Phật nói:
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời mà rơi lại vào bản thân
người đó.
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời mà rơi lại vào bản thân
người đó.
Người làm điều hại giống như người khuấy bụi
ngược chiều gió. Bụi không bao giờ bay lên mà
không làm người đó bị tổn thương. Do vậy người
trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn thương nhưng lời
chửi rủa thì nhất định phá huỷ bản thân người
làm điều hại.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Phật nói:
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Một dự lưu (shramana) hỏi Phật: Phúc lạc này có
bao giờ bị phá huỷ đi không?'
Phật nói:
Điều đó cũng giống như một ngọn đuốc thắp sáng
và lửa của nó được san sẻ sang nhiều ngọn đuốc
khác mà mọi người có thể đem đi. Và với lửa đó
họ sẽ nấu thức ăn và xua tan bóng tối, trong khi
ngọn đuốc ban đầu bản thân nó vẫn còn cháy mãi
như cũ. Điều đó thậm chí vẫn như vậy với phúc
lạc của đạo.
Lời kinh thứ nhất.
Phật nói:
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời mà rơi lại vào bản thân
người đó.
Điều thứ nhất cần được hiểu là tại sao trong người
ác chính ham muốn lại nảy sinh để khạc nhổ lên trời,
tại sao ngay chỗ đầu tiên người ác lại muốn kết án
người trí huệ. Người ác không thể cho phép bản thân
mình chấp nhận rằng ai đó là trí thuệ - chính ý tưởng
này làm tổn thương người đó, tổn thương người đó rất
sâu. Bởi vì tất cả mọi cái ác đều nảy sinh từ thái độ
bản ngã. Và điều này làm tan nát bản ngã - 'Mình
không trí huệ và ai đó khác lại trí huệ. Mình không tốt
còn ai đó khác lại tốt. Mình vẫn trong bóng tối còn ai
đó đã đạt tới ánh sáng.' Điều này là không thể chấp
nhận được.
Hai cách thức mở ra: một là 'Mình phải cố gắng
trở nên trí huệ' - điều đó là rất khó và gian nan. Cách
đơn giản hơn và rẻ hơn là kết án người trí huệ, rằng
người đó là không trí huệ. Bất kì khi nào bạn phải đối
diện với thách thức thì bao giờ cũng có hai phương án
trình ra trước bạn, và nếu bạn chọn cách rẻ hơn thì
bạn sẽ vẫn còn trong cái ác.
Đừng bao giờ đi tìm cái rẻ, đừng bao giờ đi tìm
lối tắt, bởi vì cuộc sống được học chỉ qua con đường
gian nan. Vất vả là con đường của nó, đường dài,
nhiệm vụ lên dốc, bởi vì việc học không thể tới một
cách dễ dàng - bởi vì việc học không chỉ là việc thu
thập tri thức, nó không chỉ là việc thu thập thông tin.
Việc học phải thay đổi bạn. Nó là cuộc giải phẫu tâm
linh, nhiều điều phải bị phá huỷ và vứt đi.
Nhiều thứ bị mục nát bên trong bạn và phải bị bỏ
đi. Nhiều thứ giống như đá treo quanh cổ bạn; nó sẽ
không cho phép bạn nổi lên, nó sẽ nhấn bạn chìm
xuống. Bạn phải cắt đứt các quan hệ với nhiều thứ,
với nhiều thái độ, với nhiều định kiến. Bạn phải làm
nhẹ bớt bản thân mình.
Việc học, việc học thực, chỉ tới khi bạn được biến
đổi. Nó không phải là quá trình phụ thêm vào - bạn
không thể chỉ có thêm vào, cứ thêm mãi tri thức vào
mình. Bạn sẽ phải trải qua chuyển hoá - điều đó là
gian nan. Cách dễ hơn là lên án. Bất kì khi nào bạn
đối diện với thách thức - ai đó đã trở nên trí huệ -
ngay lập tức lối tắt là nói, 'Không, điều đó là không
thể được. Ngay điều đầu tiên trí huệ không bao giờ
tồn tại, điều thứ hai, cho dù trí huệ tồn tại, nó không
thể tồn tại trong con người này được. Tôi biết anh ta
rõ lắm, tôi biết khuyết điểm của anh ta.' Và thế rồi bạn
bắt đầu khuếch đại khuyết điểm của anh ta, và bạn bắt
đầu kết án anh ta.
Không phải ngẫu nhiên mà Socrates bị đầu độc,
Jesus bị đóng đinh, Mansoor bị sát hại. Không phải
ngẫu nhiên mà tất cả chư phật đều bị kết án, tất cả
người Jaina bị kết án. Khi họ bước đi trên đất họ liên
tục bước đi trong nguy hiểm, bởi vì có nhiều người
cảm thấy bản ngã bị tổn thương.
Nghĩ rằng ai đó đã trở nên chứng ngộ là khó rồi.
Dễ dàng kết án và nói, 'Không, ngay chỗ đầu tiên
chứng ngộ là không thể được - nó chưa bao giờ xảy ra
cả, nó chỉ là ảo tưởng, thượng đế không tồn tại.
Samadhi sao? - chẳng là gì ngoài việc tự thôi miên.
Người này bị lừa rồi, người đó đã không trở nên
chứng ngộ. Chúng tôi biết rõ anh ta mà, chúng tôi đã
biết anh ta từ ngay thời thơ ấu. Làm sao anh ta có thể
bỗng nhiên trở thành người chứng ngộ được? Anh ta cũng giống chúng tôi thôi, giả vờ cả đấy thôi. Anh ta
là kẻ giả vờ, kẻ lừa dối.'
Đây là bản ngã chúng ta đang chọn cách thức rẻ
hơn. Nhận biết về điều đó đi. Ham muốn nảy sinh
trong mọi người để kết án, để phủ nhận. Cho nên bất
kì khi nào một người như Phật còn sống, chúng ta lên
án người đó, và khi người đó chết, chúng ta tôn thờ
trong mặc cảm. Tất cả mọi tôn thờ nảy sinh bởi vì
mặc cảm. Trước hết bạn kết án một người, vẫn biết rõ
rằng cái gì đó đã xảy ra, nhưng bạn không thể chấp
nhận được nó. Sâu bên dưới trong cái ta riêng của
mình bạn có thể thấy rằng người đó đã được siêu việt
lên, người đó có chói sáng. Bạn không thể thực sự
phủ nhận được điều đó; trong cốt lõi sâu nhất của bản
thể mình bạn cảm thấy rằng một tia sáng đã đi vào.
Nhưng một cách có ý thức, có chủ ý, bạn không thể
chấp nhận được điều đó. Nó sẽ là việc chấp nhận thất
bại của bạn. Nghi ngờ, bạn chắc chắn nghi ngờ sâu
bên trong; bất kì cái gì bạn đang làm - kết án của bạn
- bạn nghi ngờ nó, nhưng dầu vậy bạn cứ nghi ngờ.
Thế rồi một hôm người này qua đời. Thế rồi chỉ
hương thơm còn lại, kí ức. Và khi một người chết và
bạn đã không chấp nhận thực tại của người đó, thì
mặc cảm nảy sinh. Bạn cảm thấy, 'Mình có tội. Mình
đã không tốt. Mình đã bỏ lỡ cơ hội rồi.' Thế rồi bạn
bắt đầu cảm thấy hối hận. Bây giờ phải làm gì? Để
cân bằng lại mặc cảm, bạn tôn thờ.
Đó là lí do tại sao các bậc thầy chết lại được tôn
thờ. Rất hiếm người tôn thờ thầy còn sống. Bởi vì khi
bạn tôn thờ thầy sống thì điều đó không bắt nguồn từ
mặc cảm, nó bắt nguồn từ hiểu biết. Khi bạn tôn thờ
một thầy chết thì nó bắt nguồn từ mặc cảm.
Chẳng hạn bố bạn đang sống và bạn đã không
kính trọng ông ấy, bạn đã không yêu ông ấy. Theo
nhiều cách bạn đã chống lại ông ấy. Theo nhiều cách
bạn đã hạ nhục ông ấy, theo nhiều cách bạn đã bác bỏ
ông ấy. Và thế rồi một ngày nào đó ông ấy chết, và
bạn bắt đầu kêu khóc. Và thế rồi hàng năm bạn sẽ làm
lễ shraddh. Một ngày trong mọi năm bạn sẽ làm cỗ
cúng cho bạn bè và brahmins. Điều này bắt nguồn từ
mặc cảm. Và thế rồi bạn sẽ đặt ảnh bố mình vào trong
nhà, và bạn sẽ đặt hoa lên.
Bạn chưa bao giờ làm điều đó khi bố còn sống.
Bạn chưa bao giờ đem hoa tới chân bố. Bây giờ khi
bố qua đời bạn cảm thấy mặc cảm - bạn đã không tốt
với ông già này. Bạn đã không làm điều cần được
làm. Bạn đã không hoàn thành tình yêu và nghĩa vụ
của mình. Bây giờ cơ hội này qua mất rồi, người này
không còn đó nữa mà tha thứ cho bạn. Người này
không còn đó để cho bạn có thể kêu khóc và sụp
xuống dưới chân người đó và nói, 'Con đã không tốt
với bố, xin tha thứ cho con.' Bây giờ bạn cảm thấy,
theo cách nào đó, mặc cảm sâu sắc. Hối hận nảy sinh
- bạn cắm hoa. Bạn kính trọng kí ức. Bạn chưa bao
giờ kính trọng người này - bây giờ bạn kính trọng kí
ức.
Nhớ lấy, nếu bạn đã thực sự yêu con người này,
nếu bạn đã thực sự kính trọng con người này, thế thì
đã không có hối hận, thế thì đã không có mặc cảm.
Thế thì bạn đã không có khả năng nhớ tới người đó
mà không mặc cảm, và việc hồi tưởng đó có cái đẹp.
ác chính ham muốn lại nảy sinh để khạc nhổ lên trời,
tại sao ngay chỗ đầu tiên người ác lại muốn kết án
người trí huệ. Người ác không thể cho phép bản thân
mình chấp nhận rằng ai đó là trí thuệ - chính ý tưởng
này làm tổn thương người đó, tổn thương người đó rất
sâu. Bởi vì tất cả mọi cái ác đều nảy sinh từ thái độ
bản ngã. Và điều này làm tan nát bản ngã - 'Mình
không trí huệ và ai đó khác lại trí huệ. Mình không tốt
còn ai đó khác lại tốt. Mình vẫn trong bóng tối còn ai
đó đã đạt tới ánh sáng.' Điều này là không thể chấp
nhận được.
Hai cách thức mở ra: một là 'Mình phải cố gắng
trở nên trí huệ' - điều đó là rất khó và gian nan. Cách
đơn giản hơn và rẻ hơn là kết án người trí huệ, rằng
người đó là không trí huệ. Bất kì khi nào bạn phải đối
diện với thách thức thì bao giờ cũng có hai phương án
trình ra trước bạn, và nếu bạn chọn cách rẻ hơn thì
bạn sẽ vẫn còn trong cái ác.
Đừng bao giờ đi tìm cái rẻ, đừng bao giờ đi tìm
lối tắt, bởi vì cuộc sống được học chỉ qua con đường
gian nan. Vất vả là con đường của nó, đường dài,
nhiệm vụ lên dốc, bởi vì việc học không thể tới một
cách dễ dàng - bởi vì việc học không chỉ là việc thu
thập tri thức, nó không chỉ là việc thu thập thông tin.
Việc học phải thay đổi bạn. Nó là cuộc giải phẫu tâm
linh, nhiều điều phải bị phá huỷ và vứt đi.
Nhiều thứ bị mục nát bên trong bạn và phải bị bỏ
đi. Nhiều thứ giống như đá treo quanh cổ bạn; nó sẽ
không cho phép bạn nổi lên, nó sẽ nhấn bạn chìm
xuống. Bạn phải cắt đứt các quan hệ với nhiều thứ,
với nhiều thái độ, với nhiều định kiến. Bạn phải làm
nhẹ bớt bản thân mình.
Việc học, việc học thực, chỉ tới khi bạn được biến
đổi. Nó không phải là quá trình phụ thêm vào - bạn
không thể chỉ có thêm vào, cứ thêm mãi tri thức vào
mình. Bạn sẽ phải trải qua chuyển hoá - điều đó là
gian nan. Cách dễ hơn là lên án. Bất kì khi nào bạn
đối diện với thách thức - ai đó đã trở nên trí huệ -
ngay lập tức lối tắt là nói, 'Không, điều đó là không
thể được. Ngay điều đầu tiên trí huệ không bao giờ
tồn tại, điều thứ hai, cho dù trí huệ tồn tại, nó không
thể tồn tại trong con người này được. Tôi biết anh ta
rõ lắm, tôi biết khuyết điểm của anh ta.' Và thế rồi bạn
bắt đầu khuếch đại khuyết điểm của anh ta, và bạn bắt
đầu kết án anh ta.
Không phải ngẫu nhiên mà Socrates bị đầu độc,
Jesus bị đóng đinh, Mansoor bị sát hại. Không phải
ngẫu nhiên mà tất cả chư phật đều bị kết án, tất cả
người Jaina bị kết án. Khi họ bước đi trên đất họ liên
tục bước đi trong nguy hiểm, bởi vì có nhiều người
cảm thấy bản ngã bị tổn thương.
Nghĩ rằng ai đó đã trở nên chứng ngộ là khó rồi.
Dễ dàng kết án và nói, 'Không, ngay chỗ đầu tiên
chứng ngộ là không thể được - nó chưa bao giờ xảy ra
cả, nó chỉ là ảo tưởng, thượng đế không tồn tại.
Samadhi sao? - chẳng là gì ngoài việc tự thôi miên.
Người này bị lừa rồi, người đó đã không trở nên
chứng ngộ. Chúng tôi biết rõ anh ta mà, chúng tôi đã
biết anh ta từ ngay thời thơ ấu. Làm sao anh ta có thể
bỗng nhiên trở thành người chứng ngộ được? Anh ta cũng giống chúng tôi thôi, giả vờ cả đấy thôi. Anh ta
là kẻ giả vờ, kẻ lừa dối.'
Đây là bản ngã chúng ta đang chọn cách thức rẻ
hơn. Nhận biết về điều đó đi. Ham muốn nảy sinh
trong mọi người để kết án, để phủ nhận. Cho nên bất
kì khi nào một người như Phật còn sống, chúng ta lên
án người đó, và khi người đó chết, chúng ta tôn thờ
trong mặc cảm. Tất cả mọi tôn thờ nảy sinh bởi vì
mặc cảm. Trước hết bạn kết án một người, vẫn biết rõ
rằng cái gì đó đã xảy ra, nhưng bạn không thể chấp
nhận được nó. Sâu bên dưới trong cái ta riêng của
mình bạn có thể thấy rằng người đó đã được siêu việt
lên, người đó có chói sáng. Bạn không thể thực sự
phủ nhận được điều đó; trong cốt lõi sâu nhất của bản
thể mình bạn cảm thấy rằng một tia sáng đã đi vào.
Nhưng một cách có ý thức, có chủ ý, bạn không thể
chấp nhận được điều đó. Nó sẽ là việc chấp nhận thất
bại của bạn. Nghi ngờ, bạn chắc chắn nghi ngờ sâu
bên trong; bất kì cái gì bạn đang làm - kết án của bạn
- bạn nghi ngờ nó, nhưng dầu vậy bạn cứ nghi ngờ.
Thế rồi một hôm người này qua đời. Thế rồi chỉ
hương thơm còn lại, kí ức. Và khi một người chết và
bạn đã không chấp nhận thực tại của người đó, thì
mặc cảm nảy sinh. Bạn cảm thấy, 'Mình có tội. Mình
đã không tốt. Mình đã bỏ lỡ cơ hội rồi.' Thế rồi bạn
bắt đầu cảm thấy hối hận. Bây giờ phải làm gì? Để
cân bằng lại mặc cảm, bạn tôn thờ.
Đó là lí do tại sao các bậc thầy chết lại được tôn
thờ. Rất hiếm người tôn thờ thầy còn sống. Bởi vì khi
bạn tôn thờ thầy sống thì điều đó không bắt nguồn từ
mặc cảm, nó bắt nguồn từ hiểu biết. Khi bạn tôn thờ
một thầy chết thì nó bắt nguồn từ mặc cảm.
Chẳng hạn bố bạn đang sống và bạn đã không
kính trọng ông ấy, bạn đã không yêu ông ấy. Theo
nhiều cách bạn đã chống lại ông ấy. Theo nhiều cách
bạn đã hạ nhục ông ấy, theo nhiều cách bạn đã bác bỏ
ông ấy. Và thế rồi một ngày nào đó ông ấy chết, và
bạn bắt đầu kêu khóc. Và thế rồi hàng năm bạn sẽ làm
lễ shraddh. Một ngày trong mọi năm bạn sẽ làm cỗ
cúng cho bạn bè và brahmins. Điều này bắt nguồn từ
mặc cảm. Và thế rồi bạn sẽ đặt ảnh bố mình vào trong
nhà, và bạn sẽ đặt hoa lên.
Bạn chưa bao giờ làm điều đó khi bố còn sống.
Bạn chưa bao giờ đem hoa tới chân bố. Bây giờ khi
bố qua đời bạn cảm thấy mặc cảm - bạn đã không tốt
với ông già này. Bạn đã không làm điều cần được
làm. Bạn đã không hoàn thành tình yêu và nghĩa vụ
của mình. Bây giờ cơ hội này qua mất rồi, người này
không còn đó nữa mà tha thứ cho bạn. Người này
không còn đó để cho bạn có thể kêu khóc và sụp
xuống dưới chân người đó và nói, 'Con đã không tốt
với bố, xin tha thứ cho con.' Bây giờ bạn cảm thấy,
theo cách nào đó, mặc cảm sâu sắc. Hối hận nảy sinh
- bạn cắm hoa. Bạn kính trọng kí ức. Bạn chưa bao
giờ kính trọng người này - bây giờ bạn kính trọng kí
ức.
Nhớ lấy, nếu bạn đã thực sự yêu con người này,
nếu bạn đã thực sự kính trọng con người này, thế thì
đã không có hối hận, thế thì đã không có mặc cảm.
Thế thì bạn đã không có khả năng nhớ tới người đó
mà không mặc cảm, và việc hồi tưởng đó có cái đẹp.
Việc hồi tưởng đó là hoàn toàn khác, nó có phẩm chất
hoàn toàn khác. Khác biệt là mênh mông. Thực tế bạn
sẽ cảm thấy được hoàn thành.
Không phải là vì cái chết mà bạn khóc đâu; đấy
bao giờ cũng là vì mặc cảm. Nếu bạn yêu người đàn
bà, nếu bạn thực sự yêu người đàn bà và bạn không
bao giờ phản bội cô ấy, và bạn không bao giờ lừa dối
cô ấy, khi cô ấy chết thì tất nhiên bạn cảm thấy buồn,
nhưng trong nỗi buồn đó có cái đẹp. Bạn thiếu cô ấy,
nhưng không có mặc cảm. Bạn nhớ cô ấy, bạn bao giờ
cũng sẽ nhớ, điều đó bao giờ cũng vẫn còn là một kí
ức được ấp ủ, nhưng bạn không đi khỏi con đường
của mình để mà kêu khóc và làm nhiều điều bày tỏ
nó. Bạn không trưng nó ra, không có thói phô trương
trong nó. Bạn sẽ ấp ủ kí ức này sâu trong trái tim
mình. Bạn sẽ không mang bức tranh trong cuốn sổ tay
của mình, và bạn sẽ không nói về người đàn bà này.
Tôi quen biết một đôi - người chồng đã rất tệ với
vợ mình. Đó là hôn nhân vì tình, một gia đình rất
giầu, nhưng người chồng lại là một loại Don Juan, và
anh ta đã phản bội vợ mình theo mọi cách có thể
được. Thế rồi cô ấy tự tử - cô ấy tự tử bởi vì anh ấy.
Tôi đi qua thị trấn của họ cho nên tôi tới gặp, bởi
vì ai đó nói rằng người chồng rất bất hạnh. Vì người
vợ đã chết nên cuộc sống của anh ta đã thay đổi. Tôi
không thể tin được điều đó. Tôi cứ tưởng anh ấy đáng
phải sung sướng. Nó bao giờ cũng là mối quan hệ
khổ, xung độ liên tục có đó.
Tôi tới gặp anh ấy. Anh ta đang ngồi trong phòng
làm việc được bao quanh bởi nhiều bức ảnh vợ mình -
tứ phía - cứ dường như người vợ đã thành nữ thần. Và
anh ta bắt đầu khóc lóc. Tôi nói, 'Thôi cái trò vô nghĩa
này đi! - bởi vì bạn chưa bao giờ hạnh phúc với người
đàn bà này, cô ấy chưa bao giờ hạnh phúc với bạn, đó
là lí do tại sao cô ấy đã tự tử. Đó là điều bạn bao giờ
cũng muốn. Thực tế bạn đã kể cho tôi nhiều lần rằng
nếu người đàn bà này chết thì bạn sẽ tự do. Bây giờ cô
ấy đã làm điều đó rồi.'
Anh ta nói, 'Nhưng bây giờ tôi thấy mặc cảm quá,
cứ dường như tôi đã là nguyên nhân cho cái chết của
cô ấy, cứ dường như tôi đã giết chết cô ấy. Bây giờ tôi
không định lấy vợ nữa.'
Đây là mặc cảm, điều đó là xấu.
Khi vị phật chết nhiều người tôn thờ ông ấy. Họ
có đó khi ông ấy còn sống, nhưng họ chưa bao giờ đi
tới ông ấy cả. Khi Mahavira chết, trong hàng thế kỉ và
hàng thế kỉ mọi người cứ tôn thờ mãi. Những người
này có đó khi Mahavira còn sống, nhưng bây giờ họ
cảm thấy mặc cảm.
Trông đấy, Jesus bị đóng đinh. Vào khoảnh khắc
cuối cùng ngay cả các đệ tử của ông ấy cũng bỏ trốn
khỏi ông ấy; chẳng có ai nói, 'Tôi là tín đồ của ông
ấy.' Ngay cả đệ tử cuối cùng... khi Jesus bị bắt, Jesus
bảo người đó, 'Đừng theo ta bởi vì bây giờ ông sẽ
không có khả năng theo ta thêm nữa đâu.' Anh ta nói,
'Tôi sẽ tới, thưa thầy. Tôi sẽ đi tới bất kì chỗ nào họ đem thầy đi.' Jesus nói, 'Trước khi mặt trời mọc ông
sẽ phủ nhận ta ít nhất ba lần. Đừng làm điều đó, bỏ ta
đi.' Nhưng người này cứ khăng khăng.
Jesus bị bắt, kẻ thù bắt lấy ông ấy, còn đệ tử này
đi theo trong đám đông. Đám đông trở nên nhận biết
rằng ai đó trông như người lạ, và họ hỏi anh ta, 'Anh
là ai? Anh có phải là đệ tử của Jesus không?' Anh ta
nói, 'Jesus này là ai vậy? Tôi chưa bao giờ nghe nói
tới cái tên này.' Và ba lần, thực tế ba lần trước khi mặt
trời mọc, anh ta đã phủ nhận. Và khi anh ta phủ nhận
lần thứ ba, Jesus nhìn lại và ông ấy nói, 'Vậy mà mặt
trời còn chưa lên tới đường chân trời.'
Không ai khác hiểu được nhưng đệ tử này phải đã
khóc sâu bên dưới rằng mình đã phủ nhận Christ -
rằng anh ta không biết con người này, anh ta là người
lạ trong thị trấn, anh ta đơn giản tới vì tò mò. Vào
khoảnh khắc cuối cùng ngay cả các đệ tử cũng biến
mất. Thế rồi Jesus bị đóng đinh, thế rồi các đệ tử tụ
tập lại, thế rồi nhiều đệ tử hơn tụ tập lại, thế rồi ngày
một nhiều hơn. Bây giờ gần một phần ba nhân loại là
người Ki tô giáo.
Điều này dường như là mặc cảm vô cùng. Nghĩ
mà xem, nếu Jesus mà không bị đóng đinh - không bị
đóng đinh - thì đã không có Ki tô giáo chút nào.
Không phải là Jesus đã tạo ra Ki tô giáo đâu, chính
cây thập tự đấy. Đó là lí do tại sao cây thập tự trở
thành biểu tượng của Ki tô giáo. Tôi gọi Ki tô giáo
này là 'Thập tự - giáo', không phải là Ki tô giáo. Thực
tế chính cây thập tự, chính cái chết mới tạo ra mặc
cảm. Và nó tạo ra nhiều mặc cảm tới mức... phải làm
gì khi mặc cảm nảy sinh? Bạn có thể bù lại chỉ bằng
tôn thờ.
Khi thầy còn sống bạn yêu thầy: tôn thờ của bạn
có tình yêu trong nó, và tôn thờ của bạn không có phô
bầy trong nó. Nó là luồng chảy tự nhiên của trái tim
bạn. Nhưng khi thầy chết và bạn bao giờ cũng phủ
nhận thầy, thế rồi bạn tôn thờ thầy: tôn thờ của bạn có
cuồng tín trong nó, phô trương trong nó. Bạn muốn
chứng minh cái gì đó. Chống lại ai? Chống lại thái độ
riêng của bạn.
Tôi đã nghe:
'Anh chắc chắn trông chán nản quá,' một anh bạn
nói với Mulla Nasruddin. 'Chuyện rắc rối gì vậy?'
'Thế này,' Mulla nói, 'anh có nhớ bà cô tôi vừa
mới chết không? Tôi là người đã giam giữ bà ấy trong
bệnh viện tâm thần trong năm năm cuối đời bà ấy.
Khi bà ấy chết, bà ấy để lại cho tôi tất cả số tiền của
bà ấy. Bây giờ tôi phải chứng tỏ rằng bà ấy có tâm trí
lành mạnh khi bà ấy làm di chúc sáu tuần trước.'
Đó là điều xảy ra. Trước hết bạn phủ nhận người
trí huệ - điều người đó là trí huệ. Bạn phủ nhận rằng
người đó chứng ngộ, bạn phủ nhận rằng người đó tốt.
Thế rồi khi người đó chết người đó để lại toàn thể di
sản cho bạn, người đó để lại tất cả tiền bạc của người
đó theo tên bạn. Người đó trở thành tài sản kế thừa
của bạn. Bây giờ bỗng nhiên mọi sự thay đổi, mọi sự lấy bước ngoặt một trăm tám mươi độ. Bạn đã phủ
nhận người này bởi vì người đó đã làm tổn thương
bản ngã bạn, bây giờ bỗng nhiên bạn bắt đầu tôn thờ
người đó bởi vì bây giờ người đó trở thành việc đáp
ứng cho bản ngã. Nguyên nhân vẫn là một, dù bạn kết
án hay tôn thờ.
Người Hindu đã phá huỷ Phật giáo hoàn toàn ở
Ấn Độ, nhưng họ đã chấp nhận Phật làm hoá thân thứ
mười của họ. Tại sao? Bởi vì bây giờ phủ nhận Phật
giáo thì được, nhưng làm sao bạn có thể phủ nhận di
sản của Phật? Ông ấy đã là người Ấn Độ vĩ đại nhất.
Nếu bạn phủ nhận ông ấy thì bản ngã của bạn sẽ thất
bại. Bây giờ với Phật bản ngã của bạn sáng lên như vì
sao, sao bắc đẩu. Bạn không thể phủ nhận Phật được.
Bây giờ bạn cứ nói mãi về ông ấy - rằng ông ấy là
con người trí huệ nhất, con người vĩ đại nhất đã từng
có. Bây giờ bản ngã riêng của bạn được nuôi dưỡng
với cái tên của Phật. Bây giờ bạn muốn rằng đó là
Phật của bạn - bây giờ bạn nói đó là Phật của bạn -
người đã làm biến đổi toàn thể khuôn mặt của châu Á.
Ông ấy là ánh sáng của thế giới. Tất nhiên bạn giết
Phật tử, bạn phá huỷ kinh sách Phật giáo, bạn phủ
nhận mọi thứ - nhưng bạn mang cái tên của Phật.
Thử nghĩ mà xem, khi Ấn Độ trở nên tự do và họ
phải chọn một biểu tượng cho lá cờ, họ đã chọn một
biểu tượng Phật giáo. Hindu giáo có thiếu biểu tượng
theo bất kì cách nào không? Có hàng triệu biểu tượng
đẹp trong Hindu giáo. Nhưng sao họ đã chọn bánh xe
Phật giáo cho lá cờ? Bây giờ Phật là di sản kế thừa
của họ. Bây giờ họ muốn công bố rằng Phật đã được
sinh ra ở đây trên đất nước này, trong đất nước tôn
giáo này, rằng ông ấy là của chúng ta. Khi ông ấy còn
sống bạn đã ném đá vào ông ấy, bây giờ bạn lại nói
ông ấy là của bạn.
Khi Phật còn sống, trong mọi thị trấn ông ấy đều
bị kết án, bất kì chỗ nào ông ấy đi qua ông ấy cũng
đều bị kết án. Bây giờ mọi thị trấn đều nói rằng ông
ấy đã từng ở đây, rằng ông ấy đã được sinh ra ở đây,
rằng ông ấy đã chết ở đây, rằng ông ấy đã tạm trú ở
đây trong ngôi nhà này, rằng trong bốn mươi năm liên
tục ông ấy đã tới đây, ông ấy đã tới hai mươi lần. Mọi
thị trấn ở Bihar đều nói thế.
Toàn thể Bihar đã kết án ông ấy. Bây giờ cái tên
'Bihar' là bởi vì ông ấy, bởi vì ông ấy đã bước ở đó.
Bihar nghĩa là 'nơi Phật đã bước đi'. Bây giờ toàn thể
chỗ này được gọi là Bihar. Bây giờ chúng ta cứ nói
mãi. Nehru đã đem xương của ông ấy về, đã đem
xương của ông ấy trở lại Ấn Độ. Nehru không phải là
người tôn giáo chút nào, không một chút nào. Tại
sao? Bây giờ bản ngã Ấn Độ có thể cảm thấy rất được
thoả mãn. Phật phải được đem về nhà. Cùng bản ngã
đó đã kết án ông ấy, bây giờ cùng bản ngã đó tôn thờ
ông ấy. Nhớ lấy lấy điều đó. Bản ngã của bạn bao giờ
cũng phủ nhận - quan sát nó đi.
Những lời kinh này là dành cho bạn. Nhớ lấy.
Chúng không phải là những thứ vô hình - hư cấu,
chúng không phải là lí thuyết đâu. Chúng mang tính
rất kinh nghiệm, thực chứng: Phật là người rất thực
chứng.
hoàn toàn khác. Khác biệt là mênh mông. Thực tế bạn
sẽ cảm thấy được hoàn thành.
Không phải là vì cái chết mà bạn khóc đâu; đấy
bao giờ cũng là vì mặc cảm. Nếu bạn yêu người đàn
bà, nếu bạn thực sự yêu người đàn bà và bạn không
bao giờ phản bội cô ấy, và bạn không bao giờ lừa dối
cô ấy, khi cô ấy chết thì tất nhiên bạn cảm thấy buồn,
nhưng trong nỗi buồn đó có cái đẹp. Bạn thiếu cô ấy,
nhưng không có mặc cảm. Bạn nhớ cô ấy, bạn bao giờ
cũng sẽ nhớ, điều đó bao giờ cũng vẫn còn là một kí
ức được ấp ủ, nhưng bạn không đi khỏi con đường
của mình để mà kêu khóc và làm nhiều điều bày tỏ
nó. Bạn không trưng nó ra, không có thói phô trương
trong nó. Bạn sẽ ấp ủ kí ức này sâu trong trái tim
mình. Bạn sẽ không mang bức tranh trong cuốn sổ tay
của mình, và bạn sẽ không nói về người đàn bà này.
Tôi quen biết một đôi - người chồng đã rất tệ với
vợ mình. Đó là hôn nhân vì tình, một gia đình rất
giầu, nhưng người chồng lại là một loại Don Juan, và
anh ta đã phản bội vợ mình theo mọi cách có thể
được. Thế rồi cô ấy tự tử - cô ấy tự tử bởi vì anh ấy.
Tôi đi qua thị trấn của họ cho nên tôi tới gặp, bởi
vì ai đó nói rằng người chồng rất bất hạnh. Vì người
vợ đã chết nên cuộc sống của anh ta đã thay đổi. Tôi
không thể tin được điều đó. Tôi cứ tưởng anh ấy đáng
phải sung sướng. Nó bao giờ cũng là mối quan hệ
khổ, xung độ liên tục có đó.
Tôi tới gặp anh ấy. Anh ta đang ngồi trong phòng
làm việc được bao quanh bởi nhiều bức ảnh vợ mình -
tứ phía - cứ dường như người vợ đã thành nữ thần. Và
anh ta bắt đầu khóc lóc. Tôi nói, 'Thôi cái trò vô nghĩa
này đi! - bởi vì bạn chưa bao giờ hạnh phúc với người
đàn bà này, cô ấy chưa bao giờ hạnh phúc với bạn, đó
là lí do tại sao cô ấy đã tự tử. Đó là điều bạn bao giờ
cũng muốn. Thực tế bạn đã kể cho tôi nhiều lần rằng
nếu người đàn bà này chết thì bạn sẽ tự do. Bây giờ cô
ấy đã làm điều đó rồi.'
Anh ta nói, 'Nhưng bây giờ tôi thấy mặc cảm quá,
cứ dường như tôi đã là nguyên nhân cho cái chết của
cô ấy, cứ dường như tôi đã giết chết cô ấy. Bây giờ tôi
không định lấy vợ nữa.'
Đây là mặc cảm, điều đó là xấu.
Khi vị phật chết nhiều người tôn thờ ông ấy. Họ
có đó khi ông ấy còn sống, nhưng họ chưa bao giờ đi
tới ông ấy cả. Khi Mahavira chết, trong hàng thế kỉ và
hàng thế kỉ mọi người cứ tôn thờ mãi. Những người
này có đó khi Mahavira còn sống, nhưng bây giờ họ
cảm thấy mặc cảm.
Trông đấy, Jesus bị đóng đinh. Vào khoảnh khắc
cuối cùng ngay cả các đệ tử của ông ấy cũng bỏ trốn
khỏi ông ấy; chẳng có ai nói, 'Tôi là tín đồ của ông
ấy.' Ngay cả đệ tử cuối cùng... khi Jesus bị bắt, Jesus
bảo người đó, 'Đừng theo ta bởi vì bây giờ ông sẽ
không có khả năng theo ta thêm nữa đâu.' Anh ta nói,
'Tôi sẽ tới, thưa thầy. Tôi sẽ đi tới bất kì chỗ nào họ đem thầy đi.' Jesus nói, 'Trước khi mặt trời mọc ông
sẽ phủ nhận ta ít nhất ba lần. Đừng làm điều đó, bỏ ta
đi.' Nhưng người này cứ khăng khăng.
Jesus bị bắt, kẻ thù bắt lấy ông ấy, còn đệ tử này
đi theo trong đám đông. Đám đông trở nên nhận biết
rằng ai đó trông như người lạ, và họ hỏi anh ta, 'Anh
là ai? Anh có phải là đệ tử của Jesus không?' Anh ta
nói, 'Jesus này là ai vậy? Tôi chưa bao giờ nghe nói
tới cái tên này.' Và ba lần, thực tế ba lần trước khi mặt
trời mọc, anh ta đã phủ nhận. Và khi anh ta phủ nhận
lần thứ ba, Jesus nhìn lại và ông ấy nói, 'Vậy mà mặt
trời còn chưa lên tới đường chân trời.'
Không ai khác hiểu được nhưng đệ tử này phải đã
khóc sâu bên dưới rằng mình đã phủ nhận Christ -
rằng anh ta không biết con người này, anh ta là người
lạ trong thị trấn, anh ta đơn giản tới vì tò mò. Vào
khoảnh khắc cuối cùng ngay cả các đệ tử cũng biến
mất. Thế rồi Jesus bị đóng đinh, thế rồi các đệ tử tụ
tập lại, thế rồi nhiều đệ tử hơn tụ tập lại, thế rồi ngày
một nhiều hơn. Bây giờ gần một phần ba nhân loại là
người Ki tô giáo.
Điều này dường như là mặc cảm vô cùng. Nghĩ
mà xem, nếu Jesus mà không bị đóng đinh - không bị
đóng đinh - thì đã không có Ki tô giáo chút nào.
Không phải là Jesus đã tạo ra Ki tô giáo đâu, chính
cây thập tự đấy. Đó là lí do tại sao cây thập tự trở
thành biểu tượng của Ki tô giáo. Tôi gọi Ki tô giáo
này là 'Thập tự - giáo', không phải là Ki tô giáo. Thực
tế chính cây thập tự, chính cái chết mới tạo ra mặc
cảm. Và nó tạo ra nhiều mặc cảm tới mức... phải làm
gì khi mặc cảm nảy sinh? Bạn có thể bù lại chỉ bằng
tôn thờ.
Khi thầy còn sống bạn yêu thầy: tôn thờ của bạn
có tình yêu trong nó, và tôn thờ của bạn không có phô
bầy trong nó. Nó là luồng chảy tự nhiên của trái tim
bạn. Nhưng khi thầy chết và bạn bao giờ cũng phủ
nhận thầy, thế rồi bạn tôn thờ thầy: tôn thờ của bạn có
cuồng tín trong nó, phô trương trong nó. Bạn muốn
chứng minh cái gì đó. Chống lại ai? Chống lại thái độ
riêng của bạn.
Tôi đã nghe:
'Anh chắc chắn trông chán nản quá,' một anh bạn
nói với Mulla Nasruddin. 'Chuyện rắc rối gì vậy?'
'Thế này,' Mulla nói, 'anh có nhớ bà cô tôi vừa
mới chết không? Tôi là người đã giam giữ bà ấy trong
bệnh viện tâm thần trong năm năm cuối đời bà ấy.
Khi bà ấy chết, bà ấy để lại cho tôi tất cả số tiền của
bà ấy. Bây giờ tôi phải chứng tỏ rằng bà ấy có tâm trí
lành mạnh khi bà ấy làm di chúc sáu tuần trước.'
Đó là điều xảy ra. Trước hết bạn phủ nhận người
trí huệ - điều người đó là trí huệ. Bạn phủ nhận rằng
người đó chứng ngộ, bạn phủ nhận rằng người đó tốt.
Thế rồi khi người đó chết người đó để lại toàn thể di
sản cho bạn, người đó để lại tất cả tiền bạc của người
đó theo tên bạn. Người đó trở thành tài sản kế thừa
của bạn. Bây giờ bỗng nhiên mọi sự thay đổi, mọi sự lấy bước ngoặt một trăm tám mươi độ. Bạn đã phủ
nhận người này bởi vì người đó đã làm tổn thương
bản ngã bạn, bây giờ bỗng nhiên bạn bắt đầu tôn thờ
người đó bởi vì bây giờ người đó trở thành việc đáp
ứng cho bản ngã. Nguyên nhân vẫn là một, dù bạn kết
án hay tôn thờ.
Người Hindu đã phá huỷ Phật giáo hoàn toàn ở
Ấn Độ, nhưng họ đã chấp nhận Phật làm hoá thân thứ
mười của họ. Tại sao? Bởi vì bây giờ phủ nhận Phật
giáo thì được, nhưng làm sao bạn có thể phủ nhận di
sản của Phật? Ông ấy đã là người Ấn Độ vĩ đại nhất.
Nếu bạn phủ nhận ông ấy thì bản ngã của bạn sẽ thất
bại. Bây giờ với Phật bản ngã của bạn sáng lên như vì
sao, sao bắc đẩu. Bạn không thể phủ nhận Phật được.
Bây giờ bạn cứ nói mãi về ông ấy - rằng ông ấy là
con người trí huệ nhất, con người vĩ đại nhất đã từng
có. Bây giờ bản ngã riêng của bạn được nuôi dưỡng
với cái tên của Phật. Bây giờ bạn muốn rằng đó là
Phật của bạn - bây giờ bạn nói đó là Phật của bạn -
người đã làm biến đổi toàn thể khuôn mặt của châu Á.
Ông ấy là ánh sáng của thế giới. Tất nhiên bạn giết
Phật tử, bạn phá huỷ kinh sách Phật giáo, bạn phủ
nhận mọi thứ - nhưng bạn mang cái tên của Phật.
Thử nghĩ mà xem, khi Ấn Độ trở nên tự do và họ
phải chọn một biểu tượng cho lá cờ, họ đã chọn một
biểu tượng Phật giáo. Hindu giáo có thiếu biểu tượng
theo bất kì cách nào không? Có hàng triệu biểu tượng
đẹp trong Hindu giáo. Nhưng sao họ đã chọn bánh xe
Phật giáo cho lá cờ? Bây giờ Phật là di sản kế thừa
của họ. Bây giờ họ muốn công bố rằng Phật đã được
sinh ra ở đây trên đất nước này, trong đất nước tôn
giáo này, rằng ông ấy là của chúng ta. Khi ông ấy còn
sống bạn đã ném đá vào ông ấy, bây giờ bạn lại nói
ông ấy là của bạn.
Khi Phật còn sống, trong mọi thị trấn ông ấy đều
bị kết án, bất kì chỗ nào ông ấy đi qua ông ấy cũng
đều bị kết án. Bây giờ mọi thị trấn đều nói rằng ông
ấy đã từng ở đây, rằng ông ấy đã được sinh ra ở đây,
rằng ông ấy đã chết ở đây, rằng ông ấy đã tạm trú ở
đây trong ngôi nhà này, rằng trong bốn mươi năm liên
tục ông ấy đã tới đây, ông ấy đã tới hai mươi lần. Mọi
thị trấn ở Bihar đều nói thế.
Toàn thể Bihar đã kết án ông ấy. Bây giờ cái tên
'Bihar' là bởi vì ông ấy, bởi vì ông ấy đã bước ở đó.
Bihar nghĩa là 'nơi Phật đã bước đi'. Bây giờ toàn thể
chỗ này được gọi là Bihar. Bây giờ chúng ta cứ nói
mãi. Nehru đã đem xương của ông ấy về, đã đem
xương của ông ấy trở lại Ấn Độ. Nehru không phải là
người tôn giáo chút nào, không một chút nào. Tại
sao? Bây giờ bản ngã Ấn Độ có thể cảm thấy rất được
thoả mãn. Phật phải được đem về nhà. Cùng bản ngã
đó đã kết án ông ấy, bây giờ cùng bản ngã đó tôn thờ
ông ấy. Nhớ lấy lấy điều đó. Bản ngã của bạn bao giờ
cũng phủ nhận - quan sát nó đi.
Những lời kinh này là dành cho bạn. Nhớ lấy.
Chúng không phải là những thứ vô hình - hư cấu,
chúng không phải là lí thuyết đâu. Chúng mang tính
rất kinh nghiệm, thực chứng: Phật là người rất thực
chứng.
Mới hôm nọ chuyện xảy ra, Mulla Nasruddin tới
gặp tôi - sau bài nói chuyện buổi sáng hôm qua. Anh
ta bắt tay tôi và nói, 'Tuyệt diệu, buổi giảng tuyệt vời.
Mọi điều thầy nói đều áp dụng cho ai đó hay cho
người khác mà tôi biết.'
Những lời kinh này áp dụng cho bạn, không cho
ai đó hay người khác mà bạn biết. Nếu ai đó nói rằng
'X' đã trở nên chứng ngộ, phản ứng đầu tiên của bạn
là gì? Quan sát nó. Bạn nói, 'X sao? Thằng ngu đó.
Nó mà trở nên chứng ngộ sao? Không thể được!'
Quan sát ấn tượng đầu tiên của bạn. Tỉnh táo về điều
xảy ra trong tâm trí bạn. Và ngay lập tức bạn sẽ bắt
đầu nói về tất cả những khiếm khuyết và nhược điểm
mà bạn biết. Và quan sát điều bạn nói quá lên.
Đôi khi chuyện xảy ra là nếu ai đó nói với bạn
rằng người nào đó đã trở nên chứng ngộ, người đó đã
trở nên rất trí huệ, bạn sẽ nói, 'Người đó sao? Tôi biết
anh ta rõ lắm từ thời còn trẻ con. Tôi đã thấy anh ta,
tôi đã quan sát anh ta. Chứng ngộ không xảy ra trong
một ngày đâu. Nó là một quá trình. Điều đó là không
thể được.' Hay bạn tìm thấy cái gì đó không liên quan.
Phật thường nói rằng có lần một người đã nói với
bạn mình, 'Anh đã nghe nói về người láng giềng của
chúng ta chưa? Anh ta là người đức hạnh thế.' Người
kia nói, 'Làm sao thế được? Điều đó là không thể
được, không thể thế được. Tôi sống ngay bên cạnh
anh ta, chúng tôi đã sống cùng nhau - làm sao điều đó
có thể xảy ra được mà tôi không biết về điều đó trước
khi anh biết nó? Chúng tôi là hàng xóm và tôi biết
mọi sự, biết tỏng đi rồi. Đấy chỉ là giả vờ thôi. Anh ta
giả vờ đấy, nhưng anh ta cho rằng anh ta có thể lừa
được ai?'
Rất khó chấp nhận rằng ai đó là trí huệ bởi vì
trong việc chấp nhận rằng ai đó trí huệ, bạn chấp nhận
rằng bạn là người dốt nát - đó mới là vấn đề. Người
khác trí huệ đâu có là vấn đề gì, vấn đề là ở mối quan
hệ với bạn. Khi bạn chấp nhận ai đó đẹp, bạn chấp rất
miễn cưỡng.
Nói với một người đàn bà về người đàn bà khác là
đẹp và cô ấy trở nên miễn cưỡng và cô ấy bắt đầu lập
tức kết án. Bởi vì chấp nhận rằng người đàn bà khác
đẹp là chấp nhận rằng bạn không đẹp như vậy. So
sánh lập tức nảy sinh - bản ngã tồn tại qua so sánh.
Trong Thiền họ nói rằng một người là nghệ sĩ thổi
sáo hay. Ai đó ca ngợi anh ta trong quán cà phê, rằng
anh ta là nghệ sĩ thổi sáo hay. Lập tức người khác bắt
đầu kết án. Người đó nói, 'Anh ta là kẻ dối trá, anh ta
là kẻ trộm - làm sao anh ta có thể là nghệ sĩ thổi sáo
hay được?'
Bây giờ không có gì mâu thuẫn cả. Bạn có thể nói
dối mà vẫn thổi sáo hay, bạn có thể vẫn là người thổi
sáo hay. Bạn có thể là kẻ ăn trộm, dầu vậy bạn có thể
thổi sáo hay được chứ. Không có mâu thuẫn. Nhưng
người kia đơn giản nói, 'Anh ta không thể thế được.
Anh ta là kẻ trộm, anh ta là kẻ dối trá...' và thế này thế
nọ. 'Tôi biết anh ta - anh ta không thể thổi sáo được.'
Và khi mọi người trở nên kết án, la hét quá nhiều,
chính việc la hét của họ mang trọng lượng. Người đã
nói về người thổi sáo bị làm cho im bặt.
gặp tôi - sau bài nói chuyện buổi sáng hôm qua. Anh
ta bắt tay tôi và nói, 'Tuyệt diệu, buổi giảng tuyệt vời.
Mọi điều thầy nói đều áp dụng cho ai đó hay cho
người khác mà tôi biết.'
Những lời kinh này áp dụng cho bạn, không cho
ai đó hay người khác mà bạn biết. Nếu ai đó nói rằng
'X' đã trở nên chứng ngộ, phản ứng đầu tiên của bạn
là gì? Quan sát nó. Bạn nói, 'X sao? Thằng ngu đó.
Nó mà trở nên chứng ngộ sao? Không thể được!'
Quan sát ấn tượng đầu tiên của bạn. Tỉnh táo về điều
xảy ra trong tâm trí bạn. Và ngay lập tức bạn sẽ bắt
đầu nói về tất cả những khiếm khuyết và nhược điểm
mà bạn biết. Và quan sát điều bạn nói quá lên.
Đôi khi chuyện xảy ra là nếu ai đó nói với bạn
rằng người nào đó đã trở nên chứng ngộ, người đó đã
trở nên rất trí huệ, bạn sẽ nói, 'Người đó sao? Tôi biết
anh ta rõ lắm từ thời còn trẻ con. Tôi đã thấy anh ta,
tôi đã quan sát anh ta. Chứng ngộ không xảy ra trong
một ngày đâu. Nó là một quá trình. Điều đó là không
thể được.' Hay bạn tìm thấy cái gì đó không liên quan.
Phật thường nói rằng có lần một người đã nói với
bạn mình, 'Anh đã nghe nói về người láng giềng của
chúng ta chưa? Anh ta là người đức hạnh thế.' Người
kia nói, 'Làm sao thế được? Điều đó là không thể
được, không thể thế được. Tôi sống ngay bên cạnh
anh ta, chúng tôi đã sống cùng nhau - làm sao điều đó
có thể xảy ra được mà tôi không biết về điều đó trước
khi anh biết nó? Chúng tôi là hàng xóm và tôi biết
mọi sự, biết tỏng đi rồi. Đấy chỉ là giả vờ thôi. Anh ta
giả vờ đấy, nhưng anh ta cho rằng anh ta có thể lừa
được ai?'
Rất khó chấp nhận rằng ai đó là trí huệ bởi vì
trong việc chấp nhận rằng ai đó trí huệ, bạn chấp nhận
rằng bạn là người dốt nát - đó mới là vấn đề. Người
khác trí huệ đâu có là vấn đề gì, vấn đề là ở mối quan
hệ với bạn. Khi bạn chấp nhận ai đó đẹp, bạn chấp rất
miễn cưỡng.
Nói với một người đàn bà về người đàn bà khác là
đẹp và cô ấy trở nên miễn cưỡng và cô ấy bắt đầu lập
tức kết án. Bởi vì chấp nhận rằng người đàn bà khác
đẹp là chấp nhận rằng bạn không đẹp như vậy. So
sánh lập tức nảy sinh - bản ngã tồn tại qua so sánh.
Trong Thiền họ nói rằng một người là nghệ sĩ thổi
sáo hay. Ai đó ca ngợi anh ta trong quán cà phê, rằng
anh ta là nghệ sĩ thổi sáo hay. Lập tức người khác bắt
đầu kết án. Người đó nói, 'Anh ta là kẻ dối trá, anh ta
là kẻ trộm - làm sao anh ta có thể là nghệ sĩ thổi sáo
hay được?'
Bây giờ không có gì mâu thuẫn cả. Bạn có thể nói
dối mà vẫn thổi sáo hay, bạn có thể vẫn là người thổi
sáo hay. Bạn có thể là kẻ ăn trộm, dầu vậy bạn có thể
thổi sáo hay được chứ. Không có mâu thuẫn. Nhưng
người kia đơn giản nói, 'Anh ta không thể thế được.
Anh ta là kẻ trộm, anh ta là kẻ dối trá...' và thế này thế
nọ. 'Tôi biết anh ta - anh ta không thể thổi sáo được.'
Và khi mọi người trở nên kết án, la hét quá nhiều,
chính việc la hét của họ mang trọng lượng. Người đã
nói về người thổi sáo bị làm cho im bặt.
Hôm sau anh ta nói chuyện với ai đó khác và anh
ta nói 'Người đó là kẻ trộm.' Người kia nói, 'Làm sao
anh ấy có thể là kẻ trộm được? Anh ấy thổi sáo hay
thế.' Bây giờ lần nữa lại không có mâu thuẫn, nhưng
người thứ hai có cách nhìn hoàn toàn khác. Người thứ
hai này đang mở ra cho sự phát triển, người nói, 'Làm
sao anh ấy có thể là kẻ trộm được? Tôi biết anh ấy
thổi sáo hay thế. Một người thẩm mĩ như vậy không
thể là kẻ trộm được. Không thể được! Tôi không thể
tin được vào điều đó.' Người kia là kẻ trộm hay
không, không phải là vấn đề, nhưng hai phản ứng này
sẽ quyết định nhiều điều cho hai người này.
Khi ai đó nói, 'Có người tốt,' hãy quan sát, đừng
bắt đầu kết án - bởi vì khi bạn kết án cái tốt bạn kết án
luôn tương lai riêng của mình. Nếu bạn cứ kết án cái
tốt và trí huệ thì bạn sẽ không bao giờ trở thành cái tốt
và không bao giờ trở thành trí huệ, bởi vì bất kì cái gì
bạn kết án thì cũng không thể xảy ra được cho bạn.
Bạn sẽ trở nên bị đóng kín.
Cho dù người đó không tốt, cho dù người đó
không trí huệ, việc phủ nhận vẫn là không tốt. Chấp
nhận điều đó đi. Bạn mất gì trong nó nào? Chính việc
chấp nhận điều người đó có thể là tốt và trí huệ sẽ
giúp cho bạn trở nên tốt và trí huệ. Cánh cửa của bạn
mở ra, bạn không còn đóng nữa. Và nếu người đó có
thể trở thành tốt và trí huệ, sao bạn lại không thế
được? Nếu bạn nghĩ rằng người đó là người bình
thường, đừng kết án người đó. Đơn giản cứ hạnh
phúc, chấp nhận điều đó như một tin tốt lành - 'Người
bình thường đó đã trở nên trí huệ, cho nên mình cũng
có thể trở nên trí huệ bởi vì mình cũng là người bình
thường.' Sao lại làm nó thành điểm tiêu cực? Đó là lí
do tại sao Phật nói:
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời.
Bạn đang khạc nhổ lên mặt riêng của mình đấy.
Khi bạn khạc nhổ lên trời, trời sẽ không bị biến chất
bởi bạn đâu. Bạn sẽ bị biến chất bởi việc khạc nhổ
riêng của mình. Nước bọt sẽ rơi vào bạn. Toàn thể nỗ
lực của bạn là ngớ ngẩn. Bầu trời sẽ vẫn còn là bầu
trời.
Người trí huệ giống như bầu trời. Điều đó nữa
cũng rất tượng trưng. Bầu trời nghĩa là không gian
thuần khiết.
Sao lại có câu ngạn ngữ này rằng nhổ lên trời là
ngu xuẩn? Tại sao? - bởi vì trời không có đó. Nếu trời
có đó thì việc bạn nhổ có thể làm biến chất nó. Bạn
nhổ lên tường - nó sẽ không quay lại với bạn. Bạn nhổ
lên mái - nếu bạn là chuyên gia thì nó có thể không
quay lại. Bạn có thể thực hành điều đó. Không có nhu
cầu là nó sẽ quay lại, bởi vì mái có đó; nó có thể bị
biến chất. Cái có đó thì có thể bị biến chất, cái mà
không có đó thì không thể bị biến chất.
Người trí huệ không có đó, bản ngã của người đó
đã biến mất. Người đó không phải là thực thể, người
đó chỉ là không gian thuần khiết. Bạn có thể đi qua
người đó, bạn có thể nhổ qua người đó, và không có
cản trở. Nước bọt sẽ đi qua người đó, người đó sẽ
không bắt giữ nó.
ta nói 'Người đó là kẻ trộm.' Người kia nói, 'Làm sao
anh ấy có thể là kẻ trộm được? Anh ấy thổi sáo hay
thế.' Bây giờ lần nữa lại không có mâu thuẫn, nhưng
người thứ hai có cách nhìn hoàn toàn khác. Người thứ
hai này đang mở ra cho sự phát triển, người nói, 'Làm
sao anh ấy có thể là kẻ trộm được? Tôi biết anh ấy
thổi sáo hay thế. Một người thẩm mĩ như vậy không
thể là kẻ trộm được. Không thể được! Tôi không thể
tin được vào điều đó.' Người kia là kẻ trộm hay
không, không phải là vấn đề, nhưng hai phản ứng này
sẽ quyết định nhiều điều cho hai người này.
Khi ai đó nói, 'Có người tốt,' hãy quan sát, đừng
bắt đầu kết án - bởi vì khi bạn kết án cái tốt bạn kết án
luôn tương lai riêng của mình. Nếu bạn cứ kết án cái
tốt và trí huệ thì bạn sẽ không bao giờ trở thành cái tốt
và không bao giờ trở thành trí huệ, bởi vì bất kì cái gì
bạn kết án thì cũng không thể xảy ra được cho bạn.
Bạn sẽ trở nên bị đóng kín.
Cho dù người đó không tốt, cho dù người đó
không trí huệ, việc phủ nhận vẫn là không tốt. Chấp
nhận điều đó đi. Bạn mất gì trong nó nào? Chính việc
chấp nhận điều người đó có thể là tốt và trí huệ sẽ
giúp cho bạn trở nên tốt và trí huệ. Cánh cửa của bạn
mở ra, bạn không còn đóng nữa. Và nếu người đó có
thể trở thành tốt và trí huệ, sao bạn lại không thế
được? Nếu bạn nghĩ rằng người đó là người bình
thường, đừng kết án người đó. Đơn giản cứ hạnh
phúc, chấp nhận điều đó như một tin tốt lành - 'Người
bình thường đó đã trở nên trí huệ, cho nên mình cũng
có thể trở nên trí huệ bởi vì mình cũng là người bình
thường.' Sao lại làm nó thành điểm tiêu cực? Đó là lí
do tại sao Phật nói:
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời.
Bạn đang khạc nhổ lên mặt riêng của mình đấy.
Khi bạn khạc nhổ lên trời, trời sẽ không bị biến chất
bởi bạn đâu. Bạn sẽ bị biến chất bởi việc khạc nhổ
riêng của mình. Nước bọt sẽ rơi vào bạn. Toàn thể nỗ
lực của bạn là ngớ ngẩn. Bầu trời sẽ vẫn còn là bầu
trời.
Người trí huệ giống như bầu trời. Điều đó nữa
cũng rất tượng trưng. Bầu trời nghĩa là không gian
thuần khiết.
Sao lại có câu ngạn ngữ này rằng nhổ lên trời là
ngu xuẩn? Tại sao? - bởi vì trời không có đó. Nếu trời
có đó thì việc bạn nhổ có thể làm biến chất nó. Bạn
nhổ lên tường - nó sẽ không quay lại với bạn. Bạn nhổ
lên mái - nếu bạn là chuyên gia thì nó có thể không
quay lại. Bạn có thể thực hành điều đó. Không có nhu
cầu là nó sẽ quay lại, bởi vì mái có đó; nó có thể bị
biến chất. Cái có đó thì có thể bị biến chất, cái mà
không có đó thì không thể bị biến chất.
Người trí huệ không có đó, bản ngã của người đó
đã biến mất. Người đó không phải là thực thể, người
đó chỉ là không gian thuần khiết. Bạn có thể đi qua
người đó, bạn có thể nhổ qua người đó, và không có
cản trở. Nước bọt sẽ đi qua người đó, người đó sẽ
không bắt giữ nó.
Nếu bạn xúc phạm người trí huệ, việc xúc phạm
của bạn không được người đó tiếp nhận. Cứ dường
như, trong căn phòng trống rỗng, bạn đang xúc phạm.
Vâng, bạn sẽ tạo ra âm thanh, có vậy thôi. Khi âm
thanh đã biến mất căn phòng lại như cũ. Căn phòng sẽ
không mang sự xúc phạm của bạn, căn phòng là trống
rỗng.
Người trí huệ trống rỗng như bầu trời. Câu ngạn
ngữ này phải là của Phật giáo bởi vì Phật nói rằng
người trí huệ nghĩa là không cái ta, không bản ngã.
Người trí huệ nghĩa là không tồn tại. Người đó không
có đó, người đó là sự hiện diện thuần khiết, không vật
chất nào trong người đó. Bạn có thể đi qua người đó.
Sẽ không có chướng ngại nào được thấy trong người
đó đâu, không cản trở nào được thấy trong người đó
đâu.
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời...
Không phải là trời ở quá xa đâu. Không, trời rất
gần đấy, bạn đang trong trời. Nhưng không thể đạt tới
trời được bởi vì trời là sự tồn tại thuần khiết thế. Nó
đơn giản là không gian chứ không gì khác. Mọi thứ
tới rồi đi trời vẫn còn hồn nhiên.
Bao nhiêu cuộc chiến tranh đã xảy ra trên trái đất
này? - nhưng bạn không thể tìm ra bất kì vết máu nào
trên trời. Bao nhiêu người đã sống trên trái đất này?
Bao nhiêu hành động xấu đã từng bị phạm phải, giết
người, tự tử? - nhưng trời không ghi dấu gì, thậm chí
không một dấu vết. Quá khứ đơn giản không tồn tại.
Mây tới rồi đi và trời vẫn còn như cũ. Chẳng cái gì
làm biến chất nó.
Người trí huệ trở thành rộng tới mức không cái gì
làm biến chất được người đó.
Bạn chỉ có thể tin rằng mình đang xúc phạm
người đó; việc xúc phạm của bạn sẽ quay trở lại bạn.
Người trí huệ giống như thung lũng; việc xúc phạm
của bạn sẽ bị vọng lại. Nó sẽ rơi vào bạn.
Nước bọt sẽ không bao giờ lên trời mà rơi lại vào
bản thân người đó.
Điều đó nữa cũng phải được hiểu. Người trí huệ
là cao hơn bạn, người trí huệ giống như đỉnh, đỉnh
Himalaya. Bạn đang đứng trong bóng tối, trong thung
lũng, trong dốt nát.
Nếu bạn nhổ vào cái cao hơn, nước bọt sẽ rơi trở
lại vào bạn. Điều đó ngược lại tự nhiên, điều đó
ngược lại lực hấp dẫn. Cho nên nếu ai đó bị xúc phạm
bởi việc xúc phạm của bạn thì bạn có thể chắc chắn
rằng người đó thấp hơn bạn. Nếu ai đó không bị xúc
phạm bởi việc xúc phạm của bạn thì bạn có thể chắc
chắn rằng người đó cao hơn bạn, rằng việc xúc phạm
của bạn không thể đạt tới người đó được. Bởi vì xúc
phạm tuân theo lực hấp dẫn. Chúng đi tới chiều sâu
thấp hơn.
Cho nên nếu bạn giận dữ bạn chỉ có thể làm tức
điên người kém hơn. Người cao hơn đơn giản vẫn còn
bên ngoài bạn. Bạn có thể làm tức điên người yếu
hơn, người mạnh hơn vẫn còn không bị ảnh hưởng bởi bạn. Bạn có thể thao túng qua việc xúc phạm chỉ
người thấp hơn, người cao hơn ở xa bên ngoài.
Người làm điều hại giống như người khuấy bụi
ngược chiều gió. Bụi không bao giờ bay lên mà
không làm người đó bị tổn thương. Do vậy người
trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn thương nhưng lời
chửi rủa thì nhất định phá huỷ bản thân người
làm điều hại.
Nhớ lấy điều đó. Chúng ta cứ làm những điều
chống lại mình. Chúng ta cứ làm những điều mang
tính tự tử. Chúng ta cứ làm những điều sẽ phá huỷ đi
tương lai của mình. Từng hành động bạn đang làm
đều theo cách nào đó xác định ra tương lai của bạn.
Nhận biết đi - đừng làm điều gì sẽ gây hại cho
bạn. Và bất kì khi nào bạn cố gắng làm hại ai đó, bạn
đang làm hại bản thân mình thôi. Bất kì khi nào bạn
cố gắng gây vết thương nào đó, bất kì khi nào bạn
muốn gây tổn thương, bạn đang tạo ra nghiệp cho bản
thân mình. Bạn sẽ bị tổn thương bởi nó.
Chuyện xảy ra, có lần một người tới và nhổ vào
Phật - thực đấy. Phật chùi mặt và hỏi người đó, 'Thưa
ông, ông có điều gì khác để nói không?' Người đó
đâm ra phân vân, bối rối. Người đó không mong đợi
phản ứng như vậy. Người đó nghĩ Phật sẽ nổi giận.
Người đó không thể tin được vào mắt mình. Người đó
câm tịt, người đó sững sờ.
Đệ tử riêng của Phật, Ananda, đang ngồi cạnh ông
ấy. Ông này trở nên rất, rất giận. Ông này nói với
Phật, 'Đây là cái gì vậy? Nếu thầy cho phép mọi
người theo cách này, cuộc sống sẽ trở thành không thể
được. Thầy bảo tôi và tôi sẽ cho nó biết lễ độ.' Ông ấy
là một người mạnh mẽ, ông Ananda này. Ông ấy là
chiến binh, ông ấy là anh họ của Phật, bản thân ông
ấy cũng là hoàng tử. Ông ấy giận lắm. Ông ấy nói,
'Vô nghĩa làm sao. Cứ ra hiệu cho tôi thôi và tôi sẽ
cho nó biết lễ độ.'
Phật cười to và ông ấy nói, 'Anh ta đã không làm
ta ngạc nhiên, nhưng ông lại làm ta ngạc nhiên đấy.
Sao ông lại nhảy vào điều đó? Anh ta chẳng làm gì
với ông cả. Khi có liên quan tới việc anh ta nhổ vào
ta, ta biết ta đã xúc phạm anh ta trong kiếp quá khứ
nào đó. Bản thanh toán được đóng lại hôm nay. Ta
sung sướng.'
'Cám ơn ông,' ông ấy nó với người đó. 'Ta chờ đợi
ông bởi vì bản thanh toán này phải được đóng lại. Ta
đã xúc phạm ông ở đâu đó. Ông có thể không nhớ, ta
thì nhớ điều đó. Ông có thể không biết, ta biết điều
đó. Ông có thể đã quên mất bởi vì ông không thật
nhận biết, nhưng ta đã không quên đâu. Hôm nay ta
sung sướng ông đã tới và ông đã hoàn thành toàn thể
sự việc. Bây giờ chúng ta được tự do với nhau.'
'Đây là việc làm riêng của ta,' ông ấy nói với
Ananda, 'điều đó đã quay lại với ta.'
Tất nhiên khi bạn nhổ lên trời, phải mất chút thời
gian để nó quay lại. Nó không tới ngay lập tức đâu,
điều đó tùy thuộc vào nhiều thứ - nhưng mọi thứ đều
quay lại. Bất kì cái gì bạn làm đều là việc gieo hạt:
của bạn không được người đó tiếp nhận. Cứ dường
như, trong căn phòng trống rỗng, bạn đang xúc phạm.
Vâng, bạn sẽ tạo ra âm thanh, có vậy thôi. Khi âm
thanh đã biến mất căn phòng lại như cũ. Căn phòng sẽ
không mang sự xúc phạm của bạn, căn phòng là trống
rỗng.
Người trí huệ trống rỗng như bầu trời. Câu ngạn
ngữ này phải là của Phật giáo bởi vì Phật nói rằng
người trí huệ nghĩa là không cái ta, không bản ngã.
Người trí huệ nghĩa là không tồn tại. Người đó không
có đó, người đó là sự hiện diện thuần khiết, không vật
chất nào trong người đó. Bạn có thể đi qua người đó.
Sẽ không có chướng ngại nào được thấy trong người
đó đâu, không cản trở nào được thấy trong người đó
đâu.
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời...
Không phải là trời ở quá xa đâu. Không, trời rất
gần đấy, bạn đang trong trời. Nhưng không thể đạt tới
trời được bởi vì trời là sự tồn tại thuần khiết thế. Nó
đơn giản là không gian chứ không gì khác. Mọi thứ
tới rồi đi trời vẫn còn hồn nhiên.
Bao nhiêu cuộc chiến tranh đã xảy ra trên trái đất
này? - nhưng bạn không thể tìm ra bất kì vết máu nào
trên trời. Bao nhiêu người đã sống trên trái đất này?
Bao nhiêu hành động xấu đã từng bị phạm phải, giết
người, tự tử? - nhưng trời không ghi dấu gì, thậm chí
không một dấu vết. Quá khứ đơn giản không tồn tại.
Mây tới rồi đi và trời vẫn còn như cũ. Chẳng cái gì
làm biến chất nó.
Người trí huệ trở thành rộng tới mức không cái gì
làm biến chất được người đó.
Bạn chỉ có thể tin rằng mình đang xúc phạm
người đó; việc xúc phạm của bạn sẽ quay trở lại bạn.
Người trí huệ giống như thung lũng; việc xúc phạm
của bạn sẽ bị vọng lại. Nó sẽ rơi vào bạn.
Nước bọt sẽ không bao giờ lên trời mà rơi lại vào
bản thân người đó.
Điều đó nữa cũng phải được hiểu. Người trí huệ
là cao hơn bạn, người trí huệ giống như đỉnh, đỉnh
Himalaya. Bạn đang đứng trong bóng tối, trong thung
lũng, trong dốt nát.
Nếu bạn nhổ vào cái cao hơn, nước bọt sẽ rơi trở
lại vào bạn. Điều đó ngược lại tự nhiên, điều đó
ngược lại lực hấp dẫn. Cho nên nếu ai đó bị xúc phạm
bởi việc xúc phạm của bạn thì bạn có thể chắc chắn
rằng người đó thấp hơn bạn. Nếu ai đó không bị xúc
phạm bởi việc xúc phạm của bạn thì bạn có thể chắc
chắn rằng người đó cao hơn bạn, rằng việc xúc phạm
của bạn không thể đạt tới người đó được. Bởi vì xúc
phạm tuân theo lực hấp dẫn. Chúng đi tới chiều sâu
thấp hơn.
Cho nên nếu bạn giận dữ bạn chỉ có thể làm tức
điên người kém hơn. Người cao hơn đơn giản vẫn còn
bên ngoài bạn. Bạn có thể làm tức điên người yếu
hơn, người mạnh hơn vẫn còn không bị ảnh hưởng bởi bạn. Bạn có thể thao túng qua việc xúc phạm chỉ
người thấp hơn, người cao hơn ở xa bên ngoài.
Người làm điều hại giống như người khuấy bụi
ngược chiều gió. Bụi không bao giờ bay lên mà
không làm người đó bị tổn thương. Do vậy người
trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn thương nhưng lời
chửi rủa thì nhất định phá huỷ bản thân người
làm điều hại.
Nhớ lấy điều đó. Chúng ta cứ làm những điều
chống lại mình. Chúng ta cứ làm những điều mang
tính tự tử. Chúng ta cứ làm những điều sẽ phá huỷ đi
tương lai của mình. Từng hành động bạn đang làm
đều theo cách nào đó xác định ra tương lai của bạn.
Nhận biết đi - đừng làm điều gì sẽ gây hại cho
bạn. Và bất kì khi nào bạn cố gắng làm hại ai đó, bạn
đang làm hại bản thân mình thôi. Bất kì khi nào bạn
cố gắng gây vết thương nào đó, bất kì khi nào bạn
muốn gây tổn thương, bạn đang tạo ra nghiệp cho bản
thân mình. Bạn sẽ bị tổn thương bởi nó.
Chuyện xảy ra, có lần một người tới và nhổ vào
Phật - thực đấy. Phật chùi mặt và hỏi người đó, 'Thưa
ông, ông có điều gì khác để nói không?' Người đó
đâm ra phân vân, bối rối. Người đó không mong đợi
phản ứng như vậy. Người đó nghĩ Phật sẽ nổi giận.
Người đó không thể tin được vào mắt mình. Người đó
câm tịt, người đó sững sờ.
Đệ tử riêng của Phật, Ananda, đang ngồi cạnh ông
ấy. Ông này trở nên rất, rất giận. Ông này nói với
Phật, 'Đây là cái gì vậy? Nếu thầy cho phép mọi
người theo cách này, cuộc sống sẽ trở thành không thể
được. Thầy bảo tôi và tôi sẽ cho nó biết lễ độ.' Ông ấy
là một người mạnh mẽ, ông Ananda này. Ông ấy là
chiến binh, ông ấy là anh họ của Phật, bản thân ông
ấy cũng là hoàng tử. Ông ấy giận lắm. Ông ấy nói,
'Vô nghĩa làm sao. Cứ ra hiệu cho tôi thôi và tôi sẽ
cho nó biết lễ độ.'
Phật cười to và ông ấy nói, 'Anh ta đã không làm
ta ngạc nhiên, nhưng ông lại làm ta ngạc nhiên đấy.
Sao ông lại nhảy vào điều đó? Anh ta chẳng làm gì
với ông cả. Khi có liên quan tới việc anh ta nhổ vào
ta, ta biết ta đã xúc phạm anh ta trong kiếp quá khứ
nào đó. Bản thanh toán được đóng lại hôm nay. Ta
sung sướng.'
'Cám ơn ông,' ông ấy nó với người đó. 'Ta chờ đợi
ông bởi vì bản thanh toán này phải được đóng lại. Ta
đã xúc phạm ông ở đâu đó. Ông có thể không nhớ, ta
thì nhớ điều đó. Ông có thể không biết, ta biết điều
đó. Ông có thể đã quên mất bởi vì ông không thật
nhận biết, nhưng ta đã không quên đâu. Hôm nay ta
sung sướng ông đã tới và ông đã hoàn thành toàn thể
sự việc. Bây giờ chúng ta được tự do với nhau.'
'Đây là việc làm riêng của ta,' ông ấy nói với
Ananda, 'điều đó đã quay lại với ta.'
Tất nhiên khi bạn nhổ lên trời, phải mất chút thời
gian để nó quay lại. Nó không tới ngay lập tức đâu,
điều đó tùy thuộc vào nhiều thứ - nhưng mọi thứ đều
quay lại. Bất kì cái gì bạn làm đều là việc gieo hạt:
ngày này hay ngày nọ bạn sẽ thu hoạch, ngày này hay
ngày nọ bạn sẽ phải gặt nó về.
Nếu bạn khổ hôm nay, đây là những hạt mầm đã
nở hoa. Những hạt mầm này bạn có thể đã gieo ở đâu
đó trong quá khứ của mình - kiếp sống này, kiếp sống
khác, ở đâu đó. Bất kì cái gì bạn đang là hôm nay thì
cũng không là gì khác ngoài quá khứ đã tích lũy của
bạn. Toàn thể quá khứ của bạn là hiện tại của bạn. Bất
kì cái gì bạn sẽ là ngày mai đều sẽ là bất kì cái gì bạn
đang làm hôm nay.
Không cái gì có thể được làm về quá khứ cả,
nhưng nhiều điều có thể được làm về tương lai. Và
thay đổi tương lai là thay đổi tất cả. Nếu bạn bắt đầu
thay đổi cách sống của mình, cách nhận biết của
mình, nếu bạn bắt đầu hiểu luật của cuộc sống... đây
là một trong những luật nền tảng, luật về nghiệp: bất
kì cái gì bạn làm bạn sẽ phải thu hoạch.
Đừng bao giờ quên điều đó cho dù một khoảnh
khắc. Bởi vì việc quên nó đã tạo ra biết bao nhiêu khổ
sở cho bạn. Nhớ lấy nó. Cứ lặp đi lặp lại mãi
samskaras cũ, xu hướng cũ, sẽ buộc bạn chỉ theo thói
quen làm những điều cũ. Nhớ lấy - và vứt bỏ thói
quen cũ, vứt bỏ phản ứng máy móc; trở nên ý thức
hơn. Một nhận biết nhỏ và thay đổi lớn lao bắt đầu
xảy ra.
Tôi đã nghe:
Chuyện xảy ra ở Nhật Bản. Có lần một bà mẹ tới
thăm đứa con trai ở đại học và lấy làm phiền lòng khi
thấy các bức tranh khiêu dâm trên tường của phòng
cậu ta. Bà ấy chẳng nói gì, nhưng treo một bức tranh
Phật vào giữa các tranh khác. Khi bà ấy quay lại để
gặp con trai thì các bức tranh khác đã đi đâu mất, chỉ
còn lại mỗi bức tranh Phật. Người con nói, 'Bằng cách
nào đó con không thể để ông ấy ở đó được cùng các
bức tranh kia nữa - cho nên chúng phải ra đi.
Chỉ một việc nhỏ, chỉ một bức tranh nhỏ của Phật,
và tất cả những tranh khiêu dâm, tranh con heo phải
ra đi. Điều gì đã xảy ra? Cậu con trai này bắt đầu cảm
thấy không thoải mái. Làm sao đặt Phật ở đó với tất
cả những bức tranh này được? Dần dần sự hiện diện
của Phật được cảm thấy; càng ngày cậu ta càng trở
nên nhận biết hơn, càng nhiều tranh biến mất. Chỉ một
tia sáng nhỏ cũng đủ xua tan đi tất cả mọi bóng tối.
Cho phép tia sáng đầu tiên đi!
Nếu bạn bắt đầu trở nên nhận biết theo cách nhỏ
bé - chẳng cái gì phải lo lắng cả - dần dần bạn sẽ thấy
tất cả những bức tranh khác đã đi mất và chỉ nhận biết
còn lại. Phật có nghĩa là nhận biết, chính từ 'Phật'
nghĩa là nhận biết.
Nếu bạn thực sự muốn được hạnh phúc và phúc
lạc, được phúc lạc vĩnh hằng, nếu bạn chán ngán với
tất cả những khổ sở mà bạn đã sống qua, thế thì đem
nhận biết vào phản ứng của mình. Và bắt đầu tin cậy
vào điều tốt.
Trong tiếng Anh bạn có cách diễn đạt 'quá tốt
không thật'. Cách diễn đạt này là rất nguy hiểm. Quá
tốt để không còn thật được sao? Cứ dường như cái gì
đó quá tốt bạn không tin được vào nó; nó không thể thật được? Đổi nó đi, để cho nó là theo cách này: Quá
tốt không thể giả được.
Tin vào cái tốt, tin vào ánh sáng, tin vào thực tại
cao hơn - bởi vì bất kì cái gì bạn tin cũng đều trở
thành lối mở cho bạn. Nếu bạn không tin rằng bạn có
thể là con người cao hơn, thế thì chấm dứt, mọi
trưởng thành đều bị dừng lại.
Việc tin cậy vào một Phật hay một Mahavira hay
một Jesus, một Zarathustra, không là gì ngoài việc mở
bản thân bạn ra... chính ý tưởng rằng những người cao
hơn bạn đã từng tồn tại, đã từng bước đi, đã từng sống
- những người cao hơn là có thể. Việc là vị phật
không phải là điều không thể được - chính khái niệm
này, và một tia sáng đi vào trong bản thể bạn. Và tia
sáng đó bắt đầu biến đổi bạn. Chính hoá chất của bạn
thay đổi.
Do đó tất cả các tôn giáo đều nhấn mạnh vào lòng
tin, shraddha, niềm tin. Nó chẳng liên quan gì tới mê
tín, nó chẳng liên quan gì tới niềm tin thần học. Nó
chỉ là việc mở trái tim ra. Nếu bạn không tin, nếu bạn
cứ khăng khăng rằng hoa hồng không tồn tại, thế thì
cho dù một ngày nào đó bạn bắt gặp một bụi hồng,
bạn sẽ không tin. Bạn sẽ nói, 'Phải có ảo tưởng nào
đó, ai đó đang giở thủ đoạn, hay mình đang trong ảo
tưởng, hay mình đang mơ, bởi vì hoa hồng không thể
tồn tại được.'
Ngay chỗ đầu tiên nếu bạn không tin vào sự tồn
tại của hoa hồng thì chính khả năng là bạn có thể bắt
gặp chúng và bạn có thể không nhìn vào chúng bởi vì
chúng ta chỉ nhìn vào mọi thứ chúng ta tin là có thể.
Chúng ta cứ đi qua, dửng dưng. Bất kì cái gì bạn tin
đều trở thành có hiệu lực.
Tôi đã nghe:
Chuyện xảy ra trong một bệnh viện. Một y tá đặt
tấm màn quanh giường một bệnh nhân nam, đưa cho
anh ta một lọ mẫu xét nghiệm và nói, 'Tôi sẽ quay lại
trong mười phút để lấy mẫu xét nghiệm của anh.' Thế
rồi một y tá khác tới và đưa cho người này một cốc
nước cam. Người này, có cái gì đó hóm hỉnh, đổ nước
cam vào lọ xét nghiệm. Khi y tá thứ nhất quay lại, cô
ta ngó vào và nói, 'Mẫu xét nghiệm này quá ít vẩn
đục.'
'Nó là vậy đấy,' bệnh nhân đồng ý. 'Tôi sẽ làm lại
nó lần nữa và xem liệu tôi có thể làm sạch nó được
không.' Và khi anh ta đưa cái chai lên môi cô y tá xỉu
luôn.
Chỉ là niềm tin của bạn, chính ý tưởng ấy - người
này đang làm gì? Anh ta đơn giản uống nước cam.
Nhưng một khi bạn tin một điều chắc chắn thì nó trở
nên có hiệu lực. Bây giờ cô y tá này đang nghĩ anh ta
uống nước tiểu của mình. Đấy chỉ là ý tưởng của cô
ấy - nhưng ý tưởng là những thực tại lớn lao, chúng
thay đổi cái nhìn của bạn.
Nếu bạn tìm cái đẹp thì bạn sẽ thấy cái đẹp. Nếu
bạn tin cái đẹp không tồn tại, bạn có thể bắt gặp nó nhưng bạn sẽ không tìm nó. Bạn chỉ thấy cái bạn đang
tìm thôi.
Niềm tin, lòng tin, đơn giản nghĩa là như thế này
thôi - rằng chúng ta không là cái cuối cùng, chúng ta
không là cao trào của sự tồn tại... thực tại cao hơn là
có thể có. Tin vào một Jesus hay một Phật đơn giản là
tin vào tương lai riêng của bạn, là tin rằng bạn có thể
trưởng thành. Tin vào Phật là tin vào trưởng thành, là
tin rằng vẫn có cái gì đó có thể xảy ra cho bạn.
Đó là lí do tại sao trong quá khứ mọi người không
bao giờ chán như họ đang thế ngày nay - bởi vì bây
giờ chẳng cái gì là có thể. Bạn chỉ đang trong lối mòn.
Mọi người càng trở nên duy vật, họ càng trở nên
chán. Bạn không thể tìm ra nhiều người chán hơn
người Mĩ. Bây giờ họ có mọi thứ mà trong nhiều thế
kỉ con người đã từng khao khát, và họ chán tới chết,
bởi vì họ không có tương lai. Và khi không có tương
lai thì không có nghĩa.
Bạn có chiếc xe đẹp, bạn có ngôi nhà đẹp, bạn có
công việc tốt - vậy sao đây? Câu hỏi nảy sinh 'vậy sao
đây?' Nhưng bạn đang đi đâu? Theo đường mòn, đi
vào cùng vết bánh xe lặp đi lặp lại mãi. Cùng sáng đó,
cùng tối đó, cùng việc đó, cùng tiền rót vào nó - phải
làm gì bây giờ? Thế thì mọi người đang chơi những
trò chơi nhỏ bé chỉ để trôi qua thời gian, nhưng họ
biết rằng chẳng cái gì sẽ xảy ra. Điều đó tạo ra chán
chường.
Chưa bao giờ trong lịch sử nhân loại mà con
người lại chán thế như trong thế kỉ này, bởi vì bao giờ
cũng có khả năng, bao giờ cũng có lối mở vào trời -
bạn có thể trở thành vị Phật, bạn có thể trở thành một
Jesus hay một Krishna. Bạn bao giờ cũng đang trưởng
thành. Bạn không phải là bánh xe; có trưởng thành.
Bỗng nhiên bạn lại ở trong bánh xe trong thế kỉ này -
không có thượng đế.
Nietzsche nói, 'Thượng đế chết và con người tự
do.' Tự do vì cái gì? - để được chán. Tự do không
trưởng thành, tự do để mục nát, tự do chỉ để bằng
cách nào đó sống nhạt nhẽo và chết.
Tự do là có nghĩa chỉ khi nó đem lại trưởng thành.
Tự do chỉ có nghĩa là có khả năng cho trưởng thành -
hoa đẹp hơn là có thể có trong bạn. Tiềm năng của
bạn có số phận - cái đem tới ý nghĩa, cái đem tới nhiệt
tình, cái đem tới xúc động. Cuộc sống của bạn bắt đầu
rộn ràng với ý nghĩa.
Nhớ lấy ngày một nhiều rằng bạn là nguyên nhân
cho khổ sở của mình, bạn có thể trở thành nguyên
nhân cho phúc lạc của mình. Bạn là nguyên nhân cho
địa ngục bạn đang sống trong đó, bạn có thể tạo ra cõi
trời nữa. Một mình bạn chịu trách nhiệm chứ không ai
khác.
Đừng bao giờ cố gắng làm hại bất kì ai bởi vì tất
cả sẽ rơi lại vào bạn. Nếu bạn có thể làm cái gì đó tốt,
làm đi. Nếu bạn có thể giúp được cho ai đó, giúp đi.
Nếu bạn có thể có từ bi, tình yêu nào đó, để cho nó
tuôn chảy, bởi vì cái đó sẽ quay lại. Trong những
khoảnh khắc có nhu cầu bạn sẽ có cái gì đó phụ thuộc
vào, đổ vào.
Yêu thật nhiều như bạn có thể yêu, giúp đỡ, và
đừng bận tâm liệu việc giúp đỡ có đền đáp đúng hay
không. Nó đền đáp, nó đền đáp vô cùng. Bạn không phải bận tâm vào thời gian và nơi chốn - nó đền đáp.
Một ngày nào đó, bất kì lúc nào bạn được cần tới, nó
xô vào bạn. Nó cứ tích luỹ.
Mulla Nasruddin cứ nài xin nghệ sĩ piano nổi
tiếng chơi nữa. 'Thôi được, vì ông cứ nài nỉ mãi,' anh
ta nói. 'Tôi sẽ chơi cái gì?'
'Chơi bất kì cái gì ông thích,' Nasruddin nói. 'Chỉ
để chọc tức ông hàng xóm thôi.'
Mọi người cứ làm mọi thứ như thế. Họ có thể
không tận hưởng nó chút nào, nhưng nếu họ có thể
chọc tức ông hàng xóm thì thế là đủ sướng cho họ rồi.
Đây là bệnh tật, nhưng đây là cách mọi người đang
vậy. Mọi người thích hành hạ, và thế rồi khi họ hành
hạ họ kêu khóc và họ nói rằng cuộc sống là rất bất
công và thượng đế không công bằng!
Phật nói không có thượng đế. Ông ấy đơn giản
vứt bỏ khả năng về thượng đế. Cho nên bạn không thể
đổ trách nhiệm lên bất kì ai khác; ông ấy nói có luật,
không có thượng đế, và luật tuân theo tiến trình riêng
của nó. Nếu bạn tuân theo luật bạn sẽ hạnh phúc, nếu
bạn không tuân theo luật bạn sẽ bất hạnh.
Ông ấy vứt bỏ ý tưởng về thượng đế chỉ để giúp
đỡ bạn, bởi vì với thượng đế thì vẫn còn khả năng là
chúng ta có thể làm cái gì đó sai và thế rồi chúng ta
kêu khóc và cầu nguyện và nói, 'Con là kẻ ngốc,
nhưng bây giờ ngài cứu con đi.'
Trước luật bạn không thể cầu nguyện được, trước
luật bạn không thể nói, 'Tôi là kẻ ngốc.' Nếu bạn mà
ngốc thì bạn phải chịu thôi, bởi vì luật không phải là
người. Nó tuyệt đối dửng dưng, nó đơn giản tuân theo
tiến trình riêng của nó.
Nếu bạn ngã xuống đất và xương bị gẫy và bạn bị
nhiều chấn thương, bạn không đi tới nói với luật hấp
dẫn, 'Đừng chống tôi nhiều thế. Ít nhất thì anh cũng có
thể cho tôi lời cảnh báo chứ. Sao anh lại giận dữ thế?'
Không, bạn chưa bao giờ nói về luật hấp dẫn, bởi
vì bạn biết nếu bạn tuân theo nó đúng thì nó mang
tính bảo vệ. Không có luật hấp dẫn bạn sẽ không ở
đây trên trái đất này, bạn sẽ nổi trên trời. Bạn không
thể đứng trên đất được. Luật hấp dẫn giữ bạn trên trái
đất, nó là chính gốc rễ của bạn. Không có nó bạn sẽ
không ở đây. Nó cho phép bạn bước đi, nó cho phép
bạn hiện hữu. Nhưng nếu bạn làm điều gì đó sai, thì
sẽ có trừng phạt.
Nhưng luật không phạt bạn, nó không thưởng
bạn. Nó chẳng liên quan gì tới bạn như con người
riêng. Bạn tự trừng phạt mình, bạn tự thưởng mình.
Tuân theo luật và bạn tự thưởng cho mình. Không
theo luật, không tuân theo luật và bạn là nạn nhân,
bạn khổ.
Phật gọi luật là dhamma pháp - đó là thượng đế
của ông ấy. Ông ấy rút tính cá thể con người ra khỏi
nó, bởi vì với tính cá thể con người đã tạo ra quá
nhiều rắc rối. Thế thì người Do Thái cho rằng họ là
dân tộc được thượng đế chọn, cho nên sẽ có chút ít
khoan dung với họ. Điều này là vô nghĩa.
ngày nọ bạn sẽ phải gặt nó về.
Nếu bạn khổ hôm nay, đây là những hạt mầm đã
nở hoa. Những hạt mầm này bạn có thể đã gieo ở đâu
đó trong quá khứ của mình - kiếp sống này, kiếp sống
khác, ở đâu đó. Bất kì cái gì bạn đang là hôm nay thì
cũng không là gì khác ngoài quá khứ đã tích lũy của
bạn. Toàn thể quá khứ của bạn là hiện tại của bạn. Bất
kì cái gì bạn sẽ là ngày mai đều sẽ là bất kì cái gì bạn
đang làm hôm nay.
Không cái gì có thể được làm về quá khứ cả,
nhưng nhiều điều có thể được làm về tương lai. Và
thay đổi tương lai là thay đổi tất cả. Nếu bạn bắt đầu
thay đổi cách sống của mình, cách nhận biết của
mình, nếu bạn bắt đầu hiểu luật của cuộc sống... đây
là một trong những luật nền tảng, luật về nghiệp: bất
kì cái gì bạn làm bạn sẽ phải thu hoạch.
Đừng bao giờ quên điều đó cho dù một khoảnh
khắc. Bởi vì việc quên nó đã tạo ra biết bao nhiêu khổ
sở cho bạn. Nhớ lấy nó. Cứ lặp đi lặp lại mãi
samskaras cũ, xu hướng cũ, sẽ buộc bạn chỉ theo thói
quen làm những điều cũ. Nhớ lấy - và vứt bỏ thói
quen cũ, vứt bỏ phản ứng máy móc; trở nên ý thức
hơn. Một nhận biết nhỏ và thay đổi lớn lao bắt đầu
xảy ra.
Tôi đã nghe:
Chuyện xảy ra ở Nhật Bản. Có lần một bà mẹ tới
thăm đứa con trai ở đại học và lấy làm phiền lòng khi
thấy các bức tranh khiêu dâm trên tường của phòng
cậu ta. Bà ấy chẳng nói gì, nhưng treo một bức tranh
Phật vào giữa các tranh khác. Khi bà ấy quay lại để
gặp con trai thì các bức tranh khác đã đi đâu mất, chỉ
còn lại mỗi bức tranh Phật. Người con nói, 'Bằng cách
nào đó con không thể để ông ấy ở đó được cùng các
bức tranh kia nữa - cho nên chúng phải ra đi.
Chỉ một việc nhỏ, chỉ một bức tranh nhỏ của Phật,
và tất cả những tranh khiêu dâm, tranh con heo phải
ra đi. Điều gì đã xảy ra? Cậu con trai này bắt đầu cảm
thấy không thoải mái. Làm sao đặt Phật ở đó với tất
cả những bức tranh này được? Dần dần sự hiện diện
của Phật được cảm thấy; càng ngày cậu ta càng trở
nên nhận biết hơn, càng nhiều tranh biến mất. Chỉ một
tia sáng nhỏ cũng đủ xua tan đi tất cả mọi bóng tối.
Cho phép tia sáng đầu tiên đi!
Nếu bạn bắt đầu trở nên nhận biết theo cách nhỏ
bé - chẳng cái gì phải lo lắng cả - dần dần bạn sẽ thấy
tất cả những bức tranh khác đã đi mất và chỉ nhận biết
còn lại. Phật có nghĩa là nhận biết, chính từ 'Phật'
nghĩa là nhận biết.
Nếu bạn thực sự muốn được hạnh phúc và phúc
lạc, được phúc lạc vĩnh hằng, nếu bạn chán ngán với
tất cả những khổ sở mà bạn đã sống qua, thế thì đem
nhận biết vào phản ứng của mình. Và bắt đầu tin cậy
vào điều tốt.
Trong tiếng Anh bạn có cách diễn đạt 'quá tốt
không thật'. Cách diễn đạt này là rất nguy hiểm. Quá
tốt để không còn thật được sao? Cứ dường như cái gì
đó quá tốt bạn không tin được vào nó; nó không thể thật được? Đổi nó đi, để cho nó là theo cách này: Quá
tốt không thể giả được.
Tin vào cái tốt, tin vào ánh sáng, tin vào thực tại
cao hơn - bởi vì bất kì cái gì bạn tin cũng đều trở
thành lối mở cho bạn. Nếu bạn không tin rằng bạn có
thể là con người cao hơn, thế thì chấm dứt, mọi
trưởng thành đều bị dừng lại.
Việc tin cậy vào một Phật hay một Mahavira hay
một Jesus, một Zarathustra, không là gì ngoài việc mở
bản thân bạn ra... chính ý tưởng rằng những người cao
hơn bạn đã từng tồn tại, đã từng bước đi, đã từng sống
- những người cao hơn là có thể. Việc là vị phật
không phải là điều không thể được - chính khái niệm
này, và một tia sáng đi vào trong bản thể bạn. Và tia
sáng đó bắt đầu biến đổi bạn. Chính hoá chất của bạn
thay đổi.
Do đó tất cả các tôn giáo đều nhấn mạnh vào lòng
tin, shraddha, niềm tin. Nó chẳng liên quan gì tới mê
tín, nó chẳng liên quan gì tới niềm tin thần học. Nó
chỉ là việc mở trái tim ra. Nếu bạn không tin, nếu bạn
cứ khăng khăng rằng hoa hồng không tồn tại, thế thì
cho dù một ngày nào đó bạn bắt gặp một bụi hồng,
bạn sẽ không tin. Bạn sẽ nói, 'Phải có ảo tưởng nào
đó, ai đó đang giở thủ đoạn, hay mình đang trong ảo
tưởng, hay mình đang mơ, bởi vì hoa hồng không thể
tồn tại được.'
Ngay chỗ đầu tiên nếu bạn không tin vào sự tồn
tại của hoa hồng thì chính khả năng là bạn có thể bắt
gặp chúng và bạn có thể không nhìn vào chúng bởi vì
chúng ta chỉ nhìn vào mọi thứ chúng ta tin là có thể.
Chúng ta cứ đi qua, dửng dưng. Bất kì cái gì bạn tin
đều trở thành có hiệu lực.
Tôi đã nghe:
Chuyện xảy ra trong một bệnh viện. Một y tá đặt
tấm màn quanh giường một bệnh nhân nam, đưa cho
anh ta một lọ mẫu xét nghiệm và nói, 'Tôi sẽ quay lại
trong mười phút để lấy mẫu xét nghiệm của anh.' Thế
rồi một y tá khác tới và đưa cho người này một cốc
nước cam. Người này, có cái gì đó hóm hỉnh, đổ nước
cam vào lọ xét nghiệm. Khi y tá thứ nhất quay lại, cô
ta ngó vào và nói, 'Mẫu xét nghiệm này quá ít vẩn
đục.'
'Nó là vậy đấy,' bệnh nhân đồng ý. 'Tôi sẽ làm lại
nó lần nữa và xem liệu tôi có thể làm sạch nó được
không.' Và khi anh ta đưa cái chai lên môi cô y tá xỉu
luôn.
Chỉ là niềm tin của bạn, chính ý tưởng ấy - người
này đang làm gì? Anh ta đơn giản uống nước cam.
Nhưng một khi bạn tin một điều chắc chắn thì nó trở
nên có hiệu lực. Bây giờ cô y tá này đang nghĩ anh ta
uống nước tiểu của mình. Đấy chỉ là ý tưởng của cô
ấy - nhưng ý tưởng là những thực tại lớn lao, chúng
thay đổi cái nhìn của bạn.
Nếu bạn tìm cái đẹp thì bạn sẽ thấy cái đẹp. Nếu
bạn tin cái đẹp không tồn tại, bạn có thể bắt gặp nó nhưng bạn sẽ không tìm nó. Bạn chỉ thấy cái bạn đang
tìm thôi.
Niềm tin, lòng tin, đơn giản nghĩa là như thế này
thôi - rằng chúng ta không là cái cuối cùng, chúng ta
không là cao trào của sự tồn tại... thực tại cao hơn là
có thể có. Tin vào một Jesus hay một Phật đơn giản là
tin vào tương lai riêng của bạn, là tin rằng bạn có thể
trưởng thành. Tin vào Phật là tin vào trưởng thành, là
tin rằng vẫn có cái gì đó có thể xảy ra cho bạn.
Đó là lí do tại sao trong quá khứ mọi người không
bao giờ chán như họ đang thế ngày nay - bởi vì bây
giờ chẳng cái gì là có thể. Bạn chỉ đang trong lối mòn.
Mọi người càng trở nên duy vật, họ càng trở nên
chán. Bạn không thể tìm ra nhiều người chán hơn
người Mĩ. Bây giờ họ có mọi thứ mà trong nhiều thế
kỉ con người đã từng khao khát, và họ chán tới chết,
bởi vì họ không có tương lai. Và khi không có tương
lai thì không có nghĩa.
Bạn có chiếc xe đẹp, bạn có ngôi nhà đẹp, bạn có
công việc tốt - vậy sao đây? Câu hỏi nảy sinh 'vậy sao
đây?' Nhưng bạn đang đi đâu? Theo đường mòn, đi
vào cùng vết bánh xe lặp đi lặp lại mãi. Cùng sáng đó,
cùng tối đó, cùng việc đó, cùng tiền rót vào nó - phải
làm gì bây giờ? Thế thì mọi người đang chơi những
trò chơi nhỏ bé chỉ để trôi qua thời gian, nhưng họ
biết rằng chẳng cái gì sẽ xảy ra. Điều đó tạo ra chán
chường.
Chưa bao giờ trong lịch sử nhân loại mà con
người lại chán thế như trong thế kỉ này, bởi vì bao giờ
cũng có khả năng, bao giờ cũng có lối mở vào trời -
bạn có thể trở thành vị Phật, bạn có thể trở thành một
Jesus hay một Krishna. Bạn bao giờ cũng đang trưởng
thành. Bạn không phải là bánh xe; có trưởng thành.
Bỗng nhiên bạn lại ở trong bánh xe trong thế kỉ này -
không có thượng đế.
Nietzsche nói, 'Thượng đế chết và con người tự
do.' Tự do vì cái gì? - để được chán. Tự do không
trưởng thành, tự do để mục nát, tự do chỉ để bằng
cách nào đó sống nhạt nhẽo và chết.
Tự do là có nghĩa chỉ khi nó đem lại trưởng thành.
Tự do chỉ có nghĩa là có khả năng cho trưởng thành -
hoa đẹp hơn là có thể có trong bạn. Tiềm năng của
bạn có số phận - cái đem tới ý nghĩa, cái đem tới nhiệt
tình, cái đem tới xúc động. Cuộc sống của bạn bắt đầu
rộn ràng với ý nghĩa.
Nhớ lấy ngày một nhiều rằng bạn là nguyên nhân
cho khổ sở của mình, bạn có thể trở thành nguyên
nhân cho phúc lạc của mình. Bạn là nguyên nhân cho
địa ngục bạn đang sống trong đó, bạn có thể tạo ra cõi
trời nữa. Một mình bạn chịu trách nhiệm chứ không ai
khác.
Đừng bao giờ cố gắng làm hại bất kì ai bởi vì tất
cả sẽ rơi lại vào bạn. Nếu bạn có thể làm cái gì đó tốt,
làm đi. Nếu bạn có thể giúp được cho ai đó, giúp đi.
Nếu bạn có thể có từ bi, tình yêu nào đó, để cho nó
tuôn chảy, bởi vì cái đó sẽ quay lại. Trong những
khoảnh khắc có nhu cầu bạn sẽ có cái gì đó phụ thuộc
vào, đổ vào.
Yêu thật nhiều như bạn có thể yêu, giúp đỡ, và
đừng bận tâm liệu việc giúp đỡ có đền đáp đúng hay
không. Nó đền đáp, nó đền đáp vô cùng. Bạn không phải bận tâm vào thời gian và nơi chốn - nó đền đáp.
Một ngày nào đó, bất kì lúc nào bạn được cần tới, nó
xô vào bạn. Nó cứ tích luỹ.
Mulla Nasruddin cứ nài xin nghệ sĩ piano nổi
tiếng chơi nữa. 'Thôi được, vì ông cứ nài nỉ mãi,' anh
ta nói. 'Tôi sẽ chơi cái gì?'
'Chơi bất kì cái gì ông thích,' Nasruddin nói. 'Chỉ
để chọc tức ông hàng xóm thôi.'
Mọi người cứ làm mọi thứ như thế. Họ có thể
không tận hưởng nó chút nào, nhưng nếu họ có thể
chọc tức ông hàng xóm thì thế là đủ sướng cho họ rồi.
Đây là bệnh tật, nhưng đây là cách mọi người đang
vậy. Mọi người thích hành hạ, và thế rồi khi họ hành
hạ họ kêu khóc và họ nói rằng cuộc sống là rất bất
công và thượng đế không công bằng!
Phật nói không có thượng đế. Ông ấy đơn giản
vứt bỏ khả năng về thượng đế. Cho nên bạn không thể
đổ trách nhiệm lên bất kì ai khác; ông ấy nói có luật,
không có thượng đế, và luật tuân theo tiến trình riêng
của nó. Nếu bạn tuân theo luật bạn sẽ hạnh phúc, nếu
bạn không tuân theo luật bạn sẽ bất hạnh.
Ông ấy vứt bỏ ý tưởng về thượng đế chỉ để giúp
đỡ bạn, bởi vì với thượng đế thì vẫn còn khả năng là
chúng ta có thể làm cái gì đó sai và thế rồi chúng ta
kêu khóc và cầu nguyện và nói, 'Con là kẻ ngốc,
nhưng bây giờ ngài cứu con đi.'
Trước luật bạn không thể cầu nguyện được, trước
luật bạn không thể nói, 'Tôi là kẻ ngốc.' Nếu bạn mà
ngốc thì bạn phải chịu thôi, bởi vì luật không phải là
người. Nó tuyệt đối dửng dưng, nó đơn giản tuân theo
tiến trình riêng của nó.
Nếu bạn ngã xuống đất và xương bị gẫy và bạn bị
nhiều chấn thương, bạn không đi tới nói với luật hấp
dẫn, 'Đừng chống tôi nhiều thế. Ít nhất thì anh cũng có
thể cho tôi lời cảnh báo chứ. Sao anh lại giận dữ thế?'
Không, bạn chưa bao giờ nói về luật hấp dẫn, bởi
vì bạn biết nếu bạn tuân theo nó đúng thì nó mang
tính bảo vệ. Không có luật hấp dẫn bạn sẽ không ở
đây trên trái đất này, bạn sẽ nổi trên trời. Bạn không
thể đứng trên đất được. Luật hấp dẫn giữ bạn trên trái
đất, nó là chính gốc rễ của bạn. Không có nó bạn sẽ
không ở đây. Nó cho phép bạn bước đi, nó cho phép
bạn hiện hữu. Nhưng nếu bạn làm điều gì đó sai, thì
sẽ có trừng phạt.
Nhưng luật không phạt bạn, nó không thưởng
bạn. Nó chẳng liên quan gì tới bạn như con người
riêng. Bạn tự trừng phạt mình, bạn tự thưởng mình.
Tuân theo luật và bạn tự thưởng cho mình. Không
theo luật, không tuân theo luật và bạn là nạn nhân,
bạn khổ.
Phật gọi luật là dhamma pháp - đó là thượng đế
của ông ấy. Ông ấy rút tính cá thể con người ra khỏi
nó, bởi vì với tính cá thể con người đã tạo ra quá
nhiều rắc rối. Thế thì người Do Thái cho rằng họ là
dân tộc được thượng đế chọn, cho nên sẽ có chút ít
khoan dung với họ. Điều này là vô nghĩa.
Người Ki tô giáo cho rằng họ là người được
thượng đế chọn bởi vì ngài đã phái 'đứa con duy nhất
này' tới cứu họ, cho nên bất kì ai theo Jesus đều sẽ
được cứu vớt. Nhưng điều đó dường như giống gia
đình trị - bởi vì bạn có họ hàng với Jesus và ông ấy lại
là con của thượng đế. Điều đó dường như giống các
quan chức, chính khách chính phủ Ấn Độ. Bạn có
quan hệ. Điều này là vô nghĩa.
Tôi đã nghe nói rằng khi người Nhật Bản bị đánh
bại một tướng Nhật nói chuyện với một tướng Anh và
tướng Nhật nói, 'Chúng tôi không thể hiểu được tại
sao chúng tôi lại thất bại, làm sao chúng tôi đã bị đánh
bại.'
Tướng Anh nói, 'Ông không biết đâu. Chúng tôi
tin vào thượng đế và chúng tôi cầu nguyện. Mọi ngày
chúng tôi bắt đầu chiến đấu, chúng tôi đều cầu nguyện
trước hết.'
Nhưng người Nhật nói, 'Chúng tôi cũng làm điều
đó. Chúng tôi cũng tin vào thượng đế và chúng tôi
cũng cầu nguyện.'
Người Anh cười. Ông ta nói, 'Nhưng ông có bao
giờ nghĩ về điều đó chưa? Thượng đế không hiểu
tiếng Nhật.'
Phật rút mọi tính cá thể ra khỏi thượng đế. Thế thì
không có nhu cầu về ông ấy phải hiểu tiếng Nhật,
tiếng Anh, tiếng Do Thái, tiếng Phạn. Người Hindu
nói rằng tiếng Phạn là ngôn ngữ chân thật của ông ấy
- tiếng devavani, ngôn ngữ riêng của thượng đế. Tất
cả các ngôn ngữ khác đều chỉ là của con người, tiếng
Phạn mới thiêng liêng. Nhưng sự ngu xuẩn này tồn tại
trên khắp thế giới. Phật lấy đi chính cái cơ sở này.
Ông ấy nói thượng đế không phải là người, đó là luật.
Tuân theo nó, vâng lời nó, và bạn tự thưởng cho
mình. Không theo nó và bạn khổ thôi.
Do vậy người trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn
thương nhưng lời chửi rủa thì nhất định phá huỷ
bản thân người làm điều hại.
Cho nên nhớ lấy nó như một qui tắc nền tảng rằng
bất kì cái gì bạn làm cho người khác thì bạn đang thực
sự làm cho mình - bất kì cái gì, tôi nói, bạn làm cho
người khác bạn đang làm nó cho bản thân mình. Cho
nên hãy quan sát.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Đạo này, pháp này, luật này, luật tối thượng này
của cuộc sống, không thể được hiểu bằng việc học,
bằng tri thức, bằng việc đọc kinh sách và ghi nhớ các
triết lí. Bạn phải sống nó để biết nó. Cách duy nhất để
biết là sống nó. Cách duy nhất để biết là mang tính
tồn tại, nó không phải là trí năng. Tôi đã nghe một
giai thoại rất nổi tiếng:
thượng đế chọn bởi vì ngài đã phái 'đứa con duy nhất
này' tới cứu họ, cho nên bất kì ai theo Jesus đều sẽ
được cứu vớt. Nhưng điều đó dường như giống gia
đình trị - bởi vì bạn có họ hàng với Jesus và ông ấy lại
là con của thượng đế. Điều đó dường như giống các
quan chức, chính khách chính phủ Ấn Độ. Bạn có
quan hệ. Điều này là vô nghĩa.
Tôi đã nghe nói rằng khi người Nhật Bản bị đánh
bại một tướng Nhật nói chuyện với một tướng Anh và
tướng Nhật nói, 'Chúng tôi không thể hiểu được tại
sao chúng tôi lại thất bại, làm sao chúng tôi đã bị đánh
bại.'
Tướng Anh nói, 'Ông không biết đâu. Chúng tôi
tin vào thượng đế và chúng tôi cầu nguyện. Mọi ngày
chúng tôi bắt đầu chiến đấu, chúng tôi đều cầu nguyện
trước hết.'
Nhưng người Nhật nói, 'Chúng tôi cũng làm điều
đó. Chúng tôi cũng tin vào thượng đế và chúng tôi
cũng cầu nguyện.'
Người Anh cười. Ông ta nói, 'Nhưng ông có bao
giờ nghĩ về điều đó chưa? Thượng đế không hiểu
tiếng Nhật.'
Phật rút mọi tính cá thể ra khỏi thượng đế. Thế thì
không có nhu cầu về ông ấy phải hiểu tiếng Nhật,
tiếng Anh, tiếng Do Thái, tiếng Phạn. Người Hindu
nói rằng tiếng Phạn là ngôn ngữ chân thật của ông ấy
- tiếng devavani, ngôn ngữ riêng của thượng đế. Tất
cả các ngôn ngữ khác đều chỉ là của con người, tiếng
Phạn mới thiêng liêng. Nhưng sự ngu xuẩn này tồn tại
trên khắp thế giới. Phật lấy đi chính cái cơ sở này.
Ông ấy nói thượng đế không phải là người, đó là luật.
Tuân theo nó, vâng lời nó, và bạn tự thưởng cho
mình. Không theo nó và bạn khổ thôi.
Do vậy người trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn
thương nhưng lời chửi rủa thì nhất định phá huỷ
bản thân người làm điều hại.
Cho nên nhớ lấy nó như một qui tắc nền tảng rằng
bất kì cái gì bạn làm cho người khác thì bạn đang thực
sự làm cho mình - bất kì cái gì, tôi nói, bạn làm cho
người khác bạn đang làm nó cho bản thân mình. Cho
nên hãy quan sát.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Đạo này, pháp này, luật này, luật tối thượng này
của cuộc sống, không thể được hiểu bằng việc học,
bằng tri thức, bằng việc đọc kinh sách và ghi nhớ các
triết lí. Bạn phải sống nó để biết nó. Cách duy nhất để
biết là sống nó. Cách duy nhất để biết là mang tính
tồn tại, nó không phải là trí năng. Tôi đã nghe một
giai thoại rất nổi tiếng:
Nhiều năm trước đây đã có tin tức lan truyền rộng
rãi trong giới hàn lâm về một học giả trẻ ở đại học
truyền thống cổ Do Thái ở Ba Lan. Anh ta đã được
đón chào bởi vì hiểu biết nhiều và bởi sự tập trung
vào nghiên cứu. Khách thăm ra về với ấn tượng sâu
sắc về anh thanh niên này.
Một hôm một quan chức truyền thống Do Thái cổ
mời và hỏi ông hiệu trưởng về thanh niên này. 'Chàng
thanh niên này có thực sự biết nhiều thế không?'
'Nói thực,' vị giáo sĩ già mỉm cười, 'tôi cũng
chẳng biết. Anh thanh niên này nghiên cứu nhiều tới
mức tôi không thể hiểu được làm thế nào anh ta có thể
tìm ra thời gian để mà biết.'
Nếu bạn quá dính líu với trí tuệ của mình thì bạn
sẽ không tìm ra thời gian để mà dính líu tới toàn bộ
bản thể mình. Nếu bạn ở quá nhiều trong đầu mình thì
bạn sẽ bỏ lỡ những cái đang có đấy. Cách duy nhất có
thể được biết tới chỉ nếu bạn tham gia sâu sắc với sự
tồn tại. Điều đó không thể được hiểu từ bên ngoài,
bạn phải trở thành người tham gia.
Mới vài ngày trước, một giáo sư tâm lí đã ở đây.
Ông ấy dạy ở Chicago. Ông ấy là người Ấn Độ, sống
ở Mĩ. Ông ấy đã tới - ông ấy đã viết cho tôi trong gần
hai năm: 'Tôi tới đây, tôi tới đây.' Thế rồi ông ấy tới,
và ông ấy muốn biết về thiền. Trong mười, mười hai
ngày ông ấy đã ở đây và ông ấy đã quan sát những
người khác thiền, và ông ấy nói, 'Tôi đang quan sát.'
Nhưng làm sao bạn có thể quan sát được thiền?
Bạn có thể thiền, đó là cách duy nhất để biết về nó.
Bạn có thể thấy một thiền nhân từ bên ngoài - rằng
người đó đang nhảy múa, hay rằng người đó đang
đứng im lặng, hay rằng vâng, người đó đang ngồi -
nhưng bạn đang định biết gì về nó?
Thiền không phải là ngồi, thiền không phải là
nhảy múa, thiền không phải là đứng yên. Thiền là cái
gì đó xảy ra trong chính bản thể người đó, sâu bên
trong. Bạn không thể quan sát được nó, không thể có
tri thức khách quan nào về nó cả.
Tôi bảo anh ta, 'Nếu bạn thực sự muốn thấy -
nhảy múa đi.'
Anh ta nói, 'Trước hết tôi phải thấy đã, trước hết
tôi phải tự thuyết phục mình rằng nó là cái gì đó, chỉ
thế thì tôi mới làm.'
Thế rồi tôi nói, 'Nếu bạn cứ bám vào những ước
định của mình thì bạn sẽ chẳng bao giờ làm đâu. Bởi
vì cách duy nhất để biết là làm nó, và bạn nói bạn sẽ
làm chỉ khi bạn đã biết nó. Thế thì điều đó là không
thể được. Bạn đang đặt ra điều kiện không thể được
mà nó sẽ không bao giờ xảy ra.'
Cứ dường như ai đó nói, 'Tôi sẽ yêu chỉ khi tôi đã
biết tình yêu là gì.' Nhưng làm sao bạn có thể biết tình
yêu mà không yêu? Bạn có thể quan sát hai người yêu
cầm tay nhau, nhưng điều đó không phải là tình yêu.
Ngay cả hai kẻ thù cũng có thể cầm tay nhau. Ngay cả
khi hai người đang cầm tay nhau thì họ có thể không
trong tình yêu, họ có thể chỉ giả vờ. Ngay cả lúc bạn
thấy hai người làm tình với nhau, thì vẫn có thể không
có tình yêu. Nó có thể là cái gì đó khác; nó có thể chỉ
là dục thôi, không yêu. Không có cách nào để biết về tình yêu từ bên ngoài. Có những điều chỉ được phép
lộ ra cho bạn khi bạn trở thành người trong cuộc.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo.
Có những điều có thể được hiểu bằng việc học -
chúng ở bên ngoài mọi thứ, mọi vật khách quan. Đó
là khác biệt giữa khoa học và tôn giáo. Khoa học
không cần kinh nghiệm chủ thể. Bạn có thể vẫn còn ở
bên ngoài và quan sát; nó là cách tiếp cận hướng tới
chân lí.
Tôn giáo là cách tiếp cận chủ quan. Bạn phải đi
vào bên trong, nội tâm; nó mang tính hướng nội. Bạn
phải chìm sâu vào bên trong bản thể riêng của mình.
Chỉ thế thì bạn mới có thể biết được. Chỉ từ trung tâm
riêng của mình bạn mới có khả năng hiểu đạo là gì,
pháp là gì - hay nói thượng đế là gì - nhưng bạn sẽ
phải tham gia.
Bạn có thể biết thượng đế chỉ bằng việc trở thành
thượng đế, không có cách khác. Bạn có thể biết tình
yêu chỉ bằng việc trở thành người yêu. Và nếu bạn
cho rằng rất mạo hiểm nếu không biết - và đi vào
trong tình yêu đúng là mạo hiểm đấy - thế thì bạn sẽ
vẫn còn không yêu, bạn sẽ vẫn còn là sa mạc.
Vâng, cuộc sống là mạo hiểm, và người ta nên đủ
dũng cảm để nhận lấy mạo hiểm. Người ta không nên
bao giờ cũng tính toán. Nếu bạn cứ tính toán cả đời
mình, bạn sẽ bỏ lỡ tất cả. Nhận lấy mạo hiểm, dũng
cảm vào.
Chỉ có một cách sống và đó là sống một cách
hiểm nguy. Và điều này là nguy hiểm - rằng người ta
phải đi mà không biết, người ta phải đi vào cái không
biết. Do đó, lòng tin là cần thiết.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Bạn có thể thấy điều đó. Bạn có thể nhìn vào các
học giả, những học giả lớn, và bằng cách nào đó bạn
sẽ thấy họ đang bỏ lỡ. Họ có thể biết nhiều về Veda,
Kinh Thánh, Koran, họ có thể trích dẫn, nhưng bạn có
thể thấy không có rạng ngời trong mắt họ. Vâng, họ
đã thu thập nhiều bụi bặm từ kinh sách, họ đã thu thập
nhiều khói bụi qua tri thức. Họ thông thạo - nhưng
gần như chết. Họ đã bỏ lỡ cuộc sống bằng cách nào
đó, họ không thể tìm ra thời gian để biết cuộc sống là
gì.
Tôi đã nghe:
Một học giả lớn và là một giáo sĩ, một bác học,
dừng lại trong cửa hàng vật nuôi và hỏi giá của con
vẹt. Ông chủ tiệm nói ông ấy sẽ không bán con vẹt đó
cho ông này bởi vì mọi điều nó làm là thốt ra những
lời tục tĩu. 'Nhưng,' ông chủ tiệm nói, 'tôi còn có con
vẹt khác lấy từ Nam Mĩ. Khi nào tôi huấn luyện nó
xong tôi sẽ điện cho ông tới lấy nó.'
rãi trong giới hàn lâm về một học giả trẻ ở đại học
truyền thống cổ Do Thái ở Ba Lan. Anh ta đã được
đón chào bởi vì hiểu biết nhiều và bởi sự tập trung
vào nghiên cứu. Khách thăm ra về với ấn tượng sâu
sắc về anh thanh niên này.
Một hôm một quan chức truyền thống Do Thái cổ
mời và hỏi ông hiệu trưởng về thanh niên này. 'Chàng
thanh niên này có thực sự biết nhiều thế không?'
'Nói thực,' vị giáo sĩ già mỉm cười, 'tôi cũng
chẳng biết. Anh thanh niên này nghiên cứu nhiều tới
mức tôi không thể hiểu được làm thế nào anh ta có thể
tìm ra thời gian để mà biết.'
Nếu bạn quá dính líu với trí tuệ của mình thì bạn
sẽ không tìm ra thời gian để mà dính líu tới toàn bộ
bản thể mình. Nếu bạn ở quá nhiều trong đầu mình thì
bạn sẽ bỏ lỡ những cái đang có đấy. Cách duy nhất có
thể được biết tới chỉ nếu bạn tham gia sâu sắc với sự
tồn tại. Điều đó không thể được hiểu từ bên ngoài,
bạn phải trở thành người tham gia.
Mới vài ngày trước, một giáo sư tâm lí đã ở đây.
Ông ấy dạy ở Chicago. Ông ấy là người Ấn Độ, sống
ở Mĩ. Ông ấy đã tới - ông ấy đã viết cho tôi trong gần
hai năm: 'Tôi tới đây, tôi tới đây.' Thế rồi ông ấy tới,
và ông ấy muốn biết về thiền. Trong mười, mười hai
ngày ông ấy đã ở đây và ông ấy đã quan sát những
người khác thiền, và ông ấy nói, 'Tôi đang quan sát.'
Nhưng làm sao bạn có thể quan sát được thiền?
Bạn có thể thiền, đó là cách duy nhất để biết về nó.
Bạn có thể thấy một thiền nhân từ bên ngoài - rằng
người đó đang nhảy múa, hay rằng người đó đang
đứng im lặng, hay rằng vâng, người đó đang ngồi -
nhưng bạn đang định biết gì về nó?
Thiền không phải là ngồi, thiền không phải là
nhảy múa, thiền không phải là đứng yên. Thiền là cái
gì đó xảy ra trong chính bản thể người đó, sâu bên
trong. Bạn không thể quan sát được nó, không thể có
tri thức khách quan nào về nó cả.
Tôi bảo anh ta, 'Nếu bạn thực sự muốn thấy -
nhảy múa đi.'
Anh ta nói, 'Trước hết tôi phải thấy đã, trước hết
tôi phải tự thuyết phục mình rằng nó là cái gì đó, chỉ
thế thì tôi mới làm.'
Thế rồi tôi nói, 'Nếu bạn cứ bám vào những ước
định của mình thì bạn sẽ chẳng bao giờ làm đâu. Bởi
vì cách duy nhất để biết là làm nó, và bạn nói bạn sẽ
làm chỉ khi bạn đã biết nó. Thế thì điều đó là không
thể được. Bạn đang đặt ra điều kiện không thể được
mà nó sẽ không bao giờ xảy ra.'
Cứ dường như ai đó nói, 'Tôi sẽ yêu chỉ khi tôi đã
biết tình yêu là gì.' Nhưng làm sao bạn có thể biết tình
yêu mà không yêu? Bạn có thể quan sát hai người yêu
cầm tay nhau, nhưng điều đó không phải là tình yêu.
Ngay cả hai kẻ thù cũng có thể cầm tay nhau. Ngay cả
khi hai người đang cầm tay nhau thì họ có thể không
trong tình yêu, họ có thể chỉ giả vờ. Ngay cả lúc bạn
thấy hai người làm tình với nhau, thì vẫn có thể không
có tình yêu. Nó có thể là cái gì đó khác; nó có thể chỉ
là dục thôi, không yêu. Không có cách nào để biết về tình yêu từ bên ngoài. Có những điều chỉ được phép
lộ ra cho bạn khi bạn trở thành người trong cuộc.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo.
Có những điều có thể được hiểu bằng việc học -
chúng ở bên ngoài mọi thứ, mọi vật khách quan. Đó
là khác biệt giữa khoa học và tôn giáo. Khoa học
không cần kinh nghiệm chủ thể. Bạn có thể vẫn còn ở
bên ngoài và quan sát; nó là cách tiếp cận hướng tới
chân lí.
Tôn giáo là cách tiếp cận chủ quan. Bạn phải đi
vào bên trong, nội tâm; nó mang tính hướng nội. Bạn
phải chìm sâu vào bên trong bản thể riêng của mình.
Chỉ thế thì bạn mới có thể biết được. Chỉ từ trung tâm
riêng của mình bạn mới có khả năng hiểu đạo là gì,
pháp là gì - hay nói thượng đế là gì - nhưng bạn sẽ
phải tham gia.
Bạn có thể biết thượng đế chỉ bằng việc trở thành
thượng đế, không có cách khác. Bạn có thể biết tình
yêu chỉ bằng việc trở thành người yêu. Và nếu bạn
cho rằng rất mạo hiểm nếu không biết - và đi vào
trong tình yêu đúng là mạo hiểm đấy - thế thì bạn sẽ
vẫn còn không yêu, bạn sẽ vẫn còn là sa mạc.
Vâng, cuộc sống là mạo hiểm, và người ta nên đủ
dũng cảm để nhận lấy mạo hiểm. Người ta không nên
bao giờ cũng tính toán. Nếu bạn cứ tính toán cả đời
mình, bạn sẽ bỏ lỡ tất cả. Nhận lấy mạo hiểm, dũng
cảm vào.
Chỉ có một cách sống và đó là sống một cách
hiểm nguy. Và điều này là nguy hiểm - rằng người ta
phải đi mà không biết, người ta phải đi vào cái không
biết. Do đó, lòng tin là cần thiết.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Bạn có thể thấy điều đó. Bạn có thể nhìn vào các
học giả, những học giả lớn, và bằng cách nào đó bạn
sẽ thấy họ đang bỏ lỡ. Họ có thể biết nhiều về Veda,
Kinh Thánh, Koran, họ có thể trích dẫn, nhưng bạn có
thể thấy không có rạng ngời trong mắt họ. Vâng, họ
đã thu thập nhiều bụi bặm từ kinh sách, họ đã thu thập
nhiều khói bụi qua tri thức. Họ thông thạo - nhưng
gần như chết. Họ đã bỏ lỡ cuộc sống bằng cách nào
đó, họ không thể tìm ra thời gian để biết cuộc sống là
gì.
Tôi đã nghe:
Một học giả lớn và là một giáo sĩ, một bác học,
dừng lại trong cửa hàng vật nuôi và hỏi giá của con
vẹt. Ông chủ tiệm nói ông ấy sẽ không bán con vẹt đó
cho ông này bởi vì mọi điều nó làm là thốt ra những
lời tục tĩu. 'Nhưng,' ông chủ tiệm nói, 'tôi còn có con
vẹt khác lấy từ Nam Mĩ. Khi nào tôi huấn luyện nó
xong tôi sẽ điện cho ông tới lấy nó.'
Nhiều tháng sau nhà bác học, nhà học giả lớn này
được bảo tới và xem con vẹt mà ông chủ tiệm đã dành
cho ông ta. Ông chủ tiệm dẫn nhà bác học vào một
phòng sau nơi con vẹt đang thuyết giảng với một dây
ở mỗi chân. Ông chủ kéo sợi dây ở chân bên phải và
con vẹt đọc luôn 'Lời cầu Chúa' từ đầu tới cuối.
'Thật tuyệt vời và có tính chất giáo dục đây!' nhà
thuyết giáo, nhà bác học kêu lên - đó chính là điều
bản thân ông ấy đã làm cả đời mình. Thế rồi ông ấy
kéo sợi dây ở chân trái và con vẹt buột lời nói 'Hãy lại
gần hơn ba Chúa tôi'. 'Quá hay!' nhà thuyết giáo kêu
lên. 'Bây giờ hãy cho tôi biết, điều gì sẽ xảy ra nếu tôi
đồng thời kéo cả hai dây?' Trước khi ông chủ tiệm kịp
đáp lại thì con vẹt đã nói, 'Ông ngu lắm! Tôi sẽ ngã
dập đít chứ còn sao nữa!'
Điều đó là đơn giản, ngay cả con vẹt cũng biết
điều đó, nhưng nhà bác học - ông ta còn tệ hơn cả con
vẹt. Ông ta đơn giản sống trong các ý tưởng, ông ta
sống trong logic, ông ta sống cuộc sống bằng lời. Ông
ta đã quên mất hoa hồng thực, ông ta chỉ quen với từ
'hoa hồng'. Ông ta đã quên mất cuộc sống thực, ông ta
chỉ biết từ 'cuộc sống'. Nhớ lấy, từ 'cuộc sống' không
phải là cuộc sống, từ 'tình yêu' không phải là tình yêu,
từ 'thượng đế' không phải là thượng đế. Cuộc sống
thực là sự tồn tại, là kinh nghiệm.
Chuyện xảy ra:
Một sinh viên mới tốt nghiệp trường nông nghiệp
làm giám định viên của chính phủ về đất đai và kho
tàng của nông dân. Anh ta bảo họ anh ta đang làm
một đánh giá để chính phủ có thế giúp nông dân thoát
khỏi mắc nợ. Cho nên anh ta giám định mọi thứ, ghi
chép cẩn thận vào cuốn sổ nhỏ ngăn nắp. Khi anh ta
cho rằng mọi thứ đều đã được viết hết ra rồi anh ta
thấy một con vật thò đầu ngó quanh bên kho thóc.
‘Cái đó là cái gì vậy? Và nó để làm gì?' chàng thanh
niên hỏi. Đó là một con dê già, nhưng người nông dân
lại không định giúp cho anh giám định trẻ khôn lỏi
này. 'Anh là chuyên gia,' người nông dân nói. 'Anh
nói cho tôi biết đi.'
Bây giờ điều đó rất khó. Anh ta chưa bao giờ thấy
một vật như vậy. Anh ta đã từng học trong đại học,
anh ta biết mọi thứ về nông nghiệp, nhưng anh ta lại
chưa bao giờ làm cái gì. Anh ta không có kinh
nghiệm. Anh ta chưa bao giờ bắt gặp con vật nào như
con dê. Do đó chàng thanh niên đã gửi một bức điện
về New Delhi nhờ họ nhận diện cho anh ta về 'một
đối tượng dài, gầy còm, với cái đầu trọc lốc, có râu ở
cằm, cái bụng lép trống rỗng, khuôn mặt dài buồn bã,
và đôi mắt tái nhợt'. Ngày hôm sau anh ta nhận được
trả lời từ viên thư kí nông nghiệp: 'Cậu ngu hết sức!
Đó là người nông dân!'
Nhớ lấy, cái đầu có thể rất tách rời; nó có thể ngắt
bạn khỏi cuộc sống. Dùng cái đầu nhưng đừng bị giới
hạn vào nó. Dùng trí tuệ của bạn để tiếp cận tới sự tồn
tại, đừng làm ra rào chắn từ nó.
được bảo tới và xem con vẹt mà ông chủ tiệm đã dành
cho ông ta. Ông chủ tiệm dẫn nhà bác học vào một
phòng sau nơi con vẹt đang thuyết giảng với một dây
ở mỗi chân. Ông chủ kéo sợi dây ở chân bên phải và
con vẹt đọc luôn 'Lời cầu Chúa' từ đầu tới cuối.
'Thật tuyệt vời và có tính chất giáo dục đây!' nhà
thuyết giáo, nhà bác học kêu lên - đó chính là điều
bản thân ông ấy đã làm cả đời mình. Thế rồi ông ấy
kéo sợi dây ở chân trái và con vẹt buột lời nói 'Hãy lại
gần hơn ba Chúa tôi'. 'Quá hay!' nhà thuyết giáo kêu
lên. 'Bây giờ hãy cho tôi biết, điều gì sẽ xảy ra nếu tôi
đồng thời kéo cả hai dây?' Trước khi ông chủ tiệm kịp
đáp lại thì con vẹt đã nói, 'Ông ngu lắm! Tôi sẽ ngã
dập đít chứ còn sao nữa!'
Điều đó là đơn giản, ngay cả con vẹt cũng biết
điều đó, nhưng nhà bác học - ông ta còn tệ hơn cả con
vẹt. Ông ta đơn giản sống trong các ý tưởng, ông ta
sống trong logic, ông ta sống cuộc sống bằng lời. Ông
ta đã quên mất hoa hồng thực, ông ta chỉ quen với từ
'hoa hồng'. Ông ta đã quên mất cuộc sống thực, ông ta
chỉ biết từ 'cuộc sống'. Nhớ lấy, từ 'cuộc sống' không
phải là cuộc sống, từ 'tình yêu' không phải là tình yêu,
từ 'thượng đế' không phải là thượng đế. Cuộc sống
thực là sự tồn tại, là kinh nghiệm.
Chuyện xảy ra:
Một sinh viên mới tốt nghiệp trường nông nghiệp
làm giám định viên của chính phủ về đất đai và kho
tàng của nông dân. Anh ta bảo họ anh ta đang làm
một đánh giá để chính phủ có thế giúp nông dân thoát
khỏi mắc nợ. Cho nên anh ta giám định mọi thứ, ghi
chép cẩn thận vào cuốn sổ nhỏ ngăn nắp. Khi anh ta
cho rằng mọi thứ đều đã được viết hết ra rồi anh ta
thấy một con vật thò đầu ngó quanh bên kho thóc.
‘Cái đó là cái gì vậy? Và nó để làm gì?' chàng thanh
niên hỏi. Đó là một con dê già, nhưng người nông dân
lại không định giúp cho anh giám định trẻ khôn lỏi
này. 'Anh là chuyên gia,' người nông dân nói. 'Anh
nói cho tôi biết đi.'
Bây giờ điều đó rất khó. Anh ta chưa bao giờ thấy
một vật như vậy. Anh ta đã từng học trong đại học,
anh ta biết mọi thứ về nông nghiệp, nhưng anh ta lại
chưa bao giờ làm cái gì. Anh ta không có kinh
nghiệm. Anh ta chưa bao giờ bắt gặp con vật nào như
con dê. Do đó chàng thanh niên đã gửi một bức điện
về New Delhi nhờ họ nhận diện cho anh ta về 'một
đối tượng dài, gầy còm, với cái đầu trọc lốc, có râu ở
cằm, cái bụng lép trống rỗng, khuôn mặt dài buồn bã,
và đôi mắt tái nhợt'. Ngày hôm sau anh ta nhận được
trả lời từ viên thư kí nông nghiệp: 'Cậu ngu hết sức!
Đó là người nông dân!'
Nhớ lấy, cái đầu có thể rất tách rời; nó có thể ngắt
bạn khỏi cuộc sống. Dùng cái đầu nhưng đừng bị giới
hạn vào nó. Dùng trí tuệ của bạn để tiếp cận tới sự tồn
tại, đừng làm ra rào chắn từ nó.
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Với sự đơn giản của trái tim... Cuộc sống có thể
được biết tới chỉ với trái tim đơn giản. Cái đầu rất
phức tạp còn cuộc sống rất đơn giản. Từ cái đầu phức
tạp rất khó hiểu được cuộc sống đơn giản. Cuộc sống
đơn giản là đơn giản. Bạn cũng phải đơn giản thôi.
Đứa trẻ hiểu nhiều hơn. Nó có quan hệ với cuộc
sống. Nhà thơ hiểu nhiều hơn. Ông ấy có quan hệ.
Nhà huyền môn hiểu nhiều hơn - hiểu biết của người
đó là sâu sắc và cực kì sâu bởi vì người đó đã bỏ hoàn
toàn cái đầu. Người đó nhìn qua đôi mắt trẻ thơ,
người đó tiếp cận với sự ngạc nhiên, kính nể.
Người đó ngạc nhiên ở mọi bước. Người đó
không có ý tưởng nào, không có ý tưởng cố định để
phóng chiếu. Người đó không có định kiến nào: người
đó không là người Hindu giáo, không là người Mô ha
mét giáo, không là người Ki tô giáo. Người đó đơn
giản hiện hữu. Người đó có trái tim rộn ràng, trái tim
yêu thương. Thế là đủ yêu cầu để biết cuộc sống là gì.
Vĩ đại thực sự là theo cách này... được biết tới -
được biết qua trái tim. Tốt hơn nên gọi nó là được
cảm thấy - được cảm thấy qua trái tim.
Cuộc sống rất đơn giản. Đôi khi bạn gạt cái đầu ra
đấy, đôi khi bạn tự không có đầu đi, đôi khi nhìn mà
không mây mù gì trong mắt - chỉ nhìn thôi. Đôi khi
ngồi bên cạnh cây - chỉ cảm. Ở bên cạnh thác nước -
chỉ nghe. Nằm dài trên bãi biển và nghe tiếng ì ầm
của đại dương, cảm thấy cát, cái mát mẻ của nó, hay
nhìn lên các vì sao, và để cho cái im lặng đó thấm vào
trong bạn. Hay nhìn vào đêm tối và để cho bóng tối
như nhung bao quanh bạn, bao bọc bạn, làm tan biến
bạn. Đây là cách thức của trái tim đơn giản.
Nếu bạn tiếp cận tới cuộc sống qua sự đơn giản
này bạn sẽ trở thành trí huệ. Bạn có thể không biết về
Veda, bạn có thể không biết về Kinh Thánh, bạn có
thể không biết về Gita, nhưng bạn sẽ đi tới biết bài ca
thực của cuộc sống - và đó là chỗ mà Gita thực hiện
hữu, bài ca thực hiện hữu. Bạn có thể không biết tới
Veda, nhưng bạn sẽ đi tới biết Veda thực - cái được
đích thân thượng đế viết nên.
Cuộc sống này là cuốn sách của ngài, cuộc sống
này là Kinh Thánh của ngài, cuộc sống này là Koran
của ngài. Trích dẫn nó! Trích dẫn cuộc sống này. Ca
hát nó, nhảy múa nó, hiện hữu trong tình yêu với nó -
và dần dần bạn sẽ biết đạo là gì, bởi vì dần dần bạn sẽ
trở nên ngày một hạnh phúc hơn. Bạn càng trở nên
hạnh phúc hơn, bạn càng quen hơn với đạo, con
đường đúng. Và bất kì khi nào một bước đi ra khỏi
con đường, lập tức bạn cảm thấy đau.
Đau là chỉ dẫn rằng bạn đã bỏ lỡ luật, còn hạnh
phúc là chỉ dẫn rằng bạn đã ở trong hài hoà. Hạnh
phúc là sản phẩm phụ. Nếu bạn đi theo cùng luật, bạn
hạnh phúc. Bất hạnh là cái không chủ yếu. Nó đơn
giản chỉ ra bạn đã đi xa khỏi luật rồi.
Làm hạnh phúc và bất hạnh thành tiêu chí cho
bạn. Đó là lí do tại sao tôi cứ nói mãi rằng tôi là người
theo chủ nghĩa hưởng lạc. Thực tế Phật là người theo
hưởng lạc, Mahavira là người theo hưởng lạc, Krishna là người theo hưởng lạc, Mohammed là người theo
hưởng lạc, bởi vì tất cả họ đều muốn bạn trở nên cực
kì hạnh phúc. Và họ chỉ cho bạn con đường.
Con đường là: trở nên đơn giản, tin nhiều hơn,
hoài nghi ít dần đi. Nếu bạn thực sự hoài nghi, hãy
hoài nghi cái hoài nghi, có vậy thôi. Hoài nghi việc
hoài nghi, tin vào lòng tin - và bạn sẽ không bao giờ
bỏ lỡ.
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Và Phật nói không chỉ những người tuân theo đạo
mới được phúc lạc, mà ngay cả những người hân hoan
trong việc thấy người khác đi theo đạo, họ cũng được
phúc lạc vô cùng.
Vâng, nó là vậy. Bởi vì bằng việc hân hoan rằng
biết bao nhiêu người đang đi tới thiền... 'Tốt - Mình
còn chưa đi tới, mình còn chưa có được dũng cảm,
nhưng biết bao nhiêu người đã đi thế - tốt'... ngay cả
điều này sẽ làm cho bạn hạnh phúc bởi vì điều này sẽ
mở cánh cửa của bạn.
Bạn không kết án họ, bạn không nói rằng thiền là
không thể được. Bạn nói, 'Điều đó là có thể - tôi còn
chưa đủ dũng cảm, nhưng bạn đang đi trên đường - đi
một cách hạnh phúc đi! Lời chúc của tôi cho bạn, lời
chào mừng của tôi! Một ngày nào đó tôi hi vọng cũng
tới và theo bạn.'
Phật nói nếu bạn chào mừng một sannyasin bạn
đã chào mừng tương lai của mình. Nếu bạn thấy ai đó
đi trên đường và bạn cảm thấy hạnh phúc, cực kì hạnh
phúc - vẫn biết rõ rằng bạn không theo con đường
này, bạn còn chưa sẵn sàng cho nó, nhưng bạn không
kết án người kia, thực tế bạn hân hoan, bạn thấy
người đó đi trên con đường này - bạn đã bắt đầu đi
theo con đường đó đấy.
Đó là điều tôi nói ngay từ đầu với bạn: trong cuộc
sống bất kì khi nào bạn nghe thấy ai đó đã trở thành
sannyasin, đừng bắt đầu kết án người đó - hân hoan
đi. Khi ai đó bắt đầu thiền, đừng kết án người đó rằng
người đó điên hay cái gì đó - hân hoan đi. Bằng hân
hoan của mình bạn đang đem những khả năng thiền
riêng của mình gần hơn với bạn. Bằng hân hoan bạn
đã lấy tính chất sannyas theo cách sâu sắc hơn. Bên
trong điều đó đã xảy ra, bên ngoài nó sẽ tới. Điều đó
không quan trọng đến thế.
Phật nói:
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Đó là lí do tại sao trên đất nước này sannyasin
bao giờ cũng được kính trọng vô cùng. Cho dù đôi khi
một người chỉ mặc áo choàng da cam và không phải
là sannyasin chút nào - dẫu thế người đó vẫn được
kính trọng. Bởi vì chúng ta là ai mà quyết định liệu
người đó có là một sannyasin thực hay không? Phật
nói, 'Hân hoan đi!"
Tôi đã nghe một câu chuyện cổ:
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Với sự đơn giản của trái tim... Cuộc sống có thể
được biết tới chỉ với trái tim đơn giản. Cái đầu rất
phức tạp còn cuộc sống rất đơn giản. Từ cái đầu phức
tạp rất khó hiểu được cuộc sống đơn giản. Cuộc sống
đơn giản là đơn giản. Bạn cũng phải đơn giản thôi.
Đứa trẻ hiểu nhiều hơn. Nó có quan hệ với cuộc
sống. Nhà thơ hiểu nhiều hơn. Ông ấy có quan hệ.
Nhà huyền môn hiểu nhiều hơn - hiểu biết của người
đó là sâu sắc và cực kì sâu bởi vì người đó đã bỏ hoàn
toàn cái đầu. Người đó nhìn qua đôi mắt trẻ thơ,
người đó tiếp cận với sự ngạc nhiên, kính nể.
Người đó ngạc nhiên ở mọi bước. Người đó
không có ý tưởng nào, không có ý tưởng cố định để
phóng chiếu. Người đó không có định kiến nào: người
đó không là người Hindu giáo, không là người Mô ha
mét giáo, không là người Ki tô giáo. Người đó đơn
giản hiện hữu. Người đó có trái tim rộn ràng, trái tim
yêu thương. Thế là đủ yêu cầu để biết cuộc sống là gì.
Vĩ đại thực sự là theo cách này... được biết tới -
được biết qua trái tim. Tốt hơn nên gọi nó là được
cảm thấy - được cảm thấy qua trái tim.
Cuộc sống rất đơn giản. Đôi khi bạn gạt cái đầu ra
đấy, đôi khi bạn tự không có đầu đi, đôi khi nhìn mà
không mây mù gì trong mắt - chỉ nhìn thôi. Đôi khi
ngồi bên cạnh cây - chỉ cảm. Ở bên cạnh thác nước -
chỉ nghe. Nằm dài trên bãi biển và nghe tiếng ì ầm
của đại dương, cảm thấy cát, cái mát mẻ của nó, hay
nhìn lên các vì sao, và để cho cái im lặng đó thấm vào
trong bạn. Hay nhìn vào đêm tối và để cho bóng tối
như nhung bao quanh bạn, bao bọc bạn, làm tan biến
bạn. Đây là cách thức của trái tim đơn giản.
Nếu bạn tiếp cận tới cuộc sống qua sự đơn giản
này bạn sẽ trở thành trí huệ. Bạn có thể không biết về
Veda, bạn có thể không biết về Kinh Thánh, bạn có
thể không biết về Gita, nhưng bạn sẽ đi tới biết bài ca
thực của cuộc sống - và đó là chỗ mà Gita thực hiện
hữu, bài ca thực hiện hữu. Bạn có thể không biết tới
Veda, nhưng bạn sẽ đi tới biết Veda thực - cái được
đích thân thượng đế viết nên.
Cuộc sống này là cuốn sách của ngài, cuộc sống
này là Kinh Thánh của ngài, cuộc sống này là Koran
của ngài. Trích dẫn nó! Trích dẫn cuộc sống này. Ca
hát nó, nhảy múa nó, hiện hữu trong tình yêu với nó -
và dần dần bạn sẽ biết đạo là gì, bởi vì dần dần bạn sẽ
trở nên ngày một hạnh phúc hơn. Bạn càng trở nên
hạnh phúc hơn, bạn càng quen hơn với đạo, con
đường đúng. Và bất kì khi nào một bước đi ra khỏi
con đường, lập tức bạn cảm thấy đau.
Đau là chỉ dẫn rằng bạn đã bỏ lỡ luật, còn hạnh
phúc là chỉ dẫn rằng bạn đã ở trong hài hoà. Hạnh
phúc là sản phẩm phụ. Nếu bạn đi theo cùng luật, bạn
hạnh phúc. Bất hạnh là cái không chủ yếu. Nó đơn
giản chỉ ra bạn đã đi xa khỏi luật rồi.
Làm hạnh phúc và bất hạnh thành tiêu chí cho
bạn. Đó là lí do tại sao tôi cứ nói mãi rằng tôi là người
theo chủ nghĩa hưởng lạc. Thực tế Phật là người theo
hưởng lạc, Mahavira là người theo hưởng lạc, Krishna là người theo hưởng lạc, Mohammed là người theo
hưởng lạc, bởi vì tất cả họ đều muốn bạn trở nên cực
kì hạnh phúc. Và họ chỉ cho bạn con đường.
Con đường là: trở nên đơn giản, tin nhiều hơn,
hoài nghi ít dần đi. Nếu bạn thực sự hoài nghi, hãy
hoài nghi cái hoài nghi, có vậy thôi. Hoài nghi việc
hoài nghi, tin vào lòng tin - và bạn sẽ không bao giờ
bỏ lỡ.
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Và Phật nói không chỉ những người tuân theo đạo
mới được phúc lạc, mà ngay cả những người hân hoan
trong việc thấy người khác đi theo đạo, họ cũng được
phúc lạc vô cùng.
Vâng, nó là vậy. Bởi vì bằng việc hân hoan rằng
biết bao nhiêu người đang đi tới thiền... 'Tốt - Mình
còn chưa đi tới, mình còn chưa có được dũng cảm,
nhưng biết bao nhiêu người đã đi thế - tốt'... ngay cả
điều này sẽ làm cho bạn hạnh phúc bởi vì điều này sẽ
mở cánh cửa của bạn.
Bạn không kết án họ, bạn không nói rằng thiền là
không thể được. Bạn nói, 'Điều đó là có thể - tôi còn
chưa đủ dũng cảm, nhưng bạn đang đi trên đường - đi
một cách hạnh phúc đi! Lời chúc của tôi cho bạn, lời
chào mừng của tôi! Một ngày nào đó tôi hi vọng cũng
tới và theo bạn.'
Phật nói nếu bạn chào mừng một sannyasin bạn
đã chào mừng tương lai của mình. Nếu bạn thấy ai đó
đi trên đường và bạn cảm thấy hạnh phúc, cực kì hạnh
phúc - vẫn biết rõ rằng bạn không theo con đường
này, bạn còn chưa sẵn sàng cho nó, nhưng bạn không
kết án người kia, thực tế bạn hân hoan, bạn thấy
người đó đi trên con đường này - bạn đã bắt đầu đi
theo con đường đó đấy.
Đó là điều tôi nói ngay từ đầu với bạn: trong cuộc
sống bất kì khi nào bạn nghe thấy ai đó đã trở thành
sannyasin, đừng bắt đầu kết án người đó - hân hoan
đi. Khi ai đó bắt đầu thiền, đừng kết án người đó rằng
người đó điên hay cái gì đó - hân hoan đi. Bằng hân
hoan của mình bạn đang đem những khả năng thiền
riêng của mình gần hơn với bạn. Bằng hân hoan bạn
đã lấy tính chất sannyas theo cách sâu sắc hơn. Bên
trong điều đó đã xảy ra, bên ngoài nó sẽ tới. Điều đó
không quan trọng đến thế.
Phật nói:
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Đó là lí do tại sao trên đất nước này sannyasin
bao giờ cũng được kính trọng vô cùng. Cho dù đôi khi
một người chỉ mặc áo choàng da cam và không phải
là sannyasin chút nào - dẫu thế người đó vẫn được
kính trọng. Bởi vì chúng ta là ai mà quyết định liệu
người đó có là một sannyasin thực hay không? Phật
nói, 'Hân hoan đi!"
Tôi đã nghe một câu chuyện cổ:
Một người vốn là một tên trộm lớn đến ăn trộm
cung điện nhà vua, và vào lúc người đó trốn ra thì bị
lộ, cho nên lính gác đuổi theo người đó. Người đó
đang trong tình thế cực kì nguy hiểm. Người đó chạy
tới bờ sông và ngựa của lính đang đuổi theo sát nút và
người đó có thể nghe thấy tiếng động đang mỗi lúc
một tiến lại gần hơn, mà dòng sông thì lớn và không
có cầu. Người đó sợ hãi, và lúc đó lại là đêm lạnh -
cho nên phải làm gì đây?
Không thấy cái gì, không còn khả năng nào,
người đó thấy một sannyasin đang ngồi dưới gốc cây.
Người đó vứt hết quần áo, trở thành trần trụi, nhắm
mắt lại bắt đầu thiền - tất nhiên, giả vờ thôi, bởi vì
người đó chưa bao giờ biết thiền là gì. Nhưng bạn có
thể giả vờ, bạn có thể nhắm mắt, bạn có thể ngồi trong
tư thế padmasana, tư thế hoa sen. Người đó nhắm mắt
lại.
Lính tới, cảnh sát tới. Không có ai cả, chỉ mỗi hai
sannyasin này. Họ chạm chân các sannyasin. Người
này bên trong bắt đầu cảm thấy rất, rất mặc cảm.
'Điều này thực không tốt,' người đó nghĩ. 'Mình là kẻ
cắp, kẻ trộm, mà những người này lại đi chạm chân
mình. Và mình chỉ là sannyasin giả. Và biết bao nhiêu
kính trọng đã được dành cho sannyasin giả này, điều
gì sẽ xảy ra nếu mình thực sự trở thành một
sannyasin?' Một tia sáng đi vào cuộc sống người đó.
Người đó vứt bỏ con đường cũ, người đó trở thành
một sannyasin.
Danh tiếng người đó lan rộng. Một hôm ngay cả
vua cũng tới chạm chân người đó. Và vua hỏi người
đó, 'Chuyện xảy ra với thầy như thế nào? Thầy đã từ
bỏ thế giới như thế nào? Ta cũng hi vọng, mơ ước
rằng một ngày nào đó phúc lành lớn lao sẽ mưa rào
lên ta, thượng đế sẽ cho ta dũng cảm để từ bỏ mọi thứ.
Làm sao thầy đã từ bỏ, thưa thầy? Xin kể ta câu
chuyện này. Điều đó sẽ cho ta dũng cảm.'
Người cựu trộm bắt đầu cười. Người đó nói, 'Tôi
sẽ kể cho bệ hạ. Bệ hạ đã giúp tôi nhiều rồi - lính của
bệ hạ đuổi tôi.'
Nhà vua nói, 'Thầy ngụ ý gì vậy?' Thế là người
này kể lại toàn bộ câu chuyện. Người đó nói, 'Và khi
tôi thấy rằng một sannyasin giả như tôi - một tên
trộm, một kẻ giết người - mà cũng có thể được kính
trọng, thì bỗng nhiên tôi không thể nào trở lại những
con đường cũ của mình được nữa. Và tôi cảm thấy
tuyệt vời thế khi họ chạm chân tôi. Tôi chưa bao giờ
cảm thấy điều đó trước đây. Đó là khoảnh khắc đẹp
thế. Và rồi từ đó tôi đã thiền, và rồi từ đó tôi đã thực
sự từ bỏ thế giới, và tôi cực kì hạnh phúc. Tôi đã về
tới nhà.'
Phật nói ngay cả những người hân hoan khi thấy
người khác tuân thủ luật... Đừng bao giờ kết án - cho
dù đôi khi điều đó là có thể; điều đó bao giờ cũng có
thể. Khi có những đồng tiền thật thì nhất định cũng có
đồng tiền giả nữa. Khi nhiều kính trọng được trao cho
sannyasin, thì nhất định có những người sẽ lừa dối.
Nhưng đấy không phải là vấn đề. Họ có thể lừa được
cái gì? Họ có thể bịp được cái gì? Bạn thu được cái
gì? Nhưng cứ hân hoan.
cung điện nhà vua, và vào lúc người đó trốn ra thì bị
lộ, cho nên lính gác đuổi theo người đó. Người đó
đang trong tình thế cực kì nguy hiểm. Người đó chạy
tới bờ sông và ngựa của lính đang đuổi theo sát nút và
người đó có thể nghe thấy tiếng động đang mỗi lúc
một tiến lại gần hơn, mà dòng sông thì lớn và không
có cầu. Người đó sợ hãi, và lúc đó lại là đêm lạnh -
cho nên phải làm gì đây?
Không thấy cái gì, không còn khả năng nào,
người đó thấy một sannyasin đang ngồi dưới gốc cây.
Người đó vứt hết quần áo, trở thành trần trụi, nhắm
mắt lại bắt đầu thiền - tất nhiên, giả vờ thôi, bởi vì
người đó chưa bao giờ biết thiền là gì. Nhưng bạn có
thể giả vờ, bạn có thể nhắm mắt, bạn có thể ngồi trong
tư thế padmasana, tư thế hoa sen. Người đó nhắm mắt
lại.
Lính tới, cảnh sát tới. Không có ai cả, chỉ mỗi hai
sannyasin này. Họ chạm chân các sannyasin. Người
này bên trong bắt đầu cảm thấy rất, rất mặc cảm.
'Điều này thực không tốt,' người đó nghĩ. 'Mình là kẻ
cắp, kẻ trộm, mà những người này lại đi chạm chân
mình. Và mình chỉ là sannyasin giả. Và biết bao nhiêu
kính trọng đã được dành cho sannyasin giả này, điều
gì sẽ xảy ra nếu mình thực sự trở thành một
sannyasin?' Một tia sáng đi vào cuộc sống người đó.
Người đó vứt bỏ con đường cũ, người đó trở thành
một sannyasin.
Danh tiếng người đó lan rộng. Một hôm ngay cả
vua cũng tới chạm chân người đó. Và vua hỏi người
đó, 'Chuyện xảy ra với thầy như thế nào? Thầy đã từ
bỏ thế giới như thế nào? Ta cũng hi vọng, mơ ước
rằng một ngày nào đó phúc lành lớn lao sẽ mưa rào
lên ta, thượng đế sẽ cho ta dũng cảm để từ bỏ mọi thứ.
Làm sao thầy đã từ bỏ, thưa thầy? Xin kể ta câu
chuyện này. Điều đó sẽ cho ta dũng cảm.'
Người cựu trộm bắt đầu cười. Người đó nói, 'Tôi
sẽ kể cho bệ hạ. Bệ hạ đã giúp tôi nhiều rồi - lính của
bệ hạ đuổi tôi.'
Nhà vua nói, 'Thầy ngụ ý gì vậy?' Thế là người
này kể lại toàn bộ câu chuyện. Người đó nói, 'Và khi
tôi thấy rằng một sannyasin giả như tôi - một tên
trộm, một kẻ giết người - mà cũng có thể được kính
trọng, thì bỗng nhiên tôi không thể nào trở lại những
con đường cũ của mình được nữa. Và tôi cảm thấy
tuyệt vời thế khi họ chạm chân tôi. Tôi chưa bao giờ
cảm thấy điều đó trước đây. Đó là khoảnh khắc đẹp
thế. Và rồi từ đó tôi đã thiền, và rồi từ đó tôi đã thực
sự từ bỏ thế giới, và tôi cực kì hạnh phúc. Tôi đã về
tới nhà.'
Phật nói ngay cả những người hân hoan khi thấy
người khác tuân thủ luật... Đừng bao giờ kết án - cho
dù đôi khi điều đó là có thể; điều đó bao giờ cũng có
thể. Khi có những đồng tiền thật thì nhất định cũng có
đồng tiền giả nữa. Khi nhiều kính trọng được trao cho
sannyasin, thì nhất định có những người sẽ lừa dối.
Nhưng đấy không phải là vấn đề. Họ có thể lừa được
cái gì? Họ có thể bịp được cái gì? Bạn thu được cái
gì? Nhưng cứ hân hoan.
Một shramana hỏi Phật: Phúc lạc này có bao giờ
bị phá huỷ đi không?'
Điều đó có phải là thứ nhất thời không khi chúng
ta hân hoan với việc người khác đang trong thiền? Dự
lưu này đã nghe, người đó biết rằng nếu bạn thiền thì
bạn đạt tới phúc lạc vĩnh hằng - nhưng chỉ bởi việc
hân hoan thôi bởi vì người khác đang đạt tới... phúc
lành này có bao giờ bị phá huỷ không?
Phật nói:
Điều đó cũng giống như một ngọn đuốc thắp sáng
và lửa của nó được san sẻ sang nhiều ngọn đuốc
khác mà mọi người có thể đem đi. Và với lửa đó
họ sẽ nấu thức ăn và xua tan bóng tối, trong khi
ngọn đuốc ban đầu bản thân nó vẫn còn cháy mãi
như cũ. Điều đó thậm chí vẫn như vậy với phúc
lạc của đạo.
Phật đang nói những người theo đạo, họ trở thành
phúc lạc, nhưng ngay cả những người đơn giản hân
hoan khi thấy nhiều người đi theo đạo, họ cũng trở
thành phúc lạc. Và không chỉ nhất thời, không chỉ
khoảnh khắc đâu - phúc lạc của họ cũng là vĩnh hằng.
Thực tế, bằng chính việc hân hoan của mình mà họ đã
trở thành bạn đồng hành. Sâu bên trong họ đã đi trên
cùng cuộc hành trình; bên ngoài sẽ tuân theo - điều đó
không phải là vấn đề cơ bản.
Nhưng khi bạn kết án những người đang đi theo
con đường này, khi bạn kết án những người đang cầu
nguyện, thiền, khi bạn kết án những người bằng cách
nào đó cố gắng cảm nhận và dò dẫm trong bóng tối để
tìm con đường này, bạn đang kết án bản thân mình
đấy. Bạn đang nguyền rủa mình đấy. Cánh cửa của
bạn sẽ bị đóng lại, tiềm năng của bạn sẽ vẫn còn là
tiềm năng mà thôi, sẽ không bao giờ được hiện thực
hoá.
Bạn giống như hạt mầm, và nếu ai đó đã nở hoa
và bừng nở, hân hoan đi. Trong chính hân hoan đó
bạn sẽ bắt đầu đâm chồi. Đừng nói rằng không có hoa
bởi vì chúng đã không xảy ra cho bạn. Nếu bạn nói
không có hoa bởi vì chúng đã không xảy ra cho bạn
thì làm sao chúng có thể xảy ra cho ai khác được...
Friedrich Nietzsche nói cùng điều đó. Ông ấy nói,
'Làm sao có thể có thượng đế nào được? Nếu có
thượng đế nào thì tôi là thượng đế. Nếu tôi không
hiện hữu, thì không thể có thượng đế nào cả. Làm sao
tôi có thể dung thứ được cho ý tưởng rằng ai đó khác
là thượng đế? Không thể được, tôi không thể cho
phép ý tưởng này.' Ông ấy nói, 'Thượng đế chết rồi,
thượng đế không tồn tại.'
Nhưng thế thì con người bị bỏ lại trong quên lãng.
Thế thì không có cách nào để đi lên cả. Thế thì bạn có
thể cứ già đi, nhưng bạn không bao giờ trưởng thành,
bạn không bao giờ trở thành người trưởng thành. Nhớ
lấy điều đó! Già đi không phải là trưởng thành.
Trưởng thành nghĩa là đích xác điều nó nói - trưởng
thành, lớn lên. Già đi là theo chiều ngang, trưởng
thành là theo chiều đứng.
Trưởng thành nghĩa là lớn lên như cây. Già đi là
giống như dòng sông - nó vẫn còn theo chiều ngang, nó không thay đổi tầm mức, nó không thay đổi bình
diện của nó.
Nếu ai đó khác đang trưởng thành, hân hoan, mở
hội đi. Ít nhất một người đã trở thành vị phật. Tốt -
người đó đã chỉ ra con đường. Thực tế, trong người
đó tất cả mọi người đều đã trở thành chư phật về bản
chất, bởi vì bất kì điều gì có thể xảy ra cho một con
người thì đều có thể xảy ra cho mọi con người khác.
Chúng ta có thể không trở thành chư phật trong
các kiếp sống cùng nhau, nhưng điều đó không thành
vấn đề. Một người đã trở thành vị phật - người đó đã
chỉ ra khả năng này. Có thể chúng ta phải chờ đợi lâu,
nhưng chúng ta có thể chờ đợi bởi vì buổi sáng đang
tới gần hơn rồi. Nó phải tới; nó đã tới một người, nó
sẽ tới với chúng ta nữa. Chính bóng tối và đêm rất
dài, nhưng bây giờ có hi vọng rồi.
Hân hoan với vị phật đang tạo ra hi vọng cho bản
thân bạn. Thế thì cuộc sống của bạn không còn vô
vọng nữa. Cuộc sống vô vọng là cuộc sống chán
chường, và cuộc sống có hi vọng, chính khả năng
này... có thể nó sẽ xảy ra sau nhiều, nhiều kiếp sống;
điều đó không thành vấn đề, người ta có thể chờ đợi -
nhưng người ta có thể chờ đợi với hi vọng.
bị phá huỷ đi không?'
Điều đó có phải là thứ nhất thời không khi chúng
ta hân hoan với việc người khác đang trong thiền? Dự
lưu này đã nghe, người đó biết rằng nếu bạn thiền thì
bạn đạt tới phúc lạc vĩnh hằng - nhưng chỉ bởi việc
hân hoan thôi bởi vì người khác đang đạt tới... phúc
lành này có bao giờ bị phá huỷ không?
Phật nói:
Điều đó cũng giống như một ngọn đuốc thắp sáng
và lửa của nó được san sẻ sang nhiều ngọn đuốc
khác mà mọi người có thể đem đi. Và với lửa đó
họ sẽ nấu thức ăn và xua tan bóng tối, trong khi
ngọn đuốc ban đầu bản thân nó vẫn còn cháy mãi
như cũ. Điều đó thậm chí vẫn như vậy với phúc
lạc của đạo.
Phật đang nói những người theo đạo, họ trở thành
phúc lạc, nhưng ngay cả những người đơn giản hân
hoan khi thấy nhiều người đi theo đạo, họ cũng trở
thành phúc lạc. Và không chỉ nhất thời, không chỉ
khoảnh khắc đâu - phúc lạc của họ cũng là vĩnh hằng.
Thực tế, bằng chính việc hân hoan của mình mà họ đã
trở thành bạn đồng hành. Sâu bên trong họ đã đi trên
cùng cuộc hành trình; bên ngoài sẽ tuân theo - điều đó
không phải là vấn đề cơ bản.
Nhưng khi bạn kết án những người đang đi theo
con đường này, khi bạn kết án những người đang cầu
nguyện, thiền, khi bạn kết án những người bằng cách
nào đó cố gắng cảm nhận và dò dẫm trong bóng tối để
tìm con đường này, bạn đang kết án bản thân mình
đấy. Bạn đang nguyền rủa mình đấy. Cánh cửa của
bạn sẽ bị đóng lại, tiềm năng của bạn sẽ vẫn còn là
tiềm năng mà thôi, sẽ không bao giờ được hiện thực
hoá.
Bạn giống như hạt mầm, và nếu ai đó đã nở hoa
và bừng nở, hân hoan đi. Trong chính hân hoan đó
bạn sẽ bắt đầu đâm chồi. Đừng nói rằng không có hoa
bởi vì chúng đã không xảy ra cho bạn. Nếu bạn nói
không có hoa bởi vì chúng đã không xảy ra cho bạn
thì làm sao chúng có thể xảy ra cho ai khác được...
Friedrich Nietzsche nói cùng điều đó. Ông ấy nói,
'Làm sao có thể có thượng đế nào được? Nếu có
thượng đế nào thì tôi là thượng đế. Nếu tôi không
hiện hữu, thì không thể có thượng đế nào cả. Làm sao
tôi có thể dung thứ được cho ý tưởng rằng ai đó khác
là thượng đế? Không thể được, tôi không thể cho
phép ý tưởng này.' Ông ấy nói, 'Thượng đế chết rồi,
thượng đế không tồn tại.'
Nhưng thế thì con người bị bỏ lại trong quên lãng.
Thế thì không có cách nào để đi lên cả. Thế thì bạn có
thể cứ già đi, nhưng bạn không bao giờ trưởng thành,
bạn không bao giờ trở thành người trưởng thành. Nhớ
lấy điều đó! Già đi không phải là trưởng thành.
Trưởng thành nghĩa là đích xác điều nó nói - trưởng
thành, lớn lên. Già đi là theo chiều ngang, trưởng
thành là theo chiều đứng.
Trưởng thành nghĩa là lớn lên như cây. Già đi là
giống như dòng sông - nó vẫn còn theo chiều ngang, nó không thay đổi tầm mức, nó không thay đổi bình
diện của nó.
Nếu ai đó khác đang trưởng thành, hân hoan, mở
hội đi. Ít nhất một người đã trở thành vị phật. Tốt -
người đó đã chỉ ra con đường. Thực tế, trong người
đó tất cả mọi người đều đã trở thành chư phật về bản
chất, bởi vì bất kì điều gì có thể xảy ra cho một con
người thì đều có thể xảy ra cho mọi con người khác.
Chúng ta có thể không trở thành chư phật trong
các kiếp sống cùng nhau, nhưng điều đó không thành
vấn đề. Một người đã trở thành vị phật - người đó đã
chỉ ra khả năng này. Có thể chúng ta phải chờ đợi lâu,
nhưng chúng ta có thể chờ đợi bởi vì buổi sáng đang
tới gần hơn rồi. Nó phải tới; nó đã tới một người, nó
sẽ tới với chúng ta nữa. Chính bóng tối và đêm rất
dài, nhưng bây giờ có hi vọng rồi.
Hân hoan với vị phật đang tạo ra hi vọng cho bản
thân bạn. Thế thì cuộc sống của bạn không còn vô
vọng nữa. Cuộc sống vô vọng là cuộc sống chán
chường, và cuộc sống có hi vọng, chính khả năng
này... có thể nó sẽ xảy ra sau nhiều, nhiều kiếp sống;
điều đó không thành vấn đề, người ta có thể chờ đợi -
nhưng người ta có thể chờ đợi với hi vọng.
Điều đó cũng giống như một ngọn đuốc thắp sáng
và lửa của nó được san sẻ sang nhiều ngọn đuốc
khác mà mọi người có thể đem đi. Và với lửa đó
họ sẽ nấu thức ăn và xua tan bóng tối, trong khi
ngọn đuốc ban đầu bản thân nó vẫn còn cháy mãi
như cũ. Điều đó thậm chí vẫn như vậy với phúc
lành của đạo.
Phật nói:
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời mà rơi lại vào bản thân
người đó.
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời mà rơi lại vào bản thân
người đó.
Người làm điều hại giống như người khuấy bụi
ngược chiều gió. Bụi không bao giờ bay lên mà
không làm người đó bị tổn thương. Do vậy người
trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn thương nhưng lời
chửi rủa thì nhất định phá huỷ bản thân người
làm điều hại.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Phật nói:
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Một dự lưu (shramana) hỏi Phật: Phúc lạc này có
bao giờ bị phá huỷ đi không?'
Phật nói:
Điều đó cũng giống như một ngọn đuốc thắp sáng
và lửa của nó được san sẻ sang nhiều ngọn đuốc
khác mà mọi người có thể đem đi. Và với lửa đó
họ sẽ nấu thức ăn và xua tan bóng tối, trong khi
ngọn đuốc ban đầu bản thân nó vẫn còn cháy mãi
như cũ. Điều đó thậm chí vẫn như vậy với phúc
lạc của đạo.
Lời kinh thứ nhất.
Phật nói:
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời mà rơi lại vào bản thân
người đó.
Điều thứ nhất cần được hiểu là tại sao trong người
ác chính ham muốn lại nảy sinh để khạc nhổ lên trời,
tại sao ngay chỗ đầu tiên người ác lại muốn kết án
người trí huệ. Người ác không thể cho phép bản thân
mình chấp nhận rằng ai đó là trí thuệ - chính ý tưởng
này làm tổn thương người đó, tổn thương người đó rất
sâu. Bởi vì tất cả mọi cái ác đều nảy sinh từ thái độ
bản ngã. Và điều này làm tan nát bản ngã - 'Mình
không trí huệ và ai đó khác lại trí huệ. Mình không tốt
còn ai đó khác lại tốt. Mình vẫn trong bóng tối còn ai
đó đã đạt tới ánh sáng.' Điều này là không thể chấp
nhận được.
Hai cách thức mở ra: một là 'Mình phải cố gắng
trở nên trí huệ' - điều đó là rất khó và gian nan. Cách
đơn giản hơn và rẻ hơn là kết án người trí huệ, rằng
người đó là không trí huệ. Bất kì khi nào bạn phải đối
diện với thách thức thì bao giờ cũng có hai phương án
trình ra trước bạn, và nếu bạn chọn cách rẻ hơn thì
bạn sẽ vẫn còn trong cái ác.
Đừng bao giờ đi tìm cái rẻ, đừng bao giờ đi tìm
lối tắt, bởi vì cuộc sống được học chỉ qua con đường
gian nan. Vất vả là con đường của nó, đường dài,
nhiệm vụ lên dốc, bởi vì việc học không thể tới một
cách dễ dàng - bởi vì việc học không chỉ là việc thu
thập tri thức, nó không chỉ là việc thu thập thông tin.
Việc học phải thay đổi bạn. Nó là cuộc giải phẫu tâm
linh, nhiều điều phải bị phá huỷ và vứt đi.
Nhiều thứ bị mục nát bên trong bạn và phải bị bỏ
đi. Nhiều thứ giống như đá treo quanh cổ bạn; nó sẽ
không cho phép bạn nổi lên, nó sẽ nhấn bạn chìm
xuống. Bạn phải cắt đứt các quan hệ với nhiều thứ,
với nhiều thái độ, với nhiều định kiến. Bạn phải làm
nhẹ bớt bản thân mình.
Việc học, việc học thực, chỉ tới khi bạn được biến
đổi. Nó không phải là quá trình phụ thêm vào - bạn
không thể chỉ có thêm vào, cứ thêm mãi tri thức vào
mình. Bạn sẽ phải trải qua chuyển hoá - điều đó là
gian nan. Cách dễ hơn là lên án. Bất kì khi nào bạn
đối diện với thách thức - ai đó đã trở nên trí huệ -
ngay lập tức lối tắt là nói, 'Không, điều đó là không
thể được. Ngay điều đầu tiên trí huệ không bao giờ
tồn tại, điều thứ hai, cho dù trí huệ tồn tại, nó không
thể tồn tại trong con người này được. Tôi biết anh ta
rõ lắm, tôi biết khuyết điểm của anh ta.' Và thế rồi bạn
bắt đầu khuếch đại khuyết điểm của anh ta, và bạn bắt
đầu kết án anh ta.
Không phải ngẫu nhiên mà Socrates bị đầu độc,
Jesus bị đóng đinh, Mansoor bị sát hại. Không phải
ngẫu nhiên mà tất cả chư phật đều bị kết án, tất cả
người Jaina bị kết án. Khi họ bước đi trên đất họ liên
tục bước đi trong nguy hiểm, bởi vì có nhiều người
cảm thấy bản ngã bị tổn thương.
Nghĩ rằng ai đó đã trở nên chứng ngộ là khó rồi.
Dễ dàng kết án và nói, 'Không, ngay chỗ đầu tiên
chứng ngộ là không thể được - nó chưa bao giờ xảy ra
cả, nó chỉ là ảo tưởng, thượng đế không tồn tại.
Samadhi sao? - chẳng là gì ngoài việc tự thôi miên.
Người này bị lừa rồi, người đó đã không trở nên
chứng ngộ. Chúng tôi biết rõ anh ta mà, chúng tôi đã
biết anh ta từ ngay thời thơ ấu. Làm sao anh ta có thể
bỗng nhiên trở thành người chứng ngộ được? Anh ta cũng giống chúng tôi thôi, giả vờ cả đấy thôi. Anh ta
là kẻ giả vờ, kẻ lừa dối.'
Đây là bản ngã chúng ta đang chọn cách thức rẻ
hơn. Nhận biết về điều đó đi. Ham muốn nảy sinh
trong mọi người để kết án, để phủ nhận. Cho nên bất
kì khi nào một người như Phật còn sống, chúng ta lên
án người đó, và khi người đó chết, chúng ta tôn thờ
trong mặc cảm. Tất cả mọi tôn thờ nảy sinh bởi vì
mặc cảm. Trước hết bạn kết án một người, vẫn biết rõ
rằng cái gì đó đã xảy ra, nhưng bạn không thể chấp
nhận được nó. Sâu bên dưới trong cái ta riêng của
mình bạn có thể thấy rằng người đó đã được siêu việt
lên, người đó có chói sáng. Bạn không thể thực sự
phủ nhận được điều đó; trong cốt lõi sâu nhất của bản
thể mình bạn cảm thấy rằng một tia sáng đã đi vào.
Nhưng một cách có ý thức, có chủ ý, bạn không thể
chấp nhận được điều đó. Nó sẽ là việc chấp nhận thất
bại của bạn. Nghi ngờ, bạn chắc chắn nghi ngờ sâu
bên trong; bất kì cái gì bạn đang làm - kết án của bạn
- bạn nghi ngờ nó, nhưng dầu vậy bạn cứ nghi ngờ.
Thế rồi một hôm người này qua đời. Thế rồi chỉ
hương thơm còn lại, kí ức. Và khi một người chết và
bạn đã không chấp nhận thực tại của người đó, thì
mặc cảm nảy sinh. Bạn cảm thấy, 'Mình có tội. Mình
đã không tốt. Mình đã bỏ lỡ cơ hội rồi.' Thế rồi bạn
bắt đầu cảm thấy hối hận. Bây giờ phải làm gì? Để
cân bằng lại mặc cảm, bạn tôn thờ.
Đó là lí do tại sao các bậc thầy chết lại được tôn
thờ. Rất hiếm người tôn thờ thầy còn sống. Bởi vì khi
bạn tôn thờ thầy sống thì điều đó không bắt nguồn từ
mặc cảm, nó bắt nguồn từ hiểu biết. Khi bạn tôn thờ
một thầy chết thì nó bắt nguồn từ mặc cảm.
Chẳng hạn bố bạn đang sống và bạn đã không
kính trọng ông ấy, bạn đã không yêu ông ấy. Theo
nhiều cách bạn đã chống lại ông ấy. Theo nhiều cách
bạn đã hạ nhục ông ấy, theo nhiều cách bạn đã bác bỏ
ông ấy. Và thế rồi một ngày nào đó ông ấy chết, và
bạn bắt đầu kêu khóc. Và thế rồi hàng năm bạn sẽ làm
lễ shraddh. Một ngày trong mọi năm bạn sẽ làm cỗ
cúng cho bạn bè và brahmins. Điều này bắt nguồn từ
mặc cảm. Và thế rồi bạn sẽ đặt ảnh bố mình vào trong
nhà, và bạn sẽ đặt hoa lên.
Bạn chưa bao giờ làm điều đó khi bố còn sống.
Bạn chưa bao giờ đem hoa tới chân bố. Bây giờ khi
bố qua đời bạn cảm thấy mặc cảm - bạn đã không tốt
với ông già này. Bạn đã không làm điều cần được
làm. Bạn đã không hoàn thành tình yêu và nghĩa vụ
của mình. Bây giờ cơ hội này qua mất rồi, người này
không còn đó nữa mà tha thứ cho bạn. Người này
không còn đó để cho bạn có thể kêu khóc và sụp
xuống dưới chân người đó và nói, 'Con đã không tốt
với bố, xin tha thứ cho con.' Bây giờ bạn cảm thấy,
theo cách nào đó, mặc cảm sâu sắc. Hối hận nảy sinh
- bạn cắm hoa. Bạn kính trọng kí ức. Bạn chưa bao
giờ kính trọng người này - bây giờ bạn kính trọng kí
ức.
Nhớ lấy, nếu bạn đã thực sự yêu con người này,
nếu bạn đã thực sự kính trọng con người này, thế thì
đã không có hối hận, thế thì đã không có mặc cảm.
Thế thì bạn đã không có khả năng nhớ tới người đó
mà không mặc cảm, và việc hồi tưởng đó có cái đẹp.
ác chính ham muốn lại nảy sinh để khạc nhổ lên trời,
tại sao ngay chỗ đầu tiên người ác lại muốn kết án
người trí huệ. Người ác không thể cho phép bản thân
mình chấp nhận rằng ai đó là trí thuệ - chính ý tưởng
này làm tổn thương người đó, tổn thương người đó rất
sâu. Bởi vì tất cả mọi cái ác đều nảy sinh từ thái độ
bản ngã. Và điều này làm tan nát bản ngã - 'Mình
không trí huệ và ai đó khác lại trí huệ. Mình không tốt
còn ai đó khác lại tốt. Mình vẫn trong bóng tối còn ai
đó đã đạt tới ánh sáng.' Điều này là không thể chấp
nhận được.
Hai cách thức mở ra: một là 'Mình phải cố gắng
trở nên trí huệ' - điều đó là rất khó và gian nan. Cách
đơn giản hơn và rẻ hơn là kết án người trí huệ, rằng
người đó là không trí huệ. Bất kì khi nào bạn phải đối
diện với thách thức thì bao giờ cũng có hai phương án
trình ra trước bạn, và nếu bạn chọn cách rẻ hơn thì
bạn sẽ vẫn còn trong cái ác.
Đừng bao giờ đi tìm cái rẻ, đừng bao giờ đi tìm
lối tắt, bởi vì cuộc sống được học chỉ qua con đường
gian nan. Vất vả là con đường của nó, đường dài,
nhiệm vụ lên dốc, bởi vì việc học không thể tới một
cách dễ dàng - bởi vì việc học không chỉ là việc thu
thập tri thức, nó không chỉ là việc thu thập thông tin.
Việc học phải thay đổi bạn. Nó là cuộc giải phẫu tâm
linh, nhiều điều phải bị phá huỷ và vứt đi.
Nhiều thứ bị mục nát bên trong bạn và phải bị bỏ
đi. Nhiều thứ giống như đá treo quanh cổ bạn; nó sẽ
không cho phép bạn nổi lên, nó sẽ nhấn bạn chìm
xuống. Bạn phải cắt đứt các quan hệ với nhiều thứ,
với nhiều thái độ, với nhiều định kiến. Bạn phải làm
nhẹ bớt bản thân mình.
Việc học, việc học thực, chỉ tới khi bạn được biến
đổi. Nó không phải là quá trình phụ thêm vào - bạn
không thể chỉ có thêm vào, cứ thêm mãi tri thức vào
mình. Bạn sẽ phải trải qua chuyển hoá - điều đó là
gian nan. Cách dễ hơn là lên án. Bất kì khi nào bạn
đối diện với thách thức - ai đó đã trở nên trí huệ -
ngay lập tức lối tắt là nói, 'Không, điều đó là không
thể được. Ngay điều đầu tiên trí huệ không bao giờ
tồn tại, điều thứ hai, cho dù trí huệ tồn tại, nó không
thể tồn tại trong con người này được. Tôi biết anh ta
rõ lắm, tôi biết khuyết điểm của anh ta.' Và thế rồi bạn
bắt đầu khuếch đại khuyết điểm của anh ta, và bạn bắt
đầu kết án anh ta.
Không phải ngẫu nhiên mà Socrates bị đầu độc,
Jesus bị đóng đinh, Mansoor bị sát hại. Không phải
ngẫu nhiên mà tất cả chư phật đều bị kết án, tất cả
người Jaina bị kết án. Khi họ bước đi trên đất họ liên
tục bước đi trong nguy hiểm, bởi vì có nhiều người
cảm thấy bản ngã bị tổn thương.
Nghĩ rằng ai đó đã trở nên chứng ngộ là khó rồi.
Dễ dàng kết án và nói, 'Không, ngay chỗ đầu tiên
chứng ngộ là không thể được - nó chưa bao giờ xảy ra
cả, nó chỉ là ảo tưởng, thượng đế không tồn tại.
Samadhi sao? - chẳng là gì ngoài việc tự thôi miên.
Người này bị lừa rồi, người đó đã không trở nên
chứng ngộ. Chúng tôi biết rõ anh ta mà, chúng tôi đã
biết anh ta từ ngay thời thơ ấu. Làm sao anh ta có thể
bỗng nhiên trở thành người chứng ngộ được? Anh ta cũng giống chúng tôi thôi, giả vờ cả đấy thôi. Anh ta
là kẻ giả vờ, kẻ lừa dối.'
Đây là bản ngã chúng ta đang chọn cách thức rẻ
hơn. Nhận biết về điều đó đi. Ham muốn nảy sinh
trong mọi người để kết án, để phủ nhận. Cho nên bất
kì khi nào một người như Phật còn sống, chúng ta lên
án người đó, và khi người đó chết, chúng ta tôn thờ
trong mặc cảm. Tất cả mọi tôn thờ nảy sinh bởi vì
mặc cảm. Trước hết bạn kết án một người, vẫn biết rõ
rằng cái gì đó đã xảy ra, nhưng bạn không thể chấp
nhận được nó. Sâu bên dưới trong cái ta riêng của
mình bạn có thể thấy rằng người đó đã được siêu việt
lên, người đó có chói sáng. Bạn không thể thực sự
phủ nhận được điều đó; trong cốt lõi sâu nhất của bản
thể mình bạn cảm thấy rằng một tia sáng đã đi vào.
Nhưng một cách có ý thức, có chủ ý, bạn không thể
chấp nhận được điều đó. Nó sẽ là việc chấp nhận thất
bại của bạn. Nghi ngờ, bạn chắc chắn nghi ngờ sâu
bên trong; bất kì cái gì bạn đang làm - kết án của bạn
- bạn nghi ngờ nó, nhưng dầu vậy bạn cứ nghi ngờ.
Thế rồi một hôm người này qua đời. Thế rồi chỉ
hương thơm còn lại, kí ức. Và khi một người chết và
bạn đã không chấp nhận thực tại của người đó, thì
mặc cảm nảy sinh. Bạn cảm thấy, 'Mình có tội. Mình
đã không tốt. Mình đã bỏ lỡ cơ hội rồi.' Thế rồi bạn
bắt đầu cảm thấy hối hận. Bây giờ phải làm gì? Để
cân bằng lại mặc cảm, bạn tôn thờ.
Đó là lí do tại sao các bậc thầy chết lại được tôn
thờ. Rất hiếm người tôn thờ thầy còn sống. Bởi vì khi
bạn tôn thờ thầy sống thì điều đó không bắt nguồn từ
mặc cảm, nó bắt nguồn từ hiểu biết. Khi bạn tôn thờ
một thầy chết thì nó bắt nguồn từ mặc cảm.
Chẳng hạn bố bạn đang sống và bạn đã không
kính trọng ông ấy, bạn đã không yêu ông ấy. Theo
nhiều cách bạn đã chống lại ông ấy. Theo nhiều cách
bạn đã hạ nhục ông ấy, theo nhiều cách bạn đã bác bỏ
ông ấy. Và thế rồi một ngày nào đó ông ấy chết, và
bạn bắt đầu kêu khóc. Và thế rồi hàng năm bạn sẽ làm
lễ shraddh. Một ngày trong mọi năm bạn sẽ làm cỗ
cúng cho bạn bè và brahmins. Điều này bắt nguồn từ
mặc cảm. Và thế rồi bạn sẽ đặt ảnh bố mình vào trong
nhà, và bạn sẽ đặt hoa lên.
Bạn chưa bao giờ làm điều đó khi bố còn sống.
Bạn chưa bao giờ đem hoa tới chân bố. Bây giờ khi
bố qua đời bạn cảm thấy mặc cảm - bạn đã không tốt
với ông già này. Bạn đã không làm điều cần được
làm. Bạn đã không hoàn thành tình yêu và nghĩa vụ
của mình. Bây giờ cơ hội này qua mất rồi, người này
không còn đó nữa mà tha thứ cho bạn. Người này
không còn đó để cho bạn có thể kêu khóc và sụp
xuống dưới chân người đó và nói, 'Con đã không tốt
với bố, xin tha thứ cho con.' Bây giờ bạn cảm thấy,
theo cách nào đó, mặc cảm sâu sắc. Hối hận nảy sinh
- bạn cắm hoa. Bạn kính trọng kí ức. Bạn chưa bao
giờ kính trọng người này - bây giờ bạn kính trọng kí
ức.
Nhớ lấy, nếu bạn đã thực sự yêu con người này,
nếu bạn đã thực sự kính trọng con người này, thế thì
đã không có hối hận, thế thì đã không có mặc cảm.
Thế thì bạn đã không có khả năng nhớ tới người đó
mà không mặc cảm, và việc hồi tưởng đó có cái đẹp.
Việc hồi tưởng đó là hoàn toàn khác, nó có phẩm chất
hoàn toàn khác. Khác biệt là mênh mông. Thực tế bạn
sẽ cảm thấy được hoàn thành.
Không phải là vì cái chết mà bạn khóc đâu; đấy
bao giờ cũng là vì mặc cảm. Nếu bạn yêu người đàn
bà, nếu bạn thực sự yêu người đàn bà và bạn không
bao giờ phản bội cô ấy, và bạn không bao giờ lừa dối
cô ấy, khi cô ấy chết thì tất nhiên bạn cảm thấy buồn,
nhưng trong nỗi buồn đó có cái đẹp. Bạn thiếu cô ấy,
nhưng không có mặc cảm. Bạn nhớ cô ấy, bạn bao giờ
cũng sẽ nhớ, điều đó bao giờ cũng vẫn còn là một kí
ức được ấp ủ, nhưng bạn không đi khỏi con đường
của mình để mà kêu khóc và làm nhiều điều bày tỏ
nó. Bạn không trưng nó ra, không có thói phô trương
trong nó. Bạn sẽ ấp ủ kí ức này sâu trong trái tim
mình. Bạn sẽ không mang bức tranh trong cuốn sổ tay
của mình, và bạn sẽ không nói về người đàn bà này.
Tôi quen biết một đôi - người chồng đã rất tệ với
vợ mình. Đó là hôn nhân vì tình, một gia đình rất
giầu, nhưng người chồng lại là một loại Don Juan, và
anh ta đã phản bội vợ mình theo mọi cách có thể
được. Thế rồi cô ấy tự tử - cô ấy tự tử bởi vì anh ấy.
Tôi đi qua thị trấn của họ cho nên tôi tới gặp, bởi
vì ai đó nói rằng người chồng rất bất hạnh. Vì người
vợ đã chết nên cuộc sống của anh ta đã thay đổi. Tôi
không thể tin được điều đó. Tôi cứ tưởng anh ấy đáng
phải sung sướng. Nó bao giờ cũng là mối quan hệ
khổ, xung độ liên tục có đó.
Tôi tới gặp anh ấy. Anh ta đang ngồi trong phòng
làm việc được bao quanh bởi nhiều bức ảnh vợ mình -
tứ phía - cứ dường như người vợ đã thành nữ thần. Và
anh ta bắt đầu khóc lóc. Tôi nói, 'Thôi cái trò vô nghĩa
này đi! - bởi vì bạn chưa bao giờ hạnh phúc với người
đàn bà này, cô ấy chưa bao giờ hạnh phúc với bạn, đó
là lí do tại sao cô ấy đã tự tử. Đó là điều bạn bao giờ
cũng muốn. Thực tế bạn đã kể cho tôi nhiều lần rằng
nếu người đàn bà này chết thì bạn sẽ tự do. Bây giờ cô
ấy đã làm điều đó rồi.'
Anh ta nói, 'Nhưng bây giờ tôi thấy mặc cảm quá,
cứ dường như tôi đã là nguyên nhân cho cái chết của
cô ấy, cứ dường như tôi đã giết chết cô ấy. Bây giờ tôi
không định lấy vợ nữa.'
Đây là mặc cảm, điều đó là xấu.
Khi vị phật chết nhiều người tôn thờ ông ấy. Họ
có đó khi ông ấy còn sống, nhưng họ chưa bao giờ đi
tới ông ấy cả. Khi Mahavira chết, trong hàng thế kỉ và
hàng thế kỉ mọi người cứ tôn thờ mãi. Những người
này có đó khi Mahavira còn sống, nhưng bây giờ họ
cảm thấy mặc cảm.
Trông đấy, Jesus bị đóng đinh. Vào khoảnh khắc
cuối cùng ngay cả các đệ tử của ông ấy cũng bỏ trốn
khỏi ông ấy; chẳng có ai nói, 'Tôi là tín đồ của ông
ấy.' Ngay cả đệ tử cuối cùng... khi Jesus bị bắt, Jesus
bảo người đó, 'Đừng theo ta bởi vì bây giờ ông sẽ
không có khả năng theo ta thêm nữa đâu.' Anh ta nói,
'Tôi sẽ tới, thưa thầy. Tôi sẽ đi tới bất kì chỗ nào họ đem thầy đi.' Jesus nói, 'Trước khi mặt trời mọc ông
sẽ phủ nhận ta ít nhất ba lần. Đừng làm điều đó, bỏ ta
đi.' Nhưng người này cứ khăng khăng.
Jesus bị bắt, kẻ thù bắt lấy ông ấy, còn đệ tử này
đi theo trong đám đông. Đám đông trở nên nhận biết
rằng ai đó trông như người lạ, và họ hỏi anh ta, 'Anh
là ai? Anh có phải là đệ tử của Jesus không?' Anh ta
nói, 'Jesus này là ai vậy? Tôi chưa bao giờ nghe nói
tới cái tên này.' Và ba lần, thực tế ba lần trước khi mặt
trời mọc, anh ta đã phủ nhận. Và khi anh ta phủ nhận
lần thứ ba, Jesus nhìn lại và ông ấy nói, 'Vậy mà mặt
trời còn chưa lên tới đường chân trời.'
Không ai khác hiểu được nhưng đệ tử này phải đã
khóc sâu bên dưới rằng mình đã phủ nhận Christ -
rằng anh ta không biết con người này, anh ta là người
lạ trong thị trấn, anh ta đơn giản tới vì tò mò. Vào
khoảnh khắc cuối cùng ngay cả các đệ tử cũng biến
mất. Thế rồi Jesus bị đóng đinh, thế rồi các đệ tử tụ
tập lại, thế rồi nhiều đệ tử hơn tụ tập lại, thế rồi ngày
một nhiều hơn. Bây giờ gần một phần ba nhân loại là
người Ki tô giáo.
Điều này dường như là mặc cảm vô cùng. Nghĩ
mà xem, nếu Jesus mà không bị đóng đinh - không bị
đóng đinh - thì đã không có Ki tô giáo chút nào.
Không phải là Jesus đã tạo ra Ki tô giáo đâu, chính
cây thập tự đấy. Đó là lí do tại sao cây thập tự trở
thành biểu tượng của Ki tô giáo. Tôi gọi Ki tô giáo
này là 'Thập tự - giáo', không phải là Ki tô giáo. Thực
tế chính cây thập tự, chính cái chết mới tạo ra mặc
cảm. Và nó tạo ra nhiều mặc cảm tới mức... phải làm
gì khi mặc cảm nảy sinh? Bạn có thể bù lại chỉ bằng
tôn thờ.
Khi thầy còn sống bạn yêu thầy: tôn thờ của bạn
có tình yêu trong nó, và tôn thờ của bạn không có phô
bầy trong nó. Nó là luồng chảy tự nhiên của trái tim
bạn. Nhưng khi thầy chết và bạn bao giờ cũng phủ
nhận thầy, thế rồi bạn tôn thờ thầy: tôn thờ của bạn có
cuồng tín trong nó, phô trương trong nó. Bạn muốn
chứng minh cái gì đó. Chống lại ai? Chống lại thái độ
riêng của bạn.
Tôi đã nghe:
'Anh chắc chắn trông chán nản quá,' một anh bạn
nói với Mulla Nasruddin. 'Chuyện rắc rối gì vậy?'
'Thế này,' Mulla nói, 'anh có nhớ bà cô tôi vừa
mới chết không? Tôi là người đã giam giữ bà ấy trong
bệnh viện tâm thần trong năm năm cuối đời bà ấy.
Khi bà ấy chết, bà ấy để lại cho tôi tất cả số tiền của
bà ấy. Bây giờ tôi phải chứng tỏ rằng bà ấy có tâm trí
lành mạnh khi bà ấy làm di chúc sáu tuần trước.'
Đó là điều xảy ra. Trước hết bạn phủ nhận người
trí huệ - điều người đó là trí huệ. Bạn phủ nhận rằng
người đó chứng ngộ, bạn phủ nhận rằng người đó tốt.
Thế rồi khi người đó chết người đó để lại toàn thể di
sản cho bạn, người đó để lại tất cả tiền bạc của người
đó theo tên bạn. Người đó trở thành tài sản kế thừa
của bạn. Bây giờ bỗng nhiên mọi sự thay đổi, mọi sự lấy bước ngoặt một trăm tám mươi độ. Bạn đã phủ
nhận người này bởi vì người đó đã làm tổn thương
bản ngã bạn, bây giờ bỗng nhiên bạn bắt đầu tôn thờ
người đó bởi vì bây giờ người đó trở thành việc đáp
ứng cho bản ngã. Nguyên nhân vẫn là một, dù bạn kết
án hay tôn thờ.
Người Hindu đã phá huỷ Phật giáo hoàn toàn ở
Ấn Độ, nhưng họ đã chấp nhận Phật làm hoá thân thứ
mười của họ. Tại sao? Bởi vì bây giờ phủ nhận Phật
giáo thì được, nhưng làm sao bạn có thể phủ nhận di
sản của Phật? Ông ấy đã là người Ấn Độ vĩ đại nhất.
Nếu bạn phủ nhận ông ấy thì bản ngã của bạn sẽ thất
bại. Bây giờ với Phật bản ngã của bạn sáng lên như vì
sao, sao bắc đẩu. Bạn không thể phủ nhận Phật được.
Bây giờ bạn cứ nói mãi về ông ấy - rằng ông ấy là
con người trí huệ nhất, con người vĩ đại nhất đã từng
có. Bây giờ bản ngã riêng của bạn được nuôi dưỡng
với cái tên của Phật. Bây giờ bạn muốn rằng đó là
Phật của bạn - bây giờ bạn nói đó là Phật của bạn -
người đã làm biến đổi toàn thể khuôn mặt của châu Á.
Ông ấy là ánh sáng của thế giới. Tất nhiên bạn giết
Phật tử, bạn phá huỷ kinh sách Phật giáo, bạn phủ
nhận mọi thứ - nhưng bạn mang cái tên của Phật.
Thử nghĩ mà xem, khi Ấn Độ trở nên tự do và họ
phải chọn một biểu tượng cho lá cờ, họ đã chọn một
biểu tượng Phật giáo. Hindu giáo có thiếu biểu tượng
theo bất kì cách nào không? Có hàng triệu biểu tượng
đẹp trong Hindu giáo. Nhưng sao họ đã chọn bánh xe
Phật giáo cho lá cờ? Bây giờ Phật là di sản kế thừa
của họ. Bây giờ họ muốn công bố rằng Phật đã được
sinh ra ở đây trên đất nước này, trong đất nước tôn
giáo này, rằng ông ấy là của chúng ta. Khi ông ấy còn
sống bạn đã ném đá vào ông ấy, bây giờ bạn lại nói
ông ấy là của bạn.
Khi Phật còn sống, trong mọi thị trấn ông ấy đều
bị kết án, bất kì chỗ nào ông ấy đi qua ông ấy cũng
đều bị kết án. Bây giờ mọi thị trấn đều nói rằng ông
ấy đã từng ở đây, rằng ông ấy đã được sinh ra ở đây,
rằng ông ấy đã chết ở đây, rằng ông ấy đã tạm trú ở
đây trong ngôi nhà này, rằng trong bốn mươi năm liên
tục ông ấy đã tới đây, ông ấy đã tới hai mươi lần. Mọi
thị trấn ở Bihar đều nói thế.
Toàn thể Bihar đã kết án ông ấy. Bây giờ cái tên
'Bihar' là bởi vì ông ấy, bởi vì ông ấy đã bước ở đó.
Bihar nghĩa là 'nơi Phật đã bước đi'. Bây giờ toàn thể
chỗ này được gọi là Bihar. Bây giờ chúng ta cứ nói
mãi. Nehru đã đem xương của ông ấy về, đã đem
xương của ông ấy trở lại Ấn Độ. Nehru không phải là
người tôn giáo chút nào, không một chút nào. Tại
sao? Bây giờ bản ngã Ấn Độ có thể cảm thấy rất được
thoả mãn. Phật phải được đem về nhà. Cùng bản ngã
đó đã kết án ông ấy, bây giờ cùng bản ngã đó tôn thờ
ông ấy. Nhớ lấy lấy điều đó. Bản ngã của bạn bao giờ
cũng phủ nhận - quan sát nó đi.
Những lời kinh này là dành cho bạn. Nhớ lấy.
Chúng không phải là những thứ vô hình - hư cấu,
chúng không phải là lí thuyết đâu. Chúng mang tính
rất kinh nghiệm, thực chứng: Phật là người rất thực
chứng.
hoàn toàn khác. Khác biệt là mênh mông. Thực tế bạn
sẽ cảm thấy được hoàn thành.
Không phải là vì cái chết mà bạn khóc đâu; đấy
bao giờ cũng là vì mặc cảm. Nếu bạn yêu người đàn
bà, nếu bạn thực sự yêu người đàn bà và bạn không
bao giờ phản bội cô ấy, và bạn không bao giờ lừa dối
cô ấy, khi cô ấy chết thì tất nhiên bạn cảm thấy buồn,
nhưng trong nỗi buồn đó có cái đẹp. Bạn thiếu cô ấy,
nhưng không có mặc cảm. Bạn nhớ cô ấy, bạn bao giờ
cũng sẽ nhớ, điều đó bao giờ cũng vẫn còn là một kí
ức được ấp ủ, nhưng bạn không đi khỏi con đường
của mình để mà kêu khóc và làm nhiều điều bày tỏ
nó. Bạn không trưng nó ra, không có thói phô trương
trong nó. Bạn sẽ ấp ủ kí ức này sâu trong trái tim
mình. Bạn sẽ không mang bức tranh trong cuốn sổ tay
của mình, và bạn sẽ không nói về người đàn bà này.
Tôi quen biết một đôi - người chồng đã rất tệ với
vợ mình. Đó là hôn nhân vì tình, một gia đình rất
giầu, nhưng người chồng lại là một loại Don Juan, và
anh ta đã phản bội vợ mình theo mọi cách có thể
được. Thế rồi cô ấy tự tử - cô ấy tự tử bởi vì anh ấy.
Tôi đi qua thị trấn của họ cho nên tôi tới gặp, bởi
vì ai đó nói rằng người chồng rất bất hạnh. Vì người
vợ đã chết nên cuộc sống của anh ta đã thay đổi. Tôi
không thể tin được điều đó. Tôi cứ tưởng anh ấy đáng
phải sung sướng. Nó bao giờ cũng là mối quan hệ
khổ, xung độ liên tục có đó.
Tôi tới gặp anh ấy. Anh ta đang ngồi trong phòng
làm việc được bao quanh bởi nhiều bức ảnh vợ mình -
tứ phía - cứ dường như người vợ đã thành nữ thần. Và
anh ta bắt đầu khóc lóc. Tôi nói, 'Thôi cái trò vô nghĩa
này đi! - bởi vì bạn chưa bao giờ hạnh phúc với người
đàn bà này, cô ấy chưa bao giờ hạnh phúc với bạn, đó
là lí do tại sao cô ấy đã tự tử. Đó là điều bạn bao giờ
cũng muốn. Thực tế bạn đã kể cho tôi nhiều lần rằng
nếu người đàn bà này chết thì bạn sẽ tự do. Bây giờ cô
ấy đã làm điều đó rồi.'
Anh ta nói, 'Nhưng bây giờ tôi thấy mặc cảm quá,
cứ dường như tôi đã là nguyên nhân cho cái chết của
cô ấy, cứ dường như tôi đã giết chết cô ấy. Bây giờ tôi
không định lấy vợ nữa.'
Đây là mặc cảm, điều đó là xấu.
Khi vị phật chết nhiều người tôn thờ ông ấy. Họ
có đó khi ông ấy còn sống, nhưng họ chưa bao giờ đi
tới ông ấy cả. Khi Mahavira chết, trong hàng thế kỉ và
hàng thế kỉ mọi người cứ tôn thờ mãi. Những người
này có đó khi Mahavira còn sống, nhưng bây giờ họ
cảm thấy mặc cảm.
Trông đấy, Jesus bị đóng đinh. Vào khoảnh khắc
cuối cùng ngay cả các đệ tử của ông ấy cũng bỏ trốn
khỏi ông ấy; chẳng có ai nói, 'Tôi là tín đồ của ông
ấy.' Ngay cả đệ tử cuối cùng... khi Jesus bị bắt, Jesus
bảo người đó, 'Đừng theo ta bởi vì bây giờ ông sẽ
không có khả năng theo ta thêm nữa đâu.' Anh ta nói,
'Tôi sẽ tới, thưa thầy. Tôi sẽ đi tới bất kì chỗ nào họ đem thầy đi.' Jesus nói, 'Trước khi mặt trời mọc ông
sẽ phủ nhận ta ít nhất ba lần. Đừng làm điều đó, bỏ ta
đi.' Nhưng người này cứ khăng khăng.
Jesus bị bắt, kẻ thù bắt lấy ông ấy, còn đệ tử này
đi theo trong đám đông. Đám đông trở nên nhận biết
rằng ai đó trông như người lạ, và họ hỏi anh ta, 'Anh
là ai? Anh có phải là đệ tử của Jesus không?' Anh ta
nói, 'Jesus này là ai vậy? Tôi chưa bao giờ nghe nói
tới cái tên này.' Và ba lần, thực tế ba lần trước khi mặt
trời mọc, anh ta đã phủ nhận. Và khi anh ta phủ nhận
lần thứ ba, Jesus nhìn lại và ông ấy nói, 'Vậy mà mặt
trời còn chưa lên tới đường chân trời.'
Không ai khác hiểu được nhưng đệ tử này phải đã
khóc sâu bên dưới rằng mình đã phủ nhận Christ -
rằng anh ta không biết con người này, anh ta là người
lạ trong thị trấn, anh ta đơn giản tới vì tò mò. Vào
khoảnh khắc cuối cùng ngay cả các đệ tử cũng biến
mất. Thế rồi Jesus bị đóng đinh, thế rồi các đệ tử tụ
tập lại, thế rồi nhiều đệ tử hơn tụ tập lại, thế rồi ngày
một nhiều hơn. Bây giờ gần một phần ba nhân loại là
người Ki tô giáo.
Điều này dường như là mặc cảm vô cùng. Nghĩ
mà xem, nếu Jesus mà không bị đóng đinh - không bị
đóng đinh - thì đã không có Ki tô giáo chút nào.
Không phải là Jesus đã tạo ra Ki tô giáo đâu, chính
cây thập tự đấy. Đó là lí do tại sao cây thập tự trở
thành biểu tượng của Ki tô giáo. Tôi gọi Ki tô giáo
này là 'Thập tự - giáo', không phải là Ki tô giáo. Thực
tế chính cây thập tự, chính cái chết mới tạo ra mặc
cảm. Và nó tạo ra nhiều mặc cảm tới mức... phải làm
gì khi mặc cảm nảy sinh? Bạn có thể bù lại chỉ bằng
tôn thờ.
Khi thầy còn sống bạn yêu thầy: tôn thờ của bạn
có tình yêu trong nó, và tôn thờ của bạn không có phô
bầy trong nó. Nó là luồng chảy tự nhiên của trái tim
bạn. Nhưng khi thầy chết và bạn bao giờ cũng phủ
nhận thầy, thế rồi bạn tôn thờ thầy: tôn thờ của bạn có
cuồng tín trong nó, phô trương trong nó. Bạn muốn
chứng minh cái gì đó. Chống lại ai? Chống lại thái độ
riêng của bạn.
Tôi đã nghe:
'Anh chắc chắn trông chán nản quá,' một anh bạn
nói với Mulla Nasruddin. 'Chuyện rắc rối gì vậy?'
'Thế này,' Mulla nói, 'anh có nhớ bà cô tôi vừa
mới chết không? Tôi là người đã giam giữ bà ấy trong
bệnh viện tâm thần trong năm năm cuối đời bà ấy.
Khi bà ấy chết, bà ấy để lại cho tôi tất cả số tiền của
bà ấy. Bây giờ tôi phải chứng tỏ rằng bà ấy có tâm trí
lành mạnh khi bà ấy làm di chúc sáu tuần trước.'
Đó là điều xảy ra. Trước hết bạn phủ nhận người
trí huệ - điều người đó là trí huệ. Bạn phủ nhận rằng
người đó chứng ngộ, bạn phủ nhận rằng người đó tốt.
Thế rồi khi người đó chết người đó để lại toàn thể di
sản cho bạn, người đó để lại tất cả tiền bạc của người
đó theo tên bạn. Người đó trở thành tài sản kế thừa
của bạn. Bây giờ bỗng nhiên mọi sự thay đổi, mọi sự lấy bước ngoặt một trăm tám mươi độ. Bạn đã phủ
nhận người này bởi vì người đó đã làm tổn thương
bản ngã bạn, bây giờ bỗng nhiên bạn bắt đầu tôn thờ
người đó bởi vì bây giờ người đó trở thành việc đáp
ứng cho bản ngã. Nguyên nhân vẫn là một, dù bạn kết
án hay tôn thờ.
Người Hindu đã phá huỷ Phật giáo hoàn toàn ở
Ấn Độ, nhưng họ đã chấp nhận Phật làm hoá thân thứ
mười của họ. Tại sao? Bởi vì bây giờ phủ nhận Phật
giáo thì được, nhưng làm sao bạn có thể phủ nhận di
sản của Phật? Ông ấy đã là người Ấn Độ vĩ đại nhất.
Nếu bạn phủ nhận ông ấy thì bản ngã của bạn sẽ thất
bại. Bây giờ với Phật bản ngã của bạn sáng lên như vì
sao, sao bắc đẩu. Bạn không thể phủ nhận Phật được.
Bây giờ bạn cứ nói mãi về ông ấy - rằng ông ấy là
con người trí huệ nhất, con người vĩ đại nhất đã từng
có. Bây giờ bản ngã riêng của bạn được nuôi dưỡng
với cái tên của Phật. Bây giờ bạn muốn rằng đó là
Phật của bạn - bây giờ bạn nói đó là Phật của bạn -
người đã làm biến đổi toàn thể khuôn mặt của châu Á.
Ông ấy là ánh sáng của thế giới. Tất nhiên bạn giết
Phật tử, bạn phá huỷ kinh sách Phật giáo, bạn phủ
nhận mọi thứ - nhưng bạn mang cái tên của Phật.
Thử nghĩ mà xem, khi Ấn Độ trở nên tự do và họ
phải chọn một biểu tượng cho lá cờ, họ đã chọn một
biểu tượng Phật giáo. Hindu giáo có thiếu biểu tượng
theo bất kì cách nào không? Có hàng triệu biểu tượng
đẹp trong Hindu giáo. Nhưng sao họ đã chọn bánh xe
Phật giáo cho lá cờ? Bây giờ Phật là di sản kế thừa
của họ. Bây giờ họ muốn công bố rằng Phật đã được
sinh ra ở đây trên đất nước này, trong đất nước tôn
giáo này, rằng ông ấy là của chúng ta. Khi ông ấy còn
sống bạn đã ném đá vào ông ấy, bây giờ bạn lại nói
ông ấy là của bạn.
Khi Phật còn sống, trong mọi thị trấn ông ấy đều
bị kết án, bất kì chỗ nào ông ấy đi qua ông ấy cũng
đều bị kết án. Bây giờ mọi thị trấn đều nói rằng ông
ấy đã từng ở đây, rằng ông ấy đã được sinh ra ở đây,
rằng ông ấy đã chết ở đây, rằng ông ấy đã tạm trú ở
đây trong ngôi nhà này, rằng trong bốn mươi năm liên
tục ông ấy đã tới đây, ông ấy đã tới hai mươi lần. Mọi
thị trấn ở Bihar đều nói thế.
Toàn thể Bihar đã kết án ông ấy. Bây giờ cái tên
'Bihar' là bởi vì ông ấy, bởi vì ông ấy đã bước ở đó.
Bihar nghĩa là 'nơi Phật đã bước đi'. Bây giờ toàn thể
chỗ này được gọi là Bihar. Bây giờ chúng ta cứ nói
mãi. Nehru đã đem xương của ông ấy về, đã đem
xương của ông ấy trở lại Ấn Độ. Nehru không phải là
người tôn giáo chút nào, không một chút nào. Tại
sao? Bây giờ bản ngã Ấn Độ có thể cảm thấy rất được
thoả mãn. Phật phải được đem về nhà. Cùng bản ngã
đó đã kết án ông ấy, bây giờ cùng bản ngã đó tôn thờ
ông ấy. Nhớ lấy lấy điều đó. Bản ngã của bạn bao giờ
cũng phủ nhận - quan sát nó đi.
Những lời kinh này là dành cho bạn. Nhớ lấy.
Chúng không phải là những thứ vô hình - hư cấu,
chúng không phải là lí thuyết đâu. Chúng mang tính
rất kinh nghiệm, thực chứng: Phật là người rất thực
chứng.
Mới hôm nọ chuyện xảy ra, Mulla Nasruddin tới
gặp tôi - sau bài nói chuyện buổi sáng hôm qua. Anh
ta bắt tay tôi và nói, 'Tuyệt diệu, buổi giảng tuyệt vời.
Mọi điều thầy nói đều áp dụng cho ai đó hay cho
người khác mà tôi biết.'
Những lời kinh này áp dụng cho bạn, không cho
ai đó hay người khác mà bạn biết. Nếu ai đó nói rằng
'X' đã trở nên chứng ngộ, phản ứng đầu tiên của bạn
là gì? Quan sát nó. Bạn nói, 'X sao? Thằng ngu đó.
Nó mà trở nên chứng ngộ sao? Không thể được!'
Quan sát ấn tượng đầu tiên của bạn. Tỉnh táo về điều
xảy ra trong tâm trí bạn. Và ngay lập tức bạn sẽ bắt
đầu nói về tất cả những khiếm khuyết và nhược điểm
mà bạn biết. Và quan sát điều bạn nói quá lên.
Đôi khi chuyện xảy ra là nếu ai đó nói với bạn
rằng người nào đó đã trở nên chứng ngộ, người đó đã
trở nên rất trí huệ, bạn sẽ nói, 'Người đó sao? Tôi biết
anh ta rõ lắm từ thời còn trẻ con. Tôi đã thấy anh ta,
tôi đã quan sát anh ta. Chứng ngộ không xảy ra trong
một ngày đâu. Nó là một quá trình. Điều đó là không
thể được.' Hay bạn tìm thấy cái gì đó không liên quan.
Phật thường nói rằng có lần một người đã nói với
bạn mình, 'Anh đã nghe nói về người láng giềng của
chúng ta chưa? Anh ta là người đức hạnh thế.' Người
kia nói, 'Làm sao thế được? Điều đó là không thể
được, không thể thế được. Tôi sống ngay bên cạnh
anh ta, chúng tôi đã sống cùng nhau - làm sao điều đó
có thể xảy ra được mà tôi không biết về điều đó trước
khi anh biết nó? Chúng tôi là hàng xóm và tôi biết
mọi sự, biết tỏng đi rồi. Đấy chỉ là giả vờ thôi. Anh ta
giả vờ đấy, nhưng anh ta cho rằng anh ta có thể lừa
được ai?'
Rất khó chấp nhận rằng ai đó là trí huệ bởi vì
trong việc chấp nhận rằng ai đó trí huệ, bạn chấp nhận
rằng bạn là người dốt nát - đó mới là vấn đề. Người
khác trí huệ đâu có là vấn đề gì, vấn đề là ở mối quan
hệ với bạn. Khi bạn chấp nhận ai đó đẹp, bạn chấp rất
miễn cưỡng.
Nói với một người đàn bà về người đàn bà khác là
đẹp và cô ấy trở nên miễn cưỡng và cô ấy bắt đầu lập
tức kết án. Bởi vì chấp nhận rằng người đàn bà khác
đẹp là chấp nhận rằng bạn không đẹp như vậy. So
sánh lập tức nảy sinh - bản ngã tồn tại qua so sánh.
Trong Thiền họ nói rằng một người là nghệ sĩ thổi
sáo hay. Ai đó ca ngợi anh ta trong quán cà phê, rằng
anh ta là nghệ sĩ thổi sáo hay. Lập tức người khác bắt
đầu kết án. Người đó nói, 'Anh ta là kẻ dối trá, anh ta
là kẻ trộm - làm sao anh ta có thể là nghệ sĩ thổi sáo
hay được?'
Bây giờ không có gì mâu thuẫn cả. Bạn có thể nói
dối mà vẫn thổi sáo hay, bạn có thể vẫn là người thổi
sáo hay. Bạn có thể là kẻ ăn trộm, dầu vậy bạn có thể
thổi sáo hay được chứ. Không có mâu thuẫn. Nhưng
người kia đơn giản nói, 'Anh ta không thể thế được.
Anh ta là kẻ trộm, anh ta là kẻ dối trá...' và thế này thế
nọ. 'Tôi biết anh ta - anh ta không thể thổi sáo được.'
Và khi mọi người trở nên kết án, la hét quá nhiều,
chính việc la hét của họ mang trọng lượng. Người đã
nói về người thổi sáo bị làm cho im bặt.
gặp tôi - sau bài nói chuyện buổi sáng hôm qua. Anh
ta bắt tay tôi và nói, 'Tuyệt diệu, buổi giảng tuyệt vời.
Mọi điều thầy nói đều áp dụng cho ai đó hay cho
người khác mà tôi biết.'
Những lời kinh này áp dụng cho bạn, không cho
ai đó hay người khác mà bạn biết. Nếu ai đó nói rằng
'X' đã trở nên chứng ngộ, phản ứng đầu tiên của bạn
là gì? Quan sát nó. Bạn nói, 'X sao? Thằng ngu đó.
Nó mà trở nên chứng ngộ sao? Không thể được!'
Quan sát ấn tượng đầu tiên của bạn. Tỉnh táo về điều
xảy ra trong tâm trí bạn. Và ngay lập tức bạn sẽ bắt
đầu nói về tất cả những khiếm khuyết và nhược điểm
mà bạn biết. Và quan sát điều bạn nói quá lên.
Đôi khi chuyện xảy ra là nếu ai đó nói với bạn
rằng người nào đó đã trở nên chứng ngộ, người đó đã
trở nên rất trí huệ, bạn sẽ nói, 'Người đó sao? Tôi biết
anh ta rõ lắm từ thời còn trẻ con. Tôi đã thấy anh ta,
tôi đã quan sát anh ta. Chứng ngộ không xảy ra trong
một ngày đâu. Nó là một quá trình. Điều đó là không
thể được.' Hay bạn tìm thấy cái gì đó không liên quan.
Phật thường nói rằng có lần một người đã nói với
bạn mình, 'Anh đã nghe nói về người láng giềng của
chúng ta chưa? Anh ta là người đức hạnh thế.' Người
kia nói, 'Làm sao thế được? Điều đó là không thể
được, không thể thế được. Tôi sống ngay bên cạnh
anh ta, chúng tôi đã sống cùng nhau - làm sao điều đó
có thể xảy ra được mà tôi không biết về điều đó trước
khi anh biết nó? Chúng tôi là hàng xóm và tôi biết
mọi sự, biết tỏng đi rồi. Đấy chỉ là giả vờ thôi. Anh ta
giả vờ đấy, nhưng anh ta cho rằng anh ta có thể lừa
được ai?'
Rất khó chấp nhận rằng ai đó là trí huệ bởi vì
trong việc chấp nhận rằng ai đó trí huệ, bạn chấp nhận
rằng bạn là người dốt nát - đó mới là vấn đề. Người
khác trí huệ đâu có là vấn đề gì, vấn đề là ở mối quan
hệ với bạn. Khi bạn chấp nhận ai đó đẹp, bạn chấp rất
miễn cưỡng.
Nói với một người đàn bà về người đàn bà khác là
đẹp và cô ấy trở nên miễn cưỡng và cô ấy bắt đầu lập
tức kết án. Bởi vì chấp nhận rằng người đàn bà khác
đẹp là chấp nhận rằng bạn không đẹp như vậy. So
sánh lập tức nảy sinh - bản ngã tồn tại qua so sánh.
Trong Thiền họ nói rằng một người là nghệ sĩ thổi
sáo hay. Ai đó ca ngợi anh ta trong quán cà phê, rằng
anh ta là nghệ sĩ thổi sáo hay. Lập tức người khác bắt
đầu kết án. Người đó nói, 'Anh ta là kẻ dối trá, anh ta
là kẻ trộm - làm sao anh ta có thể là nghệ sĩ thổi sáo
hay được?'
Bây giờ không có gì mâu thuẫn cả. Bạn có thể nói
dối mà vẫn thổi sáo hay, bạn có thể vẫn là người thổi
sáo hay. Bạn có thể là kẻ ăn trộm, dầu vậy bạn có thể
thổi sáo hay được chứ. Không có mâu thuẫn. Nhưng
người kia đơn giản nói, 'Anh ta không thể thế được.
Anh ta là kẻ trộm, anh ta là kẻ dối trá...' và thế này thế
nọ. 'Tôi biết anh ta - anh ta không thể thổi sáo được.'
Và khi mọi người trở nên kết án, la hét quá nhiều,
chính việc la hét của họ mang trọng lượng. Người đã
nói về người thổi sáo bị làm cho im bặt.
Hôm sau anh ta nói chuyện với ai đó khác và anh
ta nói 'Người đó là kẻ trộm.' Người kia nói, 'Làm sao
anh ấy có thể là kẻ trộm được? Anh ấy thổi sáo hay
thế.' Bây giờ lần nữa lại không có mâu thuẫn, nhưng
người thứ hai có cách nhìn hoàn toàn khác. Người thứ
hai này đang mở ra cho sự phát triển, người nói, 'Làm
sao anh ấy có thể là kẻ trộm được? Tôi biết anh ấy
thổi sáo hay thế. Một người thẩm mĩ như vậy không
thể là kẻ trộm được. Không thể được! Tôi không thể
tin được vào điều đó.' Người kia là kẻ trộm hay
không, không phải là vấn đề, nhưng hai phản ứng này
sẽ quyết định nhiều điều cho hai người này.
Khi ai đó nói, 'Có người tốt,' hãy quan sát, đừng
bắt đầu kết án - bởi vì khi bạn kết án cái tốt bạn kết án
luôn tương lai riêng của mình. Nếu bạn cứ kết án cái
tốt và trí huệ thì bạn sẽ không bao giờ trở thành cái tốt
và không bao giờ trở thành trí huệ, bởi vì bất kì cái gì
bạn kết án thì cũng không thể xảy ra được cho bạn.
Bạn sẽ trở nên bị đóng kín.
Cho dù người đó không tốt, cho dù người đó
không trí huệ, việc phủ nhận vẫn là không tốt. Chấp
nhận điều đó đi. Bạn mất gì trong nó nào? Chính việc
chấp nhận điều người đó có thể là tốt và trí huệ sẽ
giúp cho bạn trở nên tốt và trí huệ. Cánh cửa của bạn
mở ra, bạn không còn đóng nữa. Và nếu người đó có
thể trở thành tốt và trí huệ, sao bạn lại không thế
được? Nếu bạn nghĩ rằng người đó là người bình
thường, đừng kết án người đó. Đơn giản cứ hạnh
phúc, chấp nhận điều đó như một tin tốt lành - 'Người
bình thường đó đã trở nên trí huệ, cho nên mình cũng
có thể trở nên trí huệ bởi vì mình cũng là người bình
thường.' Sao lại làm nó thành điểm tiêu cực? Đó là lí
do tại sao Phật nói:
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời.
Bạn đang khạc nhổ lên mặt riêng của mình đấy.
Khi bạn khạc nhổ lên trời, trời sẽ không bị biến chất
bởi bạn đâu. Bạn sẽ bị biến chất bởi việc khạc nhổ
riêng của mình. Nước bọt sẽ rơi vào bạn. Toàn thể nỗ
lực của bạn là ngớ ngẩn. Bầu trời sẽ vẫn còn là bầu
trời.
Người trí huệ giống như bầu trời. Điều đó nữa
cũng rất tượng trưng. Bầu trời nghĩa là không gian
thuần khiết.
Sao lại có câu ngạn ngữ này rằng nhổ lên trời là
ngu xuẩn? Tại sao? - bởi vì trời không có đó. Nếu trời
có đó thì việc bạn nhổ có thể làm biến chất nó. Bạn
nhổ lên tường - nó sẽ không quay lại với bạn. Bạn nhổ
lên mái - nếu bạn là chuyên gia thì nó có thể không
quay lại. Bạn có thể thực hành điều đó. Không có nhu
cầu là nó sẽ quay lại, bởi vì mái có đó; nó có thể bị
biến chất. Cái có đó thì có thể bị biến chất, cái mà
không có đó thì không thể bị biến chất.
Người trí huệ không có đó, bản ngã của người đó
đã biến mất. Người đó không phải là thực thể, người
đó chỉ là không gian thuần khiết. Bạn có thể đi qua
người đó, bạn có thể nhổ qua người đó, và không có
cản trở. Nước bọt sẽ đi qua người đó, người đó sẽ
không bắt giữ nó.
ta nói 'Người đó là kẻ trộm.' Người kia nói, 'Làm sao
anh ấy có thể là kẻ trộm được? Anh ấy thổi sáo hay
thế.' Bây giờ lần nữa lại không có mâu thuẫn, nhưng
người thứ hai có cách nhìn hoàn toàn khác. Người thứ
hai này đang mở ra cho sự phát triển, người nói, 'Làm
sao anh ấy có thể là kẻ trộm được? Tôi biết anh ấy
thổi sáo hay thế. Một người thẩm mĩ như vậy không
thể là kẻ trộm được. Không thể được! Tôi không thể
tin được vào điều đó.' Người kia là kẻ trộm hay
không, không phải là vấn đề, nhưng hai phản ứng này
sẽ quyết định nhiều điều cho hai người này.
Khi ai đó nói, 'Có người tốt,' hãy quan sát, đừng
bắt đầu kết án - bởi vì khi bạn kết án cái tốt bạn kết án
luôn tương lai riêng của mình. Nếu bạn cứ kết án cái
tốt và trí huệ thì bạn sẽ không bao giờ trở thành cái tốt
và không bao giờ trở thành trí huệ, bởi vì bất kì cái gì
bạn kết án thì cũng không thể xảy ra được cho bạn.
Bạn sẽ trở nên bị đóng kín.
Cho dù người đó không tốt, cho dù người đó
không trí huệ, việc phủ nhận vẫn là không tốt. Chấp
nhận điều đó đi. Bạn mất gì trong nó nào? Chính việc
chấp nhận điều người đó có thể là tốt và trí huệ sẽ
giúp cho bạn trở nên tốt và trí huệ. Cánh cửa của bạn
mở ra, bạn không còn đóng nữa. Và nếu người đó có
thể trở thành tốt và trí huệ, sao bạn lại không thế
được? Nếu bạn nghĩ rằng người đó là người bình
thường, đừng kết án người đó. Đơn giản cứ hạnh
phúc, chấp nhận điều đó như một tin tốt lành - 'Người
bình thường đó đã trở nên trí huệ, cho nên mình cũng
có thể trở nên trí huệ bởi vì mình cũng là người bình
thường.' Sao lại làm nó thành điểm tiêu cực? Đó là lí
do tại sao Phật nói:
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời.
Bạn đang khạc nhổ lên mặt riêng của mình đấy.
Khi bạn khạc nhổ lên trời, trời sẽ không bị biến chất
bởi bạn đâu. Bạn sẽ bị biến chất bởi việc khạc nhổ
riêng của mình. Nước bọt sẽ rơi vào bạn. Toàn thể nỗ
lực của bạn là ngớ ngẩn. Bầu trời sẽ vẫn còn là bầu
trời.
Người trí huệ giống như bầu trời. Điều đó nữa
cũng rất tượng trưng. Bầu trời nghĩa là không gian
thuần khiết.
Sao lại có câu ngạn ngữ này rằng nhổ lên trời là
ngu xuẩn? Tại sao? - bởi vì trời không có đó. Nếu trời
có đó thì việc bạn nhổ có thể làm biến chất nó. Bạn
nhổ lên tường - nó sẽ không quay lại với bạn. Bạn nhổ
lên mái - nếu bạn là chuyên gia thì nó có thể không
quay lại. Bạn có thể thực hành điều đó. Không có nhu
cầu là nó sẽ quay lại, bởi vì mái có đó; nó có thể bị
biến chất. Cái có đó thì có thể bị biến chất, cái mà
không có đó thì không thể bị biến chất.
Người trí huệ không có đó, bản ngã của người đó
đã biến mất. Người đó không phải là thực thể, người
đó chỉ là không gian thuần khiết. Bạn có thể đi qua
người đó, bạn có thể nhổ qua người đó, và không có
cản trở. Nước bọt sẽ đi qua người đó, người đó sẽ
không bắt giữ nó.
Nếu bạn xúc phạm người trí huệ, việc xúc phạm
của bạn không được người đó tiếp nhận. Cứ dường
như, trong căn phòng trống rỗng, bạn đang xúc phạm.
Vâng, bạn sẽ tạo ra âm thanh, có vậy thôi. Khi âm
thanh đã biến mất căn phòng lại như cũ. Căn phòng sẽ
không mang sự xúc phạm của bạn, căn phòng là trống
rỗng.
Người trí huệ trống rỗng như bầu trời. Câu ngạn
ngữ này phải là của Phật giáo bởi vì Phật nói rằng
người trí huệ nghĩa là không cái ta, không bản ngã.
Người trí huệ nghĩa là không tồn tại. Người đó không
có đó, người đó là sự hiện diện thuần khiết, không vật
chất nào trong người đó. Bạn có thể đi qua người đó.
Sẽ không có chướng ngại nào được thấy trong người
đó đâu, không cản trở nào được thấy trong người đó
đâu.
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời...
Không phải là trời ở quá xa đâu. Không, trời rất
gần đấy, bạn đang trong trời. Nhưng không thể đạt tới
trời được bởi vì trời là sự tồn tại thuần khiết thế. Nó
đơn giản là không gian chứ không gì khác. Mọi thứ
tới rồi đi trời vẫn còn hồn nhiên.
Bao nhiêu cuộc chiến tranh đã xảy ra trên trái đất
này? - nhưng bạn không thể tìm ra bất kì vết máu nào
trên trời. Bao nhiêu người đã sống trên trái đất này?
Bao nhiêu hành động xấu đã từng bị phạm phải, giết
người, tự tử? - nhưng trời không ghi dấu gì, thậm chí
không một dấu vết. Quá khứ đơn giản không tồn tại.
Mây tới rồi đi và trời vẫn còn như cũ. Chẳng cái gì
làm biến chất nó.
Người trí huệ trở thành rộng tới mức không cái gì
làm biến chất được người đó.
Bạn chỉ có thể tin rằng mình đang xúc phạm
người đó; việc xúc phạm của bạn sẽ quay trở lại bạn.
Người trí huệ giống như thung lũng; việc xúc phạm
của bạn sẽ bị vọng lại. Nó sẽ rơi vào bạn.
Nước bọt sẽ không bao giờ lên trời mà rơi lại vào
bản thân người đó.
Điều đó nữa cũng phải được hiểu. Người trí huệ
là cao hơn bạn, người trí huệ giống như đỉnh, đỉnh
Himalaya. Bạn đang đứng trong bóng tối, trong thung
lũng, trong dốt nát.
Nếu bạn nhổ vào cái cao hơn, nước bọt sẽ rơi trở
lại vào bạn. Điều đó ngược lại tự nhiên, điều đó
ngược lại lực hấp dẫn. Cho nên nếu ai đó bị xúc phạm
bởi việc xúc phạm của bạn thì bạn có thể chắc chắn
rằng người đó thấp hơn bạn. Nếu ai đó không bị xúc
phạm bởi việc xúc phạm của bạn thì bạn có thể chắc
chắn rằng người đó cao hơn bạn, rằng việc xúc phạm
của bạn không thể đạt tới người đó được. Bởi vì xúc
phạm tuân theo lực hấp dẫn. Chúng đi tới chiều sâu
thấp hơn.
Cho nên nếu bạn giận dữ bạn chỉ có thể làm tức
điên người kém hơn. Người cao hơn đơn giản vẫn còn
bên ngoài bạn. Bạn có thể làm tức điên người yếu
hơn, người mạnh hơn vẫn còn không bị ảnh hưởng bởi bạn. Bạn có thể thao túng qua việc xúc phạm chỉ
người thấp hơn, người cao hơn ở xa bên ngoài.
Người làm điều hại giống như người khuấy bụi
ngược chiều gió. Bụi không bao giờ bay lên mà
không làm người đó bị tổn thương. Do vậy người
trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn thương nhưng lời
chửi rủa thì nhất định phá huỷ bản thân người
làm điều hại.
Nhớ lấy điều đó. Chúng ta cứ làm những điều
chống lại mình. Chúng ta cứ làm những điều mang
tính tự tử. Chúng ta cứ làm những điều sẽ phá huỷ đi
tương lai của mình. Từng hành động bạn đang làm
đều theo cách nào đó xác định ra tương lai của bạn.
Nhận biết đi - đừng làm điều gì sẽ gây hại cho
bạn. Và bất kì khi nào bạn cố gắng làm hại ai đó, bạn
đang làm hại bản thân mình thôi. Bất kì khi nào bạn
cố gắng gây vết thương nào đó, bất kì khi nào bạn
muốn gây tổn thương, bạn đang tạo ra nghiệp cho bản
thân mình. Bạn sẽ bị tổn thương bởi nó.
Chuyện xảy ra, có lần một người tới và nhổ vào
Phật - thực đấy. Phật chùi mặt và hỏi người đó, 'Thưa
ông, ông có điều gì khác để nói không?' Người đó
đâm ra phân vân, bối rối. Người đó không mong đợi
phản ứng như vậy. Người đó nghĩ Phật sẽ nổi giận.
Người đó không thể tin được vào mắt mình. Người đó
câm tịt, người đó sững sờ.
Đệ tử riêng của Phật, Ananda, đang ngồi cạnh ông
ấy. Ông này trở nên rất, rất giận. Ông này nói với
Phật, 'Đây là cái gì vậy? Nếu thầy cho phép mọi
người theo cách này, cuộc sống sẽ trở thành không thể
được. Thầy bảo tôi và tôi sẽ cho nó biết lễ độ.' Ông ấy
là một người mạnh mẽ, ông Ananda này. Ông ấy là
chiến binh, ông ấy là anh họ của Phật, bản thân ông
ấy cũng là hoàng tử. Ông ấy giận lắm. Ông ấy nói,
'Vô nghĩa làm sao. Cứ ra hiệu cho tôi thôi và tôi sẽ
cho nó biết lễ độ.'
Phật cười to và ông ấy nói, 'Anh ta đã không làm
ta ngạc nhiên, nhưng ông lại làm ta ngạc nhiên đấy.
Sao ông lại nhảy vào điều đó? Anh ta chẳng làm gì
với ông cả. Khi có liên quan tới việc anh ta nhổ vào
ta, ta biết ta đã xúc phạm anh ta trong kiếp quá khứ
nào đó. Bản thanh toán được đóng lại hôm nay. Ta
sung sướng.'
'Cám ơn ông,' ông ấy nó với người đó. 'Ta chờ đợi
ông bởi vì bản thanh toán này phải được đóng lại. Ta
đã xúc phạm ông ở đâu đó. Ông có thể không nhớ, ta
thì nhớ điều đó. Ông có thể không biết, ta biết điều
đó. Ông có thể đã quên mất bởi vì ông không thật
nhận biết, nhưng ta đã không quên đâu. Hôm nay ta
sung sướng ông đã tới và ông đã hoàn thành toàn thể
sự việc. Bây giờ chúng ta được tự do với nhau.'
'Đây là việc làm riêng của ta,' ông ấy nói với
Ananda, 'điều đó đã quay lại với ta.'
Tất nhiên khi bạn nhổ lên trời, phải mất chút thời
gian để nó quay lại. Nó không tới ngay lập tức đâu,
điều đó tùy thuộc vào nhiều thứ - nhưng mọi thứ đều
quay lại. Bất kì cái gì bạn làm đều là việc gieo hạt:
của bạn không được người đó tiếp nhận. Cứ dường
như, trong căn phòng trống rỗng, bạn đang xúc phạm.
Vâng, bạn sẽ tạo ra âm thanh, có vậy thôi. Khi âm
thanh đã biến mất căn phòng lại như cũ. Căn phòng sẽ
không mang sự xúc phạm của bạn, căn phòng là trống
rỗng.
Người trí huệ trống rỗng như bầu trời. Câu ngạn
ngữ này phải là của Phật giáo bởi vì Phật nói rằng
người trí huệ nghĩa là không cái ta, không bản ngã.
Người trí huệ nghĩa là không tồn tại. Người đó không
có đó, người đó là sự hiện diện thuần khiết, không vật
chất nào trong người đó. Bạn có thể đi qua người đó.
Sẽ không có chướng ngại nào được thấy trong người
đó đâu, không cản trở nào được thấy trong người đó
đâu.
Người làm điều hại, người lên án người trí huệ
rất giống người khạc nhổ lên trời. Nước bọt sẽ
không bao giờ lên trời...
Không phải là trời ở quá xa đâu. Không, trời rất
gần đấy, bạn đang trong trời. Nhưng không thể đạt tới
trời được bởi vì trời là sự tồn tại thuần khiết thế. Nó
đơn giản là không gian chứ không gì khác. Mọi thứ
tới rồi đi trời vẫn còn hồn nhiên.
Bao nhiêu cuộc chiến tranh đã xảy ra trên trái đất
này? - nhưng bạn không thể tìm ra bất kì vết máu nào
trên trời. Bao nhiêu người đã sống trên trái đất này?
Bao nhiêu hành động xấu đã từng bị phạm phải, giết
người, tự tử? - nhưng trời không ghi dấu gì, thậm chí
không một dấu vết. Quá khứ đơn giản không tồn tại.
Mây tới rồi đi và trời vẫn còn như cũ. Chẳng cái gì
làm biến chất nó.
Người trí huệ trở thành rộng tới mức không cái gì
làm biến chất được người đó.
Bạn chỉ có thể tin rằng mình đang xúc phạm
người đó; việc xúc phạm của bạn sẽ quay trở lại bạn.
Người trí huệ giống như thung lũng; việc xúc phạm
của bạn sẽ bị vọng lại. Nó sẽ rơi vào bạn.
Nước bọt sẽ không bao giờ lên trời mà rơi lại vào
bản thân người đó.
Điều đó nữa cũng phải được hiểu. Người trí huệ
là cao hơn bạn, người trí huệ giống như đỉnh, đỉnh
Himalaya. Bạn đang đứng trong bóng tối, trong thung
lũng, trong dốt nát.
Nếu bạn nhổ vào cái cao hơn, nước bọt sẽ rơi trở
lại vào bạn. Điều đó ngược lại tự nhiên, điều đó
ngược lại lực hấp dẫn. Cho nên nếu ai đó bị xúc phạm
bởi việc xúc phạm của bạn thì bạn có thể chắc chắn
rằng người đó thấp hơn bạn. Nếu ai đó không bị xúc
phạm bởi việc xúc phạm của bạn thì bạn có thể chắc
chắn rằng người đó cao hơn bạn, rằng việc xúc phạm
của bạn không thể đạt tới người đó được. Bởi vì xúc
phạm tuân theo lực hấp dẫn. Chúng đi tới chiều sâu
thấp hơn.
Cho nên nếu bạn giận dữ bạn chỉ có thể làm tức
điên người kém hơn. Người cao hơn đơn giản vẫn còn
bên ngoài bạn. Bạn có thể làm tức điên người yếu
hơn, người mạnh hơn vẫn còn không bị ảnh hưởng bởi bạn. Bạn có thể thao túng qua việc xúc phạm chỉ
người thấp hơn, người cao hơn ở xa bên ngoài.
Người làm điều hại giống như người khuấy bụi
ngược chiều gió. Bụi không bao giờ bay lên mà
không làm người đó bị tổn thương. Do vậy người
trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn thương nhưng lời
chửi rủa thì nhất định phá huỷ bản thân người
làm điều hại.
Nhớ lấy điều đó. Chúng ta cứ làm những điều
chống lại mình. Chúng ta cứ làm những điều mang
tính tự tử. Chúng ta cứ làm những điều sẽ phá huỷ đi
tương lai của mình. Từng hành động bạn đang làm
đều theo cách nào đó xác định ra tương lai của bạn.
Nhận biết đi - đừng làm điều gì sẽ gây hại cho
bạn. Và bất kì khi nào bạn cố gắng làm hại ai đó, bạn
đang làm hại bản thân mình thôi. Bất kì khi nào bạn
cố gắng gây vết thương nào đó, bất kì khi nào bạn
muốn gây tổn thương, bạn đang tạo ra nghiệp cho bản
thân mình. Bạn sẽ bị tổn thương bởi nó.
Chuyện xảy ra, có lần một người tới và nhổ vào
Phật - thực đấy. Phật chùi mặt và hỏi người đó, 'Thưa
ông, ông có điều gì khác để nói không?' Người đó
đâm ra phân vân, bối rối. Người đó không mong đợi
phản ứng như vậy. Người đó nghĩ Phật sẽ nổi giận.
Người đó không thể tin được vào mắt mình. Người đó
câm tịt, người đó sững sờ.
Đệ tử riêng của Phật, Ananda, đang ngồi cạnh ông
ấy. Ông này trở nên rất, rất giận. Ông này nói với
Phật, 'Đây là cái gì vậy? Nếu thầy cho phép mọi
người theo cách này, cuộc sống sẽ trở thành không thể
được. Thầy bảo tôi và tôi sẽ cho nó biết lễ độ.' Ông ấy
là một người mạnh mẽ, ông Ananda này. Ông ấy là
chiến binh, ông ấy là anh họ của Phật, bản thân ông
ấy cũng là hoàng tử. Ông ấy giận lắm. Ông ấy nói,
'Vô nghĩa làm sao. Cứ ra hiệu cho tôi thôi và tôi sẽ
cho nó biết lễ độ.'
Phật cười to và ông ấy nói, 'Anh ta đã không làm
ta ngạc nhiên, nhưng ông lại làm ta ngạc nhiên đấy.
Sao ông lại nhảy vào điều đó? Anh ta chẳng làm gì
với ông cả. Khi có liên quan tới việc anh ta nhổ vào
ta, ta biết ta đã xúc phạm anh ta trong kiếp quá khứ
nào đó. Bản thanh toán được đóng lại hôm nay. Ta
sung sướng.'
'Cám ơn ông,' ông ấy nó với người đó. 'Ta chờ đợi
ông bởi vì bản thanh toán này phải được đóng lại. Ta
đã xúc phạm ông ở đâu đó. Ông có thể không nhớ, ta
thì nhớ điều đó. Ông có thể không biết, ta biết điều
đó. Ông có thể đã quên mất bởi vì ông không thật
nhận biết, nhưng ta đã không quên đâu. Hôm nay ta
sung sướng ông đã tới và ông đã hoàn thành toàn thể
sự việc. Bây giờ chúng ta được tự do với nhau.'
'Đây là việc làm riêng của ta,' ông ấy nói với
Ananda, 'điều đó đã quay lại với ta.'
Tất nhiên khi bạn nhổ lên trời, phải mất chút thời
gian để nó quay lại. Nó không tới ngay lập tức đâu,
điều đó tùy thuộc vào nhiều thứ - nhưng mọi thứ đều
quay lại. Bất kì cái gì bạn làm đều là việc gieo hạt:
ngày này hay ngày nọ bạn sẽ thu hoạch, ngày này hay
ngày nọ bạn sẽ phải gặt nó về.
Nếu bạn khổ hôm nay, đây là những hạt mầm đã
nở hoa. Những hạt mầm này bạn có thể đã gieo ở đâu
đó trong quá khứ của mình - kiếp sống này, kiếp sống
khác, ở đâu đó. Bất kì cái gì bạn đang là hôm nay thì
cũng không là gì khác ngoài quá khứ đã tích lũy của
bạn. Toàn thể quá khứ của bạn là hiện tại của bạn. Bất
kì cái gì bạn sẽ là ngày mai đều sẽ là bất kì cái gì bạn
đang làm hôm nay.
Không cái gì có thể được làm về quá khứ cả,
nhưng nhiều điều có thể được làm về tương lai. Và
thay đổi tương lai là thay đổi tất cả. Nếu bạn bắt đầu
thay đổi cách sống của mình, cách nhận biết của
mình, nếu bạn bắt đầu hiểu luật của cuộc sống... đây
là một trong những luật nền tảng, luật về nghiệp: bất
kì cái gì bạn làm bạn sẽ phải thu hoạch.
Đừng bao giờ quên điều đó cho dù một khoảnh
khắc. Bởi vì việc quên nó đã tạo ra biết bao nhiêu khổ
sở cho bạn. Nhớ lấy nó. Cứ lặp đi lặp lại mãi
samskaras cũ, xu hướng cũ, sẽ buộc bạn chỉ theo thói
quen làm những điều cũ. Nhớ lấy - và vứt bỏ thói
quen cũ, vứt bỏ phản ứng máy móc; trở nên ý thức
hơn. Một nhận biết nhỏ và thay đổi lớn lao bắt đầu
xảy ra.
Tôi đã nghe:
Chuyện xảy ra ở Nhật Bản. Có lần một bà mẹ tới
thăm đứa con trai ở đại học và lấy làm phiền lòng khi
thấy các bức tranh khiêu dâm trên tường của phòng
cậu ta. Bà ấy chẳng nói gì, nhưng treo một bức tranh
Phật vào giữa các tranh khác. Khi bà ấy quay lại để
gặp con trai thì các bức tranh khác đã đi đâu mất, chỉ
còn lại mỗi bức tranh Phật. Người con nói, 'Bằng cách
nào đó con không thể để ông ấy ở đó được cùng các
bức tranh kia nữa - cho nên chúng phải ra đi.
Chỉ một việc nhỏ, chỉ một bức tranh nhỏ của Phật,
và tất cả những tranh khiêu dâm, tranh con heo phải
ra đi. Điều gì đã xảy ra? Cậu con trai này bắt đầu cảm
thấy không thoải mái. Làm sao đặt Phật ở đó với tất
cả những bức tranh này được? Dần dần sự hiện diện
của Phật được cảm thấy; càng ngày cậu ta càng trở
nên nhận biết hơn, càng nhiều tranh biến mất. Chỉ một
tia sáng nhỏ cũng đủ xua tan đi tất cả mọi bóng tối.
Cho phép tia sáng đầu tiên đi!
Nếu bạn bắt đầu trở nên nhận biết theo cách nhỏ
bé - chẳng cái gì phải lo lắng cả - dần dần bạn sẽ thấy
tất cả những bức tranh khác đã đi mất và chỉ nhận biết
còn lại. Phật có nghĩa là nhận biết, chính từ 'Phật'
nghĩa là nhận biết.
Nếu bạn thực sự muốn được hạnh phúc và phúc
lạc, được phúc lạc vĩnh hằng, nếu bạn chán ngán với
tất cả những khổ sở mà bạn đã sống qua, thế thì đem
nhận biết vào phản ứng của mình. Và bắt đầu tin cậy
vào điều tốt.
Trong tiếng Anh bạn có cách diễn đạt 'quá tốt
không thật'. Cách diễn đạt này là rất nguy hiểm. Quá
tốt để không còn thật được sao? Cứ dường như cái gì
đó quá tốt bạn không tin được vào nó; nó không thể thật được? Đổi nó đi, để cho nó là theo cách này: Quá
tốt không thể giả được.
Tin vào cái tốt, tin vào ánh sáng, tin vào thực tại
cao hơn - bởi vì bất kì cái gì bạn tin cũng đều trở
thành lối mở cho bạn. Nếu bạn không tin rằng bạn có
thể là con người cao hơn, thế thì chấm dứt, mọi
trưởng thành đều bị dừng lại.
Việc tin cậy vào một Phật hay một Mahavira hay
một Jesus, một Zarathustra, không là gì ngoài việc mở
bản thân bạn ra... chính ý tưởng rằng những người cao
hơn bạn đã từng tồn tại, đã từng bước đi, đã từng sống
- những người cao hơn là có thể. Việc là vị phật
không phải là điều không thể được - chính khái niệm
này, và một tia sáng đi vào trong bản thể bạn. Và tia
sáng đó bắt đầu biến đổi bạn. Chính hoá chất của bạn
thay đổi.
Do đó tất cả các tôn giáo đều nhấn mạnh vào lòng
tin, shraddha, niềm tin. Nó chẳng liên quan gì tới mê
tín, nó chẳng liên quan gì tới niềm tin thần học. Nó
chỉ là việc mở trái tim ra. Nếu bạn không tin, nếu bạn
cứ khăng khăng rằng hoa hồng không tồn tại, thế thì
cho dù một ngày nào đó bạn bắt gặp một bụi hồng,
bạn sẽ không tin. Bạn sẽ nói, 'Phải có ảo tưởng nào
đó, ai đó đang giở thủ đoạn, hay mình đang trong ảo
tưởng, hay mình đang mơ, bởi vì hoa hồng không thể
tồn tại được.'
Ngay chỗ đầu tiên nếu bạn không tin vào sự tồn
tại của hoa hồng thì chính khả năng là bạn có thể bắt
gặp chúng và bạn có thể không nhìn vào chúng bởi vì
chúng ta chỉ nhìn vào mọi thứ chúng ta tin là có thể.
Chúng ta cứ đi qua, dửng dưng. Bất kì cái gì bạn tin
đều trở thành có hiệu lực.
Tôi đã nghe:
Chuyện xảy ra trong một bệnh viện. Một y tá đặt
tấm màn quanh giường một bệnh nhân nam, đưa cho
anh ta một lọ mẫu xét nghiệm và nói, 'Tôi sẽ quay lại
trong mười phút để lấy mẫu xét nghiệm của anh.' Thế
rồi một y tá khác tới và đưa cho người này một cốc
nước cam. Người này, có cái gì đó hóm hỉnh, đổ nước
cam vào lọ xét nghiệm. Khi y tá thứ nhất quay lại, cô
ta ngó vào và nói, 'Mẫu xét nghiệm này quá ít vẩn
đục.'
'Nó là vậy đấy,' bệnh nhân đồng ý. 'Tôi sẽ làm lại
nó lần nữa và xem liệu tôi có thể làm sạch nó được
không.' Và khi anh ta đưa cái chai lên môi cô y tá xỉu
luôn.
Chỉ là niềm tin của bạn, chính ý tưởng ấy - người
này đang làm gì? Anh ta đơn giản uống nước cam.
Nhưng một khi bạn tin một điều chắc chắn thì nó trở
nên có hiệu lực. Bây giờ cô y tá này đang nghĩ anh ta
uống nước tiểu của mình. Đấy chỉ là ý tưởng của cô
ấy - nhưng ý tưởng là những thực tại lớn lao, chúng
thay đổi cái nhìn của bạn.
Nếu bạn tìm cái đẹp thì bạn sẽ thấy cái đẹp. Nếu
bạn tin cái đẹp không tồn tại, bạn có thể bắt gặp nó nhưng bạn sẽ không tìm nó. Bạn chỉ thấy cái bạn đang
tìm thôi.
Niềm tin, lòng tin, đơn giản nghĩa là như thế này
thôi - rằng chúng ta không là cái cuối cùng, chúng ta
không là cao trào của sự tồn tại... thực tại cao hơn là
có thể có. Tin vào một Jesus hay một Phật đơn giản là
tin vào tương lai riêng của bạn, là tin rằng bạn có thể
trưởng thành. Tin vào Phật là tin vào trưởng thành, là
tin rằng vẫn có cái gì đó có thể xảy ra cho bạn.
Đó là lí do tại sao trong quá khứ mọi người không
bao giờ chán như họ đang thế ngày nay - bởi vì bây
giờ chẳng cái gì là có thể. Bạn chỉ đang trong lối mòn.
Mọi người càng trở nên duy vật, họ càng trở nên
chán. Bạn không thể tìm ra nhiều người chán hơn
người Mĩ. Bây giờ họ có mọi thứ mà trong nhiều thế
kỉ con người đã từng khao khát, và họ chán tới chết,
bởi vì họ không có tương lai. Và khi không có tương
lai thì không có nghĩa.
Bạn có chiếc xe đẹp, bạn có ngôi nhà đẹp, bạn có
công việc tốt - vậy sao đây? Câu hỏi nảy sinh 'vậy sao
đây?' Nhưng bạn đang đi đâu? Theo đường mòn, đi
vào cùng vết bánh xe lặp đi lặp lại mãi. Cùng sáng đó,
cùng tối đó, cùng việc đó, cùng tiền rót vào nó - phải
làm gì bây giờ? Thế thì mọi người đang chơi những
trò chơi nhỏ bé chỉ để trôi qua thời gian, nhưng họ
biết rằng chẳng cái gì sẽ xảy ra. Điều đó tạo ra chán
chường.
Chưa bao giờ trong lịch sử nhân loại mà con
người lại chán thế như trong thế kỉ này, bởi vì bao giờ
cũng có khả năng, bao giờ cũng có lối mở vào trời -
bạn có thể trở thành vị Phật, bạn có thể trở thành một
Jesus hay một Krishna. Bạn bao giờ cũng đang trưởng
thành. Bạn không phải là bánh xe; có trưởng thành.
Bỗng nhiên bạn lại ở trong bánh xe trong thế kỉ này -
không có thượng đế.
Nietzsche nói, 'Thượng đế chết và con người tự
do.' Tự do vì cái gì? - để được chán. Tự do không
trưởng thành, tự do để mục nát, tự do chỉ để bằng
cách nào đó sống nhạt nhẽo và chết.
Tự do là có nghĩa chỉ khi nó đem lại trưởng thành.
Tự do chỉ có nghĩa là có khả năng cho trưởng thành -
hoa đẹp hơn là có thể có trong bạn. Tiềm năng của
bạn có số phận - cái đem tới ý nghĩa, cái đem tới nhiệt
tình, cái đem tới xúc động. Cuộc sống của bạn bắt đầu
rộn ràng với ý nghĩa.
Nhớ lấy ngày một nhiều rằng bạn là nguyên nhân
cho khổ sở của mình, bạn có thể trở thành nguyên
nhân cho phúc lạc của mình. Bạn là nguyên nhân cho
địa ngục bạn đang sống trong đó, bạn có thể tạo ra cõi
trời nữa. Một mình bạn chịu trách nhiệm chứ không ai
khác.
Đừng bao giờ cố gắng làm hại bất kì ai bởi vì tất
cả sẽ rơi lại vào bạn. Nếu bạn có thể làm cái gì đó tốt,
làm đi. Nếu bạn có thể giúp được cho ai đó, giúp đi.
Nếu bạn có thể có từ bi, tình yêu nào đó, để cho nó
tuôn chảy, bởi vì cái đó sẽ quay lại. Trong những
khoảnh khắc có nhu cầu bạn sẽ có cái gì đó phụ thuộc
vào, đổ vào.
Yêu thật nhiều như bạn có thể yêu, giúp đỡ, và
đừng bận tâm liệu việc giúp đỡ có đền đáp đúng hay
không. Nó đền đáp, nó đền đáp vô cùng. Bạn không phải bận tâm vào thời gian và nơi chốn - nó đền đáp.
Một ngày nào đó, bất kì lúc nào bạn được cần tới, nó
xô vào bạn. Nó cứ tích luỹ.
Mulla Nasruddin cứ nài xin nghệ sĩ piano nổi
tiếng chơi nữa. 'Thôi được, vì ông cứ nài nỉ mãi,' anh
ta nói. 'Tôi sẽ chơi cái gì?'
'Chơi bất kì cái gì ông thích,' Nasruddin nói. 'Chỉ
để chọc tức ông hàng xóm thôi.'
Mọi người cứ làm mọi thứ như thế. Họ có thể
không tận hưởng nó chút nào, nhưng nếu họ có thể
chọc tức ông hàng xóm thì thế là đủ sướng cho họ rồi.
Đây là bệnh tật, nhưng đây là cách mọi người đang
vậy. Mọi người thích hành hạ, và thế rồi khi họ hành
hạ họ kêu khóc và họ nói rằng cuộc sống là rất bất
công và thượng đế không công bằng!
Phật nói không có thượng đế. Ông ấy đơn giản
vứt bỏ khả năng về thượng đế. Cho nên bạn không thể
đổ trách nhiệm lên bất kì ai khác; ông ấy nói có luật,
không có thượng đế, và luật tuân theo tiến trình riêng
của nó. Nếu bạn tuân theo luật bạn sẽ hạnh phúc, nếu
bạn không tuân theo luật bạn sẽ bất hạnh.
Ông ấy vứt bỏ ý tưởng về thượng đế chỉ để giúp
đỡ bạn, bởi vì với thượng đế thì vẫn còn khả năng là
chúng ta có thể làm cái gì đó sai và thế rồi chúng ta
kêu khóc và cầu nguyện và nói, 'Con là kẻ ngốc,
nhưng bây giờ ngài cứu con đi.'
Trước luật bạn không thể cầu nguyện được, trước
luật bạn không thể nói, 'Tôi là kẻ ngốc.' Nếu bạn mà
ngốc thì bạn phải chịu thôi, bởi vì luật không phải là
người. Nó tuyệt đối dửng dưng, nó đơn giản tuân theo
tiến trình riêng của nó.
Nếu bạn ngã xuống đất và xương bị gẫy và bạn bị
nhiều chấn thương, bạn không đi tới nói với luật hấp
dẫn, 'Đừng chống tôi nhiều thế. Ít nhất thì anh cũng có
thể cho tôi lời cảnh báo chứ. Sao anh lại giận dữ thế?'
Không, bạn chưa bao giờ nói về luật hấp dẫn, bởi
vì bạn biết nếu bạn tuân theo nó đúng thì nó mang
tính bảo vệ. Không có luật hấp dẫn bạn sẽ không ở
đây trên trái đất này, bạn sẽ nổi trên trời. Bạn không
thể đứng trên đất được. Luật hấp dẫn giữ bạn trên trái
đất, nó là chính gốc rễ của bạn. Không có nó bạn sẽ
không ở đây. Nó cho phép bạn bước đi, nó cho phép
bạn hiện hữu. Nhưng nếu bạn làm điều gì đó sai, thì
sẽ có trừng phạt.
Nhưng luật không phạt bạn, nó không thưởng
bạn. Nó chẳng liên quan gì tới bạn như con người
riêng. Bạn tự trừng phạt mình, bạn tự thưởng mình.
Tuân theo luật và bạn tự thưởng cho mình. Không
theo luật, không tuân theo luật và bạn là nạn nhân,
bạn khổ.
Phật gọi luật là dhamma pháp - đó là thượng đế
của ông ấy. Ông ấy rút tính cá thể con người ra khỏi
nó, bởi vì với tính cá thể con người đã tạo ra quá
nhiều rắc rối. Thế thì người Do Thái cho rằng họ là
dân tộc được thượng đế chọn, cho nên sẽ có chút ít
khoan dung với họ. Điều này là vô nghĩa.
ngày nọ bạn sẽ phải gặt nó về.
Nếu bạn khổ hôm nay, đây là những hạt mầm đã
nở hoa. Những hạt mầm này bạn có thể đã gieo ở đâu
đó trong quá khứ của mình - kiếp sống này, kiếp sống
khác, ở đâu đó. Bất kì cái gì bạn đang là hôm nay thì
cũng không là gì khác ngoài quá khứ đã tích lũy của
bạn. Toàn thể quá khứ của bạn là hiện tại của bạn. Bất
kì cái gì bạn sẽ là ngày mai đều sẽ là bất kì cái gì bạn
đang làm hôm nay.
Không cái gì có thể được làm về quá khứ cả,
nhưng nhiều điều có thể được làm về tương lai. Và
thay đổi tương lai là thay đổi tất cả. Nếu bạn bắt đầu
thay đổi cách sống của mình, cách nhận biết của
mình, nếu bạn bắt đầu hiểu luật của cuộc sống... đây
là một trong những luật nền tảng, luật về nghiệp: bất
kì cái gì bạn làm bạn sẽ phải thu hoạch.
Đừng bao giờ quên điều đó cho dù một khoảnh
khắc. Bởi vì việc quên nó đã tạo ra biết bao nhiêu khổ
sở cho bạn. Nhớ lấy nó. Cứ lặp đi lặp lại mãi
samskaras cũ, xu hướng cũ, sẽ buộc bạn chỉ theo thói
quen làm những điều cũ. Nhớ lấy - và vứt bỏ thói
quen cũ, vứt bỏ phản ứng máy móc; trở nên ý thức
hơn. Một nhận biết nhỏ và thay đổi lớn lao bắt đầu
xảy ra.
Tôi đã nghe:
Chuyện xảy ra ở Nhật Bản. Có lần một bà mẹ tới
thăm đứa con trai ở đại học và lấy làm phiền lòng khi
thấy các bức tranh khiêu dâm trên tường của phòng
cậu ta. Bà ấy chẳng nói gì, nhưng treo một bức tranh
Phật vào giữa các tranh khác. Khi bà ấy quay lại để
gặp con trai thì các bức tranh khác đã đi đâu mất, chỉ
còn lại mỗi bức tranh Phật. Người con nói, 'Bằng cách
nào đó con không thể để ông ấy ở đó được cùng các
bức tranh kia nữa - cho nên chúng phải ra đi.
Chỉ một việc nhỏ, chỉ một bức tranh nhỏ của Phật,
và tất cả những tranh khiêu dâm, tranh con heo phải
ra đi. Điều gì đã xảy ra? Cậu con trai này bắt đầu cảm
thấy không thoải mái. Làm sao đặt Phật ở đó với tất
cả những bức tranh này được? Dần dần sự hiện diện
của Phật được cảm thấy; càng ngày cậu ta càng trở
nên nhận biết hơn, càng nhiều tranh biến mất. Chỉ một
tia sáng nhỏ cũng đủ xua tan đi tất cả mọi bóng tối.
Cho phép tia sáng đầu tiên đi!
Nếu bạn bắt đầu trở nên nhận biết theo cách nhỏ
bé - chẳng cái gì phải lo lắng cả - dần dần bạn sẽ thấy
tất cả những bức tranh khác đã đi mất và chỉ nhận biết
còn lại. Phật có nghĩa là nhận biết, chính từ 'Phật'
nghĩa là nhận biết.
Nếu bạn thực sự muốn được hạnh phúc và phúc
lạc, được phúc lạc vĩnh hằng, nếu bạn chán ngán với
tất cả những khổ sở mà bạn đã sống qua, thế thì đem
nhận biết vào phản ứng của mình. Và bắt đầu tin cậy
vào điều tốt.
Trong tiếng Anh bạn có cách diễn đạt 'quá tốt
không thật'. Cách diễn đạt này là rất nguy hiểm. Quá
tốt để không còn thật được sao? Cứ dường như cái gì
đó quá tốt bạn không tin được vào nó; nó không thể thật được? Đổi nó đi, để cho nó là theo cách này: Quá
tốt không thể giả được.
Tin vào cái tốt, tin vào ánh sáng, tin vào thực tại
cao hơn - bởi vì bất kì cái gì bạn tin cũng đều trở
thành lối mở cho bạn. Nếu bạn không tin rằng bạn có
thể là con người cao hơn, thế thì chấm dứt, mọi
trưởng thành đều bị dừng lại.
Việc tin cậy vào một Phật hay một Mahavira hay
một Jesus, một Zarathustra, không là gì ngoài việc mở
bản thân bạn ra... chính ý tưởng rằng những người cao
hơn bạn đã từng tồn tại, đã từng bước đi, đã từng sống
- những người cao hơn là có thể. Việc là vị phật
không phải là điều không thể được - chính khái niệm
này, và một tia sáng đi vào trong bản thể bạn. Và tia
sáng đó bắt đầu biến đổi bạn. Chính hoá chất của bạn
thay đổi.
Do đó tất cả các tôn giáo đều nhấn mạnh vào lòng
tin, shraddha, niềm tin. Nó chẳng liên quan gì tới mê
tín, nó chẳng liên quan gì tới niềm tin thần học. Nó
chỉ là việc mở trái tim ra. Nếu bạn không tin, nếu bạn
cứ khăng khăng rằng hoa hồng không tồn tại, thế thì
cho dù một ngày nào đó bạn bắt gặp một bụi hồng,
bạn sẽ không tin. Bạn sẽ nói, 'Phải có ảo tưởng nào
đó, ai đó đang giở thủ đoạn, hay mình đang trong ảo
tưởng, hay mình đang mơ, bởi vì hoa hồng không thể
tồn tại được.'
Ngay chỗ đầu tiên nếu bạn không tin vào sự tồn
tại của hoa hồng thì chính khả năng là bạn có thể bắt
gặp chúng và bạn có thể không nhìn vào chúng bởi vì
chúng ta chỉ nhìn vào mọi thứ chúng ta tin là có thể.
Chúng ta cứ đi qua, dửng dưng. Bất kì cái gì bạn tin
đều trở thành có hiệu lực.
Tôi đã nghe:
Chuyện xảy ra trong một bệnh viện. Một y tá đặt
tấm màn quanh giường một bệnh nhân nam, đưa cho
anh ta một lọ mẫu xét nghiệm và nói, 'Tôi sẽ quay lại
trong mười phút để lấy mẫu xét nghiệm của anh.' Thế
rồi một y tá khác tới và đưa cho người này một cốc
nước cam. Người này, có cái gì đó hóm hỉnh, đổ nước
cam vào lọ xét nghiệm. Khi y tá thứ nhất quay lại, cô
ta ngó vào và nói, 'Mẫu xét nghiệm này quá ít vẩn
đục.'
'Nó là vậy đấy,' bệnh nhân đồng ý. 'Tôi sẽ làm lại
nó lần nữa và xem liệu tôi có thể làm sạch nó được
không.' Và khi anh ta đưa cái chai lên môi cô y tá xỉu
luôn.
Chỉ là niềm tin của bạn, chính ý tưởng ấy - người
này đang làm gì? Anh ta đơn giản uống nước cam.
Nhưng một khi bạn tin một điều chắc chắn thì nó trở
nên có hiệu lực. Bây giờ cô y tá này đang nghĩ anh ta
uống nước tiểu của mình. Đấy chỉ là ý tưởng của cô
ấy - nhưng ý tưởng là những thực tại lớn lao, chúng
thay đổi cái nhìn của bạn.
Nếu bạn tìm cái đẹp thì bạn sẽ thấy cái đẹp. Nếu
bạn tin cái đẹp không tồn tại, bạn có thể bắt gặp nó nhưng bạn sẽ không tìm nó. Bạn chỉ thấy cái bạn đang
tìm thôi.
Niềm tin, lòng tin, đơn giản nghĩa là như thế này
thôi - rằng chúng ta không là cái cuối cùng, chúng ta
không là cao trào của sự tồn tại... thực tại cao hơn là
có thể có. Tin vào một Jesus hay một Phật đơn giản là
tin vào tương lai riêng của bạn, là tin rằng bạn có thể
trưởng thành. Tin vào Phật là tin vào trưởng thành, là
tin rằng vẫn có cái gì đó có thể xảy ra cho bạn.
Đó là lí do tại sao trong quá khứ mọi người không
bao giờ chán như họ đang thế ngày nay - bởi vì bây
giờ chẳng cái gì là có thể. Bạn chỉ đang trong lối mòn.
Mọi người càng trở nên duy vật, họ càng trở nên
chán. Bạn không thể tìm ra nhiều người chán hơn
người Mĩ. Bây giờ họ có mọi thứ mà trong nhiều thế
kỉ con người đã từng khao khát, và họ chán tới chết,
bởi vì họ không có tương lai. Và khi không có tương
lai thì không có nghĩa.
Bạn có chiếc xe đẹp, bạn có ngôi nhà đẹp, bạn có
công việc tốt - vậy sao đây? Câu hỏi nảy sinh 'vậy sao
đây?' Nhưng bạn đang đi đâu? Theo đường mòn, đi
vào cùng vết bánh xe lặp đi lặp lại mãi. Cùng sáng đó,
cùng tối đó, cùng việc đó, cùng tiền rót vào nó - phải
làm gì bây giờ? Thế thì mọi người đang chơi những
trò chơi nhỏ bé chỉ để trôi qua thời gian, nhưng họ
biết rằng chẳng cái gì sẽ xảy ra. Điều đó tạo ra chán
chường.
Chưa bao giờ trong lịch sử nhân loại mà con
người lại chán thế như trong thế kỉ này, bởi vì bao giờ
cũng có khả năng, bao giờ cũng có lối mở vào trời -
bạn có thể trở thành vị Phật, bạn có thể trở thành một
Jesus hay một Krishna. Bạn bao giờ cũng đang trưởng
thành. Bạn không phải là bánh xe; có trưởng thành.
Bỗng nhiên bạn lại ở trong bánh xe trong thế kỉ này -
không có thượng đế.
Nietzsche nói, 'Thượng đế chết và con người tự
do.' Tự do vì cái gì? - để được chán. Tự do không
trưởng thành, tự do để mục nát, tự do chỉ để bằng
cách nào đó sống nhạt nhẽo và chết.
Tự do là có nghĩa chỉ khi nó đem lại trưởng thành.
Tự do chỉ có nghĩa là có khả năng cho trưởng thành -
hoa đẹp hơn là có thể có trong bạn. Tiềm năng của
bạn có số phận - cái đem tới ý nghĩa, cái đem tới nhiệt
tình, cái đem tới xúc động. Cuộc sống của bạn bắt đầu
rộn ràng với ý nghĩa.
Nhớ lấy ngày một nhiều rằng bạn là nguyên nhân
cho khổ sở của mình, bạn có thể trở thành nguyên
nhân cho phúc lạc của mình. Bạn là nguyên nhân cho
địa ngục bạn đang sống trong đó, bạn có thể tạo ra cõi
trời nữa. Một mình bạn chịu trách nhiệm chứ không ai
khác.
Đừng bao giờ cố gắng làm hại bất kì ai bởi vì tất
cả sẽ rơi lại vào bạn. Nếu bạn có thể làm cái gì đó tốt,
làm đi. Nếu bạn có thể giúp được cho ai đó, giúp đi.
Nếu bạn có thể có từ bi, tình yêu nào đó, để cho nó
tuôn chảy, bởi vì cái đó sẽ quay lại. Trong những
khoảnh khắc có nhu cầu bạn sẽ có cái gì đó phụ thuộc
vào, đổ vào.
Yêu thật nhiều như bạn có thể yêu, giúp đỡ, và
đừng bận tâm liệu việc giúp đỡ có đền đáp đúng hay
không. Nó đền đáp, nó đền đáp vô cùng. Bạn không phải bận tâm vào thời gian và nơi chốn - nó đền đáp.
Một ngày nào đó, bất kì lúc nào bạn được cần tới, nó
xô vào bạn. Nó cứ tích luỹ.
Mulla Nasruddin cứ nài xin nghệ sĩ piano nổi
tiếng chơi nữa. 'Thôi được, vì ông cứ nài nỉ mãi,' anh
ta nói. 'Tôi sẽ chơi cái gì?'
'Chơi bất kì cái gì ông thích,' Nasruddin nói. 'Chỉ
để chọc tức ông hàng xóm thôi.'
Mọi người cứ làm mọi thứ như thế. Họ có thể
không tận hưởng nó chút nào, nhưng nếu họ có thể
chọc tức ông hàng xóm thì thế là đủ sướng cho họ rồi.
Đây là bệnh tật, nhưng đây là cách mọi người đang
vậy. Mọi người thích hành hạ, và thế rồi khi họ hành
hạ họ kêu khóc và họ nói rằng cuộc sống là rất bất
công và thượng đế không công bằng!
Phật nói không có thượng đế. Ông ấy đơn giản
vứt bỏ khả năng về thượng đế. Cho nên bạn không thể
đổ trách nhiệm lên bất kì ai khác; ông ấy nói có luật,
không có thượng đế, và luật tuân theo tiến trình riêng
của nó. Nếu bạn tuân theo luật bạn sẽ hạnh phúc, nếu
bạn không tuân theo luật bạn sẽ bất hạnh.
Ông ấy vứt bỏ ý tưởng về thượng đế chỉ để giúp
đỡ bạn, bởi vì với thượng đế thì vẫn còn khả năng là
chúng ta có thể làm cái gì đó sai và thế rồi chúng ta
kêu khóc và cầu nguyện và nói, 'Con là kẻ ngốc,
nhưng bây giờ ngài cứu con đi.'
Trước luật bạn không thể cầu nguyện được, trước
luật bạn không thể nói, 'Tôi là kẻ ngốc.' Nếu bạn mà
ngốc thì bạn phải chịu thôi, bởi vì luật không phải là
người. Nó tuyệt đối dửng dưng, nó đơn giản tuân theo
tiến trình riêng của nó.
Nếu bạn ngã xuống đất và xương bị gẫy và bạn bị
nhiều chấn thương, bạn không đi tới nói với luật hấp
dẫn, 'Đừng chống tôi nhiều thế. Ít nhất thì anh cũng có
thể cho tôi lời cảnh báo chứ. Sao anh lại giận dữ thế?'
Không, bạn chưa bao giờ nói về luật hấp dẫn, bởi
vì bạn biết nếu bạn tuân theo nó đúng thì nó mang
tính bảo vệ. Không có luật hấp dẫn bạn sẽ không ở
đây trên trái đất này, bạn sẽ nổi trên trời. Bạn không
thể đứng trên đất được. Luật hấp dẫn giữ bạn trên trái
đất, nó là chính gốc rễ của bạn. Không có nó bạn sẽ
không ở đây. Nó cho phép bạn bước đi, nó cho phép
bạn hiện hữu. Nhưng nếu bạn làm điều gì đó sai, thì
sẽ có trừng phạt.
Nhưng luật không phạt bạn, nó không thưởng
bạn. Nó chẳng liên quan gì tới bạn như con người
riêng. Bạn tự trừng phạt mình, bạn tự thưởng mình.
Tuân theo luật và bạn tự thưởng cho mình. Không
theo luật, không tuân theo luật và bạn là nạn nhân,
bạn khổ.
Phật gọi luật là dhamma pháp - đó là thượng đế
của ông ấy. Ông ấy rút tính cá thể con người ra khỏi
nó, bởi vì với tính cá thể con người đã tạo ra quá
nhiều rắc rối. Thế thì người Do Thái cho rằng họ là
dân tộc được thượng đế chọn, cho nên sẽ có chút ít
khoan dung với họ. Điều này là vô nghĩa.
Người Ki tô giáo cho rằng họ là người được
thượng đế chọn bởi vì ngài đã phái 'đứa con duy nhất
này' tới cứu họ, cho nên bất kì ai theo Jesus đều sẽ
được cứu vớt. Nhưng điều đó dường như giống gia
đình trị - bởi vì bạn có họ hàng với Jesus và ông ấy lại
là con của thượng đế. Điều đó dường như giống các
quan chức, chính khách chính phủ Ấn Độ. Bạn có
quan hệ. Điều này là vô nghĩa.
Tôi đã nghe nói rằng khi người Nhật Bản bị đánh
bại một tướng Nhật nói chuyện với một tướng Anh và
tướng Nhật nói, 'Chúng tôi không thể hiểu được tại
sao chúng tôi lại thất bại, làm sao chúng tôi đã bị đánh
bại.'
Tướng Anh nói, 'Ông không biết đâu. Chúng tôi
tin vào thượng đế và chúng tôi cầu nguyện. Mọi ngày
chúng tôi bắt đầu chiến đấu, chúng tôi đều cầu nguyện
trước hết.'
Nhưng người Nhật nói, 'Chúng tôi cũng làm điều
đó. Chúng tôi cũng tin vào thượng đế và chúng tôi
cũng cầu nguyện.'
Người Anh cười. Ông ta nói, 'Nhưng ông có bao
giờ nghĩ về điều đó chưa? Thượng đế không hiểu
tiếng Nhật.'
Phật rút mọi tính cá thể ra khỏi thượng đế. Thế thì
không có nhu cầu về ông ấy phải hiểu tiếng Nhật,
tiếng Anh, tiếng Do Thái, tiếng Phạn. Người Hindu
nói rằng tiếng Phạn là ngôn ngữ chân thật của ông ấy
- tiếng devavani, ngôn ngữ riêng của thượng đế. Tất
cả các ngôn ngữ khác đều chỉ là của con người, tiếng
Phạn mới thiêng liêng. Nhưng sự ngu xuẩn này tồn tại
trên khắp thế giới. Phật lấy đi chính cái cơ sở này.
Ông ấy nói thượng đế không phải là người, đó là luật.
Tuân theo nó, vâng lời nó, và bạn tự thưởng cho
mình. Không theo nó và bạn khổ thôi.
Do vậy người trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn
thương nhưng lời chửi rủa thì nhất định phá huỷ
bản thân người làm điều hại.
Cho nên nhớ lấy nó như một qui tắc nền tảng rằng
bất kì cái gì bạn làm cho người khác thì bạn đang thực
sự làm cho mình - bất kì cái gì, tôi nói, bạn làm cho
người khác bạn đang làm nó cho bản thân mình. Cho
nên hãy quan sát.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Đạo này, pháp này, luật này, luật tối thượng này
của cuộc sống, không thể được hiểu bằng việc học,
bằng tri thức, bằng việc đọc kinh sách và ghi nhớ các
triết lí. Bạn phải sống nó để biết nó. Cách duy nhất để
biết là sống nó. Cách duy nhất để biết là mang tính
tồn tại, nó không phải là trí năng. Tôi đã nghe một
giai thoại rất nổi tiếng:
thượng đế chọn bởi vì ngài đã phái 'đứa con duy nhất
này' tới cứu họ, cho nên bất kì ai theo Jesus đều sẽ
được cứu vớt. Nhưng điều đó dường như giống gia
đình trị - bởi vì bạn có họ hàng với Jesus và ông ấy lại
là con của thượng đế. Điều đó dường như giống các
quan chức, chính khách chính phủ Ấn Độ. Bạn có
quan hệ. Điều này là vô nghĩa.
Tôi đã nghe nói rằng khi người Nhật Bản bị đánh
bại một tướng Nhật nói chuyện với một tướng Anh và
tướng Nhật nói, 'Chúng tôi không thể hiểu được tại
sao chúng tôi lại thất bại, làm sao chúng tôi đã bị đánh
bại.'
Tướng Anh nói, 'Ông không biết đâu. Chúng tôi
tin vào thượng đế và chúng tôi cầu nguyện. Mọi ngày
chúng tôi bắt đầu chiến đấu, chúng tôi đều cầu nguyện
trước hết.'
Nhưng người Nhật nói, 'Chúng tôi cũng làm điều
đó. Chúng tôi cũng tin vào thượng đế và chúng tôi
cũng cầu nguyện.'
Người Anh cười. Ông ta nói, 'Nhưng ông có bao
giờ nghĩ về điều đó chưa? Thượng đế không hiểu
tiếng Nhật.'
Phật rút mọi tính cá thể ra khỏi thượng đế. Thế thì
không có nhu cầu về ông ấy phải hiểu tiếng Nhật,
tiếng Anh, tiếng Do Thái, tiếng Phạn. Người Hindu
nói rằng tiếng Phạn là ngôn ngữ chân thật của ông ấy
- tiếng devavani, ngôn ngữ riêng của thượng đế. Tất
cả các ngôn ngữ khác đều chỉ là của con người, tiếng
Phạn mới thiêng liêng. Nhưng sự ngu xuẩn này tồn tại
trên khắp thế giới. Phật lấy đi chính cái cơ sở này.
Ông ấy nói thượng đế không phải là người, đó là luật.
Tuân theo nó, vâng lời nó, và bạn tự thưởng cho
mình. Không theo nó và bạn khổ thôi.
Do vậy người trí huệ sẽ không bao giờ bị tổn
thương nhưng lời chửi rủa thì nhất định phá huỷ
bản thân người làm điều hại.
Cho nên nhớ lấy nó như một qui tắc nền tảng rằng
bất kì cái gì bạn làm cho người khác thì bạn đang thực
sự làm cho mình - bất kì cái gì, tôi nói, bạn làm cho
người khác bạn đang làm nó cho bản thân mình. Cho
nên hãy quan sát.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Đạo này, pháp này, luật này, luật tối thượng này
của cuộc sống, không thể được hiểu bằng việc học,
bằng tri thức, bằng việc đọc kinh sách và ghi nhớ các
triết lí. Bạn phải sống nó để biết nó. Cách duy nhất để
biết là sống nó. Cách duy nhất để biết là mang tính
tồn tại, nó không phải là trí năng. Tôi đã nghe một
giai thoại rất nổi tiếng:
Nhiều năm trước đây đã có tin tức lan truyền rộng
rãi trong giới hàn lâm về một học giả trẻ ở đại học
truyền thống cổ Do Thái ở Ba Lan. Anh ta đã được
đón chào bởi vì hiểu biết nhiều và bởi sự tập trung
vào nghiên cứu. Khách thăm ra về với ấn tượng sâu
sắc về anh thanh niên này.
Một hôm một quan chức truyền thống Do Thái cổ
mời và hỏi ông hiệu trưởng về thanh niên này. 'Chàng
thanh niên này có thực sự biết nhiều thế không?'
'Nói thực,' vị giáo sĩ già mỉm cười, 'tôi cũng
chẳng biết. Anh thanh niên này nghiên cứu nhiều tới
mức tôi không thể hiểu được làm thế nào anh ta có thể
tìm ra thời gian để mà biết.'
Nếu bạn quá dính líu với trí tuệ của mình thì bạn
sẽ không tìm ra thời gian để mà dính líu tới toàn bộ
bản thể mình. Nếu bạn ở quá nhiều trong đầu mình thì
bạn sẽ bỏ lỡ những cái đang có đấy. Cách duy nhất có
thể được biết tới chỉ nếu bạn tham gia sâu sắc với sự
tồn tại. Điều đó không thể được hiểu từ bên ngoài,
bạn phải trở thành người tham gia.
Mới vài ngày trước, một giáo sư tâm lí đã ở đây.
Ông ấy dạy ở Chicago. Ông ấy là người Ấn Độ, sống
ở Mĩ. Ông ấy đã tới - ông ấy đã viết cho tôi trong gần
hai năm: 'Tôi tới đây, tôi tới đây.' Thế rồi ông ấy tới,
và ông ấy muốn biết về thiền. Trong mười, mười hai
ngày ông ấy đã ở đây và ông ấy đã quan sát những
người khác thiền, và ông ấy nói, 'Tôi đang quan sát.'
Nhưng làm sao bạn có thể quan sát được thiền?
Bạn có thể thiền, đó là cách duy nhất để biết về nó.
Bạn có thể thấy một thiền nhân từ bên ngoài - rằng
người đó đang nhảy múa, hay rằng người đó đang
đứng im lặng, hay rằng vâng, người đó đang ngồi -
nhưng bạn đang định biết gì về nó?
Thiền không phải là ngồi, thiền không phải là
nhảy múa, thiền không phải là đứng yên. Thiền là cái
gì đó xảy ra trong chính bản thể người đó, sâu bên
trong. Bạn không thể quan sát được nó, không thể có
tri thức khách quan nào về nó cả.
Tôi bảo anh ta, 'Nếu bạn thực sự muốn thấy -
nhảy múa đi.'
Anh ta nói, 'Trước hết tôi phải thấy đã, trước hết
tôi phải tự thuyết phục mình rằng nó là cái gì đó, chỉ
thế thì tôi mới làm.'
Thế rồi tôi nói, 'Nếu bạn cứ bám vào những ước
định của mình thì bạn sẽ chẳng bao giờ làm đâu. Bởi
vì cách duy nhất để biết là làm nó, và bạn nói bạn sẽ
làm chỉ khi bạn đã biết nó. Thế thì điều đó là không
thể được. Bạn đang đặt ra điều kiện không thể được
mà nó sẽ không bao giờ xảy ra.'
Cứ dường như ai đó nói, 'Tôi sẽ yêu chỉ khi tôi đã
biết tình yêu là gì.' Nhưng làm sao bạn có thể biết tình
yêu mà không yêu? Bạn có thể quan sát hai người yêu
cầm tay nhau, nhưng điều đó không phải là tình yêu.
Ngay cả hai kẻ thù cũng có thể cầm tay nhau. Ngay cả
khi hai người đang cầm tay nhau thì họ có thể không
trong tình yêu, họ có thể chỉ giả vờ. Ngay cả lúc bạn
thấy hai người làm tình với nhau, thì vẫn có thể không
có tình yêu. Nó có thể là cái gì đó khác; nó có thể chỉ
là dục thôi, không yêu. Không có cách nào để biết về tình yêu từ bên ngoài. Có những điều chỉ được phép
lộ ra cho bạn khi bạn trở thành người trong cuộc.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo.
Có những điều có thể được hiểu bằng việc học -
chúng ở bên ngoài mọi thứ, mọi vật khách quan. Đó
là khác biệt giữa khoa học và tôn giáo. Khoa học
không cần kinh nghiệm chủ thể. Bạn có thể vẫn còn ở
bên ngoài và quan sát; nó là cách tiếp cận hướng tới
chân lí.
Tôn giáo là cách tiếp cận chủ quan. Bạn phải đi
vào bên trong, nội tâm; nó mang tính hướng nội. Bạn
phải chìm sâu vào bên trong bản thể riêng của mình.
Chỉ thế thì bạn mới có thể biết được. Chỉ từ trung tâm
riêng của mình bạn mới có khả năng hiểu đạo là gì,
pháp là gì - hay nói thượng đế là gì - nhưng bạn sẽ
phải tham gia.
Bạn có thể biết thượng đế chỉ bằng việc trở thành
thượng đế, không có cách khác. Bạn có thể biết tình
yêu chỉ bằng việc trở thành người yêu. Và nếu bạn
cho rằng rất mạo hiểm nếu không biết - và đi vào
trong tình yêu đúng là mạo hiểm đấy - thế thì bạn sẽ
vẫn còn không yêu, bạn sẽ vẫn còn là sa mạc.
Vâng, cuộc sống là mạo hiểm, và người ta nên đủ
dũng cảm để nhận lấy mạo hiểm. Người ta không nên
bao giờ cũng tính toán. Nếu bạn cứ tính toán cả đời
mình, bạn sẽ bỏ lỡ tất cả. Nhận lấy mạo hiểm, dũng
cảm vào.
Chỉ có một cách sống và đó là sống một cách
hiểm nguy. Và điều này là nguy hiểm - rằng người ta
phải đi mà không biết, người ta phải đi vào cái không
biết. Do đó, lòng tin là cần thiết.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Bạn có thể thấy điều đó. Bạn có thể nhìn vào các
học giả, những học giả lớn, và bằng cách nào đó bạn
sẽ thấy họ đang bỏ lỡ. Họ có thể biết nhiều về Veda,
Kinh Thánh, Koran, họ có thể trích dẫn, nhưng bạn có
thể thấy không có rạng ngời trong mắt họ. Vâng, họ
đã thu thập nhiều bụi bặm từ kinh sách, họ đã thu thập
nhiều khói bụi qua tri thức. Họ thông thạo - nhưng
gần như chết. Họ đã bỏ lỡ cuộc sống bằng cách nào
đó, họ không thể tìm ra thời gian để biết cuộc sống là
gì.
Tôi đã nghe:
Một học giả lớn và là một giáo sĩ, một bác học,
dừng lại trong cửa hàng vật nuôi và hỏi giá của con
vẹt. Ông chủ tiệm nói ông ấy sẽ không bán con vẹt đó
cho ông này bởi vì mọi điều nó làm là thốt ra những
lời tục tĩu. 'Nhưng,' ông chủ tiệm nói, 'tôi còn có con
vẹt khác lấy từ Nam Mĩ. Khi nào tôi huấn luyện nó
xong tôi sẽ điện cho ông tới lấy nó.'
rãi trong giới hàn lâm về một học giả trẻ ở đại học
truyền thống cổ Do Thái ở Ba Lan. Anh ta đã được
đón chào bởi vì hiểu biết nhiều và bởi sự tập trung
vào nghiên cứu. Khách thăm ra về với ấn tượng sâu
sắc về anh thanh niên này.
Một hôm một quan chức truyền thống Do Thái cổ
mời và hỏi ông hiệu trưởng về thanh niên này. 'Chàng
thanh niên này có thực sự biết nhiều thế không?'
'Nói thực,' vị giáo sĩ già mỉm cười, 'tôi cũng
chẳng biết. Anh thanh niên này nghiên cứu nhiều tới
mức tôi không thể hiểu được làm thế nào anh ta có thể
tìm ra thời gian để mà biết.'
Nếu bạn quá dính líu với trí tuệ của mình thì bạn
sẽ không tìm ra thời gian để mà dính líu tới toàn bộ
bản thể mình. Nếu bạn ở quá nhiều trong đầu mình thì
bạn sẽ bỏ lỡ những cái đang có đấy. Cách duy nhất có
thể được biết tới chỉ nếu bạn tham gia sâu sắc với sự
tồn tại. Điều đó không thể được hiểu từ bên ngoài,
bạn phải trở thành người tham gia.
Mới vài ngày trước, một giáo sư tâm lí đã ở đây.
Ông ấy dạy ở Chicago. Ông ấy là người Ấn Độ, sống
ở Mĩ. Ông ấy đã tới - ông ấy đã viết cho tôi trong gần
hai năm: 'Tôi tới đây, tôi tới đây.' Thế rồi ông ấy tới,
và ông ấy muốn biết về thiền. Trong mười, mười hai
ngày ông ấy đã ở đây và ông ấy đã quan sát những
người khác thiền, và ông ấy nói, 'Tôi đang quan sát.'
Nhưng làm sao bạn có thể quan sát được thiền?
Bạn có thể thiền, đó là cách duy nhất để biết về nó.
Bạn có thể thấy một thiền nhân từ bên ngoài - rằng
người đó đang nhảy múa, hay rằng người đó đang
đứng im lặng, hay rằng vâng, người đó đang ngồi -
nhưng bạn đang định biết gì về nó?
Thiền không phải là ngồi, thiền không phải là
nhảy múa, thiền không phải là đứng yên. Thiền là cái
gì đó xảy ra trong chính bản thể người đó, sâu bên
trong. Bạn không thể quan sát được nó, không thể có
tri thức khách quan nào về nó cả.
Tôi bảo anh ta, 'Nếu bạn thực sự muốn thấy -
nhảy múa đi.'
Anh ta nói, 'Trước hết tôi phải thấy đã, trước hết
tôi phải tự thuyết phục mình rằng nó là cái gì đó, chỉ
thế thì tôi mới làm.'
Thế rồi tôi nói, 'Nếu bạn cứ bám vào những ước
định của mình thì bạn sẽ chẳng bao giờ làm đâu. Bởi
vì cách duy nhất để biết là làm nó, và bạn nói bạn sẽ
làm chỉ khi bạn đã biết nó. Thế thì điều đó là không
thể được. Bạn đang đặt ra điều kiện không thể được
mà nó sẽ không bao giờ xảy ra.'
Cứ dường như ai đó nói, 'Tôi sẽ yêu chỉ khi tôi đã
biết tình yêu là gì.' Nhưng làm sao bạn có thể biết tình
yêu mà không yêu? Bạn có thể quan sát hai người yêu
cầm tay nhau, nhưng điều đó không phải là tình yêu.
Ngay cả hai kẻ thù cũng có thể cầm tay nhau. Ngay cả
khi hai người đang cầm tay nhau thì họ có thể không
trong tình yêu, họ có thể chỉ giả vờ. Ngay cả lúc bạn
thấy hai người làm tình với nhau, thì vẫn có thể không
có tình yêu. Nó có thể là cái gì đó khác; nó có thể chỉ
là dục thôi, không yêu. Không có cách nào để biết về tình yêu từ bên ngoài. Có những điều chỉ được phép
lộ ra cho bạn khi bạn trở thành người trong cuộc.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo.
Có những điều có thể được hiểu bằng việc học -
chúng ở bên ngoài mọi thứ, mọi vật khách quan. Đó
là khác biệt giữa khoa học và tôn giáo. Khoa học
không cần kinh nghiệm chủ thể. Bạn có thể vẫn còn ở
bên ngoài và quan sát; nó là cách tiếp cận hướng tới
chân lí.
Tôn giáo là cách tiếp cận chủ quan. Bạn phải đi
vào bên trong, nội tâm; nó mang tính hướng nội. Bạn
phải chìm sâu vào bên trong bản thể riêng của mình.
Chỉ thế thì bạn mới có thể biết được. Chỉ từ trung tâm
riêng của mình bạn mới có khả năng hiểu đạo là gì,
pháp là gì - hay nói thượng đế là gì - nhưng bạn sẽ
phải tham gia.
Bạn có thể biết thượng đế chỉ bằng việc trở thành
thượng đế, không có cách khác. Bạn có thể biết tình
yêu chỉ bằng việc trở thành người yêu. Và nếu bạn
cho rằng rất mạo hiểm nếu không biết - và đi vào
trong tình yêu đúng là mạo hiểm đấy - thế thì bạn sẽ
vẫn còn không yêu, bạn sẽ vẫn còn là sa mạc.
Vâng, cuộc sống là mạo hiểm, và người ta nên đủ
dũng cảm để nhận lấy mạo hiểm. Người ta không nên
bao giờ cũng tính toán. Nếu bạn cứ tính toán cả đời
mình, bạn sẽ bỏ lỡ tất cả. Nhận lấy mạo hiểm, dũng
cảm vào.
Chỉ có một cách sống và đó là sống một cách
hiểm nguy. Và điều này là nguy hiểm - rằng người ta
phải đi mà không biết, người ta phải đi vào cái không
biết. Do đó, lòng tin là cần thiết.
Phật nói:
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Bạn có thể thấy điều đó. Bạn có thể nhìn vào các
học giả, những học giả lớn, và bằng cách nào đó bạn
sẽ thấy họ đang bỏ lỡ. Họ có thể biết nhiều về Veda,
Kinh Thánh, Koran, họ có thể trích dẫn, nhưng bạn có
thể thấy không có rạng ngời trong mắt họ. Vâng, họ
đã thu thập nhiều bụi bặm từ kinh sách, họ đã thu thập
nhiều khói bụi qua tri thức. Họ thông thạo - nhưng
gần như chết. Họ đã bỏ lỡ cuộc sống bằng cách nào
đó, họ không thể tìm ra thời gian để biết cuộc sống là
gì.
Tôi đã nghe:
Một học giả lớn và là một giáo sĩ, một bác học,
dừng lại trong cửa hàng vật nuôi và hỏi giá của con
vẹt. Ông chủ tiệm nói ông ấy sẽ không bán con vẹt đó
cho ông này bởi vì mọi điều nó làm là thốt ra những
lời tục tĩu. 'Nhưng,' ông chủ tiệm nói, 'tôi còn có con
vẹt khác lấy từ Nam Mĩ. Khi nào tôi huấn luyện nó
xong tôi sẽ điện cho ông tới lấy nó.'
Nhiều tháng sau nhà bác học, nhà học giả lớn này
được bảo tới và xem con vẹt mà ông chủ tiệm đã dành
cho ông ta. Ông chủ tiệm dẫn nhà bác học vào một
phòng sau nơi con vẹt đang thuyết giảng với một dây
ở mỗi chân. Ông chủ kéo sợi dây ở chân bên phải và
con vẹt đọc luôn 'Lời cầu Chúa' từ đầu tới cuối.
'Thật tuyệt vời và có tính chất giáo dục đây!' nhà
thuyết giáo, nhà bác học kêu lên - đó chính là điều
bản thân ông ấy đã làm cả đời mình. Thế rồi ông ấy
kéo sợi dây ở chân trái và con vẹt buột lời nói 'Hãy lại
gần hơn ba Chúa tôi'. 'Quá hay!' nhà thuyết giáo kêu
lên. 'Bây giờ hãy cho tôi biết, điều gì sẽ xảy ra nếu tôi
đồng thời kéo cả hai dây?' Trước khi ông chủ tiệm kịp
đáp lại thì con vẹt đã nói, 'Ông ngu lắm! Tôi sẽ ngã
dập đít chứ còn sao nữa!'
Điều đó là đơn giản, ngay cả con vẹt cũng biết
điều đó, nhưng nhà bác học - ông ta còn tệ hơn cả con
vẹt. Ông ta đơn giản sống trong các ý tưởng, ông ta
sống trong logic, ông ta sống cuộc sống bằng lời. Ông
ta đã quên mất hoa hồng thực, ông ta chỉ quen với từ
'hoa hồng'. Ông ta đã quên mất cuộc sống thực, ông ta
chỉ biết từ 'cuộc sống'. Nhớ lấy, từ 'cuộc sống' không
phải là cuộc sống, từ 'tình yêu' không phải là tình yêu,
từ 'thượng đế' không phải là thượng đế. Cuộc sống
thực là sự tồn tại, là kinh nghiệm.
Chuyện xảy ra:
Một sinh viên mới tốt nghiệp trường nông nghiệp
làm giám định viên của chính phủ về đất đai và kho
tàng của nông dân. Anh ta bảo họ anh ta đang làm
một đánh giá để chính phủ có thế giúp nông dân thoát
khỏi mắc nợ. Cho nên anh ta giám định mọi thứ, ghi
chép cẩn thận vào cuốn sổ nhỏ ngăn nắp. Khi anh ta
cho rằng mọi thứ đều đã được viết hết ra rồi anh ta
thấy một con vật thò đầu ngó quanh bên kho thóc.
‘Cái đó là cái gì vậy? Và nó để làm gì?' chàng thanh
niên hỏi. Đó là một con dê già, nhưng người nông dân
lại không định giúp cho anh giám định trẻ khôn lỏi
này. 'Anh là chuyên gia,' người nông dân nói. 'Anh
nói cho tôi biết đi.'
Bây giờ điều đó rất khó. Anh ta chưa bao giờ thấy
một vật như vậy. Anh ta đã từng học trong đại học,
anh ta biết mọi thứ về nông nghiệp, nhưng anh ta lại
chưa bao giờ làm cái gì. Anh ta không có kinh
nghiệm. Anh ta chưa bao giờ bắt gặp con vật nào như
con dê. Do đó chàng thanh niên đã gửi một bức điện
về New Delhi nhờ họ nhận diện cho anh ta về 'một
đối tượng dài, gầy còm, với cái đầu trọc lốc, có râu ở
cằm, cái bụng lép trống rỗng, khuôn mặt dài buồn bã,
và đôi mắt tái nhợt'. Ngày hôm sau anh ta nhận được
trả lời từ viên thư kí nông nghiệp: 'Cậu ngu hết sức!
Đó là người nông dân!'
Nhớ lấy, cái đầu có thể rất tách rời; nó có thể ngắt
bạn khỏi cuộc sống. Dùng cái đầu nhưng đừng bị giới
hạn vào nó. Dùng trí tuệ của bạn để tiếp cận tới sự tồn
tại, đừng làm ra rào chắn từ nó.
được bảo tới và xem con vẹt mà ông chủ tiệm đã dành
cho ông ta. Ông chủ tiệm dẫn nhà bác học vào một
phòng sau nơi con vẹt đang thuyết giảng với một dây
ở mỗi chân. Ông chủ kéo sợi dây ở chân bên phải và
con vẹt đọc luôn 'Lời cầu Chúa' từ đầu tới cuối.
'Thật tuyệt vời và có tính chất giáo dục đây!' nhà
thuyết giáo, nhà bác học kêu lên - đó chính là điều
bản thân ông ấy đã làm cả đời mình. Thế rồi ông ấy
kéo sợi dây ở chân trái và con vẹt buột lời nói 'Hãy lại
gần hơn ba Chúa tôi'. 'Quá hay!' nhà thuyết giáo kêu
lên. 'Bây giờ hãy cho tôi biết, điều gì sẽ xảy ra nếu tôi
đồng thời kéo cả hai dây?' Trước khi ông chủ tiệm kịp
đáp lại thì con vẹt đã nói, 'Ông ngu lắm! Tôi sẽ ngã
dập đít chứ còn sao nữa!'
Điều đó là đơn giản, ngay cả con vẹt cũng biết
điều đó, nhưng nhà bác học - ông ta còn tệ hơn cả con
vẹt. Ông ta đơn giản sống trong các ý tưởng, ông ta
sống trong logic, ông ta sống cuộc sống bằng lời. Ông
ta đã quên mất hoa hồng thực, ông ta chỉ quen với từ
'hoa hồng'. Ông ta đã quên mất cuộc sống thực, ông ta
chỉ biết từ 'cuộc sống'. Nhớ lấy, từ 'cuộc sống' không
phải là cuộc sống, từ 'tình yêu' không phải là tình yêu,
từ 'thượng đế' không phải là thượng đế. Cuộc sống
thực là sự tồn tại, là kinh nghiệm.
Chuyện xảy ra:
Một sinh viên mới tốt nghiệp trường nông nghiệp
làm giám định viên của chính phủ về đất đai và kho
tàng của nông dân. Anh ta bảo họ anh ta đang làm
một đánh giá để chính phủ có thế giúp nông dân thoát
khỏi mắc nợ. Cho nên anh ta giám định mọi thứ, ghi
chép cẩn thận vào cuốn sổ nhỏ ngăn nắp. Khi anh ta
cho rằng mọi thứ đều đã được viết hết ra rồi anh ta
thấy một con vật thò đầu ngó quanh bên kho thóc.
‘Cái đó là cái gì vậy? Và nó để làm gì?' chàng thanh
niên hỏi. Đó là một con dê già, nhưng người nông dân
lại không định giúp cho anh giám định trẻ khôn lỏi
này. 'Anh là chuyên gia,' người nông dân nói. 'Anh
nói cho tôi biết đi.'
Bây giờ điều đó rất khó. Anh ta chưa bao giờ thấy
một vật như vậy. Anh ta đã từng học trong đại học,
anh ta biết mọi thứ về nông nghiệp, nhưng anh ta lại
chưa bao giờ làm cái gì. Anh ta không có kinh
nghiệm. Anh ta chưa bao giờ bắt gặp con vật nào như
con dê. Do đó chàng thanh niên đã gửi một bức điện
về New Delhi nhờ họ nhận diện cho anh ta về 'một
đối tượng dài, gầy còm, với cái đầu trọc lốc, có râu ở
cằm, cái bụng lép trống rỗng, khuôn mặt dài buồn bã,
và đôi mắt tái nhợt'. Ngày hôm sau anh ta nhận được
trả lời từ viên thư kí nông nghiệp: 'Cậu ngu hết sức!
Đó là người nông dân!'
Nhớ lấy, cái đầu có thể rất tách rời; nó có thể ngắt
bạn khỏi cuộc sống. Dùng cái đầu nhưng đừng bị giới
hạn vào nó. Dùng trí tuệ của bạn để tiếp cận tới sự tồn
tại, đừng làm ra rào chắn từ nó.
Nếu ông cố gắng nắm lấy đạo qua nhiều học hỏi,
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Với sự đơn giản của trái tim... Cuộc sống có thể
được biết tới chỉ với trái tim đơn giản. Cái đầu rất
phức tạp còn cuộc sống rất đơn giản. Từ cái đầu phức
tạp rất khó hiểu được cuộc sống đơn giản. Cuộc sống
đơn giản là đơn giản. Bạn cũng phải đơn giản thôi.
Đứa trẻ hiểu nhiều hơn. Nó có quan hệ với cuộc
sống. Nhà thơ hiểu nhiều hơn. Ông ấy có quan hệ.
Nhà huyền môn hiểu nhiều hơn - hiểu biết của người
đó là sâu sắc và cực kì sâu bởi vì người đó đã bỏ hoàn
toàn cái đầu. Người đó nhìn qua đôi mắt trẻ thơ,
người đó tiếp cận với sự ngạc nhiên, kính nể.
Người đó ngạc nhiên ở mọi bước. Người đó
không có ý tưởng nào, không có ý tưởng cố định để
phóng chiếu. Người đó không có định kiến nào: người
đó không là người Hindu giáo, không là người Mô ha
mét giáo, không là người Ki tô giáo. Người đó đơn
giản hiện hữu. Người đó có trái tim rộn ràng, trái tim
yêu thương. Thế là đủ yêu cầu để biết cuộc sống là gì.
Vĩ đại thực sự là theo cách này... được biết tới -
được biết qua trái tim. Tốt hơn nên gọi nó là được
cảm thấy - được cảm thấy qua trái tim.
Cuộc sống rất đơn giản. Đôi khi bạn gạt cái đầu ra
đấy, đôi khi bạn tự không có đầu đi, đôi khi nhìn mà
không mây mù gì trong mắt - chỉ nhìn thôi. Đôi khi
ngồi bên cạnh cây - chỉ cảm. Ở bên cạnh thác nước -
chỉ nghe. Nằm dài trên bãi biển và nghe tiếng ì ầm
của đại dương, cảm thấy cát, cái mát mẻ của nó, hay
nhìn lên các vì sao, và để cho cái im lặng đó thấm vào
trong bạn. Hay nhìn vào đêm tối và để cho bóng tối
như nhung bao quanh bạn, bao bọc bạn, làm tan biến
bạn. Đây là cách thức của trái tim đơn giản.
Nếu bạn tiếp cận tới cuộc sống qua sự đơn giản
này bạn sẽ trở thành trí huệ. Bạn có thể không biết về
Veda, bạn có thể không biết về Kinh Thánh, bạn có
thể không biết về Gita, nhưng bạn sẽ đi tới biết bài ca
thực của cuộc sống - và đó là chỗ mà Gita thực hiện
hữu, bài ca thực hiện hữu. Bạn có thể không biết tới
Veda, nhưng bạn sẽ đi tới biết Veda thực - cái được
đích thân thượng đế viết nên.
Cuộc sống này là cuốn sách của ngài, cuộc sống
này là Kinh Thánh của ngài, cuộc sống này là Koran
của ngài. Trích dẫn nó! Trích dẫn cuộc sống này. Ca
hát nó, nhảy múa nó, hiện hữu trong tình yêu với nó -
và dần dần bạn sẽ biết đạo là gì, bởi vì dần dần bạn sẽ
trở nên ngày một hạnh phúc hơn. Bạn càng trở nên
hạnh phúc hơn, bạn càng quen hơn với đạo, con
đường đúng. Và bất kì khi nào một bước đi ra khỏi
con đường, lập tức bạn cảm thấy đau.
Đau là chỉ dẫn rằng bạn đã bỏ lỡ luật, còn hạnh
phúc là chỉ dẫn rằng bạn đã ở trong hài hoà. Hạnh
phúc là sản phẩm phụ. Nếu bạn đi theo cùng luật, bạn
hạnh phúc. Bất hạnh là cái không chủ yếu. Nó đơn
giản chỉ ra bạn đã đi xa khỏi luật rồi.
Làm hạnh phúc và bất hạnh thành tiêu chí cho
bạn. Đó là lí do tại sao tôi cứ nói mãi rằng tôi là người
theo chủ nghĩa hưởng lạc. Thực tế Phật là người theo
hưởng lạc, Mahavira là người theo hưởng lạc, Krishna là người theo hưởng lạc, Mohammed là người theo
hưởng lạc, bởi vì tất cả họ đều muốn bạn trở nên cực
kì hạnh phúc. Và họ chỉ cho bạn con đường.
Con đường là: trở nên đơn giản, tin nhiều hơn,
hoài nghi ít dần đi. Nếu bạn thực sự hoài nghi, hãy
hoài nghi cái hoài nghi, có vậy thôi. Hoài nghi việc
hoài nghi, tin vào lòng tin - và bạn sẽ không bao giờ
bỏ lỡ.
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Và Phật nói không chỉ những người tuân theo đạo
mới được phúc lạc, mà ngay cả những người hân hoan
trong việc thấy người khác đi theo đạo, họ cũng được
phúc lạc vô cùng.
Vâng, nó là vậy. Bởi vì bằng việc hân hoan rằng
biết bao nhiêu người đang đi tới thiền... 'Tốt - Mình
còn chưa đi tới, mình còn chưa có được dũng cảm,
nhưng biết bao nhiêu người đã đi thế - tốt'... ngay cả
điều này sẽ làm cho bạn hạnh phúc bởi vì điều này sẽ
mở cánh cửa của bạn.
Bạn không kết án họ, bạn không nói rằng thiền là
không thể được. Bạn nói, 'Điều đó là có thể - tôi còn
chưa đủ dũng cảm, nhưng bạn đang đi trên đường - đi
một cách hạnh phúc đi! Lời chúc của tôi cho bạn, lời
chào mừng của tôi! Một ngày nào đó tôi hi vọng cũng
tới và theo bạn.'
Phật nói nếu bạn chào mừng một sannyasin bạn
đã chào mừng tương lai của mình. Nếu bạn thấy ai đó
đi trên đường và bạn cảm thấy hạnh phúc, cực kì hạnh
phúc - vẫn biết rõ rằng bạn không theo con đường
này, bạn còn chưa sẵn sàng cho nó, nhưng bạn không
kết án người kia, thực tế bạn hân hoan, bạn thấy
người đó đi trên con đường này - bạn đã bắt đầu đi
theo con đường đó đấy.
Đó là điều tôi nói ngay từ đầu với bạn: trong cuộc
sống bất kì khi nào bạn nghe thấy ai đó đã trở thành
sannyasin, đừng bắt đầu kết án người đó - hân hoan
đi. Khi ai đó bắt đầu thiền, đừng kết án người đó rằng
người đó điên hay cái gì đó - hân hoan đi. Bằng hân
hoan của mình bạn đang đem những khả năng thiền
riêng của mình gần hơn với bạn. Bằng hân hoan bạn
đã lấy tính chất sannyas theo cách sâu sắc hơn. Bên
trong điều đó đã xảy ra, bên ngoài nó sẽ tới. Điều đó
không quan trọng đến thế.
Phật nói:
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Đó là lí do tại sao trên đất nước này sannyasin
bao giờ cũng được kính trọng vô cùng. Cho dù đôi khi
một người chỉ mặc áo choàng da cam và không phải
là sannyasin chút nào - dẫu thế người đó vẫn được
kính trọng. Bởi vì chúng ta là ai mà quyết định liệu
người đó có là một sannyasin thực hay không? Phật
nói, 'Hân hoan đi!"
Tôi đã nghe một câu chuyện cổ:
ông sẽ không hiểu đạo. Nếu ông quan sát đạo
bằng sự đơn giản của trái tim thì thực sự đây là
đạo.
Với sự đơn giản của trái tim... Cuộc sống có thể
được biết tới chỉ với trái tim đơn giản. Cái đầu rất
phức tạp còn cuộc sống rất đơn giản. Từ cái đầu phức
tạp rất khó hiểu được cuộc sống đơn giản. Cuộc sống
đơn giản là đơn giản. Bạn cũng phải đơn giản thôi.
Đứa trẻ hiểu nhiều hơn. Nó có quan hệ với cuộc
sống. Nhà thơ hiểu nhiều hơn. Ông ấy có quan hệ.
Nhà huyền môn hiểu nhiều hơn - hiểu biết của người
đó là sâu sắc và cực kì sâu bởi vì người đó đã bỏ hoàn
toàn cái đầu. Người đó nhìn qua đôi mắt trẻ thơ,
người đó tiếp cận với sự ngạc nhiên, kính nể.
Người đó ngạc nhiên ở mọi bước. Người đó
không có ý tưởng nào, không có ý tưởng cố định để
phóng chiếu. Người đó không có định kiến nào: người
đó không là người Hindu giáo, không là người Mô ha
mét giáo, không là người Ki tô giáo. Người đó đơn
giản hiện hữu. Người đó có trái tim rộn ràng, trái tim
yêu thương. Thế là đủ yêu cầu để biết cuộc sống là gì.
Vĩ đại thực sự là theo cách này... được biết tới -
được biết qua trái tim. Tốt hơn nên gọi nó là được
cảm thấy - được cảm thấy qua trái tim.
Cuộc sống rất đơn giản. Đôi khi bạn gạt cái đầu ra
đấy, đôi khi bạn tự không có đầu đi, đôi khi nhìn mà
không mây mù gì trong mắt - chỉ nhìn thôi. Đôi khi
ngồi bên cạnh cây - chỉ cảm. Ở bên cạnh thác nước -
chỉ nghe. Nằm dài trên bãi biển và nghe tiếng ì ầm
của đại dương, cảm thấy cát, cái mát mẻ của nó, hay
nhìn lên các vì sao, và để cho cái im lặng đó thấm vào
trong bạn. Hay nhìn vào đêm tối và để cho bóng tối
như nhung bao quanh bạn, bao bọc bạn, làm tan biến
bạn. Đây là cách thức của trái tim đơn giản.
Nếu bạn tiếp cận tới cuộc sống qua sự đơn giản
này bạn sẽ trở thành trí huệ. Bạn có thể không biết về
Veda, bạn có thể không biết về Kinh Thánh, bạn có
thể không biết về Gita, nhưng bạn sẽ đi tới biết bài ca
thực của cuộc sống - và đó là chỗ mà Gita thực hiện
hữu, bài ca thực hiện hữu. Bạn có thể không biết tới
Veda, nhưng bạn sẽ đi tới biết Veda thực - cái được
đích thân thượng đế viết nên.
Cuộc sống này là cuốn sách của ngài, cuộc sống
này là Kinh Thánh của ngài, cuộc sống này là Koran
của ngài. Trích dẫn nó! Trích dẫn cuộc sống này. Ca
hát nó, nhảy múa nó, hiện hữu trong tình yêu với nó -
và dần dần bạn sẽ biết đạo là gì, bởi vì dần dần bạn sẽ
trở nên ngày một hạnh phúc hơn. Bạn càng trở nên
hạnh phúc hơn, bạn càng quen hơn với đạo, con
đường đúng. Và bất kì khi nào một bước đi ra khỏi
con đường, lập tức bạn cảm thấy đau.
Đau là chỉ dẫn rằng bạn đã bỏ lỡ luật, còn hạnh
phúc là chỉ dẫn rằng bạn đã ở trong hài hoà. Hạnh
phúc là sản phẩm phụ. Nếu bạn đi theo cùng luật, bạn
hạnh phúc. Bất hạnh là cái không chủ yếu. Nó đơn
giản chỉ ra bạn đã đi xa khỏi luật rồi.
Làm hạnh phúc và bất hạnh thành tiêu chí cho
bạn. Đó là lí do tại sao tôi cứ nói mãi rằng tôi là người
theo chủ nghĩa hưởng lạc. Thực tế Phật là người theo
hưởng lạc, Mahavira là người theo hưởng lạc, Krishna là người theo hưởng lạc, Mohammed là người theo
hưởng lạc, bởi vì tất cả họ đều muốn bạn trở nên cực
kì hạnh phúc. Và họ chỉ cho bạn con đường.
Con đường là: trở nên đơn giản, tin nhiều hơn,
hoài nghi ít dần đi. Nếu bạn thực sự hoài nghi, hãy
hoài nghi cái hoài nghi, có vậy thôi. Hoài nghi việc
hoài nghi, tin vào lòng tin - và bạn sẽ không bao giờ
bỏ lỡ.
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Và Phật nói không chỉ những người tuân theo đạo
mới được phúc lạc, mà ngay cả những người hân hoan
trong việc thấy người khác đi theo đạo, họ cũng được
phúc lạc vô cùng.
Vâng, nó là vậy. Bởi vì bằng việc hân hoan rằng
biết bao nhiêu người đang đi tới thiền... 'Tốt - Mình
còn chưa đi tới, mình còn chưa có được dũng cảm,
nhưng biết bao nhiêu người đã đi thế - tốt'... ngay cả
điều này sẽ làm cho bạn hạnh phúc bởi vì điều này sẽ
mở cánh cửa của bạn.
Bạn không kết án họ, bạn không nói rằng thiền là
không thể được. Bạn nói, 'Điều đó là có thể - tôi còn
chưa đủ dũng cảm, nhưng bạn đang đi trên đường - đi
một cách hạnh phúc đi! Lời chúc của tôi cho bạn, lời
chào mừng của tôi! Một ngày nào đó tôi hi vọng cũng
tới và theo bạn.'
Phật nói nếu bạn chào mừng một sannyasin bạn
đã chào mừng tương lai của mình. Nếu bạn thấy ai đó
đi trên đường và bạn cảm thấy hạnh phúc, cực kì hạnh
phúc - vẫn biết rõ rằng bạn không theo con đường
này, bạn còn chưa sẵn sàng cho nó, nhưng bạn không
kết án người kia, thực tế bạn hân hoan, bạn thấy
người đó đi trên con đường này - bạn đã bắt đầu đi
theo con đường đó đấy.
Đó là điều tôi nói ngay từ đầu với bạn: trong cuộc
sống bất kì khi nào bạn nghe thấy ai đó đã trở thành
sannyasin, đừng bắt đầu kết án người đó - hân hoan
đi. Khi ai đó bắt đầu thiền, đừng kết án người đó rằng
người đó điên hay cái gì đó - hân hoan đi. Bằng hân
hoan của mình bạn đang đem những khả năng thiền
riêng của mình gần hơn với bạn. Bằng hân hoan bạn
đã lấy tính chất sannyas theo cách sâu sắc hơn. Bên
trong điều đó đã xảy ra, bên ngoài nó sẽ tới. Điều đó
không quan trọng đến thế.
Phật nói:
Những người hân hoan trong việc thấy người
khác đi theo đạo sẽ được phúc lạc lớn lao.
Đó là lí do tại sao trên đất nước này sannyasin
bao giờ cũng được kính trọng vô cùng. Cho dù đôi khi
một người chỉ mặc áo choàng da cam và không phải
là sannyasin chút nào - dẫu thế người đó vẫn được
kính trọng. Bởi vì chúng ta là ai mà quyết định liệu
người đó có là một sannyasin thực hay không? Phật
nói, 'Hân hoan đi!"
Tôi đã nghe một câu chuyện cổ:
Một người vốn là một tên trộm lớn đến ăn trộm
cung điện nhà vua, và vào lúc người đó trốn ra thì bị
lộ, cho nên lính gác đuổi theo người đó. Người đó
đang trong tình thế cực kì nguy hiểm. Người đó chạy
tới bờ sông và ngựa của lính đang đuổi theo sát nút và
người đó có thể nghe thấy tiếng động đang mỗi lúc
một tiến lại gần hơn, mà dòng sông thì lớn và không
có cầu. Người đó sợ hãi, và lúc đó lại là đêm lạnh -
cho nên phải làm gì đây?
Không thấy cái gì, không còn khả năng nào,
người đó thấy một sannyasin đang ngồi dưới gốc cây.
Người đó vứt hết quần áo, trở thành trần trụi, nhắm
mắt lại bắt đầu thiền - tất nhiên, giả vờ thôi, bởi vì
người đó chưa bao giờ biết thiền là gì. Nhưng bạn có
thể giả vờ, bạn có thể nhắm mắt, bạn có thể ngồi trong
tư thế padmasana, tư thế hoa sen. Người đó nhắm mắt
lại.
Lính tới, cảnh sát tới. Không có ai cả, chỉ mỗi hai
sannyasin này. Họ chạm chân các sannyasin. Người
này bên trong bắt đầu cảm thấy rất, rất mặc cảm.
'Điều này thực không tốt,' người đó nghĩ. 'Mình là kẻ
cắp, kẻ trộm, mà những người này lại đi chạm chân
mình. Và mình chỉ là sannyasin giả. Và biết bao nhiêu
kính trọng đã được dành cho sannyasin giả này, điều
gì sẽ xảy ra nếu mình thực sự trở thành một
sannyasin?' Một tia sáng đi vào cuộc sống người đó.
Người đó vứt bỏ con đường cũ, người đó trở thành
một sannyasin.
Danh tiếng người đó lan rộng. Một hôm ngay cả
vua cũng tới chạm chân người đó. Và vua hỏi người
đó, 'Chuyện xảy ra với thầy như thế nào? Thầy đã từ
bỏ thế giới như thế nào? Ta cũng hi vọng, mơ ước
rằng một ngày nào đó phúc lành lớn lao sẽ mưa rào
lên ta, thượng đế sẽ cho ta dũng cảm để từ bỏ mọi thứ.
Làm sao thầy đã từ bỏ, thưa thầy? Xin kể ta câu
chuyện này. Điều đó sẽ cho ta dũng cảm.'
Người cựu trộm bắt đầu cười. Người đó nói, 'Tôi
sẽ kể cho bệ hạ. Bệ hạ đã giúp tôi nhiều rồi - lính của
bệ hạ đuổi tôi.'
Nhà vua nói, 'Thầy ngụ ý gì vậy?' Thế là người
này kể lại toàn bộ câu chuyện. Người đó nói, 'Và khi
tôi thấy rằng một sannyasin giả như tôi - một tên
trộm, một kẻ giết người - mà cũng có thể được kính
trọng, thì bỗng nhiên tôi không thể nào trở lại những
con đường cũ của mình được nữa. Và tôi cảm thấy
tuyệt vời thế khi họ chạm chân tôi. Tôi chưa bao giờ
cảm thấy điều đó trước đây. Đó là khoảnh khắc đẹp
thế. Và rồi từ đó tôi đã thiền, và rồi từ đó tôi đã thực
sự từ bỏ thế giới, và tôi cực kì hạnh phúc. Tôi đã về
tới nhà.'
Phật nói ngay cả những người hân hoan khi thấy
người khác tuân thủ luật... Đừng bao giờ kết án - cho
dù đôi khi điều đó là có thể; điều đó bao giờ cũng có
thể. Khi có những đồng tiền thật thì nhất định cũng có
đồng tiền giả nữa. Khi nhiều kính trọng được trao cho
sannyasin, thì nhất định có những người sẽ lừa dối.
Nhưng đấy không phải là vấn đề. Họ có thể lừa được
cái gì? Họ có thể bịp được cái gì? Bạn thu được cái
gì? Nhưng cứ hân hoan.
cung điện nhà vua, và vào lúc người đó trốn ra thì bị
lộ, cho nên lính gác đuổi theo người đó. Người đó
đang trong tình thế cực kì nguy hiểm. Người đó chạy
tới bờ sông và ngựa của lính đang đuổi theo sát nút và
người đó có thể nghe thấy tiếng động đang mỗi lúc
một tiến lại gần hơn, mà dòng sông thì lớn và không
có cầu. Người đó sợ hãi, và lúc đó lại là đêm lạnh -
cho nên phải làm gì đây?
Không thấy cái gì, không còn khả năng nào,
người đó thấy một sannyasin đang ngồi dưới gốc cây.
Người đó vứt hết quần áo, trở thành trần trụi, nhắm
mắt lại bắt đầu thiền - tất nhiên, giả vờ thôi, bởi vì
người đó chưa bao giờ biết thiền là gì. Nhưng bạn có
thể giả vờ, bạn có thể nhắm mắt, bạn có thể ngồi trong
tư thế padmasana, tư thế hoa sen. Người đó nhắm mắt
lại.
Lính tới, cảnh sát tới. Không có ai cả, chỉ mỗi hai
sannyasin này. Họ chạm chân các sannyasin. Người
này bên trong bắt đầu cảm thấy rất, rất mặc cảm.
'Điều này thực không tốt,' người đó nghĩ. 'Mình là kẻ
cắp, kẻ trộm, mà những người này lại đi chạm chân
mình. Và mình chỉ là sannyasin giả. Và biết bao nhiêu
kính trọng đã được dành cho sannyasin giả này, điều
gì sẽ xảy ra nếu mình thực sự trở thành một
sannyasin?' Một tia sáng đi vào cuộc sống người đó.
Người đó vứt bỏ con đường cũ, người đó trở thành
một sannyasin.
Danh tiếng người đó lan rộng. Một hôm ngay cả
vua cũng tới chạm chân người đó. Và vua hỏi người
đó, 'Chuyện xảy ra với thầy như thế nào? Thầy đã từ
bỏ thế giới như thế nào? Ta cũng hi vọng, mơ ước
rằng một ngày nào đó phúc lành lớn lao sẽ mưa rào
lên ta, thượng đế sẽ cho ta dũng cảm để từ bỏ mọi thứ.
Làm sao thầy đã từ bỏ, thưa thầy? Xin kể ta câu
chuyện này. Điều đó sẽ cho ta dũng cảm.'
Người cựu trộm bắt đầu cười. Người đó nói, 'Tôi
sẽ kể cho bệ hạ. Bệ hạ đã giúp tôi nhiều rồi - lính của
bệ hạ đuổi tôi.'
Nhà vua nói, 'Thầy ngụ ý gì vậy?' Thế là người
này kể lại toàn bộ câu chuyện. Người đó nói, 'Và khi
tôi thấy rằng một sannyasin giả như tôi - một tên
trộm, một kẻ giết người - mà cũng có thể được kính
trọng, thì bỗng nhiên tôi không thể nào trở lại những
con đường cũ của mình được nữa. Và tôi cảm thấy
tuyệt vời thế khi họ chạm chân tôi. Tôi chưa bao giờ
cảm thấy điều đó trước đây. Đó là khoảnh khắc đẹp
thế. Và rồi từ đó tôi đã thiền, và rồi từ đó tôi đã thực
sự từ bỏ thế giới, và tôi cực kì hạnh phúc. Tôi đã về
tới nhà.'
Phật nói ngay cả những người hân hoan khi thấy
người khác tuân thủ luật... Đừng bao giờ kết án - cho
dù đôi khi điều đó là có thể; điều đó bao giờ cũng có
thể. Khi có những đồng tiền thật thì nhất định cũng có
đồng tiền giả nữa. Khi nhiều kính trọng được trao cho
sannyasin, thì nhất định có những người sẽ lừa dối.
Nhưng đấy không phải là vấn đề. Họ có thể lừa được
cái gì? Họ có thể bịp được cái gì? Bạn thu được cái
gì? Nhưng cứ hân hoan.
Một shramana hỏi Phật: Phúc lạc này có bao giờ
bị phá huỷ đi không?'
Điều đó có phải là thứ nhất thời không khi chúng
ta hân hoan với việc người khác đang trong thiền? Dự
lưu này đã nghe, người đó biết rằng nếu bạn thiền thì
bạn đạt tới phúc lạc vĩnh hằng - nhưng chỉ bởi việc
hân hoan thôi bởi vì người khác đang đạt tới... phúc
lành này có bao giờ bị phá huỷ không?
Phật nói:
Điều đó cũng giống như một ngọn đuốc thắp sáng
và lửa của nó được san sẻ sang nhiều ngọn đuốc
khác mà mọi người có thể đem đi. Và với lửa đó
họ sẽ nấu thức ăn và xua tan bóng tối, trong khi
ngọn đuốc ban đầu bản thân nó vẫn còn cháy mãi
như cũ. Điều đó thậm chí vẫn như vậy với phúc
lạc của đạo.
Phật đang nói những người theo đạo, họ trở thành
phúc lạc, nhưng ngay cả những người đơn giản hân
hoan khi thấy nhiều người đi theo đạo, họ cũng trở
thành phúc lạc. Và không chỉ nhất thời, không chỉ
khoảnh khắc đâu - phúc lạc của họ cũng là vĩnh hằng.
Thực tế, bằng chính việc hân hoan của mình mà họ đã
trở thành bạn đồng hành. Sâu bên trong họ đã đi trên
cùng cuộc hành trình; bên ngoài sẽ tuân theo - điều đó
không phải là vấn đề cơ bản.
Nhưng khi bạn kết án những người đang đi theo
con đường này, khi bạn kết án những người đang cầu
nguyện, thiền, khi bạn kết án những người bằng cách
nào đó cố gắng cảm nhận và dò dẫm trong bóng tối để
tìm con đường này, bạn đang kết án bản thân mình
đấy. Bạn đang nguyền rủa mình đấy. Cánh cửa của
bạn sẽ bị đóng lại, tiềm năng của bạn sẽ vẫn còn là
tiềm năng mà thôi, sẽ không bao giờ được hiện thực
hoá.
Bạn giống như hạt mầm, và nếu ai đó đã nở hoa
và bừng nở, hân hoan đi. Trong chính hân hoan đó
bạn sẽ bắt đầu đâm chồi. Đừng nói rằng không có hoa
bởi vì chúng đã không xảy ra cho bạn. Nếu bạn nói
không có hoa bởi vì chúng đã không xảy ra cho bạn
thì làm sao chúng có thể xảy ra cho ai khác được...
Friedrich Nietzsche nói cùng điều đó. Ông ấy nói,
'Làm sao có thể có thượng đế nào được? Nếu có
thượng đế nào thì tôi là thượng đế. Nếu tôi không
hiện hữu, thì không thể có thượng đế nào cả. Làm sao
tôi có thể dung thứ được cho ý tưởng rằng ai đó khác
là thượng đế? Không thể được, tôi không thể cho
phép ý tưởng này.' Ông ấy nói, 'Thượng đế chết rồi,
thượng đế không tồn tại.'
Nhưng thế thì con người bị bỏ lại trong quên lãng.
Thế thì không có cách nào để đi lên cả. Thế thì bạn có
thể cứ già đi, nhưng bạn không bao giờ trưởng thành,
bạn không bao giờ trở thành người trưởng thành. Nhớ
lấy điều đó! Già đi không phải là trưởng thành.
Trưởng thành nghĩa là đích xác điều nó nói - trưởng
thành, lớn lên. Già đi là theo chiều ngang, trưởng
thành là theo chiều đứng.
Trưởng thành nghĩa là lớn lên như cây. Già đi là
giống như dòng sông - nó vẫn còn theo chiều ngang, nó không thay đổi tầm mức, nó không thay đổi bình
diện của nó.
Nếu ai đó khác đang trưởng thành, hân hoan, mở
hội đi. Ít nhất một người đã trở thành vị phật. Tốt -
người đó đã chỉ ra con đường. Thực tế, trong người
đó tất cả mọi người đều đã trở thành chư phật về bản
chất, bởi vì bất kì điều gì có thể xảy ra cho một con
người thì đều có thể xảy ra cho mọi con người khác.
Chúng ta có thể không trở thành chư phật trong
các kiếp sống cùng nhau, nhưng điều đó không thành
vấn đề. Một người đã trở thành vị phật - người đó đã
chỉ ra khả năng này. Có thể chúng ta phải chờ đợi lâu,
nhưng chúng ta có thể chờ đợi bởi vì buổi sáng đang
tới gần hơn rồi. Nó phải tới; nó đã tới một người, nó
sẽ tới với chúng ta nữa. Chính bóng tối và đêm rất
dài, nhưng bây giờ có hi vọng rồi.
Hân hoan với vị phật đang tạo ra hi vọng cho bản
thân bạn. Thế thì cuộc sống của bạn không còn vô
vọng nữa. Cuộc sống vô vọng là cuộc sống chán
chường, và cuộc sống có hi vọng, chính khả năng
này... có thể nó sẽ xảy ra sau nhiều, nhiều kiếp sống;
điều đó không thành vấn đề, người ta có thể chờ đợi -
nhưng người ta có thể chờ đợi với hi vọng.
bị phá huỷ đi không?'
Điều đó có phải là thứ nhất thời không khi chúng
ta hân hoan với việc người khác đang trong thiền? Dự
lưu này đã nghe, người đó biết rằng nếu bạn thiền thì
bạn đạt tới phúc lạc vĩnh hằng - nhưng chỉ bởi việc
hân hoan thôi bởi vì người khác đang đạt tới... phúc
lành này có bao giờ bị phá huỷ không?
Phật nói:
Điều đó cũng giống như một ngọn đuốc thắp sáng
và lửa của nó được san sẻ sang nhiều ngọn đuốc
khác mà mọi người có thể đem đi. Và với lửa đó
họ sẽ nấu thức ăn và xua tan bóng tối, trong khi
ngọn đuốc ban đầu bản thân nó vẫn còn cháy mãi
như cũ. Điều đó thậm chí vẫn như vậy với phúc
lạc của đạo.
Phật đang nói những người theo đạo, họ trở thành
phúc lạc, nhưng ngay cả những người đơn giản hân
hoan khi thấy nhiều người đi theo đạo, họ cũng trở
thành phúc lạc. Và không chỉ nhất thời, không chỉ
khoảnh khắc đâu - phúc lạc của họ cũng là vĩnh hằng.
Thực tế, bằng chính việc hân hoan của mình mà họ đã
trở thành bạn đồng hành. Sâu bên trong họ đã đi trên
cùng cuộc hành trình; bên ngoài sẽ tuân theo - điều đó
không phải là vấn đề cơ bản.
Nhưng khi bạn kết án những người đang đi theo
con đường này, khi bạn kết án những người đang cầu
nguyện, thiền, khi bạn kết án những người bằng cách
nào đó cố gắng cảm nhận và dò dẫm trong bóng tối để
tìm con đường này, bạn đang kết án bản thân mình
đấy. Bạn đang nguyền rủa mình đấy. Cánh cửa của
bạn sẽ bị đóng lại, tiềm năng của bạn sẽ vẫn còn là
tiềm năng mà thôi, sẽ không bao giờ được hiện thực
hoá.
Bạn giống như hạt mầm, và nếu ai đó đã nở hoa
và bừng nở, hân hoan đi. Trong chính hân hoan đó
bạn sẽ bắt đầu đâm chồi. Đừng nói rằng không có hoa
bởi vì chúng đã không xảy ra cho bạn. Nếu bạn nói
không có hoa bởi vì chúng đã không xảy ra cho bạn
thì làm sao chúng có thể xảy ra cho ai khác được...
Friedrich Nietzsche nói cùng điều đó. Ông ấy nói,
'Làm sao có thể có thượng đế nào được? Nếu có
thượng đế nào thì tôi là thượng đế. Nếu tôi không
hiện hữu, thì không thể có thượng đế nào cả. Làm sao
tôi có thể dung thứ được cho ý tưởng rằng ai đó khác
là thượng đế? Không thể được, tôi không thể cho
phép ý tưởng này.' Ông ấy nói, 'Thượng đế chết rồi,
thượng đế không tồn tại.'
Nhưng thế thì con người bị bỏ lại trong quên lãng.
Thế thì không có cách nào để đi lên cả. Thế thì bạn có
thể cứ già đi, nhưng bạn không bao giờ trưởng thành,
bạn không bao giờ trở thành người trưởng thành. Nhớ
lấy điều đó! Già đi không phải là trưởng thành.
Trưởng thành nghĩa là đích xác điều nó nói - trưởng
thành, lớn lên. Già đi là theo chiều ngang, trưởng
thành là theo chiều đứng.
Trưởng thành nghĩa là lớn lên như cây. Già đi là
giống như dòng sông - nó vẫn còn theo chiều ngang, nó không thay đổi tầm mức, nó không thay đổi bình
diện của nó.
Nếu ai đó khác đang trưởng thành, hân hoan, mở
hội đi. Ít nhất một người đã trở thành vị phật. Tốt -
người đó đã chỉ ra con đường. Thực tế, trong người
đó tất cả mọi người đều đã trở thành chư phật về bản
chất, bởi vì bất kì điều gì có thể xảy ra cho một con
người thì đều có thể xảy ra cho mọi con người khác.
Chúng ta có thể không trở thành chư phật trong
các kiếp sống cùng nhau, nhưng điều đó không thành
vấn đề. Một người đã trở thành vị phật - người đó đã
chỉ ra khả năng này. Có thể chúng ta phải chờ đợi lâu,
nhưng chúng ta có thể chờ đợi bởi vì buổi sáng đang
tới gần hơn rồi. Nó phải tới; nó đã tới một người, nó
sẽ tới với chúng ta nữa. Chính bóng tối và đêm rất
dài, nhưng bây giờ có hi vọng rồi.
Hân hoan với vị phật đang tạo ra hi vọng cho bản
thân bạn. Thế thì cuộc sống của bạn không còn vô
vọng nữa. Cuộc sống vô vọng là cuộc sống chán
chường, và cuộc sống có hi vọng, chính khả năng
này... có thể nó sẽ xảy ra sau nhiều, nhiều kiếp sống;
điều đó không thành vấn đề, người ta có thể chờ đợi -
nhưng người ta có thể chờ đợi với hi vọng.
Điều đó cũng giống như một ngọn đuốc thắp sáng
và lửa của nó được san sẻ sang nhiều ngọn đuốc
khác mà mọi người có thể đem đi. Và với lửa đó
họ sẽ nấu thức ăn và xua tan bóng tối, trong khi
ngọn đuốc ban đầu bản thân nó vẫn còn cháy mãi
như cũ. Điều đó thậm chí vẫn như vậy với phúc
lành của đạo.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét