí của bệ hạ đâu? Và ông
ấy ngồi đó với một cây thiền trượng lớn.
Hoàng đế nói: Nhưng khi ta tới đây, tâm trí của ta cũng
đến cùng ta. Nó ở bên trong ta - nó không giống như một thứ
mà ta có thể mang theo.
Thế là Bồ đề đạt ma nói: Thôi được, vậy bệ hạ nghĩ rằng
tâm trí là ở bên trong bệ hạ. Vậy ngồi và nhắm mắt rồi cố thử
tìm xem nó ở đâu. Bệ hạ chỉ cần chỉ nó cho ta và ta sẽ sắp
đặt mọi thứ trật tự. Cây thiền trượng đang ở đây - và ta sẽ
làm cho tâm trí bệ hạ im lặng, đừng lo nghĩ. Hoàng đế nhắm
mắt và cố nhìn, còn Bồ đề đạt ma vẫn ngồi ngay trước nhà
vua. Hoàng đế cứ cố gắng, cố gắng và cố gắng mãi, thời gian
trôi qua, rồi mặt trời lên mà khuôn mặt hoàng đế vẫn hoàn
toàn im lặng. Rồi hoàng đế mở mắt ra và Bồ đề đạt ma, vẫn
ngồi đó, hỏi: Bệ hạ có tìm thấy nó không?
Hoàng đế bắt đầu cười phá lên rồi nói: Ông đã định tâm
được cho ta - bởi vì ta càng cố tìm thì ta càng cảm thấy rằng
nó không có ở đó. Nó chỉ là hình bóng, và nó có đó bởi vì ta
chưa bao giờ lọt vào bên trong. Đó chỉ là thiếu vắng của ta.
Ta trở thành hiện diện bên trong và nó biến mất.
Bồ đề đạt ma này thực sự là người rất hiếm có. Đệ tử của
ông ấy có thể diễu cợt ông ấy, cười nhạo ông ấy - còn ông ấy
thích thú điều đó!
Người chứng ngộ là người cười liên tục. Người đó không
phải là người nghiêm chỉnh như mọi người thường nghĩ. Bất kì chỗ nào bạn thấy có nghiêm chỉnh, hãy hiểu rõ có điều gì
đó không ổn, bởi vì nghiêm chỉnh là một phần của con người
bệnh tật. Không bông hoa nào nghiêm chỉnh trừ phi nó ốm
yếu. Không con chim nào nghiêm chỉnh trừ phi nó ốm yếu.
Không cây cối nào nghiêm chỉnh trừ phi có điều gì đó không
ổn. Bất kì khi nào có điều gì đó không ổn, nghiêm chỉnh xảy
ra. Nghiêm chỉnh là ốm yếu. Khi mọi thứ ổn thoả, tiếng cười
phát sinh.
Bồ đề đạt ma vẫn tiếp tục cười, và cái cười của ông ấy
mới thực là cái cười vỡ bụng, náo động. Đệ tử của ông ấy
quen hỏi những câu hỏi không ai trừ Bồ đề đạt ma mới có
thể trả lời được. Và tôi bảo bạn: Thằng cha ấy không râu, mà
thằng cha này cũng không râu nốt.
Osho kính yêu,
Goso nói: Khi bạn gặp một thiền sư trên đường, bạn
không thể nói với người đó và bạn cũng không thể đi
với người đó trong im lặng. Bạn phải làm gì?
Osho kính yêu, khi chúng tôi gặp thầy của các thầy
trên bãi cỏ - chúng tôi phải làm gì?
Quả vậy, điều đó đúng. Khi bạn gặp một thiền sư trên
đường bạn không thể nói với người đó, bởi vì bạn có thể nói
với người đó điều gì? Thế giới của các bạn khác biệt thế,
ngôn ngữ của các bạn thuộc về hai chiều khác nhau. Bạn có
thể nói gì với người đó? Bạn có thể hỏi điều gì? Có câu hỏi
nào thực sự đáng hỏi không? Có câu hỏi nào thực sự có
nghĩa không? Khi bạn gặp một thiền sư, bạn sẽ nói về cái gì?
Tất cả những điều bạn có thể nói đều thuộc vào thế giới này,
thế giới vô vị này, chợ búa, nhà cửa, gia đình. Tất cả những
điều bạn có thể nói, tất cả những điều về bạn, mới vô ích làm
sao.
Điều đó đúng. Khi bạn gặp thiền sư trên đường... và bạn
bao giờ cũng gặp thầy trên đường bởi vì thầy luôn di chuyển.
Bạn chẳng bao giờ gặp thầy ở bất kì đâu khác. Nhớ lấy, bạn
bao giờ cũng gặp thầy trên đường, bởi vì thầy bao giờ cũng
di chuyển. Thầy là dòng sông, không bao giờ tĩnh tại, không
bao giờ đứng lại. Nếu bạn không thể đi với thầy, bạn sẽ lỡ
thầy. Thầy bao giờ cũng đi trên đôi chân mình. Bạn bao giờ
cũng gặp thầy trên đường.
Bạn có thể nói gì với thầy? Và bạn cũng không thể im
lặng được, bởi vì im lặng gần như không thể được cho bạn.
Bạn không thể nói, bởi vì thầy thuộc vào một thế giới khác.
Bạn không thể im lặng, bởi vì thế giới của bạn chẳng bao giờ
im lặng. Tâm trí bạn cứ huyên thuyên. Tâm trí bạn là cái hộp
huyên thuyên thường xuyên. Nhất quán, không nhất quán - ý
nghĩ cứ tiếp tục mãi và không có kết thúc cho nó, chúng
chuyển vận trong một bánh xe.
Bạn không thể im lặng và bạn cũng không thể nói - vậy
phải làm gì? Nếu bạn bắt đầu nói, điều đó sẽ ngớ ngẩn. Nếu
bạn bắt đầu im lặng, điều đó sẽ không thể được. Tốt hơn hết
là đừng quyết định về phần bạn. Hỏi thầy xem phải làm gì.
Bảo thầy: Tôi không thể nói bởi vì chúng ta thuộc vào các
thế giới khác nhau. Bất kì điều gì tôi hỏi đều vô dụng, và bất
kì điều gì thầy có thể trả lời, tôi cũng không thể hỏi. Bất kì
cái gì tôi hỏi cũng đều vô dụng, thậm chí không đáng trả lời.
Và tôi không thể im lặng bởi vì tôi không biết im lặng là gì.
hề. Chỉ có cái không thấy được... Bệ hạ đứng đây tựa như
hoàng đế, mặc áo long bào, đội vương miện, đúng là trò hề.
Để nói được điều này cho bệ hạ ta đã đội dép lên đầu. Tất cả
điều này đều là đóng kịch và trò hề. Cái thực không có ở
ngoại vi. Nhìn vào ta đây, đừng nhìn vào thân thể ta. Đây
chính là biểu tượng rằng ta đội chiếc dép trên đầu. Ta nói
rằng trong cuộc sống chẳng có gì là thiêng liêng và cũng
chẳng có gì là báng bổ cả. Ngay cả một chiếc dép cũng
thiêng liêng như đầu bệ hạ. Ta đội chiếc dép này như một
biểu tượng.
Tương truyền rằng hoàng đế rất có ấn tượng nhưng
hoàng đế nói: Ông như thế thì quá lắm! Chỉ có một điều ta
muốn hỏi ông và đó là, làm sao định tâm cho ta được. Ta rất
nóng vội, khuấy động, không thoải mái.
Bồ đề đạt ma nói: Bệ hạ hãy tới chỗ ta vào lúc bốn giờ
sáng và đem tâm trí cùng bệ hạ lại. Ta sẽ định tâm cho.
Hoàng đế không thể tuân theo. Ông ta bắt đầu nghĩ: ông
ấy ngụ ý gì, cái con người này - đem tâm trí ta cùng ta lại ư?
Khi hoàng đế bước xuống bậc thang của ngôi đền mà Bồ đề
đạt ma ở, Bồ đề đạt ma lần nữa nói: Bệ hạ nhớ nhé, đừng đến
một mình, nếu không ta sẽ làm thoải mái cho ai? Đem tâm trí
theo bệ hạ. Đến vào lúc bốn giờ sáng - và chỉ một mình thôi,
không lính gác, không ai khác đi theo bệ hạ.
Suốt cả đêm hoàng đế không thể ngủ được. Ông ta cứ
nghĩ: Con người này dường như hơi quái dị. Khi ta ở đó, tâm
trí ta hiển nhiên vẫn cùng với ta. Cho nên cứ nhất định như
thế là gì - đem tâm trí cùng với ta sao? Đôi khi hoàng đế
nghĩ: Tốt hơn là đừng đi, bởi vì ai biết được, một mình người
này có thể đánh ta hay làm điều gì đó. Ta không thể tin
được... ta không thể dự đoán được con người này.
Nhưng cuối cùng thì nhà vua cũng quyết định đi, bởi vì
người này quả thực có từ tính. Ông ấy có cái gì đó trong đôi
mắt, ngọn lửa không thuộc về trái đất này. Ông ấy có cái gì
đó trong nhịp thở, im lặng đến từ cõi bên kia. Cho nên hoàng
đế tới như bị thôi miên, và điều đầu tiên Bồ đề đạt ma đã hỏi
là: Tốt, vậy là bệ hạ đã đến. Tâm trí của bệ hạ đâu? Và ông
ấy ngồi đó với một cây thiền trượng lớn.
Hoàng đế nói: Nhưng khi ta tới đây, tâm trí của ta cũng
đến cùng ta. Nó ở bên trong ta - nó không giống như một thứ
mà ta có thể mang theo.
Thế là Bồ đề đạt ma nói: Thôi được, vậy bệ hạ nghĩ rằng
tâm trí là ở bên trong bệ hạ. Vậy ngồi và nhắm mắt rồi cố thử
tìm xem nó ở đâu. Bệ hạ chỉ cần chỉ nó cho ta và ta sẽ sắp
đặt mọi thứ trật tự. Cây thiền trượng đang ở đây - và ta sẽ
làm cho tâm trí bệ hạ im lặng, đừng lo nghĩ. Hoàng đế nhắm
mắt và cố nhìn, còn Bồ đề đạt ma vẫn ngồi ngay trước nhà
vua. Hoàng đế cứ cố gắng, cố gắng và cố gắng mãi, thời gian
trôi qua, rồi mặt trời lên mà khuôn mặt hoàng đế vẫn hoàn
toàn im lặng. Rồi hoàng đế mở mắt ra và Bồ đề đạt ma, vẫn
ngồi đó, hỏi: Bệ hạ có tìm thấy nó không?
Hoàng đế bắt đầu cười phá lên rồi nói: Ông đã định tâm
được cho ta - bởi vì ta càng cố tìm thì ta càng cảm thấy rằng
nó không có ở đó. Nó chỉ là hình bóng, và nó có đó bởi vì ta
chưa bao giờ lọt vào bên trong. Đó chỉ là thiếu vắng của ta.
Ta trở thành hiện diện bên trong và nó biến mất.
Bồ đề đạt ma này thực sự là người rất hiếm có. Đệ tử của
ông ấy có thể diễu cợt ông ấy, cười nhạo ông ấy - còn ông ấy
thích thú điều đó!
Người chứng ngộ là người cười liên tục. Người đó không
phải là người nghiêm chỉnh như mọi người thường nghĩ. Bất kì chỗ nào bạn thấy có nghiêm chỉnh, hãy hiểu rõ có điều gì
đó không ổn, bởi vì nghiêm chỉnh là một phần của con người
bệnh tật. Không bông hoa nào nghiêm chỉnh trừ phi nó ốm
yếu. Không con chim nào nghiêm chỉnh trừ phi nó ốm yếu.
Không cây cối nào nghiêm chỉnh trừ phi có điều gì đó không
ổn. Bất kì khi nào có điều gì đó không ổn, nghiêm chỉnh xảy
ra. Nghiêm chỉnh là ốm yếu. Khi mọi thứ ổn thoả, tiếng cười
phát sinh.
Bồ đề đạt ma vẫn tiếp tục cười, và cái cười của ông ấy
mới thực là cái cười vỡ bụng, náo động. Đệ tử của ông ấy
quen hỏi những câu hỏi không ai trừ Bồ đề đạt ma mới có
thể trả lời được. Và tôi bảo bạn: Thằng cha ấy không râu, mà
thằng cha này cũng không râu nốt.
Osho kính yêu,
Goso nói: Khi bạn gặp một thiền sư trên đường, bạn
không thể nói với người đó và bạn cũng không thể đi
với người đó trong im lặng. Bạn phải làm gì?
Osho kính yêu, khi chúng tôi gặp thầy của các thầy
trên bãi cỏ - chúng tôi phải làm gì?
Quả vậy, điều đó đúng. Khi bạn gặp một thiền sư trên
đường bạn không thể nói với người đó, bởi vì bạn có thể nói
với người đó điều gì? Thế giới của các bạn khác biệt thế,
ngôn ngữ của các bạn thuộc về hai chiều khác nhau. Bạn có
thể nói gì với người đó? Bạn có thể hỏi điều gì? Có câu hỏi
nào thực sự đáng hỏi không? Có câu hỏi nào thực sự có
nghĩa không? Khi bạn gặp một thiền sư, bạn sẽ nói về cái gì?
Tất cả những điều bạn có thể nói đều thuộc vào thế giới này,
thế giới vô vị này, chợ búa, nhà cửa, gia đình. Tất cả những
điều bạn có thể nói, tất cả những điều về bạn, mới vô ích làm
sao.
Điều đó đúng. Khi bạn gặp thiền sư trên đường... và bạn
bao giờ cũng gặp thầy trên đường bởi vì thầy luôn di chuyển.
Bạn chẳng bao giờ gặp thầy ở bất kì đâu khác. Nhớ lấy, bạn
bao giờ cũng gặp thầy trên đường, bởi vì thầy bao giờ cũng
di chuyển. Thầy là dòng sông, không bao giờ tĩnh tại, không
bao giờ đứng lại. Nếu bạn không thể đi với thầy, bạn sẽ lỡ
thầy. Thầy bao giờ cũng đi trên đôi chân mình. Bạn bao giờ
cũng gặp thầy trên đường.
Bạn có thể nói gì với thầy? Và bạn cũng không thể im
lặng được, bởi vì im lặng gần như không thể được cho bạn.
Bạn không thể nói, bởi vì thầy thuộc vào một thế giới khác.
Bạn không thể im lặng, bởi vì thế giới của bạn chẳng bao giờ
im lặng. Tâm trí bạn cứ huyên thuyên. Tâm trí bạn là cái hộp
huyên thuyên thường xuyên. Nhất quán, không nhất quán - ý
nghĩ cứ tiếp tục mãi và không có kết thúc cho nó, chúng
chuyển vận trong một bánh xe.
Bạn không thể im lặng và bạn cũng không thể nói - vậy
phải làm gì? Nếu bạn bắt đầu nói, điều đó sẽ ngớ ngẩn. Nếu
bạn bắt đầu im lặng, điều đó sẽ không thể được. Tốt hơn hết
là đừng quyết định về phần bạn. Hỏi thầy xem phải làm gì.
Bảo thầy: Tôi không thể nói bởi vì chúng ta thuộc vào các
thế giới khác nhau. Bất kì điều gì tôi hỏi đều vô dụng, và bất
kì điều gì thầy có thể trả lời, tôi cũng không thể hỏi. Bất kì
cái gì tôi hỏi cũng đều vô dụng, thậm chí không đáng trả lời.
Và tôi không thể im lặng bởi vì tôi không biết im lặng là gì.
Tôi chưa bao giờ biết về nó; im lặng chưa bao giờ xảy ra cho
tôi. Tôi biết một loại im lặng - im lặng đến giữa hai suy nghĩ
như một lỗ hổng, im lặng tồn tại giữa hai từ, chỉ là một lỗ
hổng.
Im lặng của chúng ta giống như hoà bình xảy ra giữa hai
cuộc chiến tranh. Nó không thực là hoà bình; nó chỉ là chuẩn
bị cho cuộc chiến tranh khác. Làm sao mà hoà bình chỉ là
cầu nối cho hai cuộc chiến tranh? Chiến tranh đơn giản xảy
ra ngầm bên dưới, có thế thôi. Đó là cuộc chiến tranh lạnh;
chưa bao giờ là hoà bình. Im lặng của chúng ta cũng giống
vậy.
Cho nên nói với thầy: Tôi không thể im lặng và tôi cũng
không thể nói - cho nên thầy bảo tôi điều phải làm đi. Đừng
bắt đầu bất kì điều gì về phần bạn, bởi vì bất kì cái gì bạn bắt
đầu cũng đều sẽ sai. Nói hay im lặng - bất kì cái gì bạn bắt
đầu cũng đều sai. Để mọi thứ cho thầy, và hỏi thầy: Tôi phải
làm gì đây? Nếu thầy nói: Nói đi - thì nói. Nếu thầy nói: Im
lặng - thì cố mà im lặng. Thầy biết, và thầy sẽ hỏi chỉ những
điều có thể cho bạn.
Cuối cùng thầy sẽ hỏi điều không thể, nhưng không bao
giờ vào lúc bắt đầu. Thầy sẽ hỏi điều không thể vào lúc cuối
cùng bởi vì thế thì nó cũng đã trở thành điều có thể. Dần dần
thầy sẽ đẩy bạn hướng tới vực thẳm cuối cùng nơi điều
không thể lại xảy ra. Nếu thầy bảo nói, thì nói. Thế thì ngay
cả việc nói của bạn cũng có ích. Nhưng thế thì bạn lại không
thực sự hỏi, chỉ nói như việc thanh tâm. Bạn đang giãi bày
tâm trí mình ra, bạn đang diễn lại tâm trí mình. Bạn đang cởi
mở bản thân mình. Bạn không hỏi mà chỉ phô bầy. Phô bầy
này là có ích. Bạn sẽ được nhẹ bớt nhiều gánh nặng.
Khi thầy ở gần bạn, nếu bạn có thể thực sự thẳng thắn và
nói mọi điều đến với bạn, dù không liên quan, dù không nhất
quán, không chán về chính mình, không kiểm soát, không
thao tác nó... Khi thầy ở gần bạn, bạn có thể nói toàn bộ bất
kì điều gì xảy đến cho tâm trí bạn. Điều đó có thể trở thành
điều nói lăng nhăng; nếu bạn không quản lí nó, điều đó sẽ
giống như người điên nói. Nhưng khi thầy ở gần bạn, nếu
bạn thẳng thắn, trung thực và thành thực và giãi bầy tâm trí
mình, thì thầy sẽ thấm vào bạn từ cửa sau. Từ cửa trước tâm
trí bạn vẫn đi ra; từ cửa sau thầy đi vào bạn.
Cho nên khi gần tôi trên bãi cỏ cứ chân tình và thành
thực. Đừng đem những câu hỏi lí trí đến; chúng vô dụng.
Siêu hình là thứ vô dụng nhất trên thế giới này. Đừng đem
tới bất kì câu hỏi siêu hình nào; chúng không đúng đâu,
chúng không thuộc về bạn. Bạn có thể đã nghe nói về chúng,
đọc về chúng, nhưng chúng không phải là một phần của bạn.
Đem những cái vô nghĩa của bạn ra, dù nó là gì. Và đừng cố
thao túng nó. Đừng cố hợp lí hoá nó và trau chuốt nó. Để nó
thô sơ nhất có thể được - bởi vì trước thầy bạn phải trần trụi.
Bạn không nên mặc quần áo và bạn không nên che dấu bản
thân mình.
Đấy là giãi bày, và nếu bạn có thể nói như giãi bầy chứ
không như việc hỏi - chỉ để mở trái tim bạn, không hỏi điều
gì - thế thì im lặng sẽ theo sau, bởi vì khi bạn đã giãi bày tâm
trí mình và bạn đã trải qua việc thanh tâm, im lặng tới với
bạn. Đấy là một kiểu im lặng khác, không phải là im lặng bắt
buộc, không phải là im lặng bị kiểm soát, không phải là im
lặng với bất kì nỗ lực nào về phần bạn.
Khi bạn đã giãi bày tâm trí mình hoàn toàn, đã tháo ra
mọi thứ ở đó, im lặng đến, hạ xuống bạn, tràn ngập bạn, im
lặng bên kia hiểu biết, và im lặng bên kia bạn - im lặng thuộc
về cái toàn thể và không thuộc về cá nhân. Thế thì bạn có thể là cả hai. Bây giờ với một thiền sư trên đường bạn có thể nói
và bạn có thể im lặng nữa.
tôi. Tôi biết một loại im lặng - im lặng đến giữa hai suy nghĩ
như một lỗ hổng, im lặng tồn tại giữa hai từ, chỉ là một lỗ
hổng.
Im lặng của chúng ta giống như hoà bình xảy ra giữa hai
cuộc chiến tranh. Nó không thực là hoà bình; nó chỉ là chuẩn
bị cho cuộc chiến tranh khác. Làm sao mà hoà bình chỉ là
cầu nối cho hai cuộc chiến tranh? Chiến tranh đơn giản xảy
ra ngầm bên dưới, có thế thôi. Đó là cuộc chiến tranh lạnh;
chưa bao giờ là hoà bình. Im lặng của chúng ta cũng giống
vậy.
Cho nên nói với thầy: Tôi không thể im lặng và tôi cũng
không thể nói - cho nên thầy bảo tôi điều phải làm đi. Đừng
bắt đầu bất kì điều gì về phần bạn, bởi vì bất kì cái gì bạn bắt
đầu cũng đều sẽ sai. Nói hay im lặng - bất kì cái gì bạn bắt
đầu cũng đều sai. Để mọi thứ cho thầy, và hỏi thầy: Tôi phải
làm gì đây? Nếu thầy nói: Nói đi - thì nói. Nếu thầy nói: Im
lặng - thì cố mà im lặng. Thầy biết, và thầy sẽ hỏi chỉ những
điều có thể cho bạn.
Cuối cùng thầy sẽ hỏi điều không thể, nhưng không bao
giờ vào lúc bắt đầu. Thầy sẽ hỏi điều không thể vào lúc cuối
cùng bởi vì thế thì nó cũng đã trở thành điều có thể. Dần dần
thầy sẽ đẩy bạn hướng tới vực thẳm cuối cùng nơi điều
không thể lại xảy ra. Nếu thầy bảo nói, thì nói. Thế thì ngay
cả việc nói của bạn cũng có ích. Nhưng thế thì bạn lại không
thực sự hỏi, chỉ nói như việc thanh tâm. Bạn đang giãi bày
tâm trí mình ra, bạn đang diễn lại tâm trí mình. Bạn đang cởi
mở bản thân mình. Bạn không hỏi mà chỉ phô bầy. Phô bầy
này là có ích. Bạn sẽ được nhẹ bớt nhiều gánh nặng.
Khi thầy ở gần bạn, nếu bạn có thể thực sự thẳng thắn và
nói mọi điều đến với bạn, dù không liên quan, dù không nhất
quán, không chán về chính mình, không kiểm soát, không
thao tác nó... Khi thầy ở gần bạn, bạn có thể nói toàn bộ bất
kì điều gì xảy đến cho tâm trí bạn. Điều đó có thể trở thành
điều nói lăng nhăng; nếu bạn không quản lí nó, điều đó sẽ
giống như người điên nói. Nhưng khi thầy ở gần bạn, nếu
bạn thẳng thắn, trung thực và thành thực và giãi bầy tâm trí
mình, thì thầy sẽ thấm vào bạn từ cửa sau. Từ cửa trước tâm
trí bạn vẫn đi ra; từ cửa sau thầy đi vào bạn.
Cho nên khi gần tôi trên bãi cỏ cứ chân tình và thành
thực. Đừng đem những câu hỏi lí trí đến; chúng vô dụng.
Siêu hình là thứ vô dụng nhất trên thế giới này. Đừng đem
tới bất kì câu hỏi siêu hình nào; chúng không đúng đâu,
chúng không thuộc về bạn. Bạn có thể đã nghe nói về chúng,
đọc về chúng, nhưng chúng không phải là một phần của bạn.
Đem những cái vô nghĩa của bạn ra, dù nó là gì. Và đừng cố
thao túng nó. Đừng cố hợp lí hoá nó và trau chuốt nó. Để nó
thô sơ nhất có thể được - bởi vì trước thầy bạn phải trần trụi.
Bạn không nên mặc quần áo và bạn không nên che dấu bản
thân mình.
Đấy là giãi bày, và nếu bạn có thể nói như giãi bầy chứ
không như việc hỏi - chỉ để mở trái tim bạn, không hỏi điều
gì - thế thì im lặng sẽ theo sau, bởi vì khi bạn đã giãi bày tâm
trí mình và bạn đã trải qua việc thanh tâm, im lặng tới với
bạn. Đấy là một kiểu im lặng khác, không phải là im lặng bắt
buộc, không phải là im lặng bị kiểm soát, không phải là im
lặng với bất kì nỗ lực nào về phần bạn.
Khi bạn đã giãi bày tâm trí mình hoàn toàn, đã tháo ra
mọi thứ ở đó, im lặng đến, hạ xuống bạn, tràn ngập bạn, im
lặng bên kia hiểu biết, và im lặng bên kia bạn - im lặng thuộc
về cái toàn thể và không thuộc về cá nhân. Thế thì bạn có thể là cả hai. Bây giờ với một thiền sư trên đường bạn có thể nói
và bạn có thể im lặng nữa.
Osho kính yêu,
Thầy đã nói cho chúng tôi về buông xuôi hoàn toàn
với thầy, nhưng thường tâm trí chúng tôi hay nảy
sinh các lí do để không tuân theo đúng nguyên văn
các hướng dẫn.
Chúng tôi nói những điều như: Thầy không thể biết
rằng tình huống đã thay đổi. Hay: Thầy không hiểu
điều kiện thực tế ở phương Tây ra sao.
Chúng tôi có nên tuân theo mọi thứ thầy nói đúng
từng từ hay có lúc chúng tôi nên dùng suy xét của
riêng mình?
Thầy đã nói cho chúng tôi về buông xuôi hoàn toàn
với thầy, nhưng thường tâm trí chúng tôi hay nảy
sinh các lí do để không tuân theo đúng nguyên văn
các hướng dẫn.
Chúng tôi nói những điều như: Thầy không thể biết
rằng tình huống đã thay đổi. Hay: Thầy không hiểu
điều kiện thực tế ở phương Tây ra sao.
Chúng tôi có nên tuân theo mọi thứ thầy nói đúng
từng từ hay có lúc chúng tôi nên dùng suy xét của
riêng mình?
Bạn nên tuân theo hoặc là tuyệt đối, hoặc không chút
nào. Không thoả hiệp nào nên được tạo ra, bởi vì bất kì cái gì
nửa vời không chỉ vô dụng mà còn có hại nữa. Bất kì cái gì
nửa vời sẽ chia rẽ bạn - đó là cái hại. Bạn nên duy trì là một
thể thống nhất không phân chia.
Cho nên hoặc là buông xuôi hoàn toàn... thế thì không
cần suy nghĩ về phần bạn; tuân theo một cách mù quáng. Tôi
nhấn mạnh từ 'mù quáng' - dường như bạn không có mắt; ai
đó có mắt đang dẫn bạn đi. Thế thì bạn sẽ còn là một thể
thống nhất không phân chia; và không bị phân chia, được
tích hợp, bạn sẽ trưởng thành.
Hoặc, nếu bạn cảm thấy điều này là không thể được và
không thể làm được, đừng theo ai cả. Hoàn toàn đi theo
chính mình. Thế nữa bạn sẽ vẫn còn không phân chia. Vẫn
còn không bị phân chia là mục đích, là mục tiêu. Cả hai cách
này đều có tác dụng, kết quả tối thượng là như nhau. Nếu
bạn có thể một mình, không thầy, nếu bạn có thể đi theo tâm
thức của riêng mình đến bất kì đâu nó đưa tới, thì kết quả
cũng vậy, kết quả vẫn là một. Cho nên điều đó tuỳ thuộc vào
bạn.
Nhưng tâm trí bao giờ cũng nói: Làm cả hai. Tâm trí nói:
Cứ theo thầy nhưng phải nghĩ về điều đó. Chỉ theo những gì
bạn nghĩ là phải. Thế thì việc theo là ở đâu? Buông xuôi là ở
đâu? Nếu bạn là quan toà, và bạn quyết định cái gì phải theo
và cái gì không theo, thế thì đâu là buông xuôi, đâu là tin
cậy? Thế thì tốt hơn cả là theo tâm thức của riêng bạn.
Nhưng đừng lừa dối - ít nhất thì cũng không nên có lừa dối;
nếu không bạn sẽ cứ đi theo mình và bạn lại nghĩ rằng bạn
đang theo thầy.
Nếu bạn là nhân tố quyết định, nếu bạn phải chọn lựa,
nếu bạn phải vứt bỏ cái gì đó, chấp nhận cái gì đó, thế thì bạn đang theo chính mình. Nhưng bạn có thể tạo ra ấn tượng
xung quanh mình và bạn có thể tự lừa dối mình rằng bạn
đang theo thầy. Thế thì chẳng có gì đến được từ đó. Bạn sẽ
không trưởng thành, bởi vì qua lừa dối không thể có trưởng
thành được. Và bạn sẽ ngày càng gặp nhiều lẫn lộn hơn, bởi
vì nếu bạn định quyết định điều gì cần phải làm và điều gì
không cần làm, nếu bạn phải chọn từ hướng dẫn của thầy thì
bạn sẽ tạo ra hỗn độn, bởi vì bất kì khi nào thầy hướng dẫn
cho bạn, hướng dẫn đó có sự thống nhất hữu cơ về nó. Mọi
hướng dẫn đều có quan hệ với các hướng dẫn khác. Nó là
một toàn thể trọn vẹn. Bạn không thể bỏ điều gì đó và theo
điều gì đó; bạn sẽ trở thành đống điêu tàn, đổ nát. Ngay cả
một điều đơn giản bị từ chối, cái toàn thể đã bị rối loạn. Bạn
không biết cách thức mọi việc có liên quan lẫn nhau.
Cho nên đây là gợi ý của tôi cho bạn: Vẫn còn là một thể
thống nhất, không phân chia. Quyết định đi. Nếu bạn phải
quyết định thì hãy quyết định: Ta sẽ theo chính mình. Thế thì
đừng có buông xuôi - không có nhu cầu!
Đây là điều Krishnamurti đã từng nói trong bốn mươi,
năm mươi năm liên tục: Đừng đi theo. Mọi người có thể đạt
tới mà không theo ai cả, nhưng con đường thì gian khổ và rất
dài bởi vì bạn không sẵn sàng chấp nhận bất kì sự giúp đỡ
hay hướng dẫn nào có thể được trao cho bạn - đấy là điều có
thể và điều đó có thể cắt bỏ bớt nhiều khó khăn không cần
thiết trên con đường. Đây chính là điều Krishnamurti đã từng
nói. Không ai đã làm điều đó.
Đây là vấn đề của tâm trí. Tâm trí có thể chấp nhận:
Đừng theo ai cả - không phải bởi vì nó đã hiểu mà bởi vì đó
chính là sự đáp ứng bản ngã không đi theo bất kì ai. Không
ai muốn đi theo bất kì ai. Sâu bên dưới bản ngã cưỡng lại.
Cho nên xung quanh Krishnamurti tất cả các bản ngã tụ
hội lại. Họ lại tự lừa dối mình. Họ nghĩ họ không theo bất kì
ai bởi vì họ đã hiểu ảo tưởng của việc đi theo, họ đã hiểu
rằng con đường phải được đi qua một mình, họ đã hiểu rằng
không thể có sự giúp đỡ, không ai có thể giúp được bạn,
không ai có thể hướng dẫn được bạn; một mình bạn phải đi.
Họ nghĩ rằng họ đã hiểu điều này, đó là lí do tại sao họ
không theo bất kì ai. Đó không phải là điều thực - họ đang
lừa dối. Họ không theo ai bởi vì bản ngã của họ không cho
phép. Thế mà họ vẫn cứ nghe Krishnamurti. Trong nhiều
năm họ đi lại mãi.
Nếu không thể có sự giúp đỡ thì tại sao bạn cứ phải trở
đi trở lại với Krishnamurti? Nếu không ai có thể hướng dẫn
bạn thì phỏng có ích gì mà lắng nghe ông ấy nói đi nói lại?
Điều ấy là vô nghĩa. Và thậm chí cả thái độ này, điều bạn
phải đi con đường một mình, cũng không do bạn khám phá
ra - nó đã được để lộ ra cho bạn qua Krishnamurti. Sâu bên
dưới, ông ấy đã trở thành thầy bạn. Nhưng bạn cứ nói rằng
bạn không đi theo. Đấy là lừa dối.
Cũng điều lừa dối đó có thể xảy ra từ phía ngược lại. Bạn
đến với tôi, bạn nghĩ bạn đã buông xuôi, thế mà bạn vẫn cứ
chọn lựa. Nếu tôi nói điều gì đó hợp với bạn, điều đó có
nghĩa là nó hợp với bản ngã của bạn - bạn theo nó. Nếu tôi
nói điều gì đó không hợp với bản ngã của bạn, bạn bắt đầu
lập luận: Điều này có thể không phải dành cho mình. Cho
nên bạn cảm thấy rằng bạn đã buông xuôi mà bạn lại không
buông xuôi.
Mọi người xung quanh Krishnamurti nghĩ là họ không đi
theo bất kì ai, mà họ lại đang đi theo. Các bạn xung quanh
tôi cứ nghĩ là các bạn đang theo tôi mà bạn lại không theo tôi. Tâm trí bao giờ cũng là kẻ lừa dối. Dù bạn đi đâu nó
cũng có thể lừa dối bạn, cho nên hãy tỉnh táo.
Tôi nói với bạn: Bạn có thể đạt tới mà không đi theo,
nhưng con đường này sẽ rất, rất đơn độc, rất dài. Nó nhất
định là như vậy. Người ta có thể đạt tới, không thể không thế
được - mọi người đã đạt tới. Bản thân tôi đã đạt tới mà
không theo ai cả; bạn cũng có thể đạt tới. Nhưng nhớ rằng
không theo ai không nên trở thành việc đáp ứng cho bản ngã;
nếu không bạn sẽ không bao giờ đạt tới.
Có thầy hay không có thầy, đấy không phải là điều cơ
bản. Điều cơ bản là bản ngã, bản ngã của bạn. Không bản
ngã - thì dù không có thầy bạn vẫn có thể đạt tới. Có bản ngã
- ngay cả phật cũng chẳng hướng dẫn được bạn. Hoặc đi theo
toàn bộ hoặc không đi theo toàn bộ, nhưng phải là toàn bộ.
Đấy là do bạn quyết định. Đừng bị tâm trí lừa dối và nhìn
sâu vào bên trong bản thân bạn. Nhận biết điều bạn đang
làm. Nếu bạn đang buông xuôi, hãy buông xuôi.
Tôi nhớ: Có lần chuyện đã xảy ra với một nhóm trong
cuộc đời của Gurdjieff. Ông ấy làm việc với một vài đệ tử.
Cần phải hoàn toàn buông xuôi - và Gurdjieff đã nói rằng bất
kì điều gì ông ấy nói ra, họ đều phải tuân theo. Ông ấy đã
giúp họ thực hành một bài tập nào đó; ông ấy quen gọi bài
tập đó là bài tập dừng. Cho nên bất kì khi nào ông hô: Dừng!
bạn phải dừng mọi việc mình đang làm. Bạn đang bước, một
chân giơ lên và khi đó ông ấy hô: Dừng! bạn phải dừng ở đó.
Bạn đang nói và mồm vừa há thì ông ấy hô: Dừng! bạn phải
dừng mà mồn vẫn há. Bạn không được thay đổi động tác đó,
bạn không được làm cử chỉ thuận tiện, bởi vì điều đó sẽ là
lừa dối, và bạn không lừa dối bất kì ai trừ bản thân bạn.
Một hôm, bỗng nhiên vào buổi sáng khi mọi người đang
tập luyện bên ngoài trại và một vài người đang đi qua một
con kênh chảy qua gần đó, ông bỗng nhiên hô: Dừng! - ông
vẫn bên trong trại. Thế là mọi người dừng. Bốn người đang
đi qua con kênh. Kênh lúc đó còn cạn, nước không chảy, cho
nên họ dừng lại.
Nhưng bỗng nhiên ai đó mở kênh và nước bắt đầu chảy.
Họ bắt đầu nghĩ: Phải làm gì đây? Gurdjieff đang trong lều,
ông ta không biết rằng chúng ta đang đứng trong kênh và
kênh đang có nước chảy. Nhưng họ vẫn đợi, bởi vì tâm trí có
thể đợi được một chốc.
Khi nước ngập tới cổ, một người nhảy ra. Người đó nói:
Thế này quá lắm. Gurdjieff không biết.
Rồi nước trong kênh dâng lên nữa. Hai người khác nhảy
ra khi nước ngập tới gần mũi họ... bởi vì bây giờ họ sẽ bị
chết đuối còn việc lập luận thì đơn giản và dễ dàng. Bạn
cũng sẽ phải làm tương tự. Họ đang sắp chết... thầy lại đang
ở trong lều và thầy không biết!
Chỉ còn lại mỗi một người. Nước đã ngập trên đầu người
đó và người đó vẫn đang đứng. Thế là Gurdjieff chạy xô ra
khỏi lều và vớt người đó lên khỏi kênh. Người đó gần như
bất tỉnh. Nước được lấy ra khỏi thân thể người đó; người đó
gần chết. Nhưng khi người đó mở mắt ra, người đó đã trở
thành một người khác. Con người cũ đã chết thực sự. Đây là
biến đổi. Người đó đã hoàn toàn khác.
Điều gì đã xảy ra trong khoảnh khắc chết đó? Người đó
đã chấp nhận thầy. Người đó đã bác bỏ tâm trí và lập luận
của mình. Người đó đã bác bỏ ham muốn cuộc sống của
chính mình. Người đó đã bác bỏ thôi thúc sinh vật bên trong
nhất của mình để tồn tại. Người đó đã bác bỏ mọi thứ. Người
đó nói: Khi thầy đã nói dừng, ta phải dừng. Bây giờ không
có gì có thể lay chuyển được ta.
Điều đó thật hết sức khó, khó lắm - gần như không thể
được. Nhưng khi bạn làm điều không thể được đó, bạn được
biến đổi. Việc chết, người đó cũng không cho phép tâm trí
được can thiệp. Cái chết có đó, nhưng người đó thà chấp
nhận cái chết còn hơn chấp nhận tâm trí và cách suy xét
riêng của mình.
Người đó không bao giờ còn là người cũ nữa, không ai
còn có thể gặp được con người cũ nữa. Thế thì những người
khác hiểu rằng họ đã bỏ lỡ một cơ hội lớn. Ba người đã nhảy
ra khỏi kênh đã bỏ lỡ một cơ hội lớn.
Đây là buông xuôi hoàn toàn. Vấn đề không phải là cần
viện đến tâm trí của bạn hay không, tâm trí của bạn phải nói
có hay nói không. Khi bạn buông xuôi, bạn đã buông xuôi
mọi khả năng nói không. Dù bất kì tình huống nào, bạn sẽ
không nói không. Nói có toàn bộ nghĩa là buông xuôi. Khó
đấy! Đó là lí do tại sao việc biến đổi lại khó khăn. Không dễ
dàng chút nào - đó là lí do tại sao việc sinh thành tâm linh
không dễ dàng.
Nhưng tôi không nói rằng bạn không thể đạt tới một
mình được. Bạn có thể đạt tới một mình và bạn có thể đạt tới
với thầy; bạn có thể đạt tới trong nhóm, bạn có thể đạt tới
như một cá nhân. Mọi khả năng đều để mở. Tôi không thế
này mà cũng không thế khác. Vấn đề là ở bạn quyết định, và
quyết định không chút lừa dối.
Nhớ lấy, vấn đề không phải là phương Đông hay phương
Tây. Sâu bên dưới, tâm trí là như nhau, mọi khác biệt đều chỉ
là trên bề mặt. Phương Đông và phương Tây - đấy chỉ là bề
mặt... dấu ấn văn hoá, giống nòi, nhưng chúng chỉ là trên bề
mặt. Sâu bên dưới tâm trí con người là một. Bạn gốc gác từ
đâu chẳng có quan hệ gì.
Buông xuôi hay vẫn hoàn toàn một mình, nhưng cả hai
con đường này là những chặng đường mà chỉ có những
người toàn bộ mới có thể đi qua được. Một mình, Phật đạt
tới chứng ngộ; theo Phật, nhiều người đã đạt tới cùng chứng
ngộ.
Tôi không phải là người thiên lệch. Tôi không nói, như
Krishnamurti nói: Chỉ đây mới là con đường. Tôi không nói,
như Meher Baba nói: Chỉ đây mới là con đường. Tôi biết rõ
họ nói: Chỉ đây mới là con đường, là để giúp bạn, bởi vì một
khi bạn trở nên nhận biết rằng lối khác cũng có thể là con
đường, lẫn lộn bắt đầu sinh ra trong bạn. Thế thì bạn bắt đầu
thay đổi ý kiến - đôi khi bạn nghĩ thế này, đôi khi bạn nghĩ
thế khác. Đó là lí do tại sao các bậc thầy đã từng nói: Chỉ đây
mới là con đường - chỉ để làm cho tâm trí bạn không lẫn lộn.
Nếu không thì cái đối lập sẽ hấp dẫn bạn và bạn sẽ cứ thay
đổi lập trường. Để làm cho bạn được toàn bộ, các bậc thầy
cứ nhấn mạnh.
Nhưng tôi nói cả hai con đường. Tại sao? - bởi vì rằng
việc nhấn mạnh đã trở thành cổ rồi, và bạn đã nghe quá
nhiều về: Đây là con đường duy nhất. Nó đã trở thành lời sáo
rỗng chết cứng. Bây giờ nó chẳng có ích lợi gì nữa. Nó đã có
ích trong quá khứ; bây giờ nó không có ích nữa, vì thế giới
đã trở thành gần là một. Trái đất đã trở thành giống như một
làng toàn cầu, và mọi tôn giáo đều biết tới mọi tôn giáo khác
và ai cũng biết tất cả các con đường. Bây giờ loài người đã
quen với mọi con đường - mọi con đường, mọi khả năng,
mọi cách thức.
Trong quá khứ mọi người chỉ biết có một con đường,
con đường trong đó họ được sinh ra. Nhấn mạnh rằng con
đường này là duy nhất là điều tốt - để làm cho tâm trí họ tin
cậy vào nó, tin tưởng vào nó. Nhưng bây giờ điều này không còn là tình huống chút nào nữa. Người Hindu đọc Koran,
người Ki tô giáo đến Ấn Độ để tìm kiếm hướng dẫn, người
Mô ha mét giáo nhận biết về Gita và Veda. Mọi con đường
đều đã trở nên được biết tới. Nhiều lẫn lộn tồn tại, và bất kì
ai nói rằng đây là con đường duy nhất, bây giờ đều không có
ích bởi vì bạn biết những con đường khác có đó. Bạn cũng
biết rằng từ các con đường khác mọi người đã đạt tới và
đang đạt tới. Do đó tôi không nhấn mạnh vào con đường nào
cả.
Bạn có thể nhận sự giúp đỡ của tôi nếu bạn buông xuôi,
bạn có thể nhận sự giúp đỡ của tôi nếu bạn không buông
xuôi - nhưng bạn phải rõ ràng về điều đó. Nếu bạn chọn con
đường buông xuôi, bạn phải theo tôi toàn bộ. Nếu bạn chọn
rằng bạn không định buông xuôi, quyết định về nó đi. Tôi có
thể là một người bạn trên con đường, không cần phải biến tôi
thành thầy. Tôi có thể chỉ là một người bạn đường - hay
thậm chí không là một người bạn.
Bạn đang tìm kiếm và bạn gặp ai đó hoàn toàn không
biết trước, một người xa lạ, rồi bạn hỏi người đó: Dòng sông
ở đâu? Con đường nào dẫn tới dòng sông? Khi người đó đã
nói xong bạn cám ơn người đó và bạn bước tiếp. Tôi có thể
chỉ là một người lạ. Thậm chí không cần phải là một người
bạn, bởi vì với một người bạn, bạn cũng có can dự vào. Bạn
có thể nhận sự giúp đỡ của tôi - sự giúp đỡ của tôi là vô điều
kiện.
Tôi không nói: Làm cái này, thế thì tôi sẽ giúp bạn. Tôi
không nói: Buông xuôi đi, chỉ thế thì tôi mới giúp bạn.
Nhưng điều này tôi phải nói nhiều: Làm bất kì cái gì bạn
thích, nhưng làm nó một cách toàn bộ. Nếu bạn là toàn bộ thì
việc biến đổi là rất gần. Nếu bạn bị phân chia, điều ấy gần
như không thể được.
Osho kính yêu,
Khi Wakuan thấy một bức tranh về Bồ đề đạt ma có
râu, ông ta phàn nàn: Tại sao thằng cha kia lại
không có râu?
Osho kính yêu, tại sao thầy không có râu?
Truyền thống của thiền thực là hay. Bồ đề đạt ma có râu,
và một đệ tử hỏi: Tại sao thằng cha này lại không có râu?
Câu hỏi hay nhưng chỉ đệ tử thiền mới có thể nêu ra được nó
- bởi vì râu thuộc về thân thể, không thuộc về Bồ đề đạt ma.
Thằng cha đó không râu, bởi vì thân thể chỉ là nơi cư trú. Rõ
ràng câu hỏi này ngớ ngẩn, nhưng nó có nghĩa, và những câu
hỏi như vậy đã được hỏi nhiều lần.
Phật liên tục nói - sáng, tối, chiều, trong làng này, trong
làng khác, di chuyển, bốn mươi năm liên tục nói. Một hôm
Sariputta hỏi: Tại sao thầy vẫn còn im lặng? Tại sao thầy
không nói cho chúng tôi? Rõ ràng ngớ ngẩn! Phật cười phá
lên rồi nói: Ông phải đấy. Và con người này đã nói - không
ai nói nhiều như Phật. Nhưng Sariputta cũng phải, bởi vì việc
nói này đã xảy ra chỉ trên bề mặt còn Phật quả thực vẫn còn
im lặng.
Một thiền sư, Rinzai, hay nói: Con người này, Phật, chưa
từng sinh, ông ta chưa từng bước trên trái đất này, ông ta
chưa từng chết - ông ta chỉ là giấc mơ. Thế mà hàng ngày
Rinzai vẫn tới đền thờ và cúi lạy trước tượng Phật.
được. Nhưng khi bạn làm điều không thể được đó, bạn được
biến đổi. Việc chết, người đó cũng không cho phép tâm trí
được can thiệp. Cái chết có đó, nhưng người đó thà chấp
nhận cái chết còn hơn chấp nhận tâm trí và cách suy xét
riêng của mình.
Người đó không bao giờ còn là người cũ nữa, không ai
còn có thể gặp được con người cũ nữa. Thế thì những người
khác hiểu rằng họ đã bỏ lỡ một cơ hội lớn. Ba người đã nhảy
ra khỏi kênh đã bỏ lỡ một cơ hội lớn.
Đây là buông xuôi hoàn toàn. Vấn đề không phải là cần
viện đến tâm trí của bạn hay không, tâm trí của bạn phải nói
có hay nói không. Khi bạn buông xuôi, bạn đã buông xuôi
mọi khả năng nói không. Dù bất kì tình huống nào, bạn sẽ
không nói không. Nói có toàn bộ nghĩa là buông xuôi. Khó
đấy! Đó là lí do tại sao việc biến đổi lại khó khăn. Không dễ
dàng chút nào - đó là lí do tại sao việc sinh thành tâm linh
không dễ dàng.
Nhưng tôi không nói rằng bạn không thể đạt tới một
mình được. Bạn có thể đạt tới một mình và bạn có thể đạt tới
với thầy; bạn có thể đạt tới trong nhóm, bạn có thể đạt tới
như một cá nhân. Mọi khả năng đều để mở. Tôi không thế
này mà cũng không thế khác. Vấn đề là ở bạn quyết định, và
quyết định không chút lừa dối.
Nhớ lấy, vấn đề không phải là phương Đông hay phương
Tây. Sâu bên dưới, tâm trí là như nhau, mọi khác biệt đều chỉ
là trên bề mặt. Phương Đông và phương Tây - đấy chỉ là bề
mặt... dấu ấn văn hoá, giống nòi, nhưng chúng chỉ là trên bề
mặt. Sâu bên dưới tâm trí con người là một. Bạn gốc gác từ
đâu chẳng có quan hệ gì.
Buông xuôi hay vẫn hoàn toàn một mình, nhưng cả hai
con đường này là những chặng đường mà chỉ có những
người toàn bộ mới có thể đi qua được. Một mình, Phật đạt
tới chứng ngộ; theo Phật, nhiều người đã đạt tới cùng chứng
ngộ.
Tôi không phải là người thiên lệch. Tôi không nói, như
Krishnamurti nói: Chỉ đây mới là con đường. Tôi không nói,
như Meher Baba nói: Chỉ đây mới là con đường. Tôi biết rõ
họ nói: Chỉ đây mới là con đường, là để giúp bạn, bởi vì một
khi bạn trở nên nhận biết rằng lối khác cũng có thể là con
đường, lẫn lộn bắt đầu sinh ra trong bạn. Thế thì bạn bắt đầu
thay đổi ý kiến - đôi khi bạn nghĩ thế này, đôi khi bạn nghĩ
thế khác. Đó là lí do tại sao các bậc thầy đã từng nói: Chỉ đây
mới là con đường - chỉ để làm cho tâm trí bạn không lẫn lộn.
Nếu không thì cái đối lập sẽ hấp dẫn bạn và bạn sẽ cứ thay
đổi lập trường. Để làm cho bạn được toàn bộ, các bậc thầy
cứ nhấn mạnh.
Nhưng tôi nói cả hai con đường. Tại sao? - bởi vì rằng
việc nhấn mạnh đã trở thành cổ rồi, và bạn đã nghe quá
nhiều về: Đây là con đường duy nhất. Nó đã trở thành lời sáo
rỗng chết cứng. Bây giờ nó chẳng có ích lợi gì nữa. Nó đã có
ích trong quá khứ; bây giờ nó không có ích nữa, vì thế giới
đã trở thành gần là một. Trái đất đã trở thành giống như một
làng toàn cầu, và mọi tôn giáo đều biết tới mọi tôn giáo khác
và ai cũng biết tất cả các con đường. Bây giờ loài người đã
quen với mọi con đường - mọi con đường, mọi khả năng,
mọi cách thức.
Trong quá khứ mọi người chỉ biết có một con đường,
con đường trong đó họ được sinh ra. Nhấn mạnh rằng con
đường này là duy nhất là điều tốt - để làm cho tâm trí họ tin
cậy vào nó, tin tưởng vào nó. Nhưng bây giờ điều này không còn là tình huống chút nào nữa. Người Hindu đọc Koran,
người Ki tô giáo đến Ấn Độ để tìm kiếm hướng dẫn, người
Mô ha mét giáo nhận biết về Gita và Veda. Mọi con đường
đều đã trở nên được biết tới. Nhiều lẫn lộn tồn tại, và bất kì
ai nói rằng đây là con đường duy nhất, bây giờ đều không có
ích bởi vì bạn biết những con đường khác có đó. Bạn cũng
biết rằng từ các con đường khác mọi người đã đạt tới và
đang đạt tới. Do đó tôi không nhấn mạnh vào con đường nào
cả.
Bạn có thể nhận sự giúp đỡ của tôi nếu bạn buông xuôi,
bạn có thể nhận sự giúp đỡ của tôi nếu bạn không buông
xuôi - nhưng bạn phải rõ ràng về điều đó. Nếu bạn chọn con
đường buông xuôi, bạn phải theo tôi toàn bộ. Nếu bạn chọn
rằng bạn không định buông xuôi, quyết định về nó đi. Tôi có
thể là một người bạn trên con đường, không cần phải biến tôi
thành thầy. Tôi có thể chỉ là một người bạn đường - hay
thậm chí không là một người bạn.
Bạn đang tìm kiếm và bạn gặp ai đó hoàn toàn không
biết trước, một người xa lạ, rồi bạn hỏi người đó: Dòng sông
ở đâu? Con đường nào dẫn tới dòng sông? Khi người đó đã
nói xong bạn cám ơn người đó và bạn bước tiếp. Tôi có thể
chỉ là một người lạ. Thậm chí không cần phải là một người
bạn, bởi vì với một người bạn, bạn cũng có can dự vào. Bạn
có thể nhận sự giúp đỡ của tôi - sự giúp đỡ của tôi là vô điều
kiện.
Tôi không nói: Làm cái này, thế thì tôi sẽ giúp bạn. Tôi
không nói: Buông xuôi đi, chỉ thế thì tôi mới giúp bạn.
Nhưng điều này tôi phải nói nhiều: Làm bất kì cái gì bạn
thích, nhưng làm nó một cách toàn bộ. Nếu bạn là toàn bộ thì
việc biến đổi là rất gần. Nếu bạn bị phân chia, điều ấy gần
như không thể được.
Osho kính yêu,
Khi Wakuan thấy một bức tranh về Bồ đề đạt ma có
râu, ông ta phàn nàn: Tại sao thằng cha kia lại
không có râu?
Osho kính yêu, tại sao thầy không có râu?
Truyền thống của thiền thực là hay. Bồ đề đạt ma có râu,
và một đệ tử hỏi: Tại sao thằng cha này lại không có râu?
Câu hỏi hay nhưng chỉ đệ tử thiền mới có thể nêu ra được nó
- bởi vì râu thuộc về thân thể, không thuộc về Bồ đề đạt ma.
Thằng cha đó không râu, bởi vì thân thể chỉ là nơi cư trú. Rõ
ràng câu hỏi này ngớ ngẩn, nhưng nó có nghĩa, và những câu
hỏi như vậy đã được hỏi nhiều lần.
Phật liên tục nói - sáng, tối, chiều, trong làng này, trong
làng khác, di chuyển, bốn mươi năm liên tục nói. Một hôm
Sariputta hỏi: Tại sao thầy vẫn còn im lặng? Tại sao thầy
không nói cho chúng tôi? Rõ ràng ngớ ngẩn! Phật cười phá
lên rồi nói: Ông phải đấy. Và con người này đã nói - không
ai nói nhiều như Phật. Nhưng Sariputta cũng phải, bởi vì việc
nói này đã xảy ra chỉ trên bề mặt còn Phật quả thực vẫn còn
im lặng.
Một thiền sư, Rinzai, hay nói: Con người này, Phật, chưa
từng sinh, ông ta chưa từng bước trên trái đất này, ông ta
chưa từng chết - ông ta chỉ là giấc mơ. Thế mà hàng ngày
Rinzai vẫn tới đền thờ và cúi lạy trước tượng Phật.
Thế rồi ai đó nói: Rinzai, ông điên rồi! Ngày nào ông
cũng cứ khăng khăng rằng người này chưa từng sinh, chưa
từng chết, chưa từng bước trên trái đất này, mà ông vẫn đi tới
đền thờ và cúi lạy.
Rinzai nói: Bởi vì người này chưa từng sinh, chưa từng
bước đi trên trái đất này, chưa từng chết, nên đó là lí do tại
sao tôi phải đến và cúi lạy.
Người hỏi cứ khăng khăng, nói rằng: Chúng tôi không
thể theo ông được. Hoặc ông là điên hoặc chúng tôi điên,
nhưng chúng tôi không thể theo được - ông ngụ ý gì?
Và Rinzai nói: Sinh của con người này chỉ là giấc mơ
với ông ta. Bước đi trên trái đất này chỉ là giấc mơ với ông
ta. Chết không phải là thật với ông ta - chỉ là kết thúc giấc
mơ dài. Còn người này, trung tâm của sự hiện hữu này, vẫn
nằm ngoài sinh, nằm ngoài tử.
Tương truyền rằng Phật bao giờ cũng ở trên tầng trời thứ
bảy. Ông ấy không bao giờ đi xuống - chỉ có phản xạ của
ông ấy là ở đây. Và điều này là đúng! Điều này cũng đúng
cho cả bạn nữa. Bạn chưa bao giờ xuống, chỉ phản xạ -
nhưng bạn đã trở thành đồng nhất với phản xạ đến mức bạn
đã quên mất. Bạn nghĩ rằng bạn đã xuống. Bạn không thể
xuống được - không có cách nào rơi xuống từ bản thể bạn
được.
Bạn có thể nhìn vào dòng sông và bạn có thể thấy sự
phản xạ, và bạn có thể trở thành đồng nhất với nó đến mức
bạn có thể nghĩ rằng bạn đang ở dưới nước. Bạn có thể đau
khổ bởi nó; bạn có thể cảm thấy bị ngạt thở, và bây giờ bạn
có thể cảm thấy bạn sắp chết. Và bạn bao giờ cũng đứng trên
bờ, bạn chưa bao giờ xuống nước cả - bạn không thể xuống !
Cho nên tôi nói với bạn: Không chỉ có Phật, không ai đi
xuống từ tầng trời thứ bảy. Nhưng một vài người bị ám ảnh,
bị đồng nhất với sự phản xạ của họ. Đấy chính là điều Hindu
gọi là thế giới ảo vọng, thế giới của phản xạ. Chúng ta vẫn
còn trong Brahman, chúng ta vẫn còn trong thực tại tối hậu,
bắt rễ ở đó vĩnh viễn. Không ai đi xuống. Nhưng chúng ta có
thể trở nên đồng nhất với sự phản xạ, với giấc mơ.
Cho nên bạn là phải khi hỏi tôi. Thằng cha này cũng
không râu. Nếu bạn nhìn vào thân thể tôi, bạn không nhìn
vào tôi. Nếu bạn nhìn vào tôi thế thì bạn sẽ hiểu. Râu không
thể mọc theo cách riêng của nó được. Râu chỉ có thể mọc
trên thân thể. Và bộ râu này thực sự rất biểu tượng: linh hồn
là sống động, thân thể một nửa chết một nửa sống, râu thì
gần như chết. Tóc bạn là phần chết của thân thể bạn. Đó là lí
do tại sao bạn cắt nó và bạn không cảm thấy đau. Làm đứt
tay bạn sẽ cảm thấy đau. Tóc bạn là một phần của thân thể,
nhưng nếu bạn cắt nó bạn không cảm thấy đau chút nào. Nó
là tế bào chết của thân thể. Cho nên đôi khi xảy ra trong một
hầm mộ... nếu bạn tới hầm mộ của người Mô ha mét giáo và
đào thi thể lên, người đã chết có thể không có râu nhưng bây
giờ sẽ có râu. Ngay cả trên xác chết râu vẫn có thể mọc bởi
vì râu là tế bào chết, chỉ là tế bào chết.
Râu mọc cũng tốt bởi vì thế thì đứng trước gương bạn có
thể thấy được ba tầng của mình: tầng chết hoàn toàn, tầng
nửa chết nửa sống và tầng tuyệt đối sống. Râu là vật liệu, vật
chất; thân thể là sự gặp gỡ của vật chất và tâm linh. Sự gặp
gỡ bao giờ cũng khó khăn, nhưng thân thể đúng chỉ là mảnh
đất gặp gỡ của vật chất và tâm linh. Bất kì khi nào gặp gỡ
này bị tan vỡ, cân bằng sẽ bị mất - bạn chết. Vật chất tan rã
về vật chất, tâm linh trở về tâm linh.
Thằng cha này cũng không râu.
cũng cứ khăng khăng rằng người này chưa từng sinh, chưa
từng chết, chưa từng bước trên trái đất này, mà ông vẫn đi tới
đền thờ và cúi lạy.
Rinzai nói: Bởi vì người này chưa từng sinh, chưa từng
bước đi trên trái đất này, chưa từng chết, nên đó là lí do tại
sao tôi phải đến và cúi lạy.
Người hỏi cứ khăng khăng, nói rằng: Chúng tôi không
thể theo ông được. Hoặc ông là điên hoặc chúng tôi điên,
nhưng chúng tôi không thể theo được - ông ngụ ý gì?
Và Rinzai nói: Sinh của con người này chỉ là giấc mơ
với ông ta. Bước đi trên trái đất này chỉ là giấc mơ với ông
ta. Chết không phải là thật với ông ta - chỉ là kết thúc giấc
mơ dài. Còn người này, trung tâm của sự hiện hữu này, vẫn
nằm ngoài sinh, nằm ngoài tử.
Tương truyền rằng Phật bao giờ cũng ở trên tầng trời thứ
bảy. Ông ấy không bao giờ đi xuống - chỉ có phản xạ của
ông ấy là ở đây. Và điều này là đúng! Điều này cũng đúng
cho cả bạn nữa. Bạn chưa bao giờ xuống, chỉ phản xạ -
nhưng bạn đã trở thành đồng nhất với phản xạ đến mức bạn
đã quên mất. Bạn nghĩ rằng bạn đã xuống. Bạn không thể
xuống được - không có cách nào rơi xuống từ bản thể bạn
được.
Bạn có thể nhìn vào dòng sông và bạn có thể thấy sự
phản xạ, và bạn có thể trở thành đồng nhất với nó đến mức
bạn có thể nghĩ rằng bạn đang ở dưới nước. Bạn có thể đau
khổ bởi nó; bạn có thể cảm thấy bị ngạt thở, và bây giờ bạn
có thể cảm thấy bạn sắp chết. Và bạn bao giờ cũng đứng trên
bờ, bạn chưa bao giờ xuống nước cả - bạn không thể xuống !
Cho nên tôi nói với bạn: Không chỉ có Phật, không ai đi
xuống từ tầng trời thứ bảy. Nhưng một vài người bị ám ảnh,
bị đồng nhất với sự phản xạ của họ. Đấy chính là điều Hindu
gọi là thế giới ảo vọng, thế giới của phản xạ. Chúng ta vẫn
còn trong Brahman, chúng ta vẫn còn trong thực tại tối hậu,
bắt rễ ở đó vĩnh viễn. Không ai đi xuống. Nhưng chúng ta có
thể trở nên đồng nhất với sự phản xạ, với giấc mơ.
Cho nên bạn là phải khi hỏi tôi. Thằng cha này cũng
không râu. Nếu bạn nhìn vào thân thể tôi, bạn không nhìn
vào tôi. Nếu bạn nhìn vào tôi thế thì bạn sẽ hiểu. Râu không
thể mọc theo cách riêng của nó được. Râu chỉ có thể mọc
trên thân thể. Và bộ râu này thực sự rất biểu tượng: linh hồn
là sống động, thân thể một nửa chết một nửa sống, râu thì
gần như chết. Tóc bạn là phần chết của thân thể bạn. Đó là lí
do tại sao bạn cắt nó và bạn không cảm thấy đau. Làm đứt
tay bạn sẽ cảm thấy đau. Tóc bạn là một phần của thân thể,
nhưng nếu bạn cắt nó bạn không cảm thấy đau chút nào. Nó
là tế bào chết của thân thể. Cho nên đôi khi xảy ra trong một
hầm mộ... nếu bạn tới hầm mộ của người Mô ha mét giáo và
đào thi thể lên, người đã chết có thể không có râu nhưng bây
giờ sẽ có râu. Ngay cả trên xác chết râu vẫn có thể mọc bởi
vì râu là tế bào chết, chỉ là tế bào chết.
Râu mọc cũng tốt bởi vì thế thì đứng trước gương bạn có
thể thấy được ba tầng của mình: tầng chết hoàn toàn, tầng
nửa chết nửa sống và tầng tuyệt đối sống. Râu là vật liệu, vật
chất; thân thể là sự gặp gỡ của vật chất và tâm linh. Sự gặp
gỡ bao giờ cũng khó khăn, nhưng thân thể đúng chỉ là mảnh
đất gặp gỡ của vật chất và tâm linh. Bất kì khi nào gặp gỡ
này bị tan vỡ, cân bằng sẽ bị mất - bạn chết. Vật chất tan rã
về vật chất, tâm linh trở về tâm linh.
Thằng cha này cũng không râu.
Toàn bộ câu hỏi là: Tại sao Bồ đề đạt ma lại không phải
là vật chất? Và câu trả lời là: Vì tâm linh không thể là vật
chất.
Các đệ tử thiền hay hỏi theo một cách kì lạ. Chẳng ở đâu
khác những câu hỏi như thế lại được hỏi cả. Bạn không thể
hỏi giáo hoàng Ki tô giáo: Tại sao thằng cha Jesus này lại
không có râu? Chính câu hỏi đó sẽ bị coi là báng bổ; bạn
không thể thân mật đến mức ấy với Jesus được. Bạn không
thể gọi ông ấy là thằng cha hay hắn được; điều đó có vẻ
không thiêng liêng. Hành vi của bạn sẽ có vẻ là xúc phạm.
Nhưng không như vậy đối với thiền. Thiền nói: Nếu bạn yêu
mến thầy của mình, bạn có thể cười về họ; nếu bạn yêu mến
họ thì không thể có sợ hãi gì, ngay cả việc sợ về một người
thiêng liêng cũng không thể có. Nếu bạn yêu họ nỗi sợ biến
mất.
Cho nên khi lần đầu tiên các nhà thông thiên Ki tô giáo
biết tới truyền thống thiền, họ không thể tin được một tôn
giáo như vậy lại có thể tồn tại, bởi vì các thiền sư cứ cười cả
Phật. Đôi khi họ còn dùng những từ bạn không thể tin được!
Họ có thể nói: Thằng cha đần độn này - để chỉ Phật! Và nếu
bạn hỏi họ, họ sẽ nói: Đúng thế, nó đần lắm, bởi vì nó cứ cố
nói về điều không thể nói được và nó muốn làm biến đổi
chúng ta, những người không thể nào biến đổi được. Nó là
một thằng đần - nó cứ cố làm những điều không thể được!
Các thiền sư quen dùng các từ và thuật ngữ không tôn
giáo nào có thể dùng. Nhưng bởi vì điều đó tôi nói rằng
không một tôn giáo nào lại mang tính tôn giáo được như
thiền, bởi vì nếu bạn thực sự yêu thì sợ ở đâu? Bạn có thể
đùa, bạn có thể cười, và người đã chứng ngộ như Phật cũng
sẽ cười với bạn - không có vấn đề gì. Ông ấy sẽ không cảm
thấy tổn thương. Nếu ông ấy cảm thấy bị tổn thương thì ông
ấy chưa chứng ngộ chút nào. Và ông ấy sẽ không nói: Đừng
có dùng cái ngôn ngữ báng bổ ấy - bởi vì với Phật, mọi ngôn
ngữ đều báng bổ, chỉ im lặng mới thiêng liêng. Cho nên dù
bạn gọi ông ấy là thằng đần hay người tỉnh thức, cả hai cũng
như nhau đối với ông ấy. Ngôn ngữ như thế là báng bổ. Chỉ
có im lặng là thiêng liêng. Bất kì điều gì bạn nói thì cũng
như nhau cả.
Đệ tử này, Wakuan, đang hỏi: Tại sao thằng cha Bồ đề
đạt ma này lại không có râu nhỉ? Bồ đề đạt ma là tổ sư thứ
nhất của thiền. Bồ đề đạt ma tạo ra dòng sông thiền chảy
mãi, mới mãi này.
Bồ đề đạt ma đến Trung quốc từ một ngàn bốn trăm năm
trước đây. Khi ông ấy vào Trung quốc ông ấy đội một chiếc
dép trên đầu. Một dép dưới chân, một dép trên đầu. Hoàng
đế tới đón ông ấy. Hoàng đế bối rối: Đây là cái kiểu người gì
vậy? Hoàng đế đã đợi lâu thế, và hoàng đế nghĩ: Một người
thiêng liêng vĩ đại này, một thánh nhân và hiền nhân vĩ đại
đang tới - và người này đang hành xử y như thằng hề! Hoàng
đế bối rối, ông ta cảm thấy không thoải mái. Và ông ta có cơ
hội đầu tiên, ông ta đã hỏi Bồ đề đạt ma: Ông đang làm gì
vậy? Mọi người đều cười và họ cười cả ta nữa vì ta đã đến
đón ông. Và cách ông hành xử thì không phải là cách hành
xử; ông phải hành xử như thánh nhân chứ!
Bồ đề đạt ma nói: Chỉ có những người không phải thánh
nhân mới hành xử như thánh nhân. Ta là thánh nhân. Chỉ
những người không phải là thánh nhân mới hành xử như
thánh nhân - và ông ấy đúng, bởi vì bạn chăm lo cho hành vi
của mình chỉ khi nó không phải là tự phát.
Hoàng đế nói: Ta không thể hiểu được việc đội một
chiếc dép trên đầu của ông; ông dường như là một thằng hề.
là vật chất? Và câu trả lời là: Vì tâm linh không thể là vật
chất.
Các đệ tử thiền hay hỏi theo một cách kì lạ. Chẳng ở đâu
khác những câu hỏi như thế lại được hỏi cả. Bạn không thể
hỏi giáo hoàng Ki tô giáo: Tại sao thằng cha Jesus này lại
không có râu? Chính câu hỏi đó sẽ bị coi là báng bổ; bạn
không thể thân mật đến mức ấy với Jesus được. Bạn không
thể gọi ông ấy là thằng cha hay hắn được; điều đó có vẻ
không thiêng liêng. Hành vi của bạn sẽ có vẻ là xúc phạm.
Nhưng không như vậy đối với thiền. Thiền nói: Nếu bạn yêu
mến thầy của mình, bạn có thể cười về họ; nếu bạn yêu mến
họ thì không thể có sợ hãi gì, ngay cả việc sợ về một người
thiêng liêng cũng không thể có. Nếu bạn yêu họ nỗi sợ biến
mất.
Cho nên khi lần đầu tiên các nhà thông thiên Ki tô giáo
biết tới truyền thống thiền, họ không thể tin được một tôn
giáo như vậy lại có thể tồn tại, bởi vì các thiền sư cứ cười cả
Phật. Đôi khi họ còn dùng những từ bạn không thể tin được!
Họ có thể nói: Thằng cha đần độn này - để chỉ Phật! Và nếu
bạn hỏi họ, họ sẽ nói: Đúng thế, nó đần lắm, bởi vì nó cứ cố
nói về điều không thể nói được và nó muốn làm biến đổi
chúng ta, những người không thể nào biến đổi được. Nó là
một thằng đần - nó cứ cố làm những điều không thể được!
Các thiền sư quen dùng các từ và thuật ngữ không tôn
giáo nào có thể dùng. Nhưng bởi vì điều đó tôi nói rằng
không một tôn giáo nào lại mang tính tôn giáo được như
thiền, bởi vì nếu bạn thực sự yêu thì sợ ở đâu? Bạn có thể
đùa, bạn có thể cười, và người đã chứng ngộ như Phật cũng
sẽ cười với bạn - không có vấn đề gì. Ông ấy sẽ không cảm
thấy tổn thương. Nếu ông ấy cảm thấy bị tổn thương thì ông
ấy chưa chứng ngộ chút nào. Và ông ấy sẽ không nói: Đừng
có dùng cái ngôn ngữ báng bổ ấy - bởi vì với Phật, mọi ngôn
ngữ đều báng bổ, chỉ im lặng mới thiêng liêng. Cho nên dù
bạn gọi ông ấy là thằng đần hay người tỉnh thức, cả hai cũng
như nhau đối với ông ấy. Ngôn ngữ như thế là báng bổ. Chỉ
có im lặng là thiêng liêng. Bất kì điều gì bạn nói thì cũng
như nhau cả.
Đệ tử này, Wakuan, đang hỏi: Tại sao thằng cha Bồ đề
đạt ma này lại không có râu nhỉ? Bồ đề đạt ma là tổ sư thứ
nhất của thiền. Bồ đề đạt ma tạo ra dòng sông thiền chảy
mãi, mới mãi này.
Bồ đề đạt ma đến Trung quốc từ một ngàn bốn trăm năm
trước đây. Khi ông ấy vào Trung quốc ông ấy đội một chiếc
dép trên đầu. Một dép dưới chân, một dép trên đầu. Hoàng
đế tới đón ông ấy. Hoàng đế bối rối: Đây là cái kiểu người gì
vậy? Hoàng đế đã đợi lâu thế, và hoàng đế nghĩ: Một người
thiêng liêng vĩ đại này, một thánh nhân và hiền nhân vĩ đại
đang tới - và người này đang hành xử y như thằng hề! Hoàng
đế bối rối, ông ta cảm thấy không thoải mái. Và ông ta có cơ
hội đầu tiên, ông ta đã hỏi Bồ đề đạt ma: Ông đang làm gì
vậy? Mọi người đều cười và họ cười cả ta nữa vì ta đã đến
đón ông. Và cách ông hành xử thì không phải là cách hành
xử; ông phải hành xử như thánh nhân chứ!
Bồ đề đạt ma nói: Chỉ có những người không phải thánh
nhân mới hành xử như thánh nhân. Ta là thánh nhân. Chỉ
những người không phải là thánh nhân mới hành xử như
thánh nhân - và ông ấy đúng, bởi vì bạn chăm lo cho hành vi
của mình chỉ khi nó không phải là tự phát.
Hoàng đế nói: Ta không thể hiểu được việc đội một
chiếc dép trên đầu của ông; ông dường như là một thằng hề.
Bồ đề đạt ma nói: Vâng, vì mọi thứ thấy được chỉ là trò
hề. Chỉ có cái không thấy được... Bệ hạ đứng đây tựa như
hoàng đế, mặc áo long bào, đội vương miện, đúng là trò hề.
Để nói được điều này cho bệ hạ ta đã đội dép lên đầu. Tất cả
điều này đều là đóng kịch và trò hề. Cái thực không có ở
ngoại vi. Nhìn vào ta đây, đừng nhìn vào thân thể ta. Đây
chính là biểu tượng rằng ta đội chiếc dép trên đầu. Ta nói
rằng trong cuộc sống chẳng có gì là thiêng liêng và cũng
chẳng có gì là báng bổ cả. Ngay cả một chiếc dép cũng
thiêng liêng như đầu bệ hạ. Ta đội chiếc dép này như một
biểu tượng.
Tương truyền rằng hoàng đế rất có ấn tượng nhưng
hoàng đế nói: Ông như thế thì quá lắm! Chỉ có một điều ta
muốn hỏi ông và đó là, làm sao định tâm cho ta được. Ta rất
nóng vội, khuấy động, không thoải mái.
Bồ đề đạt ma nói: Bệ hạ hãy tới chỗ ta vào lúc bốn giờ
sáng và đem tâm trí cùng bệ hạ lại. Ta sẽ định tâm cho.
Hoàng đế không thể tuân theo. Ông ta bắt đầu nghĩ: ông
ấy ngụ ý gì, cái con người này - đem tâm trí ta cùng ta lại ư?
Khi hoàng đế bước xuống bậc thang của ngôi đền mà Bồ đề
đạt ma ở, Bồ đề đạt ma lần nữa nói: Bệ hạ nhớ nhé, đừng đến
một mình, nếu không ta sẽ làm thoải mái cho ai? Đem tâm trí
theo bệ hạ. Đến vào lúc bốn giờ sáng - và chỉ một mình thôi,
không lính gác, không ai khác đi theo bệ hạ.
Suốt cả đêm hoàng đế không thể ngủ được. Ông ta cứ
nghĩ: Con người này dường như hơi quái dị. Khi ta ở đó, tâm
trí ta hiển nhiên vẫn cùng với ta. Cho nên cứ nhất định như
thế là gì - đem tâm trí cùng với ta sao? Đôi khi hoàng đế
nghĩ: Tốt hơn là đừng đi, bởi vì ai biết được, một mình người
này có thể đánh ta hay làm điều gì đó. Ta không thể tin
được... ta không thể dự đoán được con người này.
Nhưng cuối cùng thì nhà vua cũng quyết định đi, bởi vì
người này quả thực có từ tính. Ông ấy có cái gì đó trong đôi
mắt, ngọn lửa không thuộc về trái đất này. Ông ấy có cái gì
đó trong nhịp thở, im lặng đến từ cõi bên kia. Cho nên hoàng
đế tới như bị thôi miên, và điều đầu tiên Bồ đề đạt ma đã hỏi
là: Tốt, vậy là bệ hạ đã đến. Tâm trí của bệ hạ đâu? Và ông
ấy ngồi đó với một cây thiền trượng lớn.
Hoàng đế nói: Nhưng khi ta tới đây, tâm trí của ta cũng
đến cùng ta. Nó ở bên trong ta - nó không giống như một thứ
mà ta có thể mang theo.
Thế là Bồ đề đạt ma nói: Thôi được, vậy bệ hạ nghĩ rằng
tâm trí là ở bên trong bệ hạ. Vậy ngồi và nhắm mắt rồi cố thử
tìm xem nó ở đâu. Bệ hạ chỉ cần chỉ nó cho ta và ta sẽ sắp
đặt mọi thứ trật tự. Cây thiền trượng đang ở đây - và ta sẽ
làm cho tâm trí bệ hạ im lặng, đừng lo nghĩ. Hoàng đế nhắm
mắt và cố nhìn, còn Bồ đề đạt ma vẫn ngồi ngay trước nhà
vua. Hoàng đế cứ cố gắng, cố gắng và cố gắng mãi, thời gian
trôi qua, rồi mặt trời lên mà khuôn mặt hoàng đế vẫn hoàn
toàn im lặng. Rồi hoàng đế mở mắt ra và Bồ đề đạt ma, vẫn
ngồi đó, hỏi: Bệ hạ có tìm thấy nó không?
Hoàng đế bắt đầu cười phá lên rồi nói: Ông đã định tâm
được cho ta - bởi vì ta càng cố tìm thì ta càng cảm thấy rằng
nó không có ở đó. Nó chỉ là hình bóng, và nó có đó bởi vì ta
chưa bao giờ lọt vào bên trong. Đó chỉ là thiếu vắng của ta.
Ta trở thành hiện diện bên trong và nó biến mất.
Bồ đề đạt ma này thực sự là người rất hiếm có. Đệ tử của
ông ấy có thể diễu cợt ông ấy, cười nhạo ông ấy - còn ông ấy
thích thú điều đó!
Người chứng ngộ là người cười liên tục. Người đó không
phải là người nghiêm chỉnh như mọi người thường nghĩ. Bất kì chỗ nào bạn thấy có nghiêm chỉnh, hãy hiểu rõ có điều gì
đó không ổn, bởi vì nghiêm chỉnh là một phần của con người
bệnh tật. Không bông hoa nào nghiêm chỉnh trừ phi nó ốm
yếu. Không con chim nào nghiêm chỉnh trừ phi nó ốm yếu.
Không cây cối nào nghiêm chỉnh trừ phi có điều gì đó không
ổn. Bất kì khi nào có điều gì đó không ổn, nghiêm chỉnh xảy
ra. Nghiêm chỉnh là ốm yếu. Khi mọi thứ ổn thoả, tiếng cười
phát sinh.
Bồ đề đạt ma vẫn tiếp tục cười, và cái cười của ông ấy
mới thực là cái cười vỡ bụng, náo động. Đệ tử của ông ấy
quen hỏi những câu hỏi không ai trừ Bồ đề đạt ma mới có
thể trả lời được. Và tôi bảo bạn: Thằng cha ấy không râu, mà
thằng cha này cũng không râu nốt.
Osho kính yêu,
Goso nói: Khi bạn gặp một thiền sư trên đường, bạn
không thể nói với người đó và bạn cũng không thể đi
với người đó trong im lặng. Bạn phải làm gì?
Osho kính yêu, khi chúng tôi gặp thầy của các thầy
trên bãi cỏ - chúng tôi phải làm gì?
Quả vậy, điều đó đúng. Khi bạn gặp một thiền sư trên
đường bạn không thể nói với người đó, bởi vì bạn có thể nói
với người đó điều gì? Thế giới của các bạn khác biệt thế,
ngôn ngữ của các bạn thuộc về hai chiều khác nhau. Bạn có
thể nói gì với người đó? Bạn có thể hỏi điều gì? Có câu hỏi
nào thực sự đáng hỏi không? Có câu hỏi nào thực sự có
nghĩa không? Khi bạn gặp một thiền sư, bạn sẽ nói về cái gì?
Tất cả những điều bạn có thể nói đều thuộc vào thế giới này,
thế giới vô vị này, chợ búa, nhà cửa, gia đình. Tất cả những
điều bạn có thể nói, tất cả những điều về bạn, mới vô ích làm
sao.
Điều đó đúng. Khi bạn gặp thiền sư trên đường... và bạn
bao giờ cũng gặp thầy trên đường bởi vì thầy luôn di chuyển.
Bạn chẳng bao giờ gặp thầy ở bất kì đâu khác. Nhớ lấy, bạn
bao giờ cũng gặp thầy trên đường, bởi vì thầy bao giờ cũng
di chuyển. Thầy là dòng sông, không bao giờ tĩnh tại, không
bao giờ đứng lại. Nếu bạn không thể đi với thầy, bạn sẽ lỡ
thầy. Thầy bao giờ cũng đi trên đôi chân mình. Bạn bao giờ
cũng gặp thầy trên đường.
Bạn có thể nói gì với thầy? Và bạn cũng không thể im
lặng được, bởi vì im lặng gần như không thể được cho bạn.
Bạn không thể nói, bởi vì thầy thuộc vào một thế giới khác.
Bạn không thể im lặng, bởi vì thế giới của bạn chẳng bao giờ
im lặng. Tâm trí bạn cứ huyên thuyên. Tâm trí bạn là cái hộp
huyên thuyên thường xuyên. Nhất quán, không nhất quán - ý
nghĩ cứ tiếp tục mãi và không có kết thúc cho nó, chúng
chuyển vận trong một bánh xe.
Bạn không thể im lặng và bạn cũng không thể nói - vậy
phải làm gì? Nếu bạn bắt đầu nói, điều đó sẽ ngớ ngẩn. Nếu
bạn bắt đầu im lặng, điều đó sẽ không thể được. Tốt hơn hết
là đừng quyết định về phần bạn. Hỏi thầy xem phải làm gì.
Bảo thầy: Tôi không thể nói bởi vì chúng ta thuộc vào các
thế giới khác nhau. Bất kì điều gì tôi hỏi đều vô dụng, và bất
kì điều gì thầy có thể trả lời, tôi cũng không thể hỏi. Bất kì
cái gì tôi hỏi cũng đều vô dụng, thậm chí không đáng trả lời.
Và tôi không thể im lặng bởi vì tôi không biết im lặng là gì.
hề. Chỉ có cái không thấy được... Bệ hạ đứng đây tựa như
hoàng đế, mặc áo long bào, đội vương miện, đúng là trò hề.
Để nói được điều này cho bệ hạ ta đã đội dép lên đầu. Tất cả
điều này đều là đóng kịch và trò hề. Cái thực không có ở
ngoại vi. Nhìn vào ta đây, đừng nhìn vào thân thể ta. Đây
chính là biểu tượng rằng ta đội chiếc dép trên đầu. Ta nói
rằng trong cuộc sống chẳng có gì là thiêng liêng và cũng
chẳng có gì là báng bổ cả. Ngay cả một chiếc dép cũng
thiêng liêng như đầu bệ hạ. Ta đội chiếc dép này như một
biểu tượng.
Tương truyền rằng hoàng đế rất có ấn tượng nhưng
hoàng đế nói: Ông như thế thì quá lắm! Chỉ có một điều ta
muốn hỏi ông và đó là, làm sao định tâm cho ta được. Ta rất
nóng vội, khuấy động, không thoải mái.
Bồ đề đạt ma nói: Bệ hạ hãy tới chỗ ta vào lúc bốn giờ
sáng và đem tâm trí cùng bệ hạ lại. Ta sẽ định tâm cho.
Hoàng đế không thể tuân theo. Ông ta bắt đầu nghĩ: ông
ấy ngụ ý gì, cái con người này - đem tâm trí ta cùng ta lại ư?
Khi hoàng đế bước xuống bậc thang của ngôi đền mà Bồ đề
đạt ma ở, Bồ đề đạt ma lần nữa nói: Bệ hạ nhớ nhé, đừng đến
một mình, nếu không ta sẽ làm thoải mái cho ai? Đem tâm trí
theo bệ hạ. Đến vào lúc bốn giờ sáng - và chỉ một mình thôi,
không lính gác, không ai khác đi theo bệ hạ.
Suốt cả đêm hoàng đế không thể ngủ được. Ông ta cứ
nghĩ: Con người này dường như hơi quái dị. Khi ta ở đó, tâm
trí ta hiển nhiên vẫn cùng với ta. Cho nên cứ nhất định như
thế là gì - đem tâm trí cùng với ta sao? Đôi khi hoàng đế
nghĩ: Tốt hơn là đừng đi, bởi vì ai biết được, một mình người
này có thể đánh ta hay làm điều gì đó. Ta không thể tin
được... ta không thể dự đoán được con người này.
Nhưng cuối cùng thì nhà vua cũng quyết định đi, bởi vì
người này quả thực có từ tính. Ông ấy có cái gì đó trong đôi
mắt, ngọn lửa không thuộc về trái đất này. Ông ấy có cái gì
đó trong nhịp thở, im lặng đến từ cõi bên kia. Cho nên hoàng
đế tới như bị thôi miên, và điều đầu tiên Bồ đề đạt ma đã hỏi
là: Tốt, vậy là bệ hạ đã đến. Tâm trí của bệ hạ đâu? Và ông
ấy ngồi đó với một cây thiền trượng lớn.
Hoàng đế nói: Nhưng khi ta tới đây, tâm trí của ta cũng
đến cùng ta. Nó ở bên trong ta - nó không giống như một thứ
mà ta có thể mang theo.
Thế là Bồ đề đạt ma nói: Thôi được, vậy bệ hạ nghĩ rằng
tâm trí là ở bên trong bệ hạ. Vậy ngồi và nhắm mắt rồi cố thử
tìm xem nó ở đâu. Bệ hạ chỉ cần chỉ nó cho ta và ta sẽ sắp
đặt mọi thứ trật tự. Cây thiền trượng đang ở đây - và ta sẽ
làm cho tâm trí bệ hạ im lặng, đừng lo nghĩ. Hoàng đế nhắm
mắt và cố nhìn, còn Bồ đề đạt ma vẫn ngồi ngay trước nhà
vua. Hoàng đế cứ cố gắng, cố gắng và cố gắng mãi, thời gian
trôi qua, rồi mặt trời lên mà khuôn mặt hoàng đế vẫn hoàn
toàn im lặng. Rồi hoàng đế mở mắt ra và Bồ đề đạt ma, vẫn
ngồi đó, hỏi: Bệ hạ có tìm thấy nó không?
Hoàng đế bắt đầu cười phá lên rồi nói: Ông đã định tâm
được cho ta - bởi vì ta càng cố tìm thì ta càng cảm thấy rằng
nó không có ở đó. Nó chỉ là hình bóng, và nó có đó bởi vì ta
chưa bao giờ lọt vào bên trong. Đó chỉ là thiếu vắng của ta.
Ta trở thành hiện diện bên trong và nó biến mất.
Bồ đề đạt ma này thực sự là người rất hiếm có. Đệ tử của
ông ấy có thể diễu cợt ông ấy, cười nhạo ông ấy - còn ông ấy
thích thú điều đó!
Người chứng ngộ là người cười liên tục. Người đó không
phải là người nghiêm chỉnh như mọi người thường nghĩ. Bất kì chỗ nào bạn thấy có nghiêm chỉnh, hãy hiểu rõ có điều gì
đó không ổn, bởi vì nghiêm chỉnh là một phần của con người
bệnh tật. Không bông hoa nào nghiêm chỉnh trừ phi nó ốm
yếu. Không con chim nào nghiêm chỉnh trừ phi nó ốm yếu.
Không cây cối nào nghiêm chỉnh trừ phi có điều gì đó không
ổn. Bất kì khi nào có điều gì đó không ổn, nghiêm chỉnh xảy
ra. Nghiêm chỉnh là ốm yếu. Khi mọi thứ ổn thoả, tiếng cười
phát sinh.
Bồ đề đạt ma vẫn tiếp tục cười, và cái cười của ông ấy
mới thực là cái cười vỡ bụng, náo động. Đệ tử của ông ấy
quen hỏi những câu hỏi không ai trừ Bồ đề đạt ma mới có
thể trả lời được. Và tôi bảo bạn: Thằng cha ấy không râu, mà
thằng cha này cũng không râu nốt.
Osho kính yêu,
Goso nói: Khi bạn gặp một thiền sư trên đường, bạn
không thể nói với người đó và bạn cũng không thể đi
với người đó trong im lặng. Bạn phải làm gì?
Osho kính yêu, khi chúng tôi gặp thầy của các thầy
trên bãi cỏ - chúng tôi phải làm gì?
Quả vậy, điều đó đúng. Khi bạn gặp một thiền sư trên
đường bạn không thể nói với người đó, bởi vì bạn có thể nói
với người đó điều gì? Thế giới của các bạn khác biệt thế,
ngôn ngữ của các bạn thuộc về hai chiều khác nhau. Bạn có
thể nói gì với người đó? Bạn có thể hỏi điều gì? Có câu hỏi
nào thực sự đáng hỏi không? Có câu hỏi nào thực sự có
nghĩa không? Khi bạn gặp một thiền sư, bạn sẽ nói về cái gì?
Tất cả những điều bạn có thể nói đều thuộc vào thế giới này,
thế giới vô vị này, chợ búa, nhà cửa, gia đình. Tất cả những
điều bạn có thể nói, tất cả những điều về bạn, mới vô ích làm
sao.
Điều đó đúng. Khi bạn gặp thiền sư trên đường... và bạn
bao giờ cũng gặp thầy trên đường bởi vì thầy luôn di chuyển.
Bạn chẳng bao giờ gặp thầy ở bất kì đâu khác. Nhớ lấy, bạn
bao giờ cũng gặp thầy trên đường, bởi vì thầy bao giờ cũng
di chuyển. Thầy là dòng sông, không bao giờ tĩnh tại, không
bao giờ đứng lại. Nếu bạn không thể đi với thầy, bạn sẽ lỡ
thầy. Thầy bao giờ cũng đi trên đôi chân mình. Bạn bao giờ
cũng gặp thầy trên đường.
Bạn có thể nói gì với thầy? Và bạn cũng không thể im
lặng được, bởi vì im lặng gần như không thể được cho bạn.
Bạn không thể nói, bởi vì thầy thuộc vào một thế giới khác.
Bạn không thể im lặng, bởi vì thế giới của bạn chẳng bao giờ
im lặng. Tâm trí bạn cứ huyên thuyên. Tâm trí bạn là cái hộp
huyên thuyên thường xuyên. Nhất quán, không nhất quán - ý
nghĩ cứ tiếp tục mãi và không có kết thúc cho nó, chúng
chuyển vận trong một bánh xe.
Bạn không thể im lặng và bạn cũng không thể nói - vậy
phải làm gì? Nếu bạn bắt đầu nói, điều đó sẽ ngớ ngẩn. Nếu
bạn bắt đầu im lặng, điều đó sẽ không thể được. Tốt hơn hết
là đừng quyết định về phần bạn. Hỏi thầy xem phải làm gì.
Bảo thầy: Tôi không thể nói bởi vì chúng ta thuộc vào các
thế giới khác nhau. Bất kì điều gì tôi hỏi đều vô dụng, và bất
kì điều gì thầy có thể trả lời, tôi cũng không thể hỏi. Bất kì
cái gì tôi hỏi cũng đều vô dụng, thậm chí không đáng trả lời.
Và tôi không thể im lặng bởi vì tôi không biết im lặng là gì.
Tôi chưa bao giờ biết về nó; im lặng chưa bao giờ xảy ra cho
tôi. Tôi biết một loại im lặng - im lặng đến giữa hai suy nghĩ
như một lỗ hổng, im lặng tồn tại giữa hai từ, chỉ là một lỗ
hổng.
Im lặng của chúng ta giống như hoà bình xảy ra giữa hai
cuộc chiến tranh. Nó không thực là hoà bình; nó chỉ là chuẩn
bị cho cuộc chiến tranh khác. Làm sao mà hoà bình chỉ là
cầu nối cho hai cuộc chiến tranh? Chiến tranh đơn giản xảy
ra ngầm bên dưới, có thế thôi. Đó là cuộc chiến tranh lạnh;
chưa bao giờ là hoà bình. Im lặng của chúng ta cũng giống
vậy.
Cho nên nói với thầy: Tôi không thể im lặng và tôi cũng
không thể nói - cho nên thầy bảo tôi điều phải làm đi. Đừng
bắt đầu bất kì điều gì về phần bạn, bởi vì bất kì cái gì bạn bắt
đầu cũng đều sẽ sai. Nói hay im lặng - bất kì cái gì bạn bắt
đầu cũng đều sai. Để mọi thứ cho thầy, và hỏi thầy: Tôi phải
làm gì đây? Nếu thầy nói: Nói đi - thì nói. Nếu thầy nói: Im
lặng - thì cố mà im lặng. Thầy biết, và thầy sẽ hỏi chỉ những
điều có thể cho bạn.
Cuối cùng thầy sẽ hỏi điều không thể, nhưng không bao
giờ vào lúc bắt đầu. Thầy sẽ hỏi điều không thể vào lúc cuối
cùng bởi vì thế thì nó cũng đã trở thành điều có thể. Dần dần
thầy sẽ đẩy bạn hướng tới vực thẳm cuối cùng nơi điều
không thể lại xảy ra. Nếu thầy bảo nói, thì nói. Thế thì ngay
cả việc nói của bạn cũng có ích. Nhưng thế thì bạn lại không
thực sự hỏi, chỉ nói như việc thanh tâm. Bạn đang giãi bày
tâm trí mình ra, bạn đang diễn lại tâm trí mình. Bạn đang cởi
mở bản thân mình. Bạn không hỏi mà chỉ phô bầy. Phô bầy
này là có ích. Bạn sẽ được nhẹ bớt nhiều gánh nặng.
Khi thầy ở gần bạn, nếu bạn có thể thực sự thẳng thắn và
nói mọi điều đến với bạn, dù không liên quan, dù không nhất
quán, không chán về chính mình, không kiểm soát, không
thao tác nó... Khi thầy ở gần bạn, bạn có thể nói toàn bộ bất
kì điều gì xảy đến cho tâm trí bạn. Điều đó có thể trở thành
điều nói lăng nhăng; nếu bạn không quản lí nó, điều đó sẽ
giống như người điên nói. Nhưng khi thầy ở gần bạn, nếu
bạn thẳng thắn, trung thực và thành thực và giãi bầy tâm trí
mình, thì thầy sẽ thấm vào bạn từ cửa sau. Từ cửa trước tâm
trí bạn vẫn đi ra; từ cửa sau thầy đi vào bạn.
Cho nên khi gần tôi trên bãi cỏ cứ chân tình và thành
thực. Đừng đem những câu hỏi lí trí đến; chúng vô dụng.
Siêu hình là thứ vô dụng nhất trên thế giới này. Đừng đem
tới bất kì câu hỏi siêu hình nào; chúng không đúng đâu,
chúng không thuộc về bạn. Bạn có thể đã nghe nói về chúng,
đọc về chúng, nhưng chúng không phải là một phần của bạn.
Đem những cái vô nghĩa của bạn ra, dù nó là gì. Và đừng cố
thao túng nó. Đừng cố hợp lí hoá nó và trau chuốt nó. Để nó
thô sơ nhất có thể được - bởi vì trước thầy bạn phải trần trụi.
Bạn không nên mặc quần áo và bạn không nên che dấu bản
thân mình.
Đấy là giãi bày, và nếu bạn có thể nói như giãi bầy chứ
không như việc hỏi - chỉ để mở trái tim bạn, không hỏi điều
gì - thế thì im lặng sẽ theo sau, bởi vì khi bạn đã giãi bày tâm
trí mình và bạn đã trải qua việc thanh tâm, im lặng tới với
bạn. Đấy là một kiểu im lặng khác, không phải là im lặng bắt
buộc, không phải là im lặng bị kiểm soát, không phải là im
lặng với bất kì nỗ lực nào về phần bạn.
Khi bạn đã giãi bày tâm trí mình hoàn toàn, đã tháo ra
mọi thứ ở đó, im lặng đến, hạ xuống bạn, tràn ngập bạn, im
lặng bên kia hiểu biết, và im lặng bên kia bạn - im lặng thuộc
về cái toàn thể và không thuộc về cá nhân. Thế thì bạn có thể là cả hai. Bây giờ với một thiền sư trên đường bạn có thể nói
và bạn có thể im lặng nữa.
tôi. Tôi biết một loại im lặng - im lặng đến giữa hai suy nghĩ
như một lỗ hổng, im lặng tồn tại giữa hai từ, chỉ là một lỗ
hổng.
Im lặng của chúng ta giống như hoà bình xảy ra giữa hai
cuộc chiến tranh. Nó không thực là hoà bình; nó chỉ là chuẩn
bị cho cuộc chiến tranh khác. Làm sao mà hoà bình chỉ là
cầu nối cho hai cuộc chiến tranh? Chiến tranh đơn giản xảy
ra ngầm bên dưới, có thế thôi. Đó là cuộc chiến tranh lạnh;
chưa bao giờ là hoà bình. Im lặng của chúng ta cũng giống
vậy.
Cho nên nói với thầy: Tôi không thể im lặng và tôi cũng
không thể nói - cho nên thầy bảo tôi điều phải làm đi. Đừng
bắt đầu bất kì điều gì về phần bạn, bởi vì bất kì cái gì bạn bắt
đầu cũng đều sẽ sai. Nói hay im lặng - bất kì cái gì bạn bắt
đầu cũng đều sai. Để mọi thứ cho thầy, và hỏi thầy: Tôi phải
làm gì đây? Nếu thầy nói: Nói đi - thì nói. Nếu thầy nói: Im
lặng - thì cố mà im lặng. Thầy biết, và thầy sẽ hỏi chỉ những
điều có thể cho bạn.
Cuối cùng thầy sẽ hỏi điều không thể, nhưng không bao
giờ vào lúc bắt đầu. Thầy sẽ hỏi điều không thể vào lúc cuối
cùng bởi vì thế thì nó cũng đã trở thành điều có thể. Dần dần
thầy sẽ đẩy bạn hướng tới vực thẳm cuối cùng nơi điều
không thể lại xảy ra. Nếu thầy bảo nói, thì nói. Thế thì ngay
cả việc nói của bạn cũng có ích. Nhưng thế thì bạn lại không
thực sự hỏi, chỉ nói như việc thanh tâm. Bạn đang giãi bày
tâm trí mình ra, bạn đang diễn lại tâm trí mình. Bạn đang cởi
mở bản thân mình. Bạn không hỏi mà chỉ phô bầy. Phô bầy
này là có ích. Bạn sẽ được nhẹ bớt nhiều gánh nặng.
Khi thầy ở gần bạn, nếu bạn có thể thực sự thẳng thắn và
nói mọi điều đến với bạn, dù không liên quan, dù không nhất
quán, không chán về chính mình, không kiểm soát, không
thao tác nó... Khi thầy ở gần bạn, bạn có thể nói toàn bộ bất
kì điều gì xảy đến cho tâm trí bạn. Điều đó có thể trở thành
điều nói lăng nhăng; nếu bạn không quản lí nó, điều đó sẽ
giống như người điên nói. Nhưng khi thầy ở gần bạn, nếu
bạn thẳng thắn, trung thực và thành thực và giãi bầy tâm trí
mình, thì thầy sẽ thấm vào bạn từ cửa sau. Từ cửa trước tâm
trí bạn vẫn đi ra; từ cửa sau thầy đi vào bạn.
Cho nên khi gần tôi trên bãi cỏ cứ chân tình và thành
thực. Đừng đem những câu hỏi lí trí đến; chúng vô dụng.
Siêu hình là thứ vô dụng nhất trên thế giới này. Đừng đem
tới bất kì câu hỏi siêu hình nào; chúng không đúng đâu,
chúng không thuộc về bạn. Bạn có thể đã nghe nói về chúng,
đọc về chúng, nhưng chúng không phải là một phần của bạn.
Đem những cái vô nghĩa của bạn ra, dù nó là gì. Và đừng cố
thao túng nó. Đừng cố hợp lí hoá nó và trau chuốt nó. Để nó
thô sơ nhất có thể được - bởi vì trước thầy bạn phải trần trụi.
Bạn không nên mặc quần áo và bạn không nên che dấu bản
thân mình.
Đấy là giãi bày, và nếu bạn có thể nói như giãi bầy chứ
không như việc hỏi - chỉ để mở trái tim bạn, không hỏi điều
gì - thế thì im lặng sẽ theo sau, bởi vì khi bạn đã giãi bày tâm
trí mình và bạn đã trải qua việc thanh tâm, im lặng tới với
bạn. Đấy là một kiểu im lặng khác, không phải là im lặng bắt
buộc, không phải là im lặng bị kiểm soát, không phải là im
lặng với bất kì nỗ lực nào về phần bạn.
Khi bạn đã giãi bày tâm trí mình hoàn toàn, đã tháo ra
mọi thứ ở đó, im lặng đến, hạ xuống bạn, tràn ngập bạn, im
lặng bên kia hiểu biết, và im lặng bên kia bạn - im lặng thuộc
về cái toàn thể và không thuộc về cá nhân. Thế thì bạn có thể là cả hai. Bây giờ với một thiền sư trên đường bạn có thể nói
và bạn có thể im lặng nữa.
