Phật nói:
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy. Tâm trí bị rắc rối
và khổ sở với đam mê là không thuần khiết, và với
nguyên nhân đó nó không bao giờ thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy. Tâm trí bị rắc rối
và khổ sở với đam mê là không thuần khiết, và với
nguyên nhân đó nó không bao giờ thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Phật nói:
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Vị phật là ai? Hay phật tính là gì? Chừng nào bạn
còn chưa có quan niệm rõ ràng về điều đó, sẽ khó mà
hiểu được lời của Phật. Để hiểu những lời này, bạn sẽ
phải hiểu cội nguồn từ đâu chúng nảy sinh. Để hiểu
hoa, bạn sẽ phải hiểu rễ. Chừng nào bạn còn chưa
hiểu rễ, bạn có thể ca ngợi hoa, nhưng bạn sẽ không
có khả năng hiểu nó.
Vị phật là ai? Hay phật tính là gì? Từ 'phật' nghĩa
là nhận biết thuần khiết, trạng thái của nhận biết tuyệt
đối. Vị Phật không phải là người mà là trạng thái -
trạng thái tối thượng, việc nở hoa tối thượng. Phật
chẳng có liên quan gì tới Phật Gautam. Trước Phật
Gautam đã có nhiều chư phật, và sau Phật Gautam đã
có nhiều chư phật. Phật Gautam chỉ là một người đã
đạt tới tâm thức tối thượng đó.
Từ 'Phật' cũng giống như Christ. Jesus chỉ là một
trong các Christ - những người đã đạt tới nở hoa tối
thượng. Đã có nhiều Christ và sẽ có nhiều. Nhớ điều
đó - rằng phật tính không phải là theo bất kì con
đường nào được hạn chế bởi Phật Gautam. Ông ấy chỉ
là một ví dụ về phật tính là gì.
Bạn thấy một hoa hồng. Nó không phải là hoa
hồng, nó chỉ là một trong các hoa hồng. Hàng triệu
bông đã tồn tại trước đó, hàng triệu bông đang tồn tại
ngay bây giờ, hàng triệu bông sẽ tồn tại trong tương
lai. Nó đơn giản là một đại diện. Hoa hồng này đơn
giản là một đại diện của tất cả các hoa hồng đã từng,
đang và sẽ có.
Vị phật không được xác định bởi cá tính của ông
ấy. Ông ấy được xác định bởi trạng thái tối thượng
của bản thể ông ấy, cái vượt ra ngoài cá tính. Và khi
vị phật nói, ông ấy không nói như một người. Ông ấy
nói qua nhận biết tối thượng của mình. Thực tế nói
rằng ông ấy nói là không tốt, không đúng. Không có
ai để nói, không có cái ngã trong ông ấy để nói. Và
thực tế ông ấy chẳng có gì để nói cả. Ông ấy đơn giản
đáp ứng. Cũng như bạn đi và bắt đầu hát trong thung
lũng, thung lũng đáp lại. Thung lũng đơn giản vọng
lại bạn.
Khi bạn tới vị phật, ông ấy đơn giản soi gương
bạn. Bất kì điều gì ông ấy nói cũng chỉ là sự phản
chiếu. Nó là câu trả lời cho bạn, nhưng ông ấy chẳng
có gì để nói về mình. Nếu vị phật khác tới ông ấy, họ
cả hai sẽ vẫn còn tuyệt đối im lặng, hai tấm gương đối
diện nhau... chẳng cái gì sẽ được phản chiếu. Các tấm
gương sẽ phản chiếu lẫn nhau, nhưng không cái gì sẽ
được phản chiếu. Hai tấm gương - nghĩ về hai tấm
gương đối diện nhau. Nếu Christ tới gặp Phật, hay
Phật ở đâu đó trên các nẻo đường cuộc sống mà bắt
gặp Lão Tử, họ sẽ tuyệt đối im lặng - sẽ không có
tiếng vọng.
Cho nên khi Phật nói, nhớ điều đó. Ông ấy không
nói gì đặc biệt. Ông ấy đơn giản phản chiếu mọi
người. Đó là lí do tại sao vị phật không bao giờ có thể
rất nhất quán. Triết gia có thể rất nhất quán. Ông ta có
cái gì đó để nói. Ông ta nhớ điều đó, ông ta bám vào
điều đó, ông ta chưa bao giờ nói cái gì đi ngược lại
điều đó... ông ta xoay xở. Vị phật nhất định là mâu
thuẫn bởi vì mỗi lần ai đó đối diện với ông ấy, cái gì
đó khác sẽ nảy sinh. Điều đó sẽ tuỳ thuộc vào người
đối diện với ông ấy.
Điều đó cũng giống như tấm gương. Nếu bạn tới
trước tấm gương, nó là khuôn mặt của bạn. Ai đó
khác tới, thế thì nó là khuôn mặt của người đó. Khuôn
mặt sẽ cứ thay đổi. Bạn không thể nói với tấm gương,
'Anh rất không nhất quán. Lúc thì anh hiện khuôn mặt
đàn bà lúc thì hiện khuôn mặt đàn ông, lúc thì khuôn
mặt đẹp lúc thì khuôn mặt xấu.' Tấm gương sẽ đơn
giản giữ im lặng thôi. Nó có thể làm gì được? Nó đơn
giản phản chiếu. Nó phản chiếu bất kì cái gì đang đó.
Cho nên lời Phật là rất mâu thuẫn. Jesus mâu
thuẫn, Phật mâu thuẫn, Krishna mâu thuẫn, Lão Tử
cực kì mâu thuẫn. Hegel không mâu thuẫn, Kant
không mâu thuẫn, Russell không mâu thuẫn, Khổng
Tử không mâu thuẫn, Manu không mâu thuẫn. Họ có
giáo điều nào đó. Họ không phản chiếu bạn. Họ có cái
gì đó để nói. Họ cứ nói. Họ không như tấm gương, họ
giống như ảnh chụp. Nó chẳng bận tâm bạn là ai; nó
vẫn còn như vậy. Nó chết. Nó có định nghĩa và hình
dạng rõ ràng.
Phật tính là nhận biết vô hình dạng. Nhớ điều đó,
bằng không nhiều lần bạn sẽ bắt gặp mâu thuẫn và
bạn sẽ không có khả năng hình dung ra cái gì đang
xảy ra.
Khi Phật chết, lập tức có nhiều tranh cãi, và các
tín đồ chia thành nhiều giáo phái. Bởi vì ai đó đã nghe
Phật nói điều này, và ai đó đã nghe điều gì đó tuyệt
đối mâu thuẫn với nó. Cho nên không có khả năng
nào. Làm sao một người có thể nói được tất cả những
điều đó? Cho nên, ai đó phải nói dối... và mọi người bắt đầu phân chia ra. Họ phân chia ra thành nhiều
trường phái. Phật bị cắt xén. Ai đó mang tay ông ấy,
ai đó mang đầu ông ấy, ai đó mang chân ông ấy -
nhưng ông ấy không còn là hiện tượng sống nữa.
Bây giờ, những triết lí này rất nhất quán... rất nhất
quán, rất logic - nhưng chết. Vị Phật không phải là
triết gia, ông ấy không phải là người hệ thống hoá. Vị
Phật không logic theo bất kì cách nào. Ông ấy đơn
giản sống động, và ông ấy phản chiếu mọi thứ đang
đó.
Cho nên khi bạn tới vị phật, ông ấy trả lời bạn.
Ông ấy không có câu trả lời cố định để trao cho bạn,
ông ấy trả lời bạn. Ông ấy không có khuôn mặt công
cộng. Mọi khuôn mặt của ông ấy đều riêng tư và
chúng phụ thuộc vào bạn. Nếu bạn mang khuôn mặt
đẹp tới cho ông ấy, bạn sẽ thấy khuôn mặt riêng của
mình được phản chiếu. Và nếu bạn tới mà không có
khuôn mặt nào... thuần khiết, tựa tấm gương... chẳng
cái gì sẽ được phản chiếu. Thế thì Phật biến mất, ông
ấy chẳng có gì để nói cả.
Những người đã sống cùng Phật, họ biết. Khi họ
có tâm trí riêng của mình, những tâm trí đó được phản
chiếu trong ông ấy. Khi tâm trí họ bị loại bỏ, họ thực
sự trở thành thiền nhân, và khi họ nhìn vào Phật
chẳng có ai cả... chỉ cái trống rỗng, thung lũng, im
lặng thuần khiết, hồn nhiên nguyên thuỷ - nhưng
không có ai ở đó cả.
Những lời này được thu thập lại, được biên soạn,
bởi trường phái nào đó. Chúng rất nhất quán. Nhiều
lời đã bị loại bỏ, những lời dường như mâu thuẫn.
Nhiều lời đã không được được đưa vào, những lời mơ
hồ. Những lời này đã được thu thập lại bởi một trường
phái đặc biệt. Về sau tôi sẽ thảo luận về các nguồn
khác, và nhiều lần bạn sẽ bắt gặp những mâu thuẫn.
Nhớ điều đó.
Và những người ở gần tôi, họ phải hiểu điều này,
tuyệt đối rõ ràng, bởi vì tôi sẽ tự mâu thuẫn mọi ngày.
Điều đó tuỳ thuộc vào bầu khí hậu. Điều đó còn tuỳ...
Nếu thời tiết nhiều mây, tôi nhiều mây. Nếu mặt trời
chiếu sáng và trong trẻo, tôi là cách đó.
Bạn không chỉ tới tôi với những câu hỏi, bạn còn
tới với những câu trả lời. Có thể câu trả lời còn chưa
được biết tới với bạn, có thể câu trả lời còn bị giấu kín
trong vô thức của bạn, ẩn núp đâu đó trong bóng tối
của linh hồn bạn. Câu hỏi là có ý thức, câu trả lời là
vô ý thức. Chức năng của tôi là làm cho câu trả lời
của bạn thành hiển nhiên rõ ràng cho bạn, đem nó ra
ánh sáng. Tôi nhất định phải mâu thuẫn.
Tôi không phải là người theo đám đông. Tôi
không quan tâm tới đám đông. Tôi chỉ quan tâm tới
các đệ tử và người say mê. Điều đó nghĩa là tôi chỉ
quan tâm tới mối quan hệ thân thiết. Tôi quan tâm tới
bạn, và bất kì cái gì tôi nói với bạn đều được nói cho
bạn và không liên quan tới người khác. Khi tôi nói
một cách cá nhân, thế thì tôi đang nói với một người
đặc biệt. Với người khác điều đó có thể không liên
quan. Cho dù là cùng người đó, điều đó không liên
quan vào ngày mai, bởi vì người đó sẽ thay đổi.
Cuộc sống liên tục thay đổi. Và tôi chỉ nhất quán
với cuộc sống chứ không cái gì khác. Cho nên tôi nhất
định mâu thuẫn. Cho nên nếu đôi khi bạn bắt gặp mâu
thuẫn, đừng vội vã, và đừng cố gắng hình dung ra bằng cách nào đó, và đừng cố gắng sửa lại chúng. Cứ
để chúng như chúng vậy.
Một người như Phật phải mâu thuẫn. Ông ấy phải
chứa tất cả mọi mâu thuẫn bởi vì ông ấy chứa tất cả
các khả năng của nhân loại. Ông ấy chứa tất cả mọi
câu hỏi có thể có và mọi câu trả lời có thể có. Ông ấy
chứa tất cả bề mặt có thể có và tất cả các pha có thể
có. Ông ấy chứa toàn thể quá khứ của nhân loại, hiện
tại và tương lai.
Đó là nghĩa khi Phật nói, 'Khi ông đã tới nhà, kho
bản thể bên trong nhất của ông chói sáng, tất cả sẽ
được biết - tất mọi điều quá khứ, hiện tại và tương lai.
Không cái gì còn lại không được biết. Trong việc biết
đó mọi thứ đều được hiển lộ.' Nhưng mọi thứ... và các
thứ đều không nhất quán.
Đó là cái đẹp của thế giới - rằng mọi sự đều
không nhất quán. Mọi thứ đều có phẩm chất khác
nhau, cá tính khác nhau. Mọi thứ đều là hiện hữu theo
cách riêng của chúng, và Phật đơn giản phản chiếu...
sự phản chiếu, tấm gương.
Những lời này bao giờ cũng bắt đầu bởi Phật nói.
Nhớ điều đó. Khi điều đó được nói, Phật nói, điều đó
đơn giản nghĩa là ông ấy chẳng có gì để nói cả. Ông
ấy phản xạ, ông ấy phản xạ lại bạn. Ông ấy đơn giản
biểu lộ cho bạn, bạn là ai. Ông ấy hiển lộ bạn cho bản
thân bạn. Ông ấy đem bạn về trung tâm riêng của bạn.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy. Một tâm trí bị
rắc rối và khổ sở với đam mê là không thuần
khiết, và với nguyên nhân đó nó không bao giờ
thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Nhiều điều cực kì quan trọng được nói trong lời
kinh này. Thứ nhất Phật nói, Những người có đam mê
không bao giờ có khả năng cảm nhận đạo.
Đam mê là gì? Đam mê là một loại sốt, một loại
run rẩy của bản thể bạn, một loại vẩn vơ bên trong.
Đam mê nghĩa là bạn không bằng lòng như bạn đang
đấy. Bạn muốn cái gì đó khác, bạn muốn cái gì đó
hơn, bạn muốn một hình mẫu cuộc sống khác, một
phong cách khác. Thế thì bạn nghĩ bạn sẽ hạnh phúc
và hài lòng.
Tâm trí đầy đam mê là tâm trí đầy không hài lòng
với hiện tại. Tâm trí với đam mê thì ham muốn, hi
vọng, nhưng không bao giờ sống; nó trì hoãn. Nó nói
ngày mai, bao giờ cũng ngày mai. Nó chưa bao giờ ở
đây và bây giờ. Tâm trí đầy đam mê bao giờ cũng cứ
bỏ lỡ hiện tại - và hiện tại lại là thực tại duy nhất đang
có đó. Cho nên tâm trí đầy đam mê cứ bỏ lỡ thực tại.
Nó không thể phản chiếu được cái đang đó, nó không
thể phản chiếu được chân lí, nó không thể phản chiếu
được pháp, được đạo. Nó không thể phản xạ được cái
đang bao quanh bạn, bởi vì bạn chưa bao giờ ở đây.
Quan sát tâm trí bạn đi. Bất kì khi nào có ham
muốn, bạn đều đã đi lạc lối rồi. Bạn không thể trong
tương lai được, nhớ lấy. Bạn không thể trong quá khứ được, nhớ lấy. Điều đó là không thể được. Điều đó
không xảy ra theo cách mọi sự đang vậy. Điều đó đơn
giản không xảy ra. Bạn không thể trong quá khứ
được. Quá khứ không còn nữa. Làm sao bạn có thể
trong quá khứ được? Nhưng nhiều hay ít thì bạn bao
giờ cũng trong quá khứ. Bạn đang trong kí ức về quá
khứ. Đó là cách để không hiện hữu, đó không phải là
cách hiện hữu. Đó là cách để không hiện hữu. Hay
bạn đang trong tương lai vốn là điều không thể được,
bởi vì tương lai còn chưa có. Làm sao bạn có thể sống
trong ngôi nhà còn chưa có? Nhưng bạn lại sống đấy.
Con người cứ làm phép màu. Đây là những phép
màu thực. Con người cứ sống trong quá khứ, cái
không còn nữa, và con người bắt đầu sống trong
tương lai, cái chưa có. Bạn yêu người đàn bà mà bạn
còn chưa tìm thấy, hay bạn cứ yêu người đàn bà đã
chết.
Tâm trí hoặc níu bám với quá khứ hoặc với tương
lai. Đây là cách không hiện hữu. Đây là cách chúng ta
bỏ lỡ sự tồn tại. Đây là cách dần dần chúng ta trở
thành ảo ảnh, thành cái bóng, thành ma. Tự quan sát
mình mà xem. Như tôi nhìn mọi người, cả triệu người
vẫn còn trong cuộc sống của ma.
Một người đàn bà đã ở đây mấy ngày trước đây,
và cô ấy nói cô ấy rất sợ ma. Và tôi nói, 'Đây là điều
gì đó. Bởi vì đôi khi ma tới tôi, và họ nói rằng họ rất
sợ bạn. Bạn cũng là ma. Sao bạn lại phải sợ ma?' Tôi
nhìn vào mặt cô ấy. Đó là của quá khứ, nó có cái gì
đó của tương lai, nhưng không có nội dung thực của
hiện tại.
Sống trong kí ức hay sống trong tưởng tượng - đó
là cách của đam mê. Đam mê là việc vẩn vơ - hoặc
sang trái hoặc sang phải, nhưng không bao giờ ở giữa.
Và ở giữa là chân lí, hiện tại là chân lí... cánh cửa tới
thực tại.
Phật nói:
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Chúng ta bao giờ cũng trên đạo - không có đạo
khác hiện hữu - nhưng chúng ta không bao giờ cảm
nhận được cái chúng ta bao giờ cũng sống cùng.
Chúng ta bao giờ cũng trong thượng đế, nhưng chúng
ta không bao giờ cảm nhận thượng đế. Thượng đế là
hiển nhiên thế. Nhưng chúng ta cảm nhận mọi thứ trừ
thượng đế, còn ngài bao quanh bạn... bên trong và bên
ngoài. Ngài đang đập rộn ràng trong mọi thứ. Duy
nhất ngài hiện hữu... nhưng bạn không thể thấy được
ngài bởi vì bạn chưa bao giờ trong cái thực cả, bạn là
không thực. Cho nên làm sao cái không thực có thể
gặp được cái thực? Một tâm trí đầy đam mê không thể
gặp được cái thực. Và điều này tiếp diễn.
Trẻ con đầy những đam mê. Người ta có thể hiểu
được - chúng là trẻ con, chúng còn chưa biết cuộc
sống. Thanh niên đầy những đam mê. Người ta có thể
tha thứ cho họ nữa; họ quá trẻ. Điều đó nghĩa là họ
còn quá ngu xuẩn - họ sẽ phải học. Nhưng ngay cả
người già, sắp chết, trên giường chết... nhưng vẫn đầy
đam mê. Thế thì điều đó là quá thể; người già không
thể được tha thứ.
ấy. Ông ấy được xác định bởi trạng thái tối thượng
của bản thể ông ấy, cái vượt ra ngoài cá tính. Và khi
vị phật nói, ông ấy không nói như một người. Ông ấy
nói qua nhận biết tối thượng của mình. Thực tế nói
rằng ông ấy nói là không tốt, không đúng. Không có
ai để nói, không có cái ngã trong ông ấy để nói. Và
thực tế ông ấy chẳng có gì để nói cả. Ông ấy đơn giản
đáp ứng. Cũng như bạn đi và bắt đầu hát trong thung
lũng, thung lũng đáp lại. Thung lũng đơn giản vọng
lại bạn.
Khi bạn tới vị phật, ông ấy đơn giản soi gương
bạn. Bất kì điều gì ông ấy nói cũng chỉ là sự phản
chiếu. Nó là câu trả lời cho bạn, nhưng ông ấy chẳng
có gì để nói về mình. Nếu vị phật khác tới ông ấy, họ
cả hai sẽ vẫn còn tuyệt đối im lặng, hai tấm gương đối
diện nhau... chẳng cái gì sẽ được phản chiếu. Các tấm
gương sẽ phản chiếu lẫn nhau, nhưng không cái gì sẽ
được phản chiếu. Hai tấm gương - nghĩ về hai tấm
gương đối diện nhau. Nếu Christ tới gặp Phật, hay
Phật ở đâu đó trên các nẻo đường cuộc sống mà bắt
gặp Lão Tử, họ sẽ tuyệt đối im lặng - sẽ không có
tiếng vọng.
Cho nên khi Phật nói, nhớ điều đó. Ông ấy không
nói gì đặc biệt. Ông ấy đơn giản phản chiếu mọi
người. Đó là lí do tại sao vị phật không bao giờ có thể
rất nhất quán. Triết gia có thể rất nhất quán. Ông ta có
cái gì đó để nói. Ông ta nhớ điều đó, ông ta bám vào
điều đó, ông ta chưa bao giờ nói cái gì đi ngược lại
điều đó... ông ta xoay xở. Vị phật nhất định là mâu
thuẫn bởi vì mỗi lần ai đó đối diện với ông ấy, cái gì
đó khác sẽ nảy sinh. Điều đó sẽ tuỳ thuộc vào người
đối diện với ông ấy.
Điều đó cũng giống như tấm gương. Nếu bạn tới
trước tấm gương, nó là khuôn mặt của bạn. Ai đó
khác tới, thế thì nó là khuôn mặt của người đó. Khuôn
mặt sẽ cứ thay đổi. Bạn không thể nói với tấm gương,
'Anh rất không nhất quán. Lúc thì anh hiện khuôn mặt
đàn bà lúc thì hiện khuôn mặt đàn ông, lúc thì khuôn
mặt đẹp lúc thì khuôn mặt xấu.' Tấm gương sẽ đơn
giản giữ im lặng thôi. Nó có thể làm gì được? Nó đơn
giản phản chiếu. Nó phản chiếu bất kì cái gì đang đó.
Cho nên lời Phật là rất mâu thuẫn. Jesus mâu
thuẫn, Phật mâu thuẫn, Krishna mâu thuẫn, Lão Tử
cực kì mâu thuẫn. Hegel không mâu thuẫn, Kant
không mâu thuẫn, Russell không mâu thuẫn, Khổng
Tử không mâu thuẫn, Manu không mâu thuẫn. Họ có
giáo điều nào đó. Họ không phản chiếu bạn. Họ có cái
gì đó để nói. Họ cứ nói. Họ không như tấm gương, họ
giống như ảnh chụp. Nó chẳng bận tâm bạn là ai; nó
vẫn còn như vậy. Nó chết. Nó có định nghĩa và hình
dạng rõ ràng.
Phật tính là nhận biết vô hình dạng. Nhớ điều đó,
bằng không nhiều lần bạn sẽ bắt gặp mâu thuẫn và
bạn sẽ không có khả năng hình dung ra cái gì đang
xảy ra.
Khi Phật chết, lập tức có nhiều tranh cãi, và các
tín đồ chia thành nhiều giáo phái. Bởi vì ai đó đã nghe
Phật nói điều này, và ai đó đã nghe điều gì đó tuyệt
đối mâu thuẫn với nó. Cho nên không có khả năng
nào. Làm sao một người có thể nói được tất cả những
điều đó? Cho nên, ai đó phải nói dối... và mọi người bắt đầu phân chia ra. Họ phân chia ra thành nhiều
trường phái. Phật bị cắt xén. Ai đó mang tay ông ấy,
ai đó mang đầu ông ấy, ai đó mang chân ông ấy -
nhưng ông ấy không còn là hiện tượng sống nữa.
Bây giờ, những triết lí này rất nhất quán... rất nhất
quán, rất logic - nhưng chết. Vị Phật không phải là
triết gia, ông ấy không phải là người hệ thống hoá. Vị
Phật không logic theo bất kì cách nào. Ông ấy đơn
giản sống động, và ông ấy phản chiếu mọi thứ đang
đó.
Cho nên khi bạn tới vị phật, ông ấy trả lời bạn.
Ông ấy không có câu trả lời cố định để trao cho bạn,
ông ấy trả lời bạn. Ông ấy không có khuôn mặt công
cộng. Mọi khuôn mặt của ông ấy đều riêng tư và
chúng phụ thuộc vào bạn. Nếu bạn mang khuôn mặt
đẹp tới cho ông ấy, bạn sẽ thấy khuôn mặt riêng của
mình được phản chiếu. Và nếu bạn tới mà không có
khuôn mặt nào... thuần khiết, tựa tấm gương... chẳng
cái gì sẽ được phản chiếu. Thế thì Phật biến mất, ông
ấy chẳng có gì để nói cả.
Những người đã sống cùng Phật, họ biết. Khi họ
có tâm trí riêng của mình, những tâm trí đó được phản
chiếu trong ông ấy. Khi tâm trí họ bị loại bỏ, họ thực
sự trở thành thiền nhân, và khi họ nhìn vào Phật
chẳng có ai cả... chỉ cái trống rỗng, thung lũng, im
lặng thuần khiết, hồn nhiên nguyên thuỷ - nhưng
không có ai ở đó cả.
Những lời này được thu thập lại, được biên soạn,
bởi trường phái nào đó. Chúng rất nhất quán. Nhiều
lời đã bị loại bỏ, những lời dường như mâu thuẫn.
Nhiều lời đã không được được đưa vào, những lời mơ
hồ. Những lời này đã được thu thập lại bởi một trường
phái đặc biệt. Về sau tôi sẽ thảo luận về các nguồn
khác, và nhiều lần bạn sẽ bắt gặp những mâu thuẫn.
Nhớ điều đó.
Và những người ở gần tôi, họ phải hiểu điều này,
tuyệt đối rõ ràng, bởi vì tôi sẽ tự mâu thuẫn mọi ngày.
Điều đó tuỳ thuộc vào bầu khí hậu. Điều đó còn tuỳ...
Nếu thời tiết nhiều mây, tôi nhiều mây. Nếu mặt trời
chiếu sáng và trong trẻo, tôi là cách đó.
Bạn không chỉ tới tôi với những câu hỏi, bạn còn
tới với những câu trả lời. Có thể câu trả lời còn chưa
được biết tới với bạn, có thể câu trả lời còn bị giấu kín
trong vô thức của bạn, ẩn núp đâu đó trong bóng tối
của linh hồn bạn. Câu hỏi là có ý thức, câu trả lời là
vô ý thức. Chức năng của tôi là làm cho câu trả lời
của bạn thành hiển nhiên rõ ràng cho bạn, đem nó ra
ánh sáng. Tôi nhất định phải mâu thuẫn.
Tôi không phải là người theo đám đông. Tôi
không quan tâm tới đám đông. Tôi chỉ quan tâm tới
các đệ tử và người say mê. Điều đó nghĩa là tôi chỉ
quan tâm tới mối quan hệ thân thiết. Tôi quan tâm tới
bạn, và bất kì cái gì tôi nói với bạn đều được nói cho
bạn và không liên quan tới người khác. Khi tôi nói
một cách cá nhân, thế thì tôi đang nói với một người
đặc biệt. Với người khác điều đó có thể không liên
quan. Cho dù là cùng người đó, điều đó không liên
quan vào ngày mai, bởi vì người đó sẽ thay đổi.
Cuộc sống liên tục thay đổi. Và tôi chỉ nhất quán
với cuộc sống chứ không cái gì khác. Cho nên tôi nhất
định mâu thuẫn. Cho nên nếu đôi khi bạn bắt gặp mâu
thuẫn, đừng vội vã, và đừng cố gắng hình dung ra bằng cách nào đó, và đừng cố gắng sửa lại chúng. Cứ
để chúng như chúng vậy.
Một người như Phật phải mâu thuẫn. Ông ấy phải
chứa tất cả mọi mâu thuẫn bởi vì ông ấy chứa tất cả
các khả năng của nhân loại. Ông ấy chứa tất cả mọi
câu hỏi có thể có và mọi câu trả lời có thể có. Ông ấy
chứa tất cả bề mặt có thể có và tất cả các pha có thể
có. Ông ấy chứa toàn thể quá khứ của nhân loại, hiện
tại và tương lai.
Đó là nghĩa khi Phật nói, 'Khi ông đã tới nhà, kho
bản thể bên trong nhất của ông chói sáng, tất cả sẽ
được biết - tất mọi điều quá khứ, hiện tại và tương lai.
Không cái gì còn lại không được biết. Trong việc biết
đó mọi thứ đều được hiển lộ.' Nhưng mọi thứ... và các
thứ đều không nhất quán.
Đó là cái đẹp của thế giới - rằng mọi sự đều
không nhất quán. Mọi thứ đều có phẩm chất khác
nhau, cá tính khác nhau. Mọi thứ đều là hiện hữu theo
cách riêng của chúng, và Phật đơn giản phản chiếu...
sự phản chiếu, tấm gương.
Những lời này bao giờ cũng bắt đầu bởi Phật nói.
Nhớ điều đó. Khi điều đó được nói, Phật nói, điều đó
đơn giản nghĩa là ông ấy chẳng có gì để nói cả. Ông
ấy phản xạ, ông ấy phản xạ lại bạn. Ông ấy đơn giản
biểu lộ cho bạn, bạn là ai. Ông ấy hiển lộ bạn cho bản
thân bạn. Ông ấy đem bạn về trung tâm riêng của bạn.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy. Một tâm trí bị
rắc rối và khổ sở với đam mê là không thuần
khiết, và với nguyên nhân đó nó không bao giờ
thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Nhiều điều cực kì quan trọng được nói trong lời
kinh này. Thứ nhất Phật nói, Những người có đam mê
không bao giờ có khả năng cảm nhận đạo.
Đam mê là gì? Đam mê là một loại sốt, một loại
run rẩy của bản thể bạn, một loại vẩn vơ bên trong.
Đam mê nghĩa là bạn không bằng lòng như bạn đang
đấy. Bạn muốn cái gì đó khác, bạn muốn cái gì đó
hơn, bạn muốn một hình mẫu cuộc sống khác, một
phong cách khác. Thế thì bạn nghĩ bạn sẽ hạnh phúc
và hài lòng.
Tâm trí đầy đam mê là tâm trí đầy không hài lòng
với hiện tại. Tâm trí với đam mê thì ham muốn, hi
vọng, nhưng không bao giờ sống; nó trì hoãn. Nó nói
ngày mai, bao giờ cũng ngày mai. Nó chưa bao giờ ở
đây và bây giờ. Tâm trí đầy đam mê bao giờ cũng cứ
bỏ lỡ hiện tại - và hiện tại lại là thực tại duy nhất đang
có đó. Cho nên tâm trí đầy đam mê cứ bỏ lỡ thực tại.
Nó không thể phản chiếu được cái đang đó, nó không
thể phản chiếu được chân lí, nó không thể phản chiếu
được pháp, được đạo. Nó không thể phản xạ được cái
đang bao quanh bạn, bởi vì bạn chưa bao giờ ở đây.
Quan sát tâm trí bạn đi. Bất kì khi nào có ham
muốn, bạn đều đã đi lạc lối rồi. Bạn không thể trong
tương lai được, nhớ lấy. Bạn không thể trong quá khứ được, nhớ lấy. Điều đó là không thể được. Điều đó
không xảy ra theo cách mọi sự đang vậy. Điều đó đơn
giản không xảy ra. Bạn không thể trong quá khứ
được. Quá khứ không còn nữa. Làm sao bạn có thể
trong quá khứ được? Nhưng nhiều hay ít thì bạn bao
giờ cũng trong quá khứ. Bạn đang trong kí ức về quá
khứ. Đó là cách để không hiện hữu, đó không phải là
cách hiện hữu. Đó là cách để không hiện hữu. Hay
bạn đang trong tương lai vốn là điều không thể được,
bởi vì tương lai còn chưa có. Làm sao bạn có thể sống
trong ngôi nhà còn chưa có? Nhưng bạn lại sống đấy.
Con người cứ làm phép màu. Đây là những phép
màu thực. Con người cứ sống trong quá khứ, cái
không còn nữa, và con người bắt đầu sống trong
tương lai, cái chưa có. Bạn yêu người đàn bà mà bạn
còn chưa tìm thấy, hay bạn cứ yêu người đàn bà đã
chết.
Tâm trí hoặc níu bám với quá khứ hoặc với tương
lai. Đây là cách không hiện hữu. Đây là cách chúng ta
bỏ lỡ sự tồn tại. Đây là cách dần dần chúng ta trở
thành ảo ảnh, thành cái bóng, thành ma. Tự quan sát
mình mà xem. Như tôi nhìn mọi người, cả triệu người
vẫn còn trong cuộc sống của ma.
Một người đàn bà đã ở đây mấy ngày trước đây,
và cô ấy nói cô ấy rất sợ ma. Và tôi nói, 'Đây là điều
gì đó. Bởi vì đôi khi ma tới tôi, và họ nói rằng họ rất
sợ bạn. Bạn cũng là ma. Sao bạn lại phải sợ ma?' Tôi
nhìn vào mặt cô ấy. Đó là của quá khứ, nó có cái gì
đó của tương lai, nhưng không có nội dung thực của
hiện tại.
Sống trong kí ức hay sống trong tưởng tượng - đó
là cách của đam mê. Đam mê là việc vẩn vơ - hoặc
sang trái hoặc sang phải, nhưng không bao giờ ở giữa.
Và ở giữa là chân lí, hiện tại là chân lí... cánh cửa tới
thực tại.
Phật nói:
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Chúng ta bao giờ cũng trên đạo - không có đạo
khác hiện hữu - nhưng chúng ta không bao giờ cảm
nhận được cái chúng ta bao giờ cũng sống cùng.
Chúng ta bao giờ cũng trong thượng đế, nhưng chúng
ta không bao giờ cảm nhận thượng đế. Thượng đế là
hiển nhiên thế. Nhưng chúng ta cảm nhận mọi thứ trừ
thượng đế, còn ngài bao quanh bạn... bên trong và bên
ngoài. Ngài đang đập rộn ràng trong mọi thứ. Duy
nhất ngài hiện hữu... nhưng bạn không thể thấy được
ngài bởi vì bạn chưa bao giờ trong cái thực cả, bạn là
không thực. Cho nên làm sao cái không thực có thể
gặp được cái thực? Một tâm trí đầy đam mê không thể
gặp được cái thực. Và điều này tiếp diễn.
Trẻ con đầy những đam mê. Người ta có thể hiểu
được - chúng là trẻ con, chúng còn chưa biết cuộc
sống. Thanh niên đầy những đam mê. Người ta có thể
tha thứ cho họ nữa; họ quá trẻ. Điều đó nghĩa là họ
còn quá ngu xuẩn - họ sẽ phải học. Nhưng ngay cả
người già, sắp chết, trên giường chết... nhưng vẫn đầy
đam mê. Thế thì điều đó là quá thể; người già không
thể được tha thứ.
Đứa trẻ thì được, thanh niên có thể được tha thứ,
nhưng người già? - không thể tha thứ được. Người đó
đã sống cả đời mình và người đó đã không đi tới hiểu
biết về một sự kiện đơn giản - rằng bạn không thể ở
trong tương lai và bạn không thể ở trong quá khứ.
Người đó đã sống cả đời mình và người đó đã bị thất
vọng từng khoảnh khắc cuộc đời mình và người đó cứ
trông đợi hoài. Người đó đã sống cả đời mình, ham
muốn và ham muốn và ham muốn, và chẳng cái gì đã
tới từ nó. Cái chết đã tới mà cuộc sống vẫn còn chưa
đạt tới. Người đó đã chỉ chờ đợi, chuẩn bị cho nó... nó
đã không xảy ra. Vậy mà người đó cứ tiếp tục - khao
khát cuộc sống thêm.
Như tôi thấy nhiều người... tôi đã quan sát người
ta chết - rất hiếm khi một người chết đi mà không có
đam mê. Khi một người chết đi mà không đam mê, thì
cái chết là đẹp. Nó có ý nghĩa vô cùng, nó có giá trị
thực. Nhưng mọi người chết cái chết xấu. Ngay cả cái
chết cũng không thể lay chuyển được họ ra khỏi mơ
mộng và đam mê và sốt. Ngay cả cái chết cũng không
thể làm cho họ nhận ra cái gì đang xảy ra.
Tôi đã nghe một giai thoại rất hay:
Có một nhà thổ. Chuông cửa rung và bà chủ nhà
chứa trả lời, nhưng bà ấy chẳng thấy ai cả. Thế rồi,
nhìn xuống tầng dưới, bà ấy thấy một người không
tay không chân ngồi trên nền với chiếc xe lăn. Bà ta
nói với anh chàng này, 'Anh còn có thể muốn cái gì ở
đây nữa?'
Anh chàng nhìn lên bà ta, mỉm cười và nói, 'Tôi
đây. Chẳng phải tôi đã rung chuông đó sao?'
Bây giờ thế là đủ. Tới tận cùng... sắp chết, mọi
người vẫn nghĩ về dục. Có liên nối nào đó, bởi vì dục
nghĩa là việc sinh. Cho nên chết và dục thực sự được
nối rất sâu sắc. Nếu bạn không có khả năng lựa chọn
nó trong khi bạn còn sống động đầy đủ, thì sẽ rất khó
để lựa chọn nó khi bạn sắp chết. Bởi vì cái chết tới, nó
cũng đem đi cả cực của nó, cái bóng của nó.
Cuộc sống bắt đầu với dục, cuộc sống chấm dứt
với chết, và khi cái chết tới, năng lượng dục có cuộc
vận lộn cuối cùng. Nó trở thành ngọn lửa bừng sáng.
Chính ngọn lửa bừng sáng đó dẫn bạn vào cuộc sống
khác... bánh xe bắt đầu quay lần nữa. Chết đi với tâm
trí dục, đam mê, bạn lại đang tạo ra một cuộc sống
mới, việc sinh mới. Bạn đã bắt đầu tìm kiếm bụng mẹ.
Dục nghĩa là việc tìm kiếm bụng mẹ đã bắt đầu. Bạn
còn chưa chết, nhưng việc tìm kiếm đã bắt đầu. Linh
hồn bạn đã chuẩn bị lấy cú nhảy vào bụng mẹ khác.
Phật nói nếu bạn có thể chết mà không đam mê,
bạn đã phá vỡ ham muốn. Bạn có thể không bao giờ
được sinh ra nữa. Hay cho dù bạn có được sinh ra thì
nó cũng sẽ chỉ là một lần nữa thôi. Có thể chút ít
nghiệp vẫn còn lại, tài khoản phải được đóng lại, mọi
sự được kết thúc - nhưng về cơ bản bạn tự do.
Khi tâm trí tự do với đam mê, tâm trí là tự do. Tự
do nghĩa là tự do khỏi đam mê. Và chỉ tâm trí tự do
mới có thể thấy cái gì là thực. Chỉ tâm trí tự do - tự do
khỏi đam mê - mới có thể thấy cái đang có ở đây.
nhưng người già? - không thể tha thứ được. Người đó
đã sống cả đời mình và người đó đã không đi tới hiểu
biết về một sự kiện đơn giản - rằng bạn không thể ở
trong tương lai và bạn không thể ở trong quá khứ.
Người đó đã sống cả đời mình và người đó đã bị thất
vọng từng khoảnh khắc cuộc đời mình và người đó cứ
trông đợi hoài. Người đó đã sống cả đời mình, ham
muốn và ham muốn và ham muốn, và chẳng cái gì đã
tới từ nó. Cái chết đã tới mà cuộc sống vẫn còn chưa
đạt tới. Người đó đã chỉ chờ đợi, chuẩn bị cho nó... nó
đã không xảy ra. Vậy mà người đó cứ tiếp tục - khao
khát cuộc sống thêm.
Như tôi thấy nhiều người... tôi đã quan sát người
ta chết - rất hiếm khi một người chết đi mà không có
đam mê. Khi một người chết đi mà không đam mê, thì
cái chết là đẹp. Nó có ý nghĩa vô cùng, nó có giá trị
thực. Nhưng mọi người chết cái chết xấu. Ngay cả cái
chết cũng không thể lay chuyển được họ ra khỏi mơ
mộng và đam mê và sốt. Ngay cả cái chết cũng không
thể làm cho họ nhận ra cái gì đang xảy ra.
Tôi đã nghe một giai thoại rất hay:
Có một nhà thổ. Chuông cửa rung và bà chủ nhà
chứa trả lời, nhưng bà ấy chẳng thấy ai cả. Thế rồi,
nhìn xuống tầng dưới, bà ấy thấy một người không
tay không chân ngồi trên nền với chiếc xe lăn. Bà ta
nói với anh chàng này, 'Anh còn có thể muốn cái gì ở
đây nữa?'
Anh chàng nhìn lên bà ta, mỉm cười và nói, 'Tôi
đây. Chẳng phải tôi đã rung chuông đó sao?'
Bây giờ thế là đủ. Tới tận cùng... sắp chết, mọi
người vẫn nghĩ về dục. Có liên nối nào đó, bởi vì dục
nghĩa là việc sinh. Cho nên chết và dục thực sự được
nối rất sâu sắc. Nếu bạn không có khả năng lựa chọn
nó trong khi bạn còn sống động đầy đủ, thì sẽ rất khó
để lựa chọn nó khi bạn sắp chết. Bởi vì cái chết tới, nó
cũng đem đi cả cực của nó, cái bóng của nó.
Cuộc sống bắt đầu với dục, cuộc sống chấm dứt
với chết, và khi cái chết tới, năng lượng dục có cuộc
vận lộn cuối cùng. Nó trở thành ngọn lửa bừng sáng.
Chính ngọn lửa bừng sáng đó dẫn bạn vào cuộc sống
khác... bánh xe bắt đầu quay lần nữa. Chết đi với tâm
trí dục, đam mê, bạn lại đang tạo ra một cuộc sống
mới, việc sinh mới. Bạn đã bắt đầu tìm kiếm bụng mẹ.
Dục nghĩa là việc tìm kiếm bụng mẹ đã bắt đầu. Bạn
còn chưa chết, nhưng việc tìm kiếm đã bắt đầu. Linh
hồn bạn đã chuẩn bị lấy cú nhảy vào bụng mẹ khác.
Phật nói nếu bạn có thể chết mà không đam mê,
bạn đã phá vỡ ham muốn. Bạn có thể không bao giờ
được sinh ra nữa. Hay cho dù bạn có được sinh ra thì
nó cũng sẽ chỉ là một lần nữa thôi. Có thể chút ít
nghiệp vẫn còn lại, tài khoản phải được đóng lại, mọi
sự được kết thúc - nhưng về cơ bản bạn tự do.
Khi tâm trí tự do với đam mê, tâm trí là tự do. Tự
do nghĩa là tự do khỏi đam mê. Và chỉ tâm trí tự do
mới có thể thấy cái gì là thực. Chỉ tâm trí tự do - tự do
khỏi đam mê - mới có thể thấy cái đang có ở đây.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay.
Đôi khi bạn có quan sát không? Vào đêm trăng
tròn bạn đi ra hồ - mọi thứ đều im lặng... thậm chí
không một gợn sóng trên bề mặt hồ... và trăng được
phản chiếu đẹp thế. Khuấy nước, tạo ra vài gợn sóng
trong nước bằng tay bạn, và trăng bị tan thành từng
mảnh... phản chiếu biến mất. Bạn có thể thấy bàng
bạc trên khắp hồ, nhưng bạn không thể thấy được
trăng. Các mảnh mẩu... tính toàn bộ bị phá vỡ, toàn
vẹn mất đi.
Tâm thức con người cũng có thể ở trong hai trạng
thái. Một trạng thái là trạng thái của đam mê - khi có
nhiều gợn sóng và sóng khao khát bờ đâu đó trong
tương lai, hay vẫn níu bám với bờ nào đó trong quá
khứ. Nhưng hồ bị khuấy động. Bề mặt không bình
thản, yên tĩnh và thanh bình. Bề mặt không thể phản
chiếu được thực tại; nó bóp méo. Tâm trí đầy những
đam mê là cơ chế để bóp méo. Bất kì điều gì bạn thấy,
bạn thấy qua việc bóp méo.
Đi ra hồ vào đêm trăng tròn và quan sát hai điều
này trong hồ. Trước hết thấy mọi thứ yên tĩnh, bình
thản, trăng được phản chiếu, cái đẹp vô cùng, và mọi
thứ đều tĩnh lặng thế - cứ dường như thời gian đã
dừng lại. Và mọi thứ hiện tại thế - cứ dường như chỉ
hiện tại có đấy. Thế rồi tạo ra gợn sóng, hay đợi cho
gió tới và bóp méo. Thế thì tất cả mọi phản chiếu đều
mất hay bị bóp méo. Thế rồi bạn cứ nhìn - bạn không
thể tìm ra trăng, bạn không thể hình dung ra được
trăng giống cái gì. Bạn không thể hình dung ra nó từ
sự phản chiếu.
Cũng có hai trạng thái của tâm trí. Tâm trí không
có ý nghĩ, ham muốn, đam mê là yên tĩnh... yên tĩnh
như cái hồ. Thế thì mọi thứ như nó đấy, được phản
xạ. Và biết cái đang đó, là biết thượng đế, là biết chân
lí. Nó tất cả bao quanh bạn, chỉ bạn là không trong
trạng thái để phản chiếu nó.
Khi đam mê của bạn bị loại bỏ, dần dần mọi sự
bắt đầu vào hàng, chúng trở nên được tích hợp. Và
khi phản chiếu được hoàn toàn rõ ràng, bạn được giải
thoát. Chân lí giải thoát. Không cái gì khác giải thoát.
Biết cái đang đó, là được tự do, là tự do tuyệt đối.
Giáo điều không thể giải thoát được bạn, tín điều
không thể giải thoát được bạn, nhà thờ không thể giải
thoát được bạn. Chỉ chân lí mới giải thoát. Và không
có cách nào tìm ra chân lí chừng nào bạn còn chưa đi
tới tạo ra tình huống trong bản thân mình nơi cái đang
đó được soi gương.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Tâm thức phải trở nên không có nội dung. Đó là
nghĩa của việc vô đam mê. Khi bạn hiệu hữu, đơn
giản bạn hiện hữu, tôi gọi điều đó là hồn nhiên
nguyên thuỷ. Bạn không khao khát, ham muốn về bất
kì cái gì. Bạn chỉ trong khoảnh khắc này, tuyệt đối ở
đây và bây giờ. Mãn nguyện lớn nảy sinh trong bản
thể bạn, thoả mãn mênh mông nảy sinh trong bản thể
bạn. Bạn cảm thấy được ân huệ.
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay.
Đôi khi bạn có quan sát không? Vào đêm trăng
tròn bạn đi ra hồ - mọi thứ đều im lặng... thậm chí
không một gợn sóng trên bề mặt hồ... và trăng được
phản chiếu đẹp thế. Khuấy nước, tạo ra vài gợn sóng
trong nước bằng tay bạn, và trăng bị tan thành từng
mảnh... phản chiếu biến mất. Bạn có thể thấy bàng
bạc trên khắp hồ, nhưng bạn không thể thấy được
trăng. Các mảnh mẩu... tính toàn bộ bị phá vỡ, toàn
vẹn mất đi.
Tâm thức con người cũng có thể ở trong hai trạng
thái. Một trạng thái là trạng thái của đam mê - khi có
nhiều gợn sóng và sóng khao khát bờ đâu đó trong
tương lai, hay vẫn níu bám với bờ nào đó trong quá
khứ. Nhưng hồ bị khuấy động. Bề mặt không bình
thản, yên tĩnh và thanh bình. Bề mặt không thể phản
chiếu được thực tại; nó bóp méo. Tâm trí đầy những
đam mê là cơ chế để bóp méo. Bất kì điều gì bạn thấy,
bạn thấy qua việc bóp méo.
Đi ra hồ vào đêm trăng tròn và quan sát hai điều
này trong hồ. Trước hết thấy mọi thứ yên tĩnh, bình
thản, trăng được phản chiếu, cái đẹp vô cùng, và mọi
thứ đều tĩnh lặng thế - cứ dường như thời gian đã
dừng lại. Và mọi thứ hiện tại thế - cứ dường như chỉ
hiện tại có đấy. Thế rồi tạo ra gợn sóng, hay đợi cho
gió tới và bóp méo. Thế thì tất cả mọi phản chiếu đều
mất hay bị bóp méo. Thế rồi bạn cứ nhìn - bạn không
thể tìm ra trăng, bạn không thể hình dung ra được
trăng giống cái gì. Bạn không thể hình dung ra nó từ
sự phản chiếu.
Cũng có hai trạng thái của tâm trí. Tâm trí không
có ý nghĩ, ham muốn, đam mê là yên tĩnh... yên tĩnh
như cái hồ. Thế thì mọi thứ như nó đấy, được phản
xạ. Và biết cái đang đó, là biết thượng đế, là biết chân
lí. Nó tất cả bao quanh bạn, chỉ bạn là không trong
trạng thái để phản chiếu nó.
Khi đam mê của bạn bị loại bỏ, dần dần mọi sự
bắt đầu vào hàng, chúng trở nên được tích hợp. Và
khi phản chiếu được hoàn toàn rõ ràng, bạn được giải
thoát. Chân lí giải thoát. Không cái gì khác giải thoát.
Biết cái đang đó, là được tự do, là tự do tuyệt đối.
Giáo điều không thể giải thoát được bạn, tín điều
không thể giải thoát được bạn, nhà thờ không thể giải
thoát được bạn. Chỉ chân lí mới giải thoát. Và không
có cách nào tìm ra chân lí chừng nào bạn còn chưa đi
tới tạo ra tình huống trong bản thân mình nơi cái đang
đó được soi gương.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Tâm thức phải trở nên không có nội dung. Đó là
nghĩa của việc vô đam mê. Khi bạn hiệu hữu, đơn
giản bạn hiện hữu, tôi gọi điều đó là hồn nhiên
nguyên thuỷ. Bạn không khao khát, ham muốn về bất
kì cái gì. Bạn chỉ trong khoảnh khắc này, tuyệt đối ở
đây và bây giờ. Mãn nguyện lớn nảy sinh trong bản
thể bạn, thoả mãn mênh mông nảy sinh trong bản thể
bạn. Bạn cảm thấy được ân huệ.
Thực tế đó là điều bạn đang tìm kiếm. Trong tất
cả các ham muốn, bạn đang tìm kiếm trạng thái mãn
nguyện. Nhưng ham muốn không thể đem nó lại
được. Ham muốn tạo ra nhiều gợn sóng hơn trên
chiếc hồ của bạn. Ham muốn tạo ra nhiều bồn chồn
hơn trong bạn. Bạn đang ham muốn chỉ mỗi một điều
- làm sao đi tới trạng thái mà mọi thứ chỉ là việc mãn
nguyện... không đâu mà đi... người ta đơn giản vui
sướng. Chỉ bằng hiện hữu, người ta phúc lạc. Chỉ
bằng hiện hữu, người ta có thể nhảy múa và ca hát.
Đó là điều bạn đang tìm kiếm. Ngay cả trong ham
muốn của mình, trong tham lam của mình, trong dâm
dục của mình, trong tham vọng của mình, đó đích xác
là cái bạn đang tìm kiếm - nhưng bạn đang tìm kiếm
theo hướng sai. Nó không thể xảy ra được theo cách
đó. Nó chưa bao giờ xảy ra theo cách đó. Nó có thể
xảy ra chỉ theo mỗi một cách thôi - cách của Phật,
cách của Krishna hay Christ. Cách thức là một; nó
không thuộc vào ai cả.
Cách đó sẵn có ngay ở đây bây giờ cho bạn... bạn
chỉ phải đi tới gặp nó ở đây. Bạn đang trốn chạy đi
đâu đó khác, bạn chưa bao giờ được tìm thấy ở nhà
bạn. Bất kì địa chỉ nào bạn cho, bạn đều chẳng bao
giờ được tìm thấy ở đó. Bạn bao giờ cũng ở đâu đó
khác.
Thượng đế tới và tìm bạn. Tất nhiên, ông ấy tin
cậy vào bạn, và ông ấy tới với cái gọi là địa chỉ của
bạn, nhưng bạn lại chẳng bao giờ ở đó cả. Ông ấy gõ
cửa và căn phòng trống rỗng, ngôi nhà trống rỗng.
Ông ấy đi vào trong nhà, nhìn mọi nơi, nhưng bạn
không có đó. Bạn ở đâu đó khác. Bạn bao giờ cũng ở
đâu đó khác - chỗ nào đó khác mới là nhà của bạn.
Người thường nghĩ rằng họ phải đi tìm thượng đế.
Chân lí là điều đối lập - thượng đế đang đi tìm bạn,
nhưng bạn không được tìm thấy.
Điều Phật đang nói là, nếu bạn vô đam mê thì bạn
sẽ được ông ấy tìm thấy. Bạn sẽ được tìm thấy ngay
tức khắc, bởi vì bạn sẽ ngồi ở trong khoảnh khắc hiện
tại. Tâm trí bạn sẽ không vẩn vơ, ngọn lửa của bạn sẽ
tuyệt đối không lay động. Trong chính khoảnh khắc
đó của thiền bạn gặp thượng đế, bạn gặp chân lí. Bạn
trở nên tự do.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Nhưng một điều phải được ghi nhớ lấy. Bạn có
thể vứt bỏ đam mê trần tục - nhiều người làm rồi. Họ
trở thành thánh nhân Hindu, thành sư, họ đi vào các tu
viện, nhưng họ không vứt bỏ đam mê đâu. Bây giờ họ
bắt đầu nghĩ về thượng đế. Bây giờ họ bắt đầu nghĩ về
làm sao thành đạt trong thế giới khác. Tâm trí của kẻ
thành đạt của họ vẫn tiếp tục, chỉ ngôn ngữ của họ
thay đổi. Bây giờ họ không còn ham muốn tiền nữa,
họ không còn ham muốn số dư ngân hàng, nhưng dầu
vậy họ vẫn ham muốn an ninh - an ninh trong tay của
thượng đế.
Khi bạn tìm kiếm số dư ngân hàng, hay khi bạn đi
tới công ti bảo hiểm để được bảo hiểm, đây chính là
ngôn ngữ cho việc tìm kiếm sâu sắc và an ninh. Bạn
bỏ chúng; thế rồi bạn trở thành người Ki tô giáo hay bạn trở thành người Hindu. Bằng việc trở thành người
Ki tô giáo, bạn đang tìm gì vậy? Bạn lại đang tìm an
ninh. Bạn đang nghĩ, 'Người này, Jesus là đứa con
duy nhất của thượng đế. Mình sẽ được an ninh hơn
khi cùng với ông ấy.'
Hay bạn đang tìm kiếm trở thành người Hindu.
Bạn nghĩ, 'Những người Hindu này, họ đã từng ở lâu
nhất trong nghề tôn giáo. Họ phải biết chứ. Họ phải
biết tất cả mọi bí mật thương mại. Họ phải có chìa
khoá. Nhiều nền văn minh đã tới và đã đi, nhưng
những người Hindu này có mẹo nào đó - họ vẫn tiếp
tục. Babylon không còn nữa, Assyria chỉ là đống
hoang tàn, nền văn minh cổ của người Ai Cập chỉ còn
trong bảo tàng. Nhiều nền văn minh đã tồn tại trên trái
đất này và đã mất đi; chỉ những kho báu là còn lại đây
đó. Nhưng những người Hindu này lại là cái gì đó; họ
vẫn còn đó. Họ đã không bị thời gian phá huỷ, họ có
phẩm chất nào đó của vĩnh hằng. Họ phải đã biết bí
mật nào đó. Trở thành người Hindu đi.' Nhưng bạn
đang tìm kiếm an ninh.
Nếu bạn tìm kiếm an ninh, tâm trí bạn vẫn mang
cùng đam mê, ham muốn, sợ hãi. Bạn có thể không
quan tâm tới thế giới này. Có nhiều người tới tôi và
họ nói, 'Đây là vô thường, tạm thời. Thế giới này
không xứng đáng. Chúng tôi đang tìm cái gì đó như
phúc lạc vĩnh hằng.' Cho nên, chẳng cái gì đã thay
đổi. Thực tế, họ dường như còn tham lam hơn người
thường.
Người thường được thoả mãn với thứ tạm thời.
Những người này dường như rất không thoả mãn. Họ
không thoả mãn với những thứ tạm thời - nhà đẹp, xe
đẹp, đàn bà đẹp và chồng, vợ và con cái, họ đều
không thoả mãn. Họ nói, 'Đây toàn là những thứ tạm
bợ, chẳng chóng thì chầy chúng sẽ bị lấy đi mất.
Chúng tôi đang tìm kiếm cái gì đó không thể bị lấy
đi.' Những người này còn tham lam hơn. Đam mê của
họ không biết tới biên giới. Họ cho rằng họ mang tính
tôn giáo. Họ không phải vậy.
Người tôn giáo là người đã vứt bỏ mọi đam mê,
đam mê kiểu như vậy. Chỉ bằng việc đổi ngôn ngữ thì
chẳng cái gì được thay đổi cả.
Tôi đã nghe:
Mulla Nasruddin nói với bạn anh ta, 'Tôi chưa bao
giờ gọi anh là đồ chó đẻ.'
'Có anh đã gọi rồi!' Người bạn giận lắm. Anh ta
khăng khăng, 'Có anh đã gọi rồi!'
'Không tôi không gọi đâu!' Mulla lặp lại. 'Mọi
điều tôi đã nói là, "Khi anh về nhà hãy vứt xương cho
mẹ anh".'
Nhưng điều đó là một. Chỉ bằng việc đổi ngôn
ngữ, chẳng cái gì đổi cả.
Cái gọi là người tôn giáo cũng phàm tục như
phàm nhân, đôi khi thậm chí lại còn phàm tục hơn
thế. Tôi đã bắt gặp nhiều người tôn giáo, nhiều sư
Jaina - họ với tôi dường như còn trần tục hơn tín đồ
của họ. Bởi vì thế giới này không có nghĩa là thế giới
này. Thế giới này đơn giản nghĩa là đam mê, ham
muốn, tham lam. Họ đang khao khát về moksha, khao khát về thế giới khác, về thiên đường, về cõi trời.
Giấc mơ của họ đầy những tương lai.
Giấc mơ của bạn cũng đầy những tương lai,
nhưng tương lai của bạn không lớn thế. Hừ? bạn chỉ
nghĩ trước được vài ngày, hay ít nhất là vài tháng.
Nếu bạn là người rất, rất tưởng tượng, thì nhiều nhất
là vài năm, có vậy thôi. Đam mê của bạn không mạnh
thế. Đam mê của họ dường như phát khùng. Họ
không chỉ nghĩ trước vài năm, họ đang nghĩ trước vài
kiếp - về thế giới khác. Ham muốn của họ đã đi tới
chỗ nổi đoá, họ điên. Họ có thể ra đi và từ bỏ thế giới
này, nhưng việc từ bỏ đó là giả, bởi vì họ đang từ bỏ
vì các thế giới tốt hơn. Khi bạn từ bỏ vì cái gì đó tốt
hơn, đó là mặc cả, đó không phải là từ bỏ.
Bạn đi tới rạp phim, tới rạp chiếu bóng. Tất nhiên,
bạn phải bỏ ra năm ru pi. Bạn phải hi sinh năm ru pi
ngay lập tức. Nhưng điều đó là... chẳng ai gọi đó là từ
bỏ cả. Đó là mặc cả. Nếu bạn muốn sống trên trời,
trong cõi trời, bạn phải trả giá cho điều đó.
Nhớ điều này - rằng bất kì khi nào bạn trả giá cái
gì đó cho cái gì đó, thì đó không phải là từ bỏ đâu.
Chính ý tưởng về trả giá ngay lập tức làm rõ ràng
rằng điều đó thuộc vào thế giới của ham muốn. Bởi vì
cuộc sống là tự do và không ai cần trả giá cho nó cả.
Để tôi nhắc lại điều đó. Cuộc sống là tuyệt đối tự do,
không ai cần trả giá cho nó. Khoảnh khắc bạn bắt đầu
trả giá cho nó, nó không phải là cuộc sống. Nó phải là
cái gì đó giống như món hàng ở chợ - có thể ở chợ tôn
giáo, nhưng nó phải là hàng hoá gì đó.
Nếu ai đó yêu cầu bạn từ bỏ bởi vì đó là cách để
lấy được, thế thì người đó đang yêu cầu bạn trả giá
cho nó. Người đó đang nói về kinh tế, không về tôn
giáo. Người đó đang nói về tài chính. Người đó đang
bảo bạn, 'Bạn phải trả giá chừng này. Nếu bạn muốn
được ở trong cõi trời của thượng đế, bạn sẽ phải trả
giá những điều này. Bạn sẽ phải hi sinh.'
Và tất nhiên điều đó hấp dẫn bạn, bởi vì bạn biết
logic này. Làm sao bạn có thể được cái gì cho không?
Bạn phải trả giá cho nó chứ. Và khi bạn thấy thượng
đế, bạn phải trả vô cùng nhiều. Bạn phải trả bằng tất
cả mọi vui thú của mình. Bạn phải trở nên đông cứng,
chết. Bạn phải từ bỏ cuộc sống. Cho nên bạn trở thành
'anh chàng tốt', 'anh bạn hay'. Và bây giờ thượng đế
cảm thấy rất hạnh phúc. 'Trông đấy, người này đã từ
bỏ mọi thứ vì ta. Bây giờ anh ta nên được phép.'
Thượng đế chưa bao giờ yêu cầu bất kì hi sinh
nào từ bạn. Làm sao ông ấy có thể yêu cầu bất kì hi
sinh nào từ bạn được? Đó không phải là chợ. Thiên
đường không thể kiếm được. Bạn không định trả giá
cho nó. Bạn chỉ phải học cách tận hưởng nó, có vậy
thôi. Nếu bạn biết cách tận hưởng nó, ngay bây giờ nó
đang sẵn có. Bạn không phải trả giá cho nó.
Nhưng toàn thể tâm trí chúng ta đã từng được
huấn luyện bởi các nhà kinh tế và chính khách. Họ nói
bạn sẽ phải trả giá. Hi sinh thời thơ ấu của bạn trong
giáo dục để cho khi bạn là thanh niên bạn có thể có
nhà đẹp, có gia đình, được kính trọng, có việc đáng
kính. Bạn sẽ phải trả giá cho nó - cho nên hi sinh thời
thơ ấu của bạn để cho khi bạn là thanh niên, bạn có tất
cả mọi thú vui của thế giới.
Thế thì khi bạn là thanh niên vợ bạn nói, 'Mua
bảo hiểm đi, bởi vì trẻ con đang lớn và chúng sẽ cần.
cả các ham muốn, bạn đang tìm kiếm trạng thái mãn
nguyện. Nhưng ham muốn không thể đem nó lại
được. Ham muốn tạo ra nhiều gợn sóng hơn trên
chiếc hồ của bạn. Ham muốn tạo ra nhiều bồn chồn
hơn trong bạn. Bạn đang ham muốn chỉ mỗi một điều
- làm sao đi tới trạng thái mà mọi thứ chỉ là việc mãn
nguyện... không đâu mà đi... người ta đơn giản vui
sướng. Chỉ bằng hiện hữu, người ta phúc lạc. Chỉ
bằng hiện hữu, người ta có thể nhảy múa và ca hát.
Đó là điều bạn đang tìm kiếm. Ngay cả trong ham
muốn của mình, trong tham lam của mình, trong dâm
dục của mình, trong tham vọng của mình, đó đích xác
là cái bạn đang tìm kiếm - nhưng bạn đang tìm kiếm
theo hướng sai. Nó không thể xảy ra được theo cách
đó. Nó chưa bao giờ xảy ra theo cách đó. Nó có thể
xảy ra chỉ theo mỗi một cách thôi - cách của Phật,
cách của Krishna hay Christ. Cách thức là một; nó
không thuộc vào ai cả.
Cách đó sẵn có ngay ở đây bây giờ cho bạn... bạn
chỉ phải đi tới gặp nó ở đây. Bạn đang trốn chạy đi
đâu đó khác, bạn chưa bao giờ được tìm thấy ở nhà
bạn. Bất kì địa chỉ nào bạn cho, bạn đều chẳng bao
giờ được tìm thấy ở đó. Bạn bao giờ cũng ở đâu đó
khác.
Thượng đế tới và tìm bạn. Tất nhiên, ông ấy tin
cậy vào bạn, và ông ấy tới với cái gọi là địa chỉ của
bạn, nhưng bạn lại chẳng bao giờ ở đó cả. Ông ấy gõ
cửa và căn phòng trống rỗng, ngôi nhà trống rỗng.
Ông ấy đi vào trong nhà, nhìn mọi nơi, nhưng bạn
không có đó. Bạn ở đâu đó khác. Bạn bao giờ cũng ở
đâu đó khác - chỗ nào đó khác mới là nhà của bạn.
Người thường nghĩ rằng họ phải đi tìm thượng đế.
Chân lí là điều đối lập - thượng đế đang đi tìm bạn,
nhưng bạn không được tìm thấy.
Điều Phật đang nói là, nếu bạn vô đam mê thì bạn
sẽ được ông ấy tìm thấy. Bạn sẽ được tìm thấy ngay
tức khắc, bởi vì bạn sẽ ngồi ở trong khoảnh khắc hiện
tại. Tâm trí bạn sẽ không vẩn vơ, ngọn lửa của bạn sẽ
tuyệt đối không lay động. Trong chính khoảnh khắc
đó của thiền bạn gặp thượng đế, bạn gặp chân lí. Bạn
trở nên tự do.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Nhưng một điều phải được ghi nhớ lấy. Bạn có
thể vứt bỏ đam mê trần tục - nhiều người làm rồi. Họ
trở thành thánh nhân Hindu, thành sư, họ đi vào các tu
viện, nhưng họ không vứt bỏ đam mê đâu. Bây giờ họ
bắt đầu nghĩ về thượng đế. Bây giờ họ bắt đầu nghĩ về
làm sao thành đạt trong thế giới khác. Tâm trí của kẻ
thành đạt của họ vẫn tiếp tục, chỉ ngôn ngữ của họ
thay đổi. Bây giờ họ không còn ham muốn tiền nữa,
họ không còn ham muốn số dư ngân hàng, nhưng dầu
vậy họ vẫn ham muốn an ninh - an ninh trong tay của
thượng đế.
Khi bạn tìm kiếm số dư ngân hàng, hay khi bạn đi
tới công ti bảo hiểm để được bảo hiểm, đây chính là
ngôn ngữ cho việc tìm kiếm sâu sắc và an ninh. Bạn
bỏ chúng; thế rồi bạn trở thành người Ki tô giáo hay bạn trở thành người Hindu. Bằng việc trở thành người
Ki tô giáo, bạn đang tìm gì vậy? Bạn lại đang tìm an
ninh. Bạn đang nghĩ, 'Người này, Jesus là đứa con
duy nhất của thượng đế. Mình sẽ được an ninh hơn
khi cùng với ông ấy.'
Hay bạn đang tìm kiếm trở thành người Hindu.
Bạn nghĩ, 'Những người Hindu này, họ đã từng ở lâu
nhất trong nghề tôn giáo. Họ phải biết chứ. Họ phải
biết tất cả mọi bí mật thương mại. Họ phải có chìa
khoá. Nhiều nền văn minh đã tới và đã đi, nhưng
những người Hindu này có mẹo nào đó - họ vẫn tiếp
tục. Babylon không còn nữa, Assyria chỉ là đống
hoang tàn, nền văn minh cổ của người Ai Cập chỉ còn
trong bảo tàng. Nhiều nền văn minh đã tồn tại trên trái
đất này và đã mất đi; chỉ những kho báu là còn lại đây
đó. Nhưng những người Hindu này lại là cái gì đó; họ
vẫn còn đó. Họ đã không bị thời gian phá huỷ, họ có
phẩm chất nào đó của vĩnh hằng. Họ phải đã biết bí
mật nào đó. Trở thành người Hindu đi.' Nhưng bạn
đang tìm kiếm an ninh.
Nếu bạn tìm kiếm an ninh, tâm trí bạn vẫn mang
cùng đam mê, ham muốn, sợ hãi. Bạn có thể không
quan tâm tới thế giới này. Có nhiều người tới tôi và
họ nói, 'Đây là vô thường, tạm thời. Thế giới này
không xứng đáng. Chúng tôi đang tìm cái gì đó như
phúc lạc vĩnh hằng.' Cho nên, chẳng cái gì đã thay
đổi. Thực tế, họ dường như còn tham lam hơn người
thường.
Người thường được thoả mãn với thứ tạm thời.
Những người này dường như rất không thoả mãn. Họ
không thoả mãn với những thứ tạm thời - nhà đẹp, xe
đẹp, đàn bà đẹp và chồng, vợ và con cái, họ đều
không thoả mãn. Họ nói, 'Đây toàn là những thứ tạm
bợ, chẳng chóng thì chầy chúng sẽ bị lấy đi mất.
Chúng tôi đang tìm kiếm cái gì đó không thể bị lấy
đi.' Những người này còn tham lam hơn. Đam mê của
họ không biết tới biên giới. Họ cho rằng họ mang tính
tôn giáo. Họ không phải vậy.
Người tôn giáo là người đã vứt bỏ mọi đam mê,
đam mê kiểu như vậy. Chỉ bằng việc đổi ngôn ngữ thì
chẳng cái gì được thay đổi cả.
Tôi đã nghe:
Mulla Nasruddin nói với bạn anh ta, 'Tôi chưa bao
giờ gọi anh là đồ chó đẻ.'
'Có anh đã gọi rồi!' Người bạn giận lắm. Anh ta
khăng khăng, 'Có anh đã gọi rồi!'
'Không tôi không gọi đâu!' Mulla lặp lại. 'Mọi
điều tôi đã nói là, "Khi anh về nhà hãy vứt xương cho
mẹ anh".'
Nhưng điều đó là một. Chỉ bằng việc đổi ngôn
ngữ, chẳng cái gì đổi cả.
Cái gọi là người tôn giáo cũng phàm tục như
phàm nhân, đôi khi thậm chí lại còn phàm tục hơn
thế. Tôi đã bắt gặp nhiều người tôn giáo, nhiều sư
Jaina - họ với tôi dường như còn trần tục hơn tín đồ
của họ. Bởi vì thế giới này không có nghĩa là thế giới
này. Thế giới này đơn giản nghĩa là đam mê, ham
muốn, tham lam. Họ đang khao khát về moksha, khao khát về thế giới khác, về thiên đường, về cõi trời.
Giấc mơ của họ đầy những tương lai.
Giấc mơ của bạn cũng đầy những tương lai,
nhưng tương lai của bạn không lớn thế. Hừ? bạn chỉ
nghĩ trước được vài ngày, hay ít nhất là vài tháng.
Nếu bạn là người rất, rất tưởng tượng, thì nhiều nhất
là vài năm, có vậy thôi. Đam mê của bạn không mạnh
thế. Đam mê của họ dường như phát khùng. Họ
không chỉ nghĩ trước vài năm, họ đang nghĩ trước vài
kiếp - về thế giới khác. Ham muốn của họ đã đi tới
chỗ nổi đoá, họ điên. Họ có thể ra đi và từ bỏ thế giới
này, nhưng việc từ bỏ đó là giả, bởi vì họ đang từ bỏ
vì các thế giới tốt hơn. Khi bạn từ bỏ vì cái gì đó tốt
hơn, đó là mặc cả, đó không phải là từ bỏ.
Bạn đi tới rạp phim, tới rạp chiếu bóng. Tất nhiên,
bạn phải bỏ ra năm ru pi. Bạn phải hi sinh năm ru pi
ngay lập tức. Nhưng điều đó là... chẳng ai gọi đó là từ
bỏ cả. Đó là mặc cả. Nếu bạn muốn sống trên trời,
trong cõi trời, bạn phải trả giá cho điều đó.
Nhớ điều này - rằng bất kì khi nào bạn trả giá cái
gì đó cho cái gì đó, thì đó không phải là từ bỏ đâu.
Chính ý tưởng về trả giá ngay lập tức làm rõ ràng
rằng điều đó thuộc vào thế giới của ham muốn. Bởi vì
cuộc sống là tự do và không ai cần trả giá cho nó cả.
Để tôi nhắc lại điều đó. Cuộc sống là tuyệt đối tự do,
không ai cần trả giá cho nó. Khoảnh khắc bạn bắt đầu
trả giá cho nó, nó không phải là cuộc sống. Nó phải là
cái gì đó giống như món hàng ở chợ - có thể ở chợ tôn
giáo, nhưng nó phải là hàng hoá gì đó.
Nếu ai đó yêu cầu bạn từ bỏ bởi vì đó là cách để
lấy được, thế thì người đó đang yêu cầu bạn trả giá
cho nó. Người đó đang nói về kinh tế, không về tôn
giáo. Người đó đang nói về tài chính. Người đó đang
bảo bạn, 'Bạn phải trả giá chừng này. Nếu bạn muốn
được ở trong cõi trời của thượng đế, bạn sẽ phải trả
giá những điều này. Bạn sẽ phải hi sinh.'
Và tất nhiên điều đó hấp dẫn bạn, bởi vì bạn biết
logic này. Làm sao bạn có thể được cái gì cho không?
Bạn phải trả giá cho nó chứ. Và khi bạn thấy thượng
đế, bạn phải trả vô cùng nhiều. Bạn phải trả bằng tất
cả mọi vui thú của mình. Bạn phải trở nên đông cứng,
chết. Bạn phải từ bỏ cuộc sống. Cho nên bạn trở thành
'anh chàng tốt', 'anh bạn hay'. Và bây giờ thượng đế
cảm thấy rất hạnh phúc. 'Trông đấy, người này đã từ
bỏ mọi thứ vì ta. Bây giờ anh ta nên được phép.'
Thượng đế chưa bao giờ yêu cầu bất kì hi sinh
nào từ bạn. Làm sao ông ấy có thể yêu cầu bất kì hi
sinh nào từ bạn được? Đó không phải là chợ. Thiên
đường không thể kiếm được. Bạn không định trả giá
cho nó. Bạn chỉ phải học cách tận hưởng nó, có vậy
thôi. Nếu bạn biết cách tận hưởng nó, ngay bây giờ nó
đang sẵn có. Bạn không phải trả giá cho nó.
Nhưng toàn thể tâm trí chúng ta đã từng được
huấn luyện bởi các nhà kinh tế và chính khách. Họ nói
bạn sẽ phải trả giá. Hi sinh thời thơ ấu của bạn trong
giáo dục để cho khi bạn là thanh niên bạn có thể có
nhà đẹp, có gia đình, được kính trọng, có việc đáng
kính. Bạn sẽ phải trả giá cho nó - cho nên hi sinh thời
thơ ấu của bạn để cho khi bạn là thanh niên, bạn có tất
cả mọi thú vui của thế giới.
Thế thì khi bạn là thanh niên vợ bạn nói, 'Mua
bảo hiểm đi, bởi vì trẻ con đang lớn và chúng sẽ cần.
Và chúng ta sẽ trở nên già đi - và tuổi già thì sao?
Anh định làm gì?' Hi sinh tuổi trẻ của bạn vì tuổi già
để cho trong tuổi già bạn có thể về hưu, và được tiện
nghi.
Cho nên hi sinh thời thanh niên của bạn vì tuổi
già của bạn. Và thế rồi bạn làm gì khi bạn về hưu?
Bây giờ toàn thể cuộc sống trôi qua rồi. Bao giờ cũng
chuẩn bị cho cái gì đó khác. Và bạn càng chuẩn bị
nhiều, bạn càng trở nên khéo léo trong việc chuẩn bị,
có vậy thôi. Thế thì bạn có thể chuẩn bị nhiều hơn.
Một người trở nên khéo léo trong việc chuẩn bị thì
không bao giờ sẵn sàng sống. Người đó trở nên sẵn
sàng hơn để chuẩn bị, có vậy thôi.
Đó là cách toàn thể cuộc sống bị bỏ lỡ. Và thế rồi
trong tuổi già họ nói, 'Bây giờ chuẩn bị cho thế giới
khác. Bạn đang làm gì? Cầu nguyện, thiền, đi nhà thờ.
Bây giờ trở nên mang tính tôn giáo. Bạn đang làm gì?
Cái chết đang tới. Chuẩn bị cho kiếp sau.'
Bây giờ toàn thể logic này là ngu xuẩn. Thời thơ
ấu bị hi sinh cho thời thanh niên, thời thanh niên bị hi
sinh cho tuổi già, tuổi già bị hi sinh cho kiếp sau. Thế
là mọi thứ chỉ là sự hi sinh. Khi nào thì thời gian cho
tận hưởng mới tới? Để tôi nói với bạn - nếu bạn muốn
tận hưởng, đừng bao giờ chuẩn bị! Nếu bạn muốn tận
hưởng, tận hưởng đi! Làm nó ngay bây giờ, bởi vì
không có cách khác để làm nó.
Và nếu bạn trở thành một người chuẩn bị lớn, một
người hiệu quả, khéo léo, vĩ đại trong việc chuẩn bị,
bạn bao giờ cũng sẽ chuẩn bị nhưng bạn sẽ không bao
giờ đi vào bất kì cuộc hành trình nào. Bạn sẽ trở thành
khéo léo trong việc chuẩn bị, đóng gói và mở gói, tới
mức bạn sẽ không biết cách đi vào cuộc hành trình.
Bạn sẽ chỉ biết cách đóng gói và mở gói lặp lại.
Đó là điều mọi người đang làm trong cuộc sống.
Cuộc sống là tự do, nó là món quà... món quà của
thượng đế. Tận hưởng nó đi. Để điều này đi sâu nhất
vào trong trái tim bạn. Để bí mật này bây giờ còn bí
mật hơn. Cuộc sống là món quà. Để có nhảy múa trên
đường phố.
Không có nhu cầu phải chuẩn bị. Chuẩn bị bao
giờ cũng là cái bóng của đam mê. Khi bạn ham muốn
tương lai, tất nhiên bạn phải chuẩn bị cho nó. Trong
hiện tại, chẳng cần chuẩn bị gì cả. Hiện tại đã tới rồi.
Cây đã xanh, và hoa hồng đã nở hoa, và chim chóc
đang đánh thức bạn. Phỏng có ích gì mà chuẩn bị?
Sự kì lạ này của chuẩn bị là tuyệt đối mang tính
người. Bạn sẽ không bao giờ tìm thấy nó ở bất kì đâu.
Bạn đã bao giờ thấy con vật nào chuẩn bị cái gì
không? cây nào chuẩn bị cho cái gì không? ngôi sao
nào chuẩn bị cho cái gì không? Chúng tất cả phải phì
cười. Con người là con vật kì cục thế. Chúng tất cả
phải cười. Cái gì đã đi sai. Chúng đang tận hưởng,
chính bây giờ chúng đang tận hưởng.
Thực tại phải được phản chiếu rõ ràng trong con
vật, trong chim chóc, trong đất đá, hơn là trong con
người. Tâm trí con người đầy những gợn sóng. Những
gợn sóng này phải bị loại bỏ.
Con người đang ở trong tình huống rất kì lạ. Dưới
con người là tự nhiên - tuyệt đối vô ý thức và phúc
lạc. Trên con người là chư phật - tuyệt đối ý thức và
phúc lạc. Con người ở ngay giữa - bước chuyển, cây cầu... dây thừng căng giữa hai điều vĩnh hằng. Con
người không hạnh phúc như con chim cu trong vườn,
không, cũng không hạnh phúc như Phật. Con người ở
lưng chừng - bị căng ra, căng thẳng, muốn đi theo cả
hai đường cùng lúc... trở nên ngày một bị chia chẻ
hơn.
Đó là lí do tại sao tôi lại nói bệnh tâm thần phân
liệt không phải là bệnh đặc biệt, nó là hiện tượng rất
thông thường. Nó không phải là phi tự nhiên. Mọi
người đều bị tâm thần phân liệt, phải bị thế. Chính
tình huống của nhân loại là tâm thần phân liệt. Con
người không vô ý thức cho nên con người không thể
như cây cối - tận hưởng mà không chuẩn bị. Và con
người chưa phải là vị phật, cho nên con người không
thể tận hưởng mà không có chuẩn bị. Con người
không trong hiện tại. Con người ở ngay giữa.
Nhưng chẳng cái gì phải lo nghĩ cả. Bạn không
bao giờ có thể hạnh phúc được như cây cối bây giờ.
Không có cách nào quay lại - thế giới đó đã mất rồi.
Đó là nghĩa của việc đuổi Adam ra khỏi vườn Địa
đàng - anh ta không còn là một phần của phúc lạc vô
ý thức. Anh ta đã trở nên ý thức bởi việc ăn quả của
cây tri thức. Anh ta đã trở thành con người.
Adam là con người, và mọi con người đều giống
Adam. Mọi thời thơ ấu đều trong vườn Địa đàng. Mọi
đứa trẻ đều hạnh phúc như con vật, hạnh phúc như
người nguyên thuỷ, hạnh phúc như cây cối. Bạn có
quan sát đứa trẻ chạy trong lùm cây, trên bờ biển
không? - nó còn chưa có tính con người. Mắt nó vẫn
còn trong trẻo, nhưng vô ý thức. Nó sẽ phải đi ra khỏi
vườn Địa đàng.
Không phải là Adam đã có thời bị đuổi ra đâu -
mọi Adam đều phải bị đuổi đi đuổi lại. Mọi đứa trẻ
đều phải bị tống ra khỏi vườn của thượng đế; nó là
một phần của sự trưởng thành. Cái đau là ở trưởng
thành. Người ta phải đánh mất nó để thu lại được nó,
để thu lại nó một cách có ý thức. Đó là gánh nặng của
con người và định mệnh của con người, nỗi khổ của
con người và tự do của con người, vấn đề của con
người và sự vĩ đại của con người - cả hai.
Phật không là gì ngoài Adam quay lại, vào lại
vườn Địa đàng. Nhưng bây giờ ông ấy tới với nhận
biết đầy đủ. Bây giờ vòng tròn là đầy đủ. Ông ấy tới
vừa nhảy múa, ông ấy tới tuyệt đối phúc lạc. Ông ấy
phúc lạc như bất kì cây cối nào, nhưng không phải là
vô ý thức. Ông ấy đã thu lại ý thức, ông ấy đã vươn
lên tới ý thức. Bây giờ ông ấy không chỉ phúc lạc -
ông ấy là nhận biết rằng ông ấy là phúc lạc. Phẩm
chất mới đã đi vào.
Đó là điều đang cố gắng đi vào trong bạn - gõ đầu
bạn từ mọi nơi. Đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói
thượng đế đang tìm bạn. Tôi ngụ ý rằng ý thức muốn
xảy ra cho bạn. Cho phép nó xảy ra. Thừa nhận rằng
thượng đế đang tìm bạn. Buông bỏ, rơi vào hài hoà
với ông ấy. Đó là điều Phật gọi là pháp - hài hoà với
tự nhiên... hoà thuận đầy đủ, đầy đủ trong hoà thuận,
nhưng nhận biết.
Và tôi không chờ đợi. Đừng chờ đợi tới thời đại
nào mà toàn thể nhân loại sẽ trở nên nhận biết và vô
đam mê. Đó sẽ là chờ đợi rất vô tích sự; bạn sẽ chờ
đợi trong vô vọng.
Tôi đã nghe:
Anh định làm gì?' Hi sinh tuổi trẻ của bạn vì tuổi già
để cho trong tuổi già bạn có thể về hưu, và được tiện
nghi.
Cho nên hi sinh thời thanh niên của bạn vì tuổi
già của bạn. Và thế rồi bạn làm gì khi bạn về hưu?
Bây giờ toàn thể cuộc sống trôi qua rồi. Bao giờ cũng
chuẩn bị cho cái gì đó khác. Và bạn càng chuẩn bị
nhiều, bạn càng trở nên khéo léo trong việc chuẩn bị,
có vậy thôi. Thế thì bạn có thể chuẩn bị nhiều hơn.
Một người trở nên khéo léo trong việc chuẩn bị thì
không bao giờ sẵn sàng sống. Người đó trở nên sẵn
sàng hơn để chuẩn bị, có vậy thôi.
Đó là cách toàn thể cuộc sống bị bỏ lỡ. Và thế rồi
trong tuổi già họ nói, 'Bây giờ chuẩn bị cho thế giới
khác. Bạn đang làm gì? Cầu nguyện, thiền, đi nhà thờ.
Bây giờ trở nên mang tính tôn giáo. Bạn đang làm gì?
Cái chết đang tới. Chuẩn bị cho kiếp sau.'
Bây giờ toàn thể logic này là ngu xuẩn. Thời thơ
ấu bị hi sinh cho thời thanh niên, thời thanh niên bị hi
sinh cho tuổi già, tuổi già bị hi sinh cho kiếp sau. Thế
là mọi thứ chỉ là sự hi sinh. Khi nào thì thời gian cho
tận hưởng mới tới? Để tôi nói với bạn - nếu bạn muốn
tận hưởng, đừng bao giờ chuẩn bị! Nếu bạn muốn tận
hưởng, tận hưởng đi! Làm nó ngay bây giờ, bởi vì
không có cách khác để làm nó.
Và nếu bạn trở thành một người chuẩn bị lớn, một
người hiệu quả, khéo léo, vĩ đại trong việc chuẩn bị,
bạn bao giờ cũng sẽ chuẩn bị nhưng bạn sẽ không bao
giờ đi vào bất kì cuộc hành trình nào. Bạn sẽ trở thành
khéo léo trong việc chuẩn bị, đóng gói và mở gói, tới
mức bạn sẽ không biết cách đi vào cuộc hành trình.
Bạn sẽ chỉ biết cách đóng gói và mở gói lặp lại.
Đó là điều mọi người đang làm trong cuộc sống.
Cuộc sống là tự do, nó là món quà... món quà của
thượng đế. Tận hưởng nó đi. Để điều này đi sâu nhất
vào trong trái tim bạn. Để bí mật này bây giờ còn bí
mật hơn. Cuộc sống là món quà. Để có nhảy múa trên
đường phố.
Không có nhu cầu phải chuẩn bị. Chuẩn bị bao
giờ cũng là cái bóng của đam mê. Khi bạn ham muốn
tương lai, tất nhiên bạn phải chuẩn bị cho nó. Trong
hiện tại, chẳng cần chuẩn bị gì cả. Hiện tại đã tới rồi.
Cây đã xanh, và hoa hồng đã nở hoa, và chim chóc
đang đánh thức bạn. Phỏng có ích gì mà chuẩn bị?
Sự kì lạ này của chuẩn bị là tuyệt đối mang tính
người. Bạn sẽ không bao giờ tìm thấy nó ở bất kì đâu.
Bạn đã bao giờ thấy con vật nào chuẩn bị cái gì
không? cây nào chuẩn bị cho cái gì không? ngôi sao
nào chuẩn bị cho cái gì không? Chúng tất cả phải phì
cười. Con người là con vật kì cục thế. Chúng tất cả
phải cười. Cái gì đã đi sai. Chúng đang tận hưởng,
chính bây giờ chúng đang tận hưởng.
Thực tại phải được phản chiếu rõ ràng trong con
vật, trong chim chóc, trong đất đá, hơn là trong con
người. Tâm trí con người đầy những gợn sóng. Những
gợn sóng này phải bị loại bỏ.
Con người đang ở trong tình huống rất kì lạ. Dưới
con người là tự nhiên - tuyệt đối vô ý thức và phúc
lạc. Trên con người là chư phật - tuyệt đối ý thức và
phúc lạc. Con người ở ngay giữa - bước chuyển, cây cầu... dây thừng căng giữa hai điều vĩnh hằng. Con
người không hạnh phúc như con chim cu trong vườn,
không, cũng không hạnh phúc như Phật. Con người ở
lưng chừng - bị căng ra, căng thẳng, muốn đi theo cả
hai đường cùng lúc... trở nên ngày một bị chia chẻ
hơn.
Đó là lí do tại sao tôi lại nói bệnh tâm thần phân
liệt không phải là bệnh đặc biệt, nó là hiện tượng rất
thông thường. Nó không phải là phi tự nhiên. Mọi
người đều bị tâm thần phân liệt, phải bị thế. Chính
tình huống của nhân loại là tâm thần phân liệt. Con
người không vô ý thức cho nên con người không thể
như cây cối - tận hưởng mà không chuẩn bị. Và con
người chưa phải là vị phật, cho nên con người không
thể tận hưởng mà không có chuẩn bị. Con người
không trong hiện tại. Con người ở ngay giữa.
Nhưng chẳng cái gì phải lo nghĩ cả. Bạn không
bao giờ có thể hạnh phúc được như cây cối bây giờ.
Không có cách nào quay lại - thế giới đó đã mất rồi.
Đó là nghĩa của việc đuổi Adam ra khỏi vườn Địa
đàng - anh ta không còn là một phần của phúc lạc vô
ý thức. Anh ta đã trở nên ý thức bởi việc ăn quả của
cây tri thức. Anh ta đã trở thành con người.
Adam là con người, và mọi con người đều giống
Adam. Mọi thời thơ ấu đều trong vườn Địa đàng. Mọi
đứa trẻ đều hạnh phúc như con vật, hạnh phúc như
người nguyên thuỷ, hạnh phúc như cây cối. Bạn có
quan sát đứa trẻ chạy trong lùm cây, trên bờ biển
không? - nó còn chưa có tính con người. Mắt nó vẫn
còn trong trẻo, nhưng vô ý thức. Nó sẽ phải đi ra khỏi
vườn Địa đàng.
Không phải là Adam đã có thời bị đuổi ra đâu -
mọi Adam đều phải bị đuổi đi đuổi lại. Mọi đứa trẻ
đều phải bị tống ra khỏi vườn của thượng đế; nó là
một phần của sự trưởng thành. Cái đau là ở trưởng
thành. Người ta phải đánh mất nó để thu lại được nó,
để thu lại nó một cách có ý thức. Đó là gánh nặng của
con người và định mệnh của con người, nỗi khổ của
con người và tự do của con người, vấn đề của con
người và sự vĩ đại của con người - cả hai.
Phật không là gì ngoài Adam quay lại, vào lại
vườn Địa đàng. Nhưng bây giờ ông ấy tới với nhận
biết đầy đủ. Bây giờ vòng tròn là đầy đủ. Ông ấy tới
vừa nhảy múa, ông ấy tới tuyệt đối phúc lạc. Ông ấy
phúc lạc như bất kì cây cối nào, nhưng không phải là
vô ý thức. Ông ấy đã thu lại ý thức, ông ấy đã vươn
lên tới ý thức. Bây giờ ông ấy không chỉ phúc lạc -
ông ấy là nhận biết rằng ông ấy là phúc lạc. Phẩm
chất mới đã đi vào.
Đó là điều đang cố gắng đi vào trong bạn - gõ đầu
bạn từ mọi nơi. Đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói
thượng đế đang tìm bạn. Tôi ngụ ý rằng ý thức muốn
xảy ra cho bạn. Cho phép nó xảy ra. Thừa nhận rằng
thượng đế đang tìm bạn. Buông bỏ, rơi vào hài hoà
với ông ấy. Đó là điều Phật gọi là pháp - hài hoà với
tự nhiên... hoà thuận đầy đủ, đầy đủ trong hoà thuận,
nhưng nhận biết.
Và tôi không chờ đợi. Đừng chờ đợi tới thời đại
nào mà toàn thể nhân loại sẽ trở nên nhận biết và vô
đam mê. Đó sẽ là chờ đợi rất vô tích sự; bạn sẽ chờ
đợi trong vô vọng.
Tôi đã nghe:
Một người say bước về nhà thì gặp một nhóm
người đang đào một hố lớn ở giữa phố. 'Các anh đang
làm gì đấy?' anh ta hỏi.
'Chúng tôi đang làm đường ngầm,' câu trả lời
vọng tới.
'Khi nào các anh kết thúc nó?' anh ta hỏi.
'A, trong tám năm.'
Người say nghĩ một chốc rồi kêu lên, 'A, đồ chết
tiệt. Tôi sẽ lấy taxi.'
Nhân loại một ngày nào đó sẽ trở nên có ý thức
tập thể - khả năng đó tồn tại - nhưng không ai biết khi
nào. Hàng triệu năm sẽ qua đi, và hàng triệu cá nhân
sẽ phải trở thành phật trước khi điều đó có thể xảy ra.
Thế thì một ngày nào đó có thể là phật tính trở thành
hiện tượng tự nhiên.
Nhưng trước điều đó, bạn phải cố gắng một cách
riêng lẻ. Và bạn không thể chờ đợi nó. Việc chờ đợi
đó sẽ rất mang tính tự tử. Và nếu mọi người đều chờ
đợi điều đó, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Bởi vì
để cho nó xảy ra thì cần một số linh hồn riêng lẻ trở
thành chư phật.
Bây giờ vài thực nghiệm đang được tiến hành về
thiền. Người ta đã thấy rằng nếu trong một làng, một
làng nhỏ bốn trăm người, số thiền nhân lên tới ít nhất
một phần trăm... chẳng hạn, nếu trong một làng năm
trăm người, năm người bắt đầu thiền, tỉ lệ tội phạm
trong làng đó tụt xuống ngay lập tức. Mọi người ít
phạm tội hơn, chỉ bởi vì một phần trăm dân làng đang
thiền. Điều đó ảnh hưởng tới toàn thể tâm thức - chỉ
một phần trăm. Và chỉ việc thiền thôi - họ không phải
là phật.
Nếu một phần trăm nhân loại trở thành phật, toàn
thể phẩm chất sẽ thay đổi. Ý thức sẽ trở nên dễ dàng
hơn, có thể trở nên gần tự nhiên và tự phát nhất.
Cho nên nếu bạn chờ đợi, bạn đang đợi trong vô
vọng. Và nếu bạn đang chờ đợi và mọi người cứ chờ
đợi, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Làm điều gì đó
về nó, bạn sẽ tạo ra một tình huống ngày càng dễ dàng
hơn để điều đó xảy ra cho người khác.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy.
Đó là lí do tại sao bạn không biết mình là ai. Bạn
đã không có khả năng thấy được khuôn mặt nguyên
thuỷ của mình. Nói gì tới những điều khác? Nói gì tới
khuôn mặt của thượng đế? Bạn đã không có khả năng
nhìn vào khuôn mặt riêng của mình trong tâm trí
mình, ngay cả đến phản chiếu đó cũng là không thể
được. Khuôn mặt này không trở thành thực tại, bạn
chỉ thấy các mảnh mẩu, bởi vì tâm trí liên tục run rẩy,
vẩn vơ.
Ngọn lửa này không bao giờ ở trạng thái nghỉ
ngơi vô cùng, cho nên mọi thứ đều lung linh. Đôi khi
bạn thấy một trong những con mắt của mình, đôi khi bạn thấy mũi mình, đôi khi bạn thấy một trong những
bàn tay của mình, đôi khi bạn thấy một phần khuôn
mặt mình, nhưng mọi thứ đều bị lộn xộn. Và nếu bạn
muốn hình dung ra nó, nó trở thành bức tranh Picasso.
Bạn không biết cái gì là cái gì.
Tôi đã nghe nói rằng Picasso vẽ bức chân dung
của một người bạn. Người bạn này tới, anh ta ngắm
nghía khắp mọi phía. Anh ta nói, 'Tốt đấy, đẹp đấy,
nhưng tôi không thích cái mũi này. Ít nhất ông sẽ phải
thay đổi điều đó.'
Picasso nói, 'Được thôi, tháng sau tới nhé.'
Anh ta nói, 'Một tháng cơ à! Sao lâu thế?'
Picasso nói, 'Tôi thậm chí không thể chắc chắn
được liệu tôi sẽ có thể làm được điều đó trong một
tháng hay không.'
Anh ta nói, 'Ông ngụ ý gì vậy?'
Picasso nói, 'Bây giờ đừng buộc tôi phải nói ra sự
thật. Thực tế tôi không biết tôi đã làm ra cái mũi ở
đâu. Tôi sẽ phải tìm kiếm và suy tư về điều đó. Chắc
chắn tôi đã làm cái mũi của ông, ở đâu đó, nhưng ở
đâu đây?'
Nếu bạn nhìn vào bản thân mình, bạn là bức tranh
Picasso đấy. Mọi thứ đều lộn xộn, trong đống rối
tung. Bạn không biết căn cước của mình, mình là ai.
Cho nên bạn níu bám lấy giúp đỡ, hỗ trợ từ bên ngoài
- tên bạn, tên bố bạn, họ bạn, chứng chỉ của bạn từ đại
học, bằng cấp của bạn. Đây là những hỗ trợ bên
ngoài. Chúng giúp bạn bằng cách nào đó để cho ý
tưởng nào đó về bạn là ai. Nhưng thực tế bạn không
biết mình là ai. Bởi vì làm sao bạn có thể biết tới bản
thân mình nếu bạn không biết rằng bạn là bác sĩ hay
kĩ sư hay thợ ống nước? Cái gì có đó để làm với bản
thể bạn?
Bạn có thể là thợ ống nước, bạn có thể là bác sĩ,
bạn có thể là kĩ sư - điều đó chẳng liên quan gì tới bản
thể tinh tuý của bạn. Đây tất cả đều là ngẫu nhiên.
Bạn có thể là người da trắng hay bạn có thể là người
da đen, nhưng điều đó chẳng liên quan gì tới bản thể
tinh tuý của bạn. Những điều này chỉ là ngẫu nhiên,
chẳng cái gì bản chất. Sự khác biệt giữa người da
trắng và người da đen chỉ ở sắc tố nhỏ. Nếu bạn đi ra
chợ, sắc tố sẽ không đắt hơn bốn hào. Đó là khác biệt
duy nhất giữa người da đen và người da trắng. Rất
không bản chất, nhưng đã trở thành cực kì quan trọng.
Khác biệt giữa người giầu và người nghèo là gì?...
chỉ là ngẫu nhiên. Giữa người thành công và người
thất bại?... chỉ là ngẫu nhiên. Chúng không thực sự
xác định ra bạn. Nhưng chúng ta không biết cách xác
định theo bất kì cách nào khác, cho nên chúng ta cứ
níu bám lấy phân mảnh này và chúng ta cứ làm ra cái
gì đó từ nó.
Thực tại của bản thể bạn là ở bên trong bạn. Bạn
chỉ cần tâm trí im lặng chút ít; nó sẽ được phản chiếu.
Bạn sẽ biết mình là ai. Và đó sẽ là bước đầu tiên của
bạn để biết thực tại này là gì. Toàn thể trò chơi này là
gì? Thế giới ảo thuật này là gì?
Bằng việc biết bản thân mình, bạn sẽ tiến bước
đầu tiên trong việc biết thượng đế. Bằng việc biết bản thân mình một cách tuyệt đối, bạn đã lấy bước cuối
cùng trong việc biết thượng đế. Bằng việc biết bản
thân mình, bạn biết thượng đế là gì. Không có cách
khác - bởi vì bạn là thượng đế, nhưng bạn đã không
có khả năng nhìn khuôn mặt nguyên thuỷ của mình.
Một tâm trí bị rắc rối và khổ sở với đam mê là
không thuần khiết, và với nguyên nhân đó nó
không bao giờ thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Đạo sẽ tự biểu lộ bản thân nó. Không có nhu cầu
phát hiện ra nó. Tất cả mọi điều cần thiết là bạn nên
có tâm trí hồn nhiên, thuần khiết. Và khi Phật nói
thuần khiết, ông ấy không ngụ ý tâm trí đạo đức đâu.
Ông ấy không ngụ ý tâm trí tôn giáo đâu. Định nghĩa
của ông ấy về thuần khiết còn khoa học hơn. Ông ấy
nói tâm trí không có ý nghĩ.
Bởi vì người đạo đức là đạo đức, nhưng người đó
có ý nghĩ đạo đức. Người vô đạo đức là vô đạo đức,
nhưng người đó có ý nghĩ vô đạo đức. Khi có liên
quan tới tâm trí, thì cả hai đều đầy ý nghĩ. Phàm nhân
có ý nghĩ phàm tục, người tôn giáo có ý nghĩ tôn giáo.
Dù bạn đang hát bài ca từ bộ phim mới nhất hay bạn
đang tụng lời nguyện tôn giáo, điều đó không tạo ra
khác biệt - tâm trí bạn đang vẩn vơ, tâm trí bạn không
im lặng.
Cho nên, với thuần khiết, Phật không ngụ ý đạo
đức. Không, ông ấy đơn giản ngụ ý tâm trí không có
nội dung. Mọi nội dung đều không thuần khiết. Dù
nội dung là bất kì cái gì, nó đều không thuần khiết.
Ông ấy không nói không thuần khiết theo bất kì nghĩa
kết án nào. Ông ấy đang nói điều đó chỉ theo nghĩa rất
khoa học - bất kì cái gì ngoại lai, bất kì cái gì xa lạ,
đều làm cho tâm trí thành không thuần khiết.
Tâm trí là việc phản chiếu thuần khiết, khả năng
phản chiếu. Nếu tâm trí có ý tưởng nào đó trong bản
thân nó, chúng sẽ không cho phép sự phản xạ của
chúng được thuần khiết. Thế thì việc phóng chiếu bắt
đầu và việc phản chiếu bị phá huỷ. Cho nên bất kì khi
nào bạn có ý tưởng tôn giáo hay ý tưởng phi tôn giáo,
dù bạn là người Cộng sản hay Dân chủ, điều đó cũng
không tạo ra khác biệt gì. Người Ki tô giáo, người Mô
ha mét giáo, người Hindu, người Sikh - điều đó không
tạo ra khác biệt gì. Nếu bạn có ý tưởng, tâm trí bạn là
không thuần khiết.
Tâm trí đầy ý thức sẽ trống rỗng mọi nội dung.
Người đó sẽ không là người Ki tô giáo không là người
Hindu không là người Do Thái. Người đó sẽ không là
người đạo đức không là người vô đạo đức. Người đó
sẽ đơn giản hiện hữu. Việc hiện hữu đó, cái hiện hữu
đó, là thuần khiết. Đó là điều tôi gọi là hồn nhiên
nguyên thuỷ. Thế thì mọi bụi bặm đều được lau sạch
và bạn chỉ là một lực phản chiếu.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Và thế rồi bỗng nhiên bạn sẽ thấy - đạo bao giờ
cũng ở đây bây giờ, chỉ bạn đang bỏ lỡ nó. Không thể
nào đánh mất được đạo, không thể nào đánh mất được
thượng đế. Bạn có thể cố gắng - đó là điều bạn đang
làm. Bạn có thể cố gắng, và nhiều khoảnh khắc bạn cũng có thể tin rằng bạn đã thành công. Nhưng thực tế
điều đó chẳng bao giờ xảy ra.
Bạn không thể đánh mất đạo được, không có cách
nào để đánh mất đạo cả. Không có cách nào đi lạc lối
cả. Bạn chỉ có thể tin vào giấc mơ của mình rằng bạn
có thể đi lạc lối, nhưng trong thực tế bạn không thể đi
lạc lối được. Bất kì lúc nào khi bạn trở nên thức tỉnh,
bạn sẽ đơn giản cười - rằng bạn đã từng nghĩ mình đã
đi xa lắm. Bạn chưa bao giờ đi ra khỏi nhà mình đâu...
bạn bao giờ cũng sống ở đây. Chỉ với mắt nhắm bạn
cứ mơ và mơ và mơ.
Trong mơ bạn có thể đi xa như bạn muốn, nhưng
trong thực tế không có cách nào để đi bất kì đâu ngoại
trừ đi tới thượng đế.
Bởi vì dù bạn ở bất kì đâu, thực tại vẫn đấy. Bạn
là một phần của thực tại và bạn tồn tại chỉ như một
phần hữu cơ của thực tại. Bạn không thể đi mất được.
Bạn không thể tự phân tách bản thân mình. Bạn được
xoắn xuýt với sự tồn tại, bạn được dệt cùng với sự tồn
tại. Chúng ta không phụ thuộc, chúng ta không độc
lập, chúng ta tương hỗ. Chúng ta là thành viên của lẫn
nhau. Không có cách nào đi đâu cả.
Cho nên khi tâm trí thuần khiết, khi bụi bặm của
đam mê bị loại bỏ, đạo sẽ tự nó hiển lộ.
Bỗng nhiên bạn sẽ thấy - thượng đế đang đứng
trước bạn. Bỗng nhiên bạn sẽ nhận ra rằng bạn bao
giờ cũng đứng ở cửa, trên ngưỡng cửa. Bạn sẽ bắt đầu
cười. Toàn thể trò chơi sao mà buồn cười thế.
Người thực sự tôn giáo không bao giờ đánh mất
khả năng khôi hài. Và nếu bạn thấy người tôn giáo
không có khả năng khôi hài, bạn có thể chắc chắn
người đó vẫn còn chưa về tới nhà. Bởi vì người tôn
giáo... người đó càng hiểu, người đó càng thấy cái lố
bịch của trò chơi, người đó càng bắt đầu cười nhiều
hơn. Làm sao tất cả những điều đó lại trở thành có thể
được? Làm sao mình đã mơ? Làm sao mình đã ở
trong mơ? - và những giấc mơ đó lại trông thật thế.
Phật nói:
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Một câu châm ngôn hay cần nhớ lấy. Thấy đạo
cũng giống như đi vào phòng tối với ngọn đuốc.
Nếu bạn đi vào phòng tối với ngọn đuốc, với ngọn
đèn, thì bóng tối sẽ lập tức biến mất - ngay lập tức;
Phật nói ngay tức khắc. Không mất thời gian gì.
Không phải là bạn mang ánh sáng vào, thế rồi bóng
tối chần chừ một chốc, quyết định xem có nên đi hay
không, lấy một chút tời gian rồi mới đi. Không, chẳng
cần thời gian nào vì bóng tối không phải là thực.
Nếu mà nó là thực, nó sẽ cần chút ít thời gian - có
thể là một phần giây, nhưng nó sẽ cần thời gian để ra
đi. Nó sẽ phải đi; việc đi sẽ cần thời gian. Đôi khi có
thể là bóng tối lười biếng, nó có thể cần chút ít thời
gian lâu hơn. Đôi khi nó có thể là người chạy nhanh
hơn; thế thì nó sẽ đi nhanh. Nhưng đằng nào thì nó
cũng cần thời gian nếu nó là thực.
người đang đào một hố lớn ở giữa phố. 'Các anh đang
làm gì đấy?' anh ta hỏi.
'Chúng tôi đang làm đường ngầm,' câu trả lời
vọng tới.
'Khi nào các anh kết thúc nó?' anh ta hỏi.
'A, trong tám năm.'
Người say nghĩ một chốc rồi kêu lên, 'A, đồ chết
tiệt. Tôi sẽ lấy taxi.'
Nhân loại một ngày nào đó sẽ trở nên có ý thức
tập thể - khả năng đó tồn tại - nhưng không ai biết khi
nào. Hàng triệu năm sẽ qua đi, và hàng triệu cá nhân
sẽ phải trở thành phật trước khi điều đó có thể xảy ra.
Thế thì một ngày nào đó có thể là phật tính trở thành
hiện tượng tự nhiên.
Nhưng trước điều đó, bạn phải cố gắng một cách
riêng lẻ. Và bạn không thể chờ đợi nó. Việc chờ đợi
đó sẽ rất mang tính tự tử. Và nếu mọi người đều chờ
đợi điều đó, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Bởi vì
để cho nó xảy ra thì cần một số linh hồn riêng lẻ trở
thành chư phật.
Bây giờ vài thực nghiệm đang được tiến hành về
thiền. Người ta đã thấy rằng nếu trong một làng, một
làng nhỏ bốn trăm người, số thiền nhân lên tới ít nhất
một phần trăm... chẳng hạn, nếu trong một làng năm
trăm người, năm người bắt đầu thiền, tỉ lệ tội phạm
trong làng đó tụt xuống ngay lập tức. Mọi người ít
phạm tội hơn, chỉ bởi vì một phần trăm dân làng đang
thiền. Điều đó ảnh hưởng tới toàn thể tâm thức - chỉ
một phần trăm. Và chỉ việc thiền thôi - họ không phải
là phật.
Nếu một phần trăm nhân loại trở thành phật, toàn
thể phẩm chất sẽ thay đổi. Ý thức sẽ trở nên dễ dàng
hơn, có thể trở nên gần tự nhiên và tự phát nhất.
Cho nên nếu bạn chờ đợi, bạn đang đợi trong vô
vọng. Và nếu bạn đang chờ đợi và mọi người cứ chờ
đợi, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Làm điều gì đó
về nó, bạn sẽ tạo ra một tình huống ngày càng dễ dàng
hơn để điều đó xảy ra cho người khác.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy.
Đó là lí do tại sao bạn không biết mình là ai. Bạn
đã không có khả năng thấy được khuôn mặt nguyên
thuỷ của mình. Nói gì tới những điều khác? Nói gì tới
khuôn mặt của thượng đế? Bạn đã không có khả năng
nhìn vào khuôn mặt riêng của mình trong tâm trí
mình, ngay cả đến phản chiếu đó cũng là không thể
được. Khuôn mặt này không trở thành thực tại, bạn
chỉ thấy các mảnh mẩu, bởi vì tâm trí liên tục run rẩy,
vẩn vơ.
Ngọn lửa này không bao giờ ở trạng thái nghỉ
ngơi vô cùng, cho nên mọi thứ đều lung linh. Đôi khi
bạn thấy một trong những con mắt của mình, đôi khi bạn thấy mũi mình, đôi khi bạn thấy một trong những
bàn tay của mình, đôi khi bạn thấy một phần khuôn
mặt mình, nhưng mọi thứ đều bị lộn xộn. Và nếu bạn
muốn hình dung ra nó, nó trở thành bức tranh Picasso.
Bạn không biết cái gì là cái gì.
Tôi đã nghe nói rằng Picasso vẽ bức chân dung
của một người bạn. Người bạn này tới, anh ta ngắm
nghía khắp mọi phía. Anh ta nói, 'Tốt đấy, đẹp đấy,
nhưng tôi không thích cái mũi này. Ít nhất ông sẽ phải
thay đổi điều đó.'
Picasso nói, 'Được thôi, tháng sau tới nhé.'
Anh ta nói, 'Một tháng cơ à! Sao lâu thế?'
Picasso nói, 'Tôi thậm chí không thể chắc chắn
được liệu tôi sẽ có thể làm được điều đó trong một
tháng hay không.'
Anh ta nói, 'Ông ngụ ý gì vậy?'
Picasso nói, 'Bây giờ đừng buộc tôi phải nói ra sự
thật. Thực tế tôi không biết tôi đã làm ra cái mũi ở
đâu. Tôi sẽ phải tìm kiếm và suy tư về điều đó. Chắc
chắn tôi đã làm cái mũi của ông, ở đâu đó, nhưng ở
đâu đây?'
Nếu bạn nhìn vào bản thân mình, bạn là bức tranh
Picasso đấy. Mọi thứ đều lộn xộn, trong đống rối
tung. Bạn không biết căn cước của mình, mình là ai.
Cho nên bạn níu bám lấy giúp đỡ, hỗ trợ từ bên ngoài
- tên bạn, tên bố bạn, họ bạn, chứng chỉ của bạn từ đại
học, bằng cấp của bạn. Đây là những hỗ trợ bên
ngoài. Chúng giúp bạn bằng cách nào đó để cho ý
tưởng nào đó về bạn là ai. Nhưng thực tế bạn không
biết mình là ai. Bởi vì làm sao bạn có thể biết tới bản
thân mình nếu bạn không biết rằng bạn là bác sĩ hay
kĩ sư hay thợ ống nước? Cái gì có đó để làm với bản
thể bạn?
Bạn có thể là thợ ống nước, bạn có thể là bác sĩ,
bạn có thể là kĩ sư - điều đó chẳng liên quan gì tới bản
thể tinh tuý của bạn. Đây tất cả đều là ngẫu nhiên.
Bạn có thể là người da trắng hay bạn có thể là người
da đen, nhưng điều đó chẳng liên quan gì tới bản thể
tinh tuý của bạn. Những điều này chỉ là ngẫu nhiên,
chẳng cái gì bản chất. Sự khác biệt giữa người da
trắng và người da đen chỉ ở sắc tố nhỏ. Nếu bạn đi ra
chợ, sắc tố sẽ không đắt hơn bốn hào. Đó là khác biệt
duy nhất giữa người da đen và người da trắng. Rất
không bản chất, nhưng đã trở thành cực kì quan trọng.
Khác biệt giữa người giầu và người nghèo là gì?...
chỉ là ngẫu nhiên. Giữa người thành công và người
thất bại?... chỉ là ngẫu nhiên. Chúng không thực sự
xác định ra bạn. Nhưng chúng ta không biết cách xác
định theo bất kì cách nào khác, cho nên chúng ta cứ
níu bám lấy phân mảnh này và chúng ta cứ làm ra cái
gì đó từ nó.
Thực tại của bản thể bạn là ở bên trong bạn. Bạn
chỉ cần tâm trí im lặng chút ít; nó sẽ được phản chiếu.
Bạn sẽ biết mình là ai. Và đó sẽ là bước đầu tiên của
bạn để biết thực tại này là gì. Toàn thể trò chơi này là
gì? Thế giới ảo thuật này là gì?
Bằng việc biết bản thân mình, bạn sẽ tiến bước
đầu tiên trong việc biết thượng đế. Bằng việc biết bản thân mình một cách tuyệt đối, bạn đã lấy bước cuối
cùng trong việc biết thượng đế. Bằng việc biết bản
thân mình, bạn biết thượng đế là gì. Không có cách
khác - bởi vì bạn là thượng đế, nhưng bạn đã không
có khả năng nhìn khuôn mặt nguyên thuỷ của mình.
Một tâm trí bị rắc rối và khổ sở với đam mê là
không thuần khiết, và với nguyên nhân đó nó
không bao giờ thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Đạo sẽ tự biểu lộ bản thân nó. Không có nhu cầu
phát hiện ra nó. Tất cả mọi điều cần thiết là bạn nên
có tâm trí hồn nhiên, thuần khiết. Và khi Phật nói
thuần khiết, ông ấy không ngụ ý tâm trí đạo đức đâu.
Ông ấy không ngụ ý tâm trí tôn giáo đâu. Định nghĩa
của ông ấy về thuần khiết còn khoa học hơn. Ông ấy
nói tâm trí không có ý nghĩ.
Bởi vì người đạo đức là đạo đức, nhưng người đó
có ý nghĩ đạo đức. Người vô đạo đức là vô đạo đức,
nhưng người đó có ý nghĩ vô đạo đức. Khi có liên
quan tới tâm trí, thì cả hai đều đầy ý nghĩ. Phàm nhân
có ý nghĩ phàm tục, người tôn giáo có ý nghĩ tôn giáo.
Dù bạn đang hát bài ca từ bộ phim mới nhất hay bạn
đang tụng lời nguyện tôn giáo, điều đó không tạo ra
khác biệt - tâm trí bạn đang vẩn vơ, tâm trí bạn không
im lặng.
Cho nên, với thuần khiết, Phật không ngụ ý đạo
đức. Không, ông ấy đơn giản ngụ ý tâm trí không có
nội dung. Mọi nội dung đều không thuần khiết. Dù
nội dung là bất kì cái gì, nó đều không thuần khiết.
Ông ấy không nói không thuần khiết theo bất kì nghĩa
kết án nào. Ông ấy đang nói điều đó chỉ theo nghĩa rất
khoa học - bất kì cái gì ngoại lai, bất kì cái gì xa lạ,
đều làm cho tâm trí thành không thuần khiết.
Tâm trí là việc phản chiếu thuần khiết, khả năng
phản chiếu. Nếu tâm trí có ý tưởng nào đó trong bản
thân nó, chúng sẽ không cho phép sự phản xạ của
chúng được thuần khiết. Thế thì việc phóng chiếu bắt
đầu và việc phản chiếu bị phá huỷ. Cho nên bất kì khi
nào bạn có ý tưởng tôn giáo hay ý tưởng phi tôn giáo,
dù bạn là người Cộng sản hay Dân chủ, điều đó cũng
không tạo ra khác biệt gì. Người Ki tô giáo, người Mô
ha mét giáo, người Hindu, người Sikh - điều đó không
tạo ra khác biệt gì. Nếu bạn có ý tưởng, tâm trí bạn là
không thuần khiết.
Tâm trí đầy ý thức sẽ trống rỗng mọi nội dung.
Người đó sẽ không là người Ki tô giáo không là người
Hindu không là người Do Thái. Người đó sẽ không là
người đạo đức không là người vô đạo đức. Người đó
sẽ đơn giản hiện hữu. Việc hiện hữu đó, cái hiện hữu
đó, là thuần khiết. Đó là điều tôi gọi là hồn nhiên
nguyên thuỷ. Thế thì mọi bụi bặm đều được lau sạch
và bạn chỉ là một lực phản chiếu.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Và thế rồi bỗng nhiên bạn sẽ thấy - đạo bao giờ
cũng ở đây bây giờ, chỉ bạn đang bỏ lỡ nó. Không thể
nào đánh mất được đạo, không thể nào đánh mất được
thượng đế. Bạn có thể cố gắng - đó là điều bạn đang
làm. Bạn có thể cố gắng, và nhiều khoảnh khắc bạn cũng có thể tin rằng bạn đã thành công. Nhưng thực tế
điều đó chẳng bao giờ xảy ra.
Bạn không thể đánh mất đạo được, không có cách
nào để đánh mất đạo cả. Không có cách nào đi lạc lối
cả. Bạn chỉ có thể tin vào giấc mơ của mình rằng bạn
có thể đi lạc lối, nhưng trong thực tế bạn không thể đi
lạc lối được. Bất kì lúc nào khi bạn trở nên thức tỉnh,
bạn sẽ đơn giản cười - rằng bạn đã từng nghĩ mình đã
đi xa lắm. Bạn chưa bao giờ đi ra khỏi nhà mình đâu...
bạn bao giờ cũng sống ở đây. Chỉ với mắt nhắm bạn
cứ mơ và mơ và mơ.
Trong mơ bạn có thể đi xa như bạn muốn, nhưng
trong thực tế không có cách nào để đi bất kì đâu ngoại
trừ đi tới thượng đế.
Bởi vì dù bạn ở bất kì đâu, thực tại vẫn đấy. Bạn
là một phần của thực tại và bạn tồn tại chỉ như một
phần hữu cơ của thực tại. Bạn không thể đi mất được.
Bạn không thể tự phân tách bản thân mình. Bạn được
xoắn xuýt với sự tồn tại, bạn được dệt cùng với sự tồn
tại. Chúng ta không phụ thuộc, chúng ta không độc
lập, chúng ta tương hỗ. Chúng ta là thành viên của lẫn
nhau. Không có cách nào đi đâu cả.
Cho nên khi tâm trí thuần khiết, khi bụi bặm của
đam mê bị loại bỏ, đạo sẽ tự nó hiển lộ.
Bỗng nhiên bạn sẽ thấy - thượng đế đang đứng
trước bạn. Bỗng nhiên bạn sẽ nhận ra rằng bạn bao
giờ cũng đứng ở cửa, trên ngưỡng cửa. Bạn sẽ bắt đầu
cười. Toàn thể trò chơi sao mà buồn cười thế.
Người thực sự tôn giáo không bao giờ đánh mất
khả năng khôi hài. Và nếu bạn thấy người tôn giáo
không có khả năng khôi hài, bạn có thể chắc chắn
người đó vẫn còn chưa về tới nhà. Bởi vì người tôn
giáo... người đó càng hiểu, người đó càng thấy cái lố
bịch của trò chơi, người đó càng bắt đầu cười nhiều
hơn. Làm sao tất cả những điều đó lại trở thành có thể
được? Làm sao mình đã mơ? Làm sao mình đã ở
trong mơ? - và những giấc mơ đó lại trông thật thế.
Phật nói:
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Một câu châm ngôn hay cần nhớ lấy. Thấy đạo
cũng giống như đi vào phòng tối với ngọn đuốc.
Nếu bạn đi vào phòng tối với ngọn đuốc, với ngọn
đèn, thì bóng tối sẽ lập tức biến mất - ngay lập tức;
Phật nói ngay tức khắc. Không mất thời gian gì.
Không phải là bạn mang ánh sáng vào, thế rồi bóng
tối chần chừ một chốc, quyết định xem có nên đi hay
không, lấy một chút tời gian rồi mới đi. Không, chẳng
cần thời gian nào vì bóng tối không phải là thực.
Nếu mà nó là thực, nó sẽ cần chút ít thời gian - có
thể là một phần giây, nhưng nó sẽ cần thời gian để ra
đi. Nó sẽ phải đi; việc đi sẽ cần thời gian. Đôi khi có
thể là bóng tối lười biếng, nó có thể cần chút ít thời
gian lâu hơn. Đôi khi nó có thể là người chạy nhanh
hơn; thế thì nó sẽ đi nhanh. Nhưng đằng nào thì nó
cũng cần thời gian nếu nó là thực.
Khi bạn mang ánh sáng vào, chính việc đem ánh
sáng vào là sự biến mất. Bóng tối không có, chỉ ánh
sáng là có. Khi bóng tối có, thực tế chẳng có gì cả.
Đấy chỉ là việc thiếu ánh sáng, có vậy thôi. Bóng tối
không có sự hiện hữu tích cực, nó chỉ là việc vắng
bóng ánh sáng. Cho nên khi bạn mang sự hiện diện
tới, sự vắng bóng không còn đó.
Phật nói thế giới này cũng giống như bóng tối.
Một khi bạn đem ánh sáng vào cho nó, một khi bạn
trở nên nhận biết, một khi bạn vứt bỏ đam mê của
mình và trở nên mang tính thiền, một khi tâm trí đạt
tới sự thuần khiết của thiền, bỗng nhiên ánh sáng có
đó. Bóng tối tiêu tan đi, biến mất ngay tức khắc, ngay
lập tức, không có thời gian.
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Chứng ngộ là cái bao giờ cũng có trong hoàn cảnh
rồi. Chứng ngộ là cái bao giờ cũng ở đó rồi. Bạn đã
không nhận biết. Bạn ngủ say. Nó vẫn đang ngồi bên
cạnh bạn chờ đợi bạn thức tỉnh đấy. Chứng ngộ là bản
tính của bạn, là chính bản thể của bạn. Từ ngay lúc
đầu tiên nó đã có đó rồi. Nó có đó ngay bây giờ. Nếu
bạn có thể làm sáng lên trong nhận biết, bạn có thể đạt
tới nó ngay lập tức. Nó bỗng nhiên chói sáng.
Nhưng nếu bạn muốn, bạn có thể mất thời gian,
bạn có thể di chuyển chậm, dần dần. Bạn có thể trở
mình và ngủ lại và chờ đợi thêm chút nữa. Nhưng bất
kì khi nào bạn mở mắt ra, bạn sẽ thấy nó. Nó bao giờ
cũng ở đó rồi. Chỉ cần hỏi nó sẽ được đạt tới vào bất
kì lúc nào. Nó chưa bao giờ khó cả. Nó dường như
khó bởi vì bạn ngủ. Một khi bạn thức tỉnh, bạn sẽ
cười. Làm sao mà nó lại khó được? Sao nó lại đã khó?
Nó đã là cái gì đó đã hiện diện, chỉ mỗi việc bạn phải
đòi lấy nó thôi.
Đạo có đó. Sóng tới rồi đi... đại dương có đó.
Tâm trí tới và đi... vô trí có đó. Vai diễn tới rồi đi...
Phật có đó. Phật là khuôn mặt nguyên thuỷ của bạn,
chính bản thể của bạn.
Này các sư, lánh xa đam mê.
Vứt việc ham muốn đi. Việc ham muốn của
chúng ta tích luỹ lại mọi thứ. Việc ham muốn của
chúng ta trở thành diễn giải của chúng ta về mọi thứ.
Bạn càng ham muốn, bạn sẽ càng khổ, bởi vì bạn
càng ham muốn, càng nhiều thứ sẽ là mong đợi của
bạn. Bạn càng ham muốn, bạn sẽ càng ít biết ơn hơn,
bởi vì bạn càng nhiều ham muốn, bạn sẽ càng cảm
thấy con người đề nghị và thượng đế quyết định. Bạn
càng ít ham muốn, bạn sẽ càng biết ơn hơn, bởi vì bạn
càng ít ham muốn, bạn sẽ càng thấy nhiều hơn bao
nhiêu thứ đã được trao mà không có việc ham muốn,
không có đòi hỏi. Nếu bạn không ham muốn chút nào,
bạn sẽ trong biết ơn vô cùng, bởi vì biết bao nhiêu thứ
đã được cho rồi. Cuộc sống là món quà thế... nhưng
chúng ta cứ đi cùng tâm trí mình.
Tôi đã nghe:
sáng vào là sự biến mất. Bóng tối không có, chỉ ánh
sáng là có. Khi bóng tối có, thực tế chẳng có gì cả.
Đấy chỉ là việc thiếu ánh sáng, có vậy thôi. Bóng tối
không có sự hiện hữu tích cực, nó chỉ là việc vắng
bóng ánh sáng. Cho nên khi bạn mang sự hiện diện
tới, sự vắng bóng không còn đó.
Phật nói thế giới này cũng giống như bóng tối.
Một khi bạn đem ánh sáng vào cho nó, một khi bạn
trở nên nhận biết, một khi bạn vứt bỏ đam mê của
mình và trở nên mang tính thiền, một khi tâm trí đạt
tới sự thuần khiết của thiền, bỗng nhiên ánh sáng có
đó. Bóng tối tiêu tan đi, biến mất ngay tức khắc, ngay
lập tức, không có thời gian.
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Chứng ngộ là cái bao giờ cũng có trong hoàn cảnh
rồi. Chứng ngộ là cái bao giờ cũng ở đó rồi. Bạn đã
không nhận biết. Bạn ngủ say. Nó vẫn đang ngồi bên
cạnh bạn chờ đợi bạn thức tỉnh đấy. Chứng ngộ là bản
tính của bạn, là chính bản thể của bạn. Từ ngay lúc
đầu tiên nó đã có đó rồi. Nó có đó ngay bây giờ. Nếu
bạn có thể làm sáng lên trong nhận biết, bạn có thể đạt
tới nó ngay lập tức. Nó bỗng nhiên chói sáng.
Nhưng nếu bạn muốn, bạn có thể mất thời gian,
bạn có thể di chuyển chậm, dần dần. Bạn có thể trở
mình và ngủ lại và chờ đợi thêm chút nữa. Nhưng bất
kì khi nào bạn mở mắt ra, bạn sẽ thấy nó. Nó bao giờ
cũng ở đó rồi. Chỉ cần hỏi nó sẽ được đạt tới vào bất
kì lúc nào. Nó chưa bao giờ khó cả. Nó dường như
khó bởi vì bạn ngủ. Một khi bạn thức tỉnh, bạn sẽ
cười. Làm sao mà nó lại khó được? Sao nó lại đã khó?
Nó đã là cái gì đó đã hiện diện, chỉ mỗi việc bạn phải
đòi lấy nó thôi.
Đạo có đó. Sóng tới rồi đi... đại dương có đó.
Tâm trí tới và đi... vô trí có đó. Vai diễn tới rồi đi...
Phật có đó. Phật là khuôn mặt nguyên thuỷ của bạn,
chính bản thể của bạn.
Này các sư, lánh xa đam mê.
Vứt việc ham muốn đi. Việc ham muốn của
chúng ta tích luỹ lại mọi thứ. Việc ham muốn của
chúng ta trở thành diễn giải của chúng ta về mọi thứ.
Bạn càng ham muốn, bạn sẽ càng khổ, bởi vì bạn
càng ham muốn, càng nhiều thứ sẽ là mong đợi của
bạn. Bạn càng ham muốn, bạn sẽ càng ít biết ơn hơn,
bởi vì bạn càng nhiều ham muốn, bạn sẽ càng cảm
thấy con người đề nghị và thượng đế quyết định. Bạn
càng ít ham muốn, bạn sẽ càng biết ơn hơn, bởi vì bạn
càng ít ham muốn, bạn sẽ càng thấy nhiều hơn bao
nhiêu thứ đã được trao mà không có việc ham muốn,
không có đòi hỏi. Nếu bạn không ham muốn chút nào,
bạn sẽ trong biết ơn vô cùng, bởi vì biết bao nhiêu thứ
đã được cho rồi. Cuộc sống là món quà thế... nhưng
chúng ta cứ đi cùng tâm trí mình.
Tôi đã nghe:
Một người được cho là người lười nhất trong
nước và một cách tự nhiên đã dành hầu hết thời gian
của mình cho việc ngủ. Người đó thụ động thế và vô
dụng tới mức vào một lúc mọi người trong thị trấn đã
nghĩ cũng là ý tưởng hay mà đem chôn anh ta mặc
cho anh ta sống hay chết.
Họ đã làm một chiếc quan tài thô, đem nó tới nhà
anh ta, để anh ta vào trong đó mà không có phản đối
gì từ gia đình anh ta, và bắt đầu nghi lễ cổ những vẫn
dùng để đưa ra nghĩa địa. Tất nhiên không có kháng
cự từ anh ta; anh ta lười thế. Anh ta nói, 'Được thôi.'
Hay anh ta thậm chí cũng chẳng nói điều đó nữa. Anh
ta có thể đã chỉ quan sát điều đang diễn ra.
Nhưng trước khi họ tới nghĩa địa, họ bị một người
lạ chặn lại, người này đã nghe nói về nghi lễ tàn ác
này. Họ bảo cho người lạ là người này đã không làm
việc và đã không có đến một hạt ngũ cốc ở chỗ anh ta,
và thị trấn phát mệt mỏi vì phải cung phụng thức ăn
cho anh ta. 'Thế là đủ lắm rồi,' họ nói, 'và chúng tôi
đều chán ngấy.'
'Nếu các ông giữ lại người đó, tôi rất vui được cho
người đó một xe ngũ cốc,' người lạ nói. Trước khi dân
thị trấn có thể đáp lại, cái đầu thò ra khỏi cỗ quan tài,
và người gần chết hỏi, 'Ngũ cốc đó đã được bóc vỏ
chưa?'
Người lười này lo nghĩ về hạt ngũ cốc - liệu nó đã
được bóc vỏ hay là chưa. Người đó sẵn sàng chết,
nhưng nếu người đó phải bóc vỏ ngũ cốc, thế thì đó là
cố gắng quá nhiều.
Người đó, bị bao quanh bởi lười biếng, nhìn vào
mọi thứ qua lười biếng của mình. Lười biếng của
người đó trở thành cách diễn giải của người đó về mọi
sự.
Nếu bạn buồn ngủ, bạn sẽ nhìn cuộc sống với đôi
mắt buồn ngủ, một cách tự nhiên thôi.
Và nếu bạn bỏ lỡ cuộc sống, điều đó là tự nhiên -
bởi vì cuộc sống là có thể chỉ nếu mắt bạn đầy sống
động, nếu mắt bạn toả sáng với cuộc sống. Nếu bạn
nhìn cuộc sống bằng con mắt sống động, có gặp gỡ,
có giao cảm.
Chúng ta sống bị bao quanh bởi những đám mây
ham muốn. Thế thì những ham muốn đó trở thành
cách diễn giải của chúng ta. Thế thì chúng ta cứ nghĩ
theo những ham muốn đó.
Chuyện xảy ra:
Đương đơn xin việc liên quan tới đập nước phải
qua một kì thi viết, câu hỏi thứ nhất trong đó là: Thuỷ
điện nghĩa là gì?
Mulla Nasruddin, một trong các đương đơn cho
việc này, nhìn vào câu hỏi này, rồi viết ngược lại nó:
Điều đó nghĩa là tôi không kiếm được việc này.
Bất kì nghĩa gì chúng ta gán cho cuộc sống, chúng
ta đều gán nó cho cuộc sống. Và Phật đang nói nếu
bạn muốn biết ý nghĩa thực của cuộc sống, thế thì bạn
phải vứt bỏ việc gán mọi nghĩa cho nó. Thế thì đạo tự
hiển lộ chính nó. Thế thì cuộc sống mở ra cánh cửa bí ẩn của nó. Bạn dừng việc gán nghĩa cho nó - ham
muốn của bạn là gán nghĩa cho nó; họ đang định
nghĩa cái không thể định nghĩa được. Và nếu bạn vẫn
còn bị che mờ bởi ham muốn của mình, bất kì cái gì
bạn biết cũng đều không là gì ngoài mơ của bạn. Đó
là lí do tại sao chúng ta nói ở Ấn Độ rằng cuộc sống
này, cái gọi là cuộc sống này đã được sống qua ham
muốn, là ảo vọng maya, nó là ảo thuật. Bạn tạo ra nó,
bạn là nhà ảo thuật. Nó là ảo vọng maya của bạn, ảo
thuật của bạn.
Chúng ta không sống trong cùng thế giới, nhớ lấy.
Chúng ta sống trong các thế giới tách biệt, bởi vì
chúng ta không sống trong cùng ham muốn. Bạn
phóng chiếu ham muốn của mình, hàng xóm của bạn
đang phóng chiếu ham muốn của người đó. Đó là lí
do tại sao khi bạn gặp một người và bạn muốn sống
với một người, với người đàn bà hay với người đàn
ông hay với người bạn, khó khăn lại nảy sinh. Đó là
va chạm giữa hai thế giới.
Mọi người đều tốt khi ở một mình. Ở cùng nhau,
cái gì đó đi sai. Tôi chưa bao giờ bắt gặp một người
sai, nhưng hàng ngày tôi đều bắt gặp, tôi phải theo dõi
và nhìn và quan sát mối quan hệ sai. Tôi chưa bao giờ
bắt gặp người sai, nhưng hàng ngày tôi đều bắt gặp
mối quan hệ sai. Dường như là hầu hết mọi mối quan
hệ đều sai. Bởi vì hai người sống trong hai thế giới
ham muốn, họ có các thế giới ảo thuật riêng của mình.
Khi họ tới với nhau những thế giới này va chạm nhau.
Chuyện xảy ra:
Một đêm Mulla Nasruddin đang ngồi bên đống
lửa và vợ anh ta ngồi bên kia. Giữa họ mèo và chó
cũng nằm, lười biếng hấp háy mắt nhìn vào ngọn lửa.
Chị vợ đánh bạo đưa ra nhận xét này, 'Bây giờ anh
yêu, anh nhìn con mèo và con chó kia. Xem chúng ở
cùng nhau yên bình và yên tĩnh làm sao. Sao chúng ta
không thể làm được điều đó?'
'Làm thế được thôi,' Nasruddin nói, 'nhưng em
hãy thử buộc chúng lại với nhau và xem điều gì sẽ
xảy ra.'
Buộc hai người lại với nhau - đó là điều hôn nhân
là gì - và xem điều xảy ra. Bỗng nhiên hai thế giới...
Dường như không thể nào hiểu được người đàn bà
bạn yêu. Không nên như vậy - bạn yêu cô ấy - nhưng
dường như không thể nào hiểu nổi. Không thể nào
hiểu nổi người đàn ông bạn yêu. Không nên như vậy -
bạn yêu anh ấy - nhưng dường như không thể nào
hiểu nổi.
Rất dễ hiểu người lạ, rất khó hiểu người bạn rất
gần gũi. Hiểu mẹ bạn, bố bạn, anh bạn, chị bạn, bạn
của bạn, là rất khó. Bạn càng gần gũi, càng khó hơn -
bởi vì các thế giới đang va chạm.
Những thế giới này bao quanh bạn như vầng hào
quang tinh tế. Chừng nào bạn còn chưa vứt bỏ việc
sáng tạo ảo thuật này mà bạn cứ nuôi dưỡng, bạn sẽ
vẫn còn trong xung đột. Bạn sẽ vẫn còn trong xung
đột với mọi người, bạn sẽ vẫn còn trong xung đột với
thượng đế. Bởi vì người đó có thế giới riêng của
mình, và bạn có thế giới riêng tư của mình. Chúng chưa bao giờ đi đôi với nhau. Bạn phải vứt bỏ tâm tư
riêng của mình.
Vứt bỏ tâm tư chính là mọi điều về thiền đấy. Bạn
phải vứt bỏ tư duy của mình, ham muốn của mình.
Bạn chỉ phải hiện hữu, và bỗng nhiên mọi thứ lại rơi
vào trong cái toàn thể hữu cơ, trở thành sự hài hoà.
Và những ham muốn này là gốc rễ của bóng tối
bao quanh bạn. Những ham muốn này là hỗ trợ, là
nền tảng của bóng tối bao quanh bạn. Những ham
muốn này là cản trở không cho phép bạn trở nên tỉnh
táo.
Đề phòng những ham muốn này. Và nhớ - từ 'đề
phòng' nghĩa là nhận biết. Đó là cách duy nhất. Nếu
bạn thực sự muốn loại bỏ những ham muốn này, đừng
bắt đầu tranh đấu với chúng. Bằng không bạn sẽ bỏ lỡ
lần nữa. Bởi vì nếu bạn bắt đầu tranh đấu với ham
muốn của mình, điều đó nghĩa là bạn đã tạo ra một
ham muốn mới - được vô ham muốn. Bây giờ ham
muốn này sẽ va chạm với các ham muốn khác. Điều
này đang làm thay đổi ngôn ngữ; bạn vẫn còn như cũ.
Đừng bắt đầu tranh đấu với ham muốn. Khi Phật
nói, Này các sư, lánh xa đam mê, ông ấy không ngụ ý
tranh đấu với đam mê. Bởi vì bạn có thể tranh đấu chỉ
nếu có thưởng, nếu bạn sẽ đạt được cái gì đó. Thế thì
lần nữa ham muốn đã nảy sinh - một hình bóng mới,
một hình dạng mới, nhưng vẫn cùng ham muốn cũ
thôi. Đừng tranh đấu, hãy nhận biết.
Đề phòng ham muốn. Trở nên mang tính quan sát
hơn, tỉnh táo hơn. Và bạn sẽ thấy - bạn càng tỉnh táo,
ham muốn càng ít có đấy. Gợn sóng bắt đầu rút
xuống, các con sóng bắt đầu biến mất. Và một ngày,
bỗng nhiên... bất kì khoảnh khắc nào điều đó cũng có
thể xảy ra, bởi vì tất cả mọi khoảnh khắc đều có tiềm
năng như bất kì khoảnh khắc nào khác. Không có
khoảnh khắc tốt lành cho nó xảy ra. Nó có thể xảy ra
vào bất kì khoảnh khắc bình thường nào, bởi vì tất cả
mọi khoảnh khắc đều tốt lành. Không có nhu cầu cho
nó xảy ra dưới gốc cây bồ đề. Nó có thể xảy ra dưới
bất kì gốc cây nào, hay thậm chí chẳng có cây nào.
Nó có thể xảy ra dưới mái nhà bạn. Nó có thể xảy ra ở
bất kì đâu... bởi vì thượng đế là ở mọi nơi.
Nhưng dần dần trở nên nhận biết đi. Tạo ra ngày
một nhiều nhận biết hơn, thu lấy ngày một nhiều nhận
biết hơn. Một ngày nào đó nhận biết tới điểm mà năng
lượng nhiều tới mức nó đơn giản bùng nổ. Và trong
bùng nổ đó, bóng tối biến mất và ánh sáng hiện hữu.
Ngay lập tức bóng tối biến mất, ngay tức khắc bóng
tối biến mất - và ánh sáng hiện hữu. Và ánh sáng đó là
chiếu sáng riêng của bạn, cho nên bạn không thể làm
mất nó được. Một khi đã được biết tới, nó trở thành
kho báu vĩnh hằng.
nước và một cách tự nhiên đã dành hầu hết thời gian
của mình cho việc ngủ. Người đó thụ động thế và vô
dụng tới mức vào một lúc mọi người trong thị trấn đã
nghĩ cũng là ý tưởng hay mà đem chôn anh ta mặc
cho anh ta sống hay chết.
Họ đã làm một chiếc quan tài thô, đem nó tới nhà
anh ta, để anh ta vào trong đó mà không có phản đối
gì từ gia đình anh ta, và bắt đầu nghi lễ cổ những vẫn
dùng để đưa ra nghĩa địa. Tất nhiên không có kháng
cự từ anh ta; anh ta lười thế. Anh ta nói, 'Được thôi.'
Hay anh ta thậm chí cũng chẳng nói điều đó nữa. Anh
ta có thể đã chỉ quan sát điều đang diễn ra.
Nhưng trước khi họ tới nghĩa địa, họ bị một người
lạ chặn lại, người này đã nghe nói về nghi lễ tàn ác
này. Họ bảo cho người lạ là người này đã không làm
việc và đã không có đến một hạt ngũ cốc ở chỗ anh ta,
và thị trấn phát mệt mỏi vì phải cung phụng thức ăn
cho anh ta. 'Thế là đủ lắm rồi,' họ nói, 'và chúng tôi
đều chán ngấy.'
'Nếu các ông giữ lại người đó, tôi rất vui được cho
người đó một xe ngũ cốc,' người lạ nói. Trước khi dân
thị trấn có thể đáp lại, cái đầu thò ra khỏi cỗ quan tài,
và người gần chết hỏi, 'Ngũ cốc đó đã được bóc vỏ
chưa?'
Người lười này lo nghĩ về hạt ngũ cốc - liệu nó đã
được bóc vỏ hay là chưa. Người đó sẵn sàng chết,
nhưng nếu người đó phải bóc vỏ ngũ cốc, thế thì đó là
cố gắng quá nhiều.
Người đó, bị bao quanh bởi lười biếng, nhìn vào
mọi thứ qua lười biếng của mình. Lười biếng của
người đó trở thành cách diễn giải của người đó về mọi
sự.
Nếu bạn buồn ngủ, bạn sẽ nhìn cuộc sống với đôi
mắt buồn ngủ, một cách tự nhiên thôi.
Và nếu bạn bỏ lỡ cuộc sống, điều đó là tự nhiên -
bởi vì cuộc sống là có thể chỉ nếu mắt bạn đầy sống
động, nếu mắt bạn toả sáng với cuộc sống. Nếu bạn
nhìn cuộc sống bằng con mắt sống động, có gặp gỡ,
có giao cảm.
Chúng ta sống bị bao quanh bởi những đám mây
ham muốn. Thế thì những ham muốn đó trở thành
cách diễn giải của chúng ta. Thế thì chúng ta cứ nghĩ
theo những ham muốn đó.
Chuyện xảy ra:
Đương đơn xin việc liên quan tới đập nước phải
qua một kì thi viết, câu hỏi thứ nhất trong đó là: Thuỷ
điện nghĩa là gì?
Mulla Nasruddin, một trong các đương đơn cho
việc này, nhìn vào câu hỏi này, rồi viết ngược lại nó:
Điều đó nghĩa là tôi không kiếm được việc này.
Bất kì nghĩa gì chúng ta gán cho cuộc sống, chúng
ta đều gán nó cho cuộc sống. Và Phật đang nói nếu
bạn muốn biết ý nghĩa thực của cuộc sống, thế thì bạn
phải vứt bỏ việc gán mọi nghĩa cho nó. Thế thì đạo tự
hiển lộ chính nó. Thế thì cuộc sống mở ra cánh cửa bí ẩn của nó. Bạn dừng việc gán nghĩa cho nó - ham
muốn của bạn là gán nghĩa cho nó; họ đang định
nghĩa cái không thể định nghĩa được. Và nếu bạn vẫn
còn bị che mờ bởi ham muốn của mình, bất kì cái gì
bạn biết cũng đều không là gì ngoài mơ của bạn. Đó
là lí do tại sao chúng ta nói ở Ấn Độ rằng cuộc sống
này, cái gọi là cuộc sống này đã được sống qua ham
muốn, là ảo vọng maya, nó là ảo thuật. Bạn tạo ra nó,
bạn là nhà ảo thuật. Nó là ảo vọng maya của bạn, ảo
thuật của bạn.
Chúng ta không sống trong cùng thế giới, nhớ lấy.
Chúng ta sống trong các thế giới tách biệt, bởi vì
chúng ta không sống trong cùng ham muốn. Bạn
phóng chiếu ham muốn của mình, hàng xóm của bạn
đang phóng chiếu ham muốn của người đó. Đó là lí
do tại sao khi bạn gặp một người và bạn muốn sống
với một người, với người đàn bà hay với người đàn
ông hay với người bạn, khó khăn lại nảy sinh. Đó là
va chạm giữa hai thế giới.
Mọi người đều tốt khi ở một mình. Ở cùng nhau,
cái gì đó đi sai. Tôi chưa bao giờ bắt gặp một người
sai, nhưng hàng ngày tôi đều bắt gặp, tôi phải theo dõi
và nhìn và quan sát mối quan hệ sai. Tôi chưa bao giờ
bắt gặp người sai, nhưng hàng ngày tôi đều bắt gặp
mối quan hệ sai. Dường như là hầu hết mọi mối quan
hệ đều sai. Bởi vì hai người sống trong hai thế giới
ham muốn, họ có các thế giới ảo thuật riêng của mình.
Khi họ tới với nhau những thế giới này va chạm nhau.
Chuyện xảy ra:
Một đêm Mulla Nasruddin đang ngồi bên đống
lửa và vợ anh ta ngồi bên kia. Giữa họ mèo và chó
cũng nằm, lười biếng hấp háy mắt nhìn vào ngọn lửa.
Chị vợ đánh bạo đưa ra nhận xét này, 'Bây giờ anh
yêu, anh nhìn con mèo và con chó kia. Xem chúng ở
cùng nhau yên bình và yên tĩnh làm sao. Sao chúng ta
không thể làm được điều đó?'
'Làm thế được thôi,' Nasruddin nói, 'nhưng em
hãy thử buộc chúng lại với nhau và xem điều gì sẽ
xảy ra.'
Buộc hai người lại với nhau - đó là điều hôn nhân
là gì - và xem điều xảy ra. Bỗng nhiên hai thế giới...
Dường như không thể nào hiểu được người đàn bà
bạn yêu. Không nên như vậy - bạn yêu cô ấy - nhưng
dường như không thể nào hiểu nổi. Không thể nào
hiểu nổi người đàn ông bạn yêu. Không nên như vậy -
bạn yêu anh ấy - nhưng dường như không thể nào
hiểu nổi.
Rất dễ hiểu người lạ, rất khó hiểu người bạn rất
gần gũi. Hiểu mẹ bạn, bố bạn, anh bạn, chị bạn, bạn
của bạn, là rất khó. Bạn càng gần gũi, càng khó hơn -
bởi vì các thế giới đang va chạm.
Những thế giới này bao quanh bạn như vầng hào
quang tinh tế. Chừng nào bạn còn chưa vứt bỏ việc
sáng tạo ảo thuật này mà bạn cứ nuôi dưỡng, bạn sẽ
vẫn còn trong xung đột. Bạn sẽ vẫn còn trong xung
đột với mọi người, bạn sẽ vẫn còn trong xung đột với
thượng đế. Bởi vì người đó có thế giới riêng của
mình, và bạn có thế giới riêng tư của mình. Chúng chưa bao giờ đi đôi với nhau. Bạn phải vứt bỏ tâm tư
riêng của mình.
Vứt bỏ tâm tư chính là mọi điều về thiền đấy. Bạn
phải vứt bỏ tư duy của mình, ham muốn của mình.
Bạn chỉ phải hiện hữu, và bỗng nhiên mọi thứ lại rơi
vào trong cái toàn thể hữu cơ, trở thành sự hài hoà.
Và những ham muốn này là gốc rễ của bóng tối
bao quanh bạn. Những ham muốn này là hỗ trợ, là
nền tảng của bóng tối bao quanh bạn. Những ham
muốn này là cản trở không cho phép bạn trở nên tỉnh
táo.
Đề phòng những ham muốn này. Và nhớ - từ 'đề
phòng' nghĩa là nhận biết. Đó là cách duy nhất. Nếu
bạn thực sự muốn loại bỏ những ham muốn này, đừng
bắt đầu tranh đấu với chúng. Bằng không bạn sẽ bỏ lỡ
lần nữa. Bởi vì nếu bạn bắt đầu tranh đấu với ham
muốn của mình, điều đó nghĩa là bạn đã tạo ra một
ham muốn mới - được vô ham muốn. Bây giờ ham
muốn này sẽ va chạm với các ham muốn khác. Điều
này đang làm thay đổi ngôn ngữ; bạn vẫn còn như cũ.
Đừng bắt đầu tranh đấu với ham muốn. Khi Phật
nói, Này các sư, lánh xa đam mê, ông ấy không ngụ ý
tranh đấu với đam mê. Bởi vì bạn có thể tranh đấu chỉ
nếu có thưởng, nếu bạn sẽ đạt được cái gì đó. Thế thì
lần nữa ham muốn đã nảy sinh - một hình bóng mới,
một hình dạng mới, nhưng vẫn cùng ham muốn cũ
thôi. Đừng tranh đấu, hãy nhận biết.
Đề phòng ham muốn. Trở nên mang tính quan sát
hơn, tỉnh táo hơn. Và bạn sẽ thấy - bạn càng tỉnh táo,
ham muốn càng ít có đấy. Gợn sóng bắt đầu rút
xuống, các con sóng bắt đầu biến mất. Và một ngày,
bỗng nhiên... bất kì khoảnh khắc nào điều đó cũng có
thể xảy ra, bởi vì tất cả mọi khoảnh khắc đều có tiềm
năng như bất kì khoảnh khắc nào khác. Không có
khoảnh khắc tốt lành cho nó xảy ra. Nó có thể xảy ra
vào bất kì khoảnh khắc bình thường nào, bởi vì tất cả
mọi khoảnh khắc đều tốt lành. Không có nhu cầu cho
nó xảy ra dưới gốc cây bồ đề. Nó có thể xảy ra dưới
bất kì gốc cây nào, hay thậm chí chẳng có cây nào.
Nó có thể xảy ra dưới mái nhà bạn. Nó có thể xảy ra ở
bất kì đâu... bởi vì thượng đế là ở mọi nơi.
Nhưng dần dần trở nên nhận biết đi. Tạo ra ngày
một nhiều nhận biết hơn, thu lấy ngày một nhiều nhận
biết hơn. Một ngày nào đó nhận biết tới điểm mà năng
lượng nhiều tới mức nó đơn giản bùng nổ. Và trong
bùng nổ đó, bóng tối biến mất và ánh sáng hiện hữu.
Ngay lập tức bóng tối biến mất, ngay tức khắc bóng
tối biến mất - và ánh sáng hiện hữu. Và ánh sáng đó là
chiếu sáng riêng của bạn, cho nên bạn không thể làm
mất nó được. Một khi đã được biết tới, nó trở thành
kho báu vĩnh hằng.
Phật nói:
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy. Tâm trí bị rắc rối
và khổ sở với đam mê là không thuần khiết, và với
nguyên nhân đó nó không bao giờ thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy. Tâm trí bị rắc rối
và khổ sở với đam mê là không thuần khiết, và với
nguyên nhân đó nó không bao giờ thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Phật nói:
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Vị phật là ai? Hay phật tính là gì? Chừng nào bạn
còn chưa có quan niệm rõ ràng về điều đó, sẽ khó mà
hiểu được lời của Phật. Để hiểu những lời này, bạn sẽ
phải hiểu cội nguồn từ đâu chúng nảy sinh. Để hiểu
hoa, bạn sẽ phải hiểu rễ. Chừng nào bạn còn chưa
hiểu rễ, bạn có thể ca ngợi hoa, nhưng bạn sẽ không
có khả năng hiểu nó.
Vị phật là ai? Hay phật tính là gì? Từ 'phật' nghĩa
là nhận biết thuần khiết, trạng thái của nhận biết tuyệt
đối. Vị Phật không phải là người mà là trạng thái -
trạng thái tối thượng, việc nở hoa tối thượng. Phật
chẳng có liên quan gì tới Phật Gautam. Trước Phật
Gautam đã có nhiều chư phật, và sau Phật Gautam đã
có nhiều chư phật. Phật Gautam chỉ là một người đã
đạt tới tâm thức tối thượng đó.
Từ 'Phật' cũng giống như Christ. Jesus chỉ là một
trong các Christ - những người đã đạt tới nở hoa tối
thượng. Đã có nhiều Christ và sẽ có nhiều. Nhớ điều
đó - rằng phật tính không phải là theo bất kì con
đường nào được hạn chế bởi Phật Gautam. Ông ấy chỉ
là một ví dụ về phật tính là gì.
Bạn thấy một hoa hồng. Nó không phải là hoa
hồng, nó chỉ là một trong các hoa hồng. Hàng triệu
bông đã tồn tại trước đó, hàng triệu bông đang tồn tại
ngay bây giờ, hàng triệu bông sẽ tồn tại trong tương
lai. Nó đơn giản là một đại diện. Hoa hồng này đơn
giản là một đại diện của tất cả các hoa hồng đã từng,
đang và sẽ có.
Vị phật không được xác định bởi cá tính của ông
ấy. Ông ấy được xác định bởi trạng thái tối thượng
của bản thể ông ấy, cái vượt ra ngoài cá tính. Và khi
vị phật nói, ông ấy không nói như một người. Ông ấy
nói qua nhận biết tối thượng của mình. Thực tế nói
rằng ông ấy nói là không tốt, không đúng. Không có
ai để nói, không có cái ngã trong ông ấy để nói. Và
thực tế ông ấy chẳng có gì để nói cả. Ông ấy đơn giản
đáp ứng. Cũng như bạn đi và bắt đầu hát trong thung
lũng, thung lũng đáp lại. Thung lũng đơn giản vọng
lại bạn.
Khi bạn tới vị phật, ông ấy đơn giản soi gương
bạn. Bất kì điều gì ông ấy nói cũng chỉ là sự phản
chiếu. Nó là câu trả lời cho bạn, nhưng ông ấy chẳng
có gì để nói về mình. Nếu vị phật khác tới ông ấy, họ
cả hai sẽ vẫn còn tuyệt đối im lặng, hai tấm gương đối
diện nhau... chẳng cái gì sẽ được phản chiếu. Các tấm
gương sẽ phản chiếu lẫn nhau, nhưng không cái gì sẽ
được phản chiếu. Hai tấm gương - nghĩ về hai tấm
gương đối diện nhau. Nếu Christ tới gặp Phật, hay
Phật ở đâu đó trên các nẻo đường cuộc sống mà bắt
gặp Lão Tử, họ sẽ tuyệt đối im lặng - sẽ không có
tiếng vọng.
Cho nên khi Phật nói, nhớ điều đó. Ông ấy không
nói gì đặc biệt. Ông ấy đơn giản phản chiếu mọi
người. Đó là lí do tại sao vị phật không bao giờ có thể
rất nhất quán. Triết gia có thể rất nhất quán. Ông ta có
cái gì đó để nói. Ông ta nhớ điều đó, ông ta bám vào
điều đó, ông ta chưa bao giờ nói cái gì đi ngược lại
điều đó... ông ta xoay xở. Vị phật nhất định là mâu
thuẫn bởi vì mỗi lần ai đó đối diện với ông ấy, cái gì
đó khác sẽ nảy sinh. Điều đó sẽ tuỳ thuộc vào người
đối diện với ông ấy.
Điều đó cũng giống như tấm gương. Nếu bạn tới
trước tấm gương, nó là khuôn mặt của bạn. Ai đó
khác tới, thế thì nó là khuôn mặt của người đó. Khuôn
mặt sẽ cứ thay đổi. Bạn không thể nói với tấm gương,
'Anh rất không nhất quán. Lúc thì anh hiện khuôn mặt
đàn bà lúc thì hiện khuôn mặt đàn ông, lúc thì khuôn
mặt đẹp lúc thì khuôn mặt xấu.' Tấm gương sẽ đơn
giản giữ im lặng thôi. Nó có thể làm gì được? Nó đơn
giản phản chiếu. Nó phản chiếu bất kì cái gì đang đó.
Cho nên lời Phật là rất mâu thuẫn. Jesus mâu
thuẫn, Phật mâu thuẫn, Krishna mâu thuẫn, Lão Tử
cực kì mâu thuẫn. Hegel không mâu thuẫn, Kant
không mâu thuẫn, Russell không mâu thuẫn, Khổng
Tử không mâu thuẫn, Manu không mâu thuẫn. Họ có
giáo điều nào đó. Họ không phản chiếu bạn. Họ có cái
gì đó để nói. Họ cứ nói. Họ không như tấm gương, họ
giống như ảnh chụp. Nó chẳng bận tâm bạn là ai; nó
vẫn còn như vậy. Nó chết. Nó có định nghĩa và hình
dạng rõ ràng.
Phật tính là nhận biết vô hình dạng. Nhớ điều đó,
bằng không nhiều lần bạn sẽ bắt gặp mâu thuẫn và
bạn sẽ không có khả năng hình dung ra cái gì đang
xảy ra.
Khi Phật chết, lập tức có nhiều tranh cãi, và các
tín đồ chia thành nhiều giáo phái. Bởi vì ai đó đã nghe
Phật nói điều này, và ai đó đã nghe điều gì đó tuyệt
đối mâu thuẫn với nó. Cho nên không có khả năng
nào. Làm sao một người có thể nói được tất cả những
điều đó? Cho nên, ai đó phải nói dối... và mọi người bắt đầu phân chia ra. Họ phân chia ra thành nhiều
trường phái. Phật bị cắt xén. Ai đó mang tay ông ấy,
ai đó mang đầu ông ấy, ai đó mang chân ông ấy -
nhưng ông ấy không còn là hiện tượng sống nữa.
Bây giờ, những triết lí này rất nhất quán... rất nhất
quán, rất logic - nhưng chết. Vị Phật không phải là
triết gia, ông ấy không phải là người hệ thống hoá. Vị
Phật không logic theo bất kì cách nào. Ông ấy đơn
giản sống động, và ông ấy phản chiếu mọi thứ đang
đó.
Cho nên khi bạn tới vị phật, ông ấy trả lời bạn.
Ông ấy không có câu trả lời cố định để trao cho bạn,
ông ấy trả lời bạn. Ông ấy không có khuôn mặt công
cộng. Mọi khuôn mặt của ông ấy đều riêng tư và
chúng phụ thuộc vào bạn. Nếu bạn mang khuôn mặt
đẹp tới cho ông ấy, bạn sẽ thấy khuôn mặt riêng của
mình được phản chiếu. Và nếu bạn tới mà không có
khuôn mặt nào... thuần khiết, tựa tấm gương... chẳng
cái gì sẽ được phản chiếu. Thế thì Phật biến mất, ông
ấy chẳng có gì để nói cả.
Những người đã sống cùng Phật, họ biết. Khi họ
có tâm trí riêng của mình, những tâm trí đó được phản
chiếu trong ông ấy. Khi tâm trí họ bị loại bỏ, họ thực
sự trở thành thiền nhân, và khi họ nhìn vào Phật
chẳng có ai cả... chỉ cái trống rỗng, thung lũng, im
lặng thuần khiết, hồn nhiên nguyên thuỷ - nhưng
không có ai ở đó cả.
Những lời này được thu thập lại, được biên soạn,
bởi trường phái nào đó. Chúng rất nhất quán. Nhiều
lời đã bị loại bỏ, những lời dường như mâu thuẫn.
Nhiều lời đã không được được đưa vào, những lời mơ
hồ. Những lời này đã được thu thập lại bởi một trường
phái đặc biệt. Về sau tôi sẽ thảo luận về các nguồn
khác, và nhiều lần bạn sẽ bắt gặp những mâu thuẫn.
Nhớ điều đó.
Và những người ở gần tôi, họ phải hiểu điều này,
tuyệt đối rõ ràng, bởi vì tôi sẽ tự mâu thuẫn mọi ngày.
Điều đó tuỳ thuộc vào bầu khí hậu. Điều đó còn tuỳ...
Nếu thời tiết nhiều mây, tôi nhiều mây. Nếu mặt trời
chiếu sáng và trong trẻo, tôi là cách đó.
Bạn không chỉ tới tôi với những câu hỏi, bạn còn
tới với những câu trả lời. Có thể câu trả lời còn chưa
được biết tới với bạn, có thể câu trả lời còn bị giấu kín
trong vô thức của bạn, ẩn núp đâu đó trong bóng tối
của linh hồn bạn. Câu hỏi là có ý thức, câu trả lời là
vô ý thức. Chức năng của tôi là làm cho câu trả lời
của bạn thành hiển nhiên rõ ràng cho bạn, đem nó ra
ánh sáng. Tôi nhất định phải mâu thuẫn.
Tôi không phải là người theo đám đông. Tôi
không quan tâm tới đám đông. Tôi chỉ quan tâm tới
các đệ tử và người say mê. Điều đó nghĩa là tôi chỉ
quan tâm tới mối quan hệ thân thiết. Tôi quan tâm tới
bạn, và bất kì cái gì tôi nói với bạn đều được nói cho
bạn và không liên quan tới người khác. Khi tôi nói
một cách cá nhân, thế thì tôi đang nói với một người
đặc biệt. Với người khác điều đó có thể không liên
quan. Cho dù là cùng người đó, điều đó không liên
quan vào ngày mai, bởi vì người đó sẽ thay đổi.
Cuộc sống liên tục thay đổi. Và tôi chỉ nhất quán
với cuộc sống chứ không cái gì khác. Cho nên tôi nhất
định mâu thuẫn. Cho nên nếu đôi khi bạn bắt gặp mâu
thuẫn, đừng vội vã, và đừng cố gắng hình dung ra bằng cách nào đó, và đừng cố gắng sửa lại chúng. Cứ
để chúng như chúng vậy.
Một người như Phật phải mâu thuẫn. Ông ấy phải
chứa tất cả mọi mâu thuẫn bởi vì ông ấy chứa tất cả
các khả năng của nhân loại. Ông ấy chứa tất cả mọi
câu hỏi có thể có và mọi câu trả lời có thể có. Ông ấy
chứa tất cả bề mặt có thể có và tất cả các pha có thể
có. Ông ấy chứa toàn thể quá khứ của nhân loại, hiện
tại và tương lai.
Đó là nghĩa khi Phật nói, 'Khi ông đã tới nhà, kho
bản thể bên trong nhất của ông chói sáng, tất cả sẽ
được biết - tất mọi điều quá khứ, hiện tại và tương lai.
Không cái gì còn lại không được biết. Trong việc biết
đó mọi thứ đều được hiển lộ.' Nhưng mọi thứ... và các
thứ đều không nhất quán.
Đó là cái đẹp của thế giới - rằng mọi sự đều
không nhất quán. Mọi thứ đều có phẩm chất khác
nhau, cá tính khác nhau. Mọi thứ đều là hiện hữu theo
cách riêng của chúng, và Phật đơn giản phản chiếu...
sự phản chiếu, tấm gương.
Những lời này bao giờ cũng bắt đầu bởi Phật nói.
Nhớ điều đó. Khi điều đó được nói, Phật nói, điều đó
đơn giản nghĩa là ông ấy chẳng có gì để nói cả. Ông
ấy phản xạ, ông ấy phản xạ lại bạn. Ông ấy đơn giản
biểu lộ cho bạn, bạn là ai. Ông ấy hiển lộ bạn cho bản
thân bạn. Ông ấy đem bạn về trung tâm riêng của bạn.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy. Một tâm trí bị
rắc rối và khổ sở với đam mê là không thuần
khiết, và với nguyên nhân đó nó không bao giờ
thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Nhiều điều cực kì quan trọng được nói trong lời
kinh này. Thứ nhất Phật nói, Những người có đam mê
không bao giờ có khả năng cảm nhận đạo.
Đam mê là gì? Đam mê là một loại sốt, một loại
run rẩy của bản thể bạn, một loại vẩn vơ bên trong.
Đam mê nghĩa là bạn không bằng lòng như bạn đang
đấy. Bạn muốn cái gì đó khác, bạn muốn cái gì đó
hơn, bạn muốn một hình mẫu cuộc sống khác, một
phong cách khác. Thế thì bạn nghĩ bạn sẽ hạnh phúc
và hài lòng.
Tâm trí đầy đam mê là tâm trí đầy không hài lòng
với hiện tại. Tâm trí với đam mê thì ham muốn, hi
vọng, nhưng không bao giờ sống; nó trì hoãn. Nó nói
ngày mai, bao giờ cũng ngày mai. Nó chưa bao giờ ở
đây và bây giờ. Tâm trí đầy đam mê bao giờ cũng cứ
bỏ lỡ hiện tại - và hiện tại lại là thực tại duy nhất đang
có đó. Cho nên tâm trí đầy đam mê cứ bỏ lỡ thực tại.
Nó không thể phản chiếu được cái đang đó, nó không
thể phản chiếu được chân lí, nó không thể phản chiếu
được pháp, được đạo. Nó không thể phản xạ được cái
đang bao quanh bạn, bởi vì bạn chưa bao giờ ở đây.
Quan sát tâm trí bạn đi. Bất kì khi nào có ham
muốn, bạn đều đã đi lạc lối rồi. Bạn không thể trong
tương lai được, nhớ lấy. Bạn không thể trong quá khứ được, nhớ lấy. Điều đó là không thể được. Điều đó
không xảy ra theo cách mọi sự đang vậy. Điều đó đơn
giản không xảy ra. Bạn không thể trong quá khứ
được. Quá khứ không còn nữa. Làm sao bạn có thể
trong quá khứ được? Nhưng nhiều hay ít thì bạn bao
giờ cũng trong quá khứ. Bạn đang trong kí ức về quá
khứ. Đó là cách để không hiện hữu, đó không phải là
cách hiện hữu. Đó là cách để không hiện hữu. Hay
bạn đang trong tương lai vốn là điều không thể được,
bởi vì tương lai còn chưa có. Làm sao bạn có thể sống
trong ngôi nhà còn chưa có? Nhưng bạn lại sống đấy.
Con người cứ làm phép màu. Đây là những phép
màu thực. Con người cứ sống trong quá khứ, cái
không còn nữa, và con người bắt đầu sống trong
tương lai, cái chưa có. Bạn yêu người đàn bà mà bạn
còn chưa tìm thấy, hay bạn cứ yêu người đàn bà đã
chết.
Tâm trí hoặc níu bám với quá khứ hoặc với tương
lai. Đây là cách không hiện hữu. Đây là cách chúng ta
bỏ lỡ sự tồn tại. Đây là cách dần dần chúng ta trở
thành ảo ảnh, thành cái bóng, thành ma. Tự quan sát
mình mà xem. Như tôi nhìn mọi người, cả triệu người
vẫn còn trong cuộc sống của ma.
Một người đàn bà đã ở đây mấy ngày trước đây,
và cô ấy nói cô ấy rất sợ ma. Và tôi nói, 'Đây là điều
gì đó. Bởi vì đôi khi ma tới tôi, và họ nói rằng họ rất
sợ bạn. Bạn cũng là ma. Sao bạn lại phải sợ ma?' Tôi
nhìn vào mặt cô ấy. Đó là của quá khứ, nó có cái gì
đó của tương lai, nhưng không có nội dung thực của
hiện tại.
Sống trong kí ức hay sống trong tưởng tượng - đó
là cách của đam mê. Đam mê là việc vẩn vơ - hoặc
sang trái hoặc sang phải, nhưng không bao giờ ở giữa.
Và ở giữa là chân lí, hiện tại là chân lí... cánh cửa tới
thực tại.
Phật nói:
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Chúng ta bao giờ cũng trên đạo - không có đạo
khác hiện hữu - nhưng chúng ta không bao giờ cảm
nhận được cái chúng ta bao giờ cũng sống cùng.
Chúng ta bao giờ cũng trong thượng đế, nhưng chúng
ta không bao giờ cảm nhận thượng đế. Thượng đế là
hiển nhiên thế. Nhưng chúng ta cảm nhận mọi thứ trừ
thượng đế, còn ngài bao quanh bạn... bên trong và bên
ngoài. Ngài đang đập rộn ràng trong mọi thứ. Duy
nhất ngài hiện hữu... nhưng bạn không thể thấy được
ngài bởi vì bạn chưa bao giờ trong cái thực cả, bạn là
không thực. Cho nên làm sao cái không thực có thể
gặp được cái thực? Một tâm trí đầy đam mê không thể
gặp được cái thực. Và điều này tiếp diễn.
Trẻ con đầy những đam mê. Người ta có thể hiểu
được - chúng là trẻ con, chúng còn chưa biết cuộc
sống. Thanh niên đầy những đam mê. Người ta có thể
tha thứ cho họ nữa; họ quá trẻ. Điều đó nghĩa là họ
còn quá ngu xuẩn - họ sẽ phải học. Nhưng ngay cả
người già, sắp chết, trên giường chết... nhưng vẫn đầy
đam mê. Thế thì điều đó là quá thể; người già không
thể được tha thứ.
ấy. Ông ấy được xác định bởi trạng thái tối thượng
của bản thể ông ấy, cái vượt ra ngoài cá tính. Và khi
vị phật nói, ông ấy không nói như một người. Ông ấy
nói qua nhận biết tối thượng của mình. Thực tế nói
rằng ông ấy nói là không tốt, không đúng. Không có
ai để nói, không có cái ngã trong ông ấy để nói. Và
thực tế ông ấy chẳng có gì để nói cả. Ông ấy đơn giản
đáp ứng. Cũng như bạn đi và bắt đầu hát trong thung
lũng, thung lũng đáp lại. Thung lũng đơn giản vọng
lại bạn.
Khi bạn tới vị phật, ông ấy đơn giản soi gương
bạn. Bất kì điều gì ông ấy nói cũng chỉ là sự phản
chiếu. Nó là câu trả lời cho bạn, nhưng ông ấy chẳng
có gì để nói về mình. Nếu vị phật khác tới ông ấy, họ
cả hai sẽ vẫn còn tuyệt đối im lặng, hai tấm gương đối
diện nhau... chẳng cái gì sẽ được phản chiếu. Các tấm
gương sẽ phản chiếu lẫn nhau, nhưng không cái gì sẽ
được phản chiếu. Hai tấm gương - nghĩ về hai tấm
gương đối diện nhau. Nếu Christ tới gặp Phật, hay
Phật ở đâu đó trên các nẻo đường cuộc sống mà bắt
gặp Lão Tử, họ sẽ tuyệt đối im lặng - sẽ không có
tiếng vọng.
Cho nên khi Phật nói, nhớ điều đó. Ông ấy không
nói gì đặc biệt. Ông ấy đơn giản phản chiếu mọi
người. Đó là lí do tại sao vị phật không bao giờ có thể
rất nhất quán. Triết gia có thể rất nhất quán. Ông ta có
cái gì đó để nói. Ông ta nhớ điều đó, ông ta bám vào
điều đó, ông ta chưa bao giờ nói cái gì đi ngược lại
điều đó... ông ta xoay xở. Vị phật nhất định là mâu
thuẫn bởi vì mỗi lần ai đó đối diện với ông ấy, cái gì
đó khác sẽ nảy sinh. Điều đó sẽ tuỳ thuộc vào người
đối diện với ông ấy.
Điều đó cũng giống như tấm gương. Nếu bạn tới
trước tấm gương, nó là khuôn mặt của bạn. Ai đó
khác tới, thế thì nó là khuôn mặt của người đó. Khuôn
mặt sẽ cứ thay đổi. Bạn không thể nói với tấm gương,
'Anh rất không nhất quán. Lúc thì anh hiện khuôn mặt
đàn bà lúc thì hiện khuôn mặt đàn ông, lúc thì khuôn
mặt đẹp lúc thì khuôn mặt xấu.' Tấm gương sẽ đơn
giản giữ im lặng thôi. Nó có thể làm gì được? Nó đơn
giản phản chiếu. Nó phản chiếu bất kì cái gì đang đó.
Cho nên lời Phật là rất mâu thuẫn. Jesus mâu
thuẫn, Phật mâu thuẫn, Krishna mâu thuẫn, Lão Tử
cực kì mâu thuẫn. Hegel không mâu thuẫn, Kant
không mâu thuẫn, Russell không mâu thuẫn, Khổng
Tử không mâu thuẫn, Manu không mâu thuẫn. Họ có
giáo điều nào đó. Họ không phản chiếu bạn. Họ có cái
gì đó để nói. Họ cứ nói. Họ không như tấm gương, họ
giống như ảnh chụp. Nó chẳng bận tâm bạn là ai; nó
vẫn còn như vậy. Nó chết. Nó có định nghĩa và hình
dạng rõ ràng.
Phật tính là nhận biết vô hình dạng. Nhớ điều đó,
bằng không nhiều lần bạn sẽ bắt gặp mâu thuẫn và
bạn sẽ không có khả năng hình dung ra cái gì đang
xảy ra.
Khi Phật chết, lập tức có nhiều tranh cãi, và các
tín đồ chia thành nhiều giáo phái. Bởi vì ai đó đã nghe
Phật nói điều này, và ai đó đã nghe điều gì đó tuyệt
đối mâu thuẫn với nó. Cho nên không có khả năng
nào. Làm sao một người có thể nói được tất cả những
điều đó? Cho nên, ai đó phải nói dối... và mọi người bắt đầu phân chia ra. Họ phân chia ra thành nhiều
trường phái. Phật bị cắt xén. Ai đó mang tay ông ấy,
ai đó mang đầu ông ấy, ai đó mang chân ông ấy -
nhưng ông ấy không còn là hiện tượng sống nữa.
Bây giờ, những triết lí này rất nhất quán... rất nhất
quán, rất logic - nhưng chết. Vị Phật không phải là
triết gia, ông ấy không phải là người hệ thống hoá. Vị
Phật không logic theo bất kì cách nào. Ông ấy đơn
giản sống động, và ông ấy phản chiếu mọi thứ đang
đó.
Cho nên khi bạn tới vị phật, ông ấy trả lời bạn.
Ông ấy không có câu trả lời cố định để trao cho bạn,
ông ấy trả lời bạn. Ông ấy không có khuôn mặt công
cộng. Mọi khuôn mặt của ông ấy đều riêng tư và
chúng phụ thuộc vào bạn. Nếu bạn mang khuôn mặt
đẹp tới cho ông ấy, bạn sẽ thấy khuôn mặt riêng của
mình được phản chiếu. Và nếu bạn tới mà không có
khuôn mặt nào... thuần khiết, tựa tấm gương... chẳng
cái gì sẽ được phản chiếu. Thế thì Phật biến mất, ông
ấy chẳng có gì để nói cả.
Những người đã sống cùng Phật, họ biết. Khi họ
có tâm trí riêng của mình, những tâm trí đó được phản
chiếu trong ông ấy. Khi tâm trí họ bị loại bỏ, họ thực
sự trở thành thiền nhân, và khi họ nhìn vào Phật
chẳng có ai cả... chỉ cái trống rỗng, thung lũng, im
lặng thuần khiết, hồn nhiên nguyên thuỷ - nhưng
không có ai ở đó cả.
Những lời này được thu thập lại, được biên soạn,
bởi trường phái nào đó. Chúng rất nhất quán. Nhiều
lời đã bị loại bỏ, những lời dường như mâu thuẫn.
Nhiều lời đã không được được đưa vào, những lời mơ
hồ. Những lời này đã được thu thập lại bởi một trường
phái đặc biệt. Về sau tôi sẽ thảo luận về các nguồn
khác, và nhiều lần bạn sẽ bắt gặp những mâu thuẫn.
Nhớ điều đó.
Và những người ở gần tôi, họ phải hiểu điều này,
tuyệt đối rõ ràng, bởi vì tôi sẽ tự mâu thuẫn mọi ngày.
Điều đó tuỳ thuộc vào bầu khí hậu. Điều đó còn tuỳ...
Nếu thời tiết nhiều mây, tôi nhiều mây. Nếu mặt trời
chiếu sáng và trong trẻo, tôi là cách đó.
Bạn không chỉ tới tôi với những câu hỏi, bạn còn
tới với những câu trả lời. Có thể câu trả lời còn chưa
được biết tới với bạn, có thể câu trả lời còn bị giấu kín
trong vô thức của bạn, ẩn núp đâu đó trong bóng tối
của linh hồn bạn. Câu hỏi là có ý thức, câu trả lời là
vô ý thức. Chức năng của tôi là làm cho câu trả lời
của bạn thành hiển nhiên rõ ràng cho bạn, đem nó ra
ánh sáng. Tôi nhất định phải mâu thuẫn.
Tôi không phải là người theo đám đông. Tôi
không quan tâm tới đám đông. Tôi chỉ quan tâm tới
các đệ tử và người say mê. Điều đó nghĩa là tôi chỉ
quan tâm tới mối quan hệ thân thiết. Tôi quan tâm tới
bạn, và bất kì cái gì tôi nói với bạn đều được nói cho
bạn và không liên quan tới người khác. Khi tôi nói
một cách cá nhân, thế thì tôi đang nói với một người
đặc biệt. Với người khác điều đó có thể không liên
quan. Cho dù là cùng người đó, điều đó không liên
quan vào ngày mai, bởi vì người đó sẽ thay đổi.
Cuộc sống liên tục thay đổi. Và tôi chỉ nhất quán
với cuộc sống chứ không cái gì khác. Cho nên tôi nhất
định mâu thuẫn. Cho nên nếu đôi khi bạn bắt gặp mâu
thuẫn, đừng vội vã, và đừng cố gắng hình dung ra bằng cách nào đó, và đừng cố gắng sửa lại chúng. Cứ
để chúng như chúng vậy.
Một người như Phật phải mâu thuẫn. Ông ấy phải
chứa tất cả mọi mâu thuẫn bởi vì ông ấy chứa tất cả
các khả năng của nhân loại. Ông ấy chứa tất cả mọi
câu hỏi có thể có và mọi câu trả lời có thể có. Ông ấy
chứa tất cả bề mặt có thể có và tất cả các pha có thể
có. Ông ấy chứa toàn thể quá khứ của nhân loại, hiện
tại và tương lai.
Đó là nghĩa khi Phật nói, 'Khi ông đã tới nhà, kho
bản thể bên trong nhất của ông chói sáng, tất cả sẽ
được biết - tất mọi điều quá khứ, hiện tại và tương lai.
Không cái gì còn lại không được biết. Trong việc biết
đó mọi thứ đều được hiển lộ.' Nhưng mọi thứ... và các
thứ đều không nhất quán.
Đó là cái đẹp của thế giới - rằng mọi sự đều
không nhất quán. Mọi thứ đều có phẩm chất khác
nhau, cá tính khác nhau. Mọi thứ đều là hiện hữu theo
cách riêng của chúng, và Phật đơn giản phản chiếu...
sự phản chiếu, tấm gương.
Những lời này bao giờ cũng bắt đầu bởi Phật nói.
Nhớ điều đó. Khi điều đó được nói, Phật nói, điều đó
đơn giản nghĩa là ông ấy chẳng có gì để nói cả. Ông
ấy phản xạ, ông ấy phản xạ lại bạn. Ông ấy đơn giản
biểu lộ cho bạn, bạn là ai. Ông ấy hiển lộ bạn cho bản
thân bạn. Ông ấy đem bạn về trung tâm riêng của bạn.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy. Một tâm trí bị
rắc rối và khổ sở với đam mê là không thuần
khiết, và với nguyên nhân đó nó không bao giờ
thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Nhiều điều cực kì quan trọng được nói trong lời
kinh này. Thứ nhất Phật nói, Những người có đam mê
không bao giờ có khả năng cảm nhận đạo.
Đam mê là gì? Đam mê là một loại sốt, một loại
run rẩy của bản thể bạn, một loại vẩn vơ bên trong.
Đam mê nghĩa là bạn không bằng lòng như bạn đang
đấy. Bạn muốn cái gì đó khác, bạn muốn cái gì đó
hơn, bạn muốn một hình mẫu cuộc sống khác, một
phong cách khác. Thế thì bạn nghĩ bạn sẽ hạnh phúc
và hài lòng.
Tâm trí đầy đam mê là tâm trí đầy không hài lòng
với hiện tại. Tâm trí với đam mê thì ham muốn, hi
vọng, nhưng không bao giờ sống; nó trì hoãn. Nó nói
ngày mai, bao giờ cũng ngày mai. Nó chưa bao giờ ở
đây và bây giờ. Tâm trí đầy đam mê bao giờ cũng cứ
bỏ lỡ hiện tại - và hiện tại lại là thực tại duy nhất đang
có đó. Cho nên tâm trí đầy đam mê cứ bỏ lỡ thực tại.
Nó không thể phản chiếu được cái đang đó, nó không
thể phản chiếu được chân lí, nó không thể phản chiếu
được pháp, được đạo. Nó không thể phản xạ được cái
đang bao quanh bạn, bởi vì bạn chưa bao giờ ở đây.
Quan sát tâm trí bạn đi. Bất kì khi nào có ham
muốn, bạn đều đã đi lạc lối rồi. Bạn không thể trong
tương lai được, nhớ lấy. Bạn không thể trong quá khứ được, nhớ lấy. Điều đó là không thể được. Điều đó
không xảy ra theo cách mọi sự đang vậy. Điều đó đơn
giản không xảy ra. Bạn không thể trong quá khứ
được. Quá khứ không còn nữa. Làm sao bạn có thể
trong quá khứ được? Nhưng nhiều hay ít thì bạn bao
giờ cũng trong quá khứ. Bạn đang trong kí ức về quá
khứ. Đó là cách để không hiện hữu, đó không phải là
cách hiện hữu. Đó là cách để không hiện hữu. Hay
bạn đang trong tương lai vốn là điều không thể được,
bởi vì tương lai còn chưa có. Làm sao bạn có thể sống
trong ngôi nhà còn chưa có? Nhưng bạn lại sống đấy.
Con người cứ làm phép màu. Đây là những phép
màu thực. Con người cứ sống trong quá khứ, cái
không còn nữa, và con người bắt đầu sống trong
tương lai, cái chưa có. Bạn yêu người đàn bà mà bạn
còn chưa tìm thấy, hay bạn cứ yêu người đàn bà đã
chết.
Tâm trí hoặc níu bám với quá khứ hoặc với tương
lai. Đây là cách không hiện hữu. Đây là cách chúng ta
bỏ lỡ sự tồn tại. Đây là cách dần dần chúng ta trở
thành ảo ảnh, thành cái bóng, thành ma. Tự quan sát
mình mà xem. Như tôi nhìn mọi người, cả triệu người
vẫn còn trong cuộc sống của ma.
Một người đàn bà đã ở đây mấy ngày trước đây,
và cô ấy nói cô ấy rất sợ ma. Và tôi nói, 'Đây là điều
gì đó. Bởi vì đôi khi ma tới tôi, và họ nói rằng họ rất
sợ bạn. Bạn cũng là ma. Sao bạn lại phải sợ ma?' Tôi
nhìn vào mặt cô ấy. Đó là của quá khứ, nó có cái gì
đó của tương lai, nhưng không có nội dung thực của
hiện tại.
Sống trong kí ức hay sống trong tưởng tượng - đó
là cách của đam mê. Đam mê là việc vẩn vơ - hoặc
sang trái hoặc sang phải, nhưng không bao giờ ở giữa.
Và ở giữa là chân lí, hiện tại là chân lí... cánh cửa tới
thực tại.
Phật nói:
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Chúng ta bao giờ cũng trên đạo - không có đạo
khác hiện hữu - nhưng chúng ta không bao giờ cảm
nhận được cái chúng ta bao giờ cũng sống cùng.
Chúng ta bao giờ cũng trong thượng đế, nhưng chúng
ta không bao giờ cảm nhận thượng đế. Thượng đế là
hiển nhiên thế. Nhưng chúng ta cảm nhận mọi thứ trừ
thượng đế, còn ngài bao quanh bạn... bên trong và bên
ngoài. Ngài đang đập rộn ràng trong mọi thứ. Duy
nhất ngài hiện hữu... nhưng bạn không thể thấy được
ngài bởi vì bạn chưa bao giờ trong cái thực cả, bạn là
không thực. Cho nên làm sao cái không thực có thể
gặp được cái thực? Một tâm trí đầy đam mê không thể
gặp được cái thực. Và điều này tiếp diễn.
Trẻ con đầy những đam mê. Người ta có thể hiểu
được - chúng là trẻ con, chúng còn chưa biết cuộc
sống. Thanh niên đầy những đam mê. Người ta có thể
tha thứ cho họ nữa; họ quá trẻ. Điều đó nghĩa là họ
còn quá ngu xuẩn - họ sẽ phải học. Nhưng ngay cả
người già, sắp chết, trên giường chết... nhưng vẫn đầy
đam mê. Thế thì điều đó là quá thể; người già không
thể được tha thứ.
Đứa trẻ thì được, thanh niên có thể được tha thứ,
nhưng người già? - không thể tha thứ được. Người đó
đã sống cả đời mình và người đó đã không đi tới hiểu
biết về một sự kiện đơn giản - rằng bạn không thể ở
trong tương lai và bạn không thể ở trong quá khứ.
Người đó đã sống cả đời mình và người đó đã bị thất
vọng từng khoảnh khắc cuộc đời mình và người đó cứ
trông đợi hoài. Người đó đã sống cả đời mình, ham
muốn và ham muốn và ham muốn, và chẳng cái gì đã
tới từ nó. Cái chết đã tới mà cuộc sống vẫn còn chưa
đạt tới. Người đó đã chỉ chờ đợi, chuẩn bị cho nó... nó
đã không xảy ra. Vậy mà người đó cứ tiếp tục - khao
khát cuộc sống thêm.
Như tôi thấy nhiều người... tôi đã quan sát người
ta chết - rất hiếm khi một người chết đi mà không có
đam mê. Khi một người chết đi mà không đam mê, thì
cái chết là đẹp. Nó có ý nghĩa vô cùng, nó có giá trị
thực. Nhưng mọi người chết cái chết xấu. Ngay cả cái
chết cũng không thể lay chuyển được họ ra khỏi mơ
mộng và đam mê và sốt. Ngay cả cái chết cũng không
thể làm cho họ nhận ra cái gì đang xảy ra.
Tôi đã nghe một giai thoại rất hay:
Có một nhà thổ. Chuông cửa rung và bà chủ nhà
chứa trả lời, nhưng bà ấy chẳng thấy ai cả. Thế rồi,
nhìn xuống tầng dưới, bà ấy thấy một người không
tay không chân ngồi trên nền với chiếc xe lăn. Bà ta
nói với anh chàng này, 'Anh còn có thể muốn cái gì ở
đây nữa?'
Anh chàng nhìn lên bà ta, mỉm cười và nói, 'Tôi
đây. Chẳng phải tôi đã rung chuông đó sao?'
Bây giờ thế là đủ. Tới tận cùng... sắp chết, mọi
người vẫn nghĩ về dục. Có liên nối nào đó, bởi vì dục
nghĩa là việc sinh. Cho nên chết và dục thực sự được
nối rất sâu sắc. Nếu bạn không có khả năng lựa chọn
nó trong khi bạn còn sống động đầy đủ, thì sẽ rất khó
để lựa chọn nó khi bạn sắp chết. Bởi vì cái chết tới, nó
cũng đem đi cả cực của nó, cái bóng của nó.
Cuộc sống bắt đầu với dục, cuộc sống chấm dứt
với chết, và khi cái chết tới, năng lượng dục có cuộc
vận lộn cuối cùng. Nó trở thành ngọn lửa bừng sáng.
Chính ngọn lửa bừng sáng đó dẫn bạn vào cuộc sống
khác... bánh xe bắt đầu quay lần nữa. Chết đi với tâm
trí dục, đam mê, bạn lại đang tạo ra một cuộc sống
mới, việc sinh mới. Bạn đã bắt đầu tìm kiếm bụng mẹ.
Dục nghĩa là việc tìm kiếm bụng mẹ đã bắt đầu. Bạn
còn chưa chết, nhưng việc tìm kiếm đã bắt đầu. Linh
hồn bạn đã chuẩn bị lấy cú nhảy vào bụng mẹ khác.
Phật nói nếu bạn có thể chết mà không đam mê,
bạn đã phá vỡ ham muốn. Bạn có thể không bao giờ
được sinh ra nữa. Hay cho dù bạn có được sinh ra thì
nó cũng sẽ chỉ là một lần nữa thôi. Có thể chút ít
nghiệp vẫn còn lại, tài khoản phải được đóng lại, mọi
sự được kết thúc - nhưng về cơ bản bạn tự do.
Khi tâm trí tự do với đam mê, tâm trí là tự do. Tự
do nghĩa là tự do khỏi đam mê. Và chỉ tâm trí tự do
mới có thể thấy cái gì là thực. Chỉ tâm trí tự do - tự do
khỏi đam mê - mới có thể thấy cái đang có ở đây.
nhưng người già? - không thể tha thứ được. Người đó
đã sống cả đời mình và người đó đã không đi tới hiểu
biết về một sự kiện đơn giản - rằng bạn không thể ở
trong tương lai và bạn không thể ở trong quá khứ.
Người đó đã sống cả đời mình và người đó đã bị thất
vọng từng khoảnh khắc cuộc đời mình và người đó cứ
trông đợi hoài. Người đó đã sống cả đời mình, ham
muốn và ham muốn và ham muốn, và chẳng cái gì đã
tới từ nó. Cái chết đã tới mà cuộc sống vẫn còn chưa
đạt tới. Người đó đã chỉ chờ đợi, chuẩn bị cho nó... nó
đã không xảy ra. Vậy mà người đó cứ tiếp tục - khao
khát cuộc sống thêm.
Như tôi thấy nhiều người... tôi đã quan sát người
ta chết - rất hiếm khi một người chết đi mà không có
đam mê. Khi một người chết đi mà không đam mê, thì
cái chết là đẹp. Nó có ý nghĩa vô cùng, nó có giá trị
thực. Nhưng mọi người chết cái chết xấu. Ngay cả cái
chết cũng không thể lay chuyển được họ ra khỏi mơ
mộng và đam mê và sốt. Ngay cả cái chết cũng không
thể làm cho họ nhận ra cái gì đang xảy ra.
Tôi đã nghe một giai thoại rất hay:
Có một nhà thổ. Chuông cửa rung và bà chủ nhà
chứa trả lời, nhưng bà ấy chẳng thấy ai cả. Thế rồi,
nhìn xuống tầng dưới, bà ấy thấy một người không
tay không chân ngồi trên nền với chiếc xe lăn. Bà ta
nói với anh chàng này, 'Anh còn có thể muốn cái gì ở
đây nữa?'
Anh chàng nhìn lên bà ta, mỉm cười và nói, 'Tôi
đây. Chẳng phải tôi đã rung chuông đó sao?'
Bây giờ thế là đủ. Tới tận cùng... sắp chết, mọi
người vẫn nghĩ về dục. Có liên nối nào đó, bởi vì dục
nghĩa là việc sinh. Cho nên chết và dục thực sự được
nối rất sâu sắc. Nếu bạn không có khả năng lựa chọn
nó trong khi bạn còn sống động đầy đủ, thì sẽ rất khó
để lựa chọn nó khi bạn sắp chết. Bởi vì cái chết tới, nó
cũng đem đi cả cực của nó, cái bóng của nó.
Cuộc sống bắt đầu với dục, cuộc sống chấm dứt
với chết, và khi cái chết tới, năng lượng dục có cuộc
vận lộn cuối cùng. Nó trở thành ngọn lửa bừng sáng.
Chính ngọn lửa bừng sáng đó dẫn bạn vào cuộc sống
khác... bánh xe bắt đầu quay lần nữa. Chết đi với tâm
trí dục, đam mê, bạn lại đang tạo ra một cuộc sống
mới, việc sinh mới. Bạn đã bắt đầu tìm kiếm bụng mẹ.
Dục nghĩa là việc tìm kiếm bụng mẹ đã bắt đầu. Bạn
còn chưa chết, nhưng việc tìm kiếm đã bắt đầu. Linh
hồn bạn đã chuẩn bị lấy cú nhảy vào bụng mẹ khác.
Phật nói nếu bạn có thể chết mà không đam mê,
bạn đã phá vỡ ham muốn. Bạn có thể không bao giờ
được sinh ra nữa. Hay cho dù bạn có được sinh ra thì
nó cũng sẽ chỉ là một lần nữa thôi. Có thể chút ít
nghiệp vẫn còn lại, tài khoản phải được đóng lại, mọi
sự được kết thúc - nhưng về cơ bản bạn tự do.
Khi tâm trí tự do với đam mê, tâm trí là tự do. Tự
do nghĩa là tự do khỏi đam mê. Và chỉ tâm trí tự do
mới có thể thấy cái gì là thực. Chỉ tâm trí tự do - tự do
khỏi đam mê - mới có thể thấy cái đang có ở đây.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay.
Đôi khi bạn có quan sát không? Vào đêm trăng
tròn bạn đi ra hồ - mọi thứ đều im lặng... thậm chí
không một gợn sóng trên bề mặt hồ... và trăng được
phản chiếu đẹp thế. Khuấy nước, tạo ra vài gợn sóng
trong nước bằng tay bạn, và trăng bị tan thành từng
mảnh... phản chiếu biến mất. Bạn có thể thấy bàng
bạc trên khắp hồ, nhưng bạn không thể thấy được
trăng. Các mảnh mẩu... tính toàn bộ bị phá vỡ, toàn
vẹn mất đi.
Tâm thức con người cũng có thể ở trong hai trạng
thái. Một trạng thái là trạng thái của đam mê - khi có
nhiều gợn sóng và sóng khao khát bờ đâu đó trong
tương lai, hay vẫn níu bám với bờ nào đó trong quá
khứ. Nhưng hồ bị khuấy động. Bề mặt không bình
thản, yên tĩnh và thanh bình. Bề mặt không thể phản
chiếu được thực tại; nó bóp méo. Tâm trí đầy những
đam mê là cơ chế để bóp méo. Bất kì điều gì bạn thấy,
bạn thấy qua việc bóp méo.
Đi ra hồ vào đêm trăng tròn và quan sát hai điều
này trong hồ. Trước hết thấy mọi thứ yên tĩnh, bình
thản, trăng được phản chiếu, cái đẹp vô cùng, và mọi
thứ đều tĩnh lặng thế - cứ dường như thời gian đã
dừng lại. Và mọi thứ hiện tại thế - cứ dường như chỉ
hiện tại có đấy. Thế rồi tạo ra gợn sóng, hay đợi cho
gió tới và bóp méo. Thế thì tất cả mọi phản chiếu đều
mất hay bị bóp méo. Thế rồi bạn cứ nhìn - bạn không
thể tìm ra trăng, bạn không thể hình dung ra được
trăng giống cái gì. Bạn không thể hình dung ra nó từ
sự phản chiếu.
Cũng có hai trạng thái của tâm trí. Tâm trí không
có ý nghĩ, ham muốn, đam mê là yên tĩnh... yên tĩnh
như cái hồ. Thế thì mọi thứ như nó đấy, được phản
xạ. Và biết cái đang đó, là biết thượng đế, là biết chân
lí. Nó tất cả bao quanh bạn, chỉ bạn là không trong
trạng thái để phản chiếu nó.
Khi đam mê của bạn bị loại bỏ, dần dần mọi sự
bắt đầu vào hàng, chúng trở nên được tích hợp. Và
khi phản chiếu được hoàn toàn rõ ràng, bạn được giải
thoát. Chân lí giải thoát. Không cái gì khác giải thoát.
Biết cái đang đó, là được tự do, là tự do tuyệt đối.
Giáo điều không thể giải thoát được bạn, tín điều
không thể giải thoát được bạn, nhà thờ không thể giải
thoát được bạn. Chỉ chân lí mới giải thoát. Và không
có cách nào tìm ra chân lí chừng nào bạn còn chưa đi
tới tạo ra tình huống trong bản thân mình nơi cái đang
đó được soi gương.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Tâm thức phải trở nên không có nội dung. Đó là
nghĩa của việc vô đam mê. Khi bạn hiệu hữu, đơn
giản bạn hiện hữu, tôi gọi điều đó là hồn nhiên
nguyên thuỷ. Bạn không khao khát, ham muốn về bất
kì cái gì. Bạn chỉ trong khoảnh khắc này, tuyệt đối ở
đây và bây giờ. Mãn nguyện lớn nảy sinh trong bản
thể bạn, thoả mãn mênh mông nảy sinh trong bản thể
bạn. Bạn cảm thấy được ân huệ.
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay.
Đôi khi bạn có quan sát không? Vào đêm trăng
tròn bạn đi ra hồ - mọi thứ đều im lặng... thậm chí
không một gợn sóng trên bề mặt hồ... và trăng được
phản chiếu đẹp thế. Khuấy nước, tạo ra vài gợn sóng
trong nước bằng tay bạn, và trăng bị tan thành từng
mảnh... phản chiếu biến mất. Bạn có thể thấy bàng
bạc trên khắp hồ, nhưng bạn không thể thấy được
trăng. Các mảnh mẩu... tính toàn bộ bị phá vỡ, toàn
vẹn mất đi.
Tâm thức con người cũng có thể ở trong hai trạng
thái. Một trạng thái là trạng thái của đam mê - khi có
nhiều gợn sóng và sóng khao khát bờ đâu đó trong
tương lai, hay vẫn níu bám với bờ nào đó trong quá
khứ. Nhưng hồ bị khuấy động. Bề mặt không bình
thản, yên tĩnh và thanh bình. Bề mặt không thể phản
chiếu được thực tại; nó bóp méo. Tâm trí đầy những
đam mê là cơ chế để bóp méo. Bất kì điều gì bạn thấy,
bạn thấy qua việc bóp méo.
Đi ra hồ vào đêm trăng tròn và quan sát hai điều
này trong hồ. Trước hết thấy mọi thứ yên tĩnh, bình
thản, trăng được phản chiếu, cái đẹp vô cùng, và mọi
thứ đều tĩnh lặng thế - cứ dường như thời gian đã
dừng lại. Và mọi thứ hiện tại thế - cứ dường như chỉ
hiện tại có đấy. Thế rồi tạo ra gợn sóng, hay đợi cho
gió tới và bóp méo. Thế thì tất cả mọi phản chiếu đều
mất hay bị bóp méo. Thế rồi bạn cứ nhìn - bạn không
thể tìm ra trăng, bạn không thể hình dung ra được
trăng giống cái gì. Bạn không thể hình dung ra nó từ
sự phản chiếu.
Cũng có hai trạng thái của tâm trí. Tâm trí không
có ý nghĩ, ham muốn, đam mê là yên tĩnh... yên tĩnh
như cái hồ. Thế thì mọi thứ như nó đấy, được phản
xạ. Và biết cái đang đó, là biết thượng đế, là biết chân
lí. Nó tất cả bao quanh bạn, chỉ bạn là không trong
trạng thái để phản chiếu nó.
Khi đam mê của bạn bị loại bỏ, dần dần mọi sự
bắt đầu vào hàng, chúng trở nên được tích hợp. Và
khi phản chiếu được hoàn toàn rõ ràng, bạn được giải
thoát. Chân lí giải thoát. Không cái gì khác giải thoát.
Biết cái đang đó, là được tự do, là tự do tuyệt đối.
Giáo điều không thể giải thoát được bạn, tín điều
không thể giải thoát được bạn, nhà thờ không thể giải
thoát được bạn. Chỉ chân lí mới giải thoát. Và không
có cách nào tìm ra chân lí chừng nào bạn còn chưa đi
tới tạo ra tình huống trong bản thân mình nơi cái đang
đó được soi gương.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Tâm thức phải trở nên không có nội dung. Đó là
nghĩa của việc vô đam mê. Khi bạn hiệu hữu, đơn
giản bạn hiện hữu, tôi gọi điều đó là hồn nhiên
nguyên thuỷ. Bạn không khao khát, ham muốn về bất
kì cái gì. Bạn chỉ trong khoảnh khắc này, tuyệt đối ở
đây và bây giờ. Mãn nguyện lớn nảy sinh trong bản
thể bạn, thoả mãn mênh mông nảy sinh trong bản thể
bạn. Bạn cảm thấy được ân huệ.
Thực tế đó là điều bạn đang tìm kiếm. Trong tất
cả các ham muốn, bạn đang tìm kiếm trạng thái mãn
nguyện. Nhưng ham muốn không thể đem nó lại
được. Ham muốn tạo ra nhiều gợn sóng hơn trên
chiếc hồ của bạn. Ham muốn tạo ra nhiều bồn chồn
hơn trong bạn. Bạn đang ham muốn chỉ mỗi một điều
- làm sao đi tới trạng thái mà mọi thứ chỉ là việc mãn
nguyện... không đâu mà đi... người ta đơn giản vui
sướng. Chỉ bằng hiện hữu, người ta phúc lạc. Chỉ
bằng hiện hữu, người ta có thể nhảy múa và ca hát.
Đó là điều bạn đang tìm kiếm. Ngay cả trong ham
muốn của mình, trong tham lam của mình, trong dâm
dục của mình, trong tham vọng của mình, đó đích xác
là cái bạn đang tìm kiếm - nhưng bạn đang tìm kiếm
theo hướng sai. Nó không thể xảy ra được theo cách
đó. Nó chưa bao giờ xảy ra theo cách đó. Nó có thể
xảy ra chỉ theo mỗi một cách thôi - cách của Phật,
cách của Krishna hay Christ. Cách thức là một; nó
không thuộc vào ai cả.
Cách đó sẵn có ngay ở đây bây giờ cho bạn... bạn
chỉ phải đi tới gặp nó ở đây. Bạn đang trốn chạy đi
đâu đó khác, bạn chưa bao giờ được tìm thấy ở nhà
bạn. Bất kì địa chỉ nào bạn cho, bạn đều chẳng bao
giờ được tìm thấy ở đó. Bạn bao giờ cũng ở đâu đó
khác.
Thượng đế tới và tìm bạn. Tất nhiên, ông ấy tin
cậy vào bạn, và ông ấy tới với cái gọi là địa chỉ của
bạn, nhưng bạn lại chẳng bao giờ ở đó cả. Ông ấy gõ
cửa và căn phòng trống rỗng, ngôi nhà trống rỗng.
Ông ấy đi vào trong nhà, nhìn mọi nơi, nhưng bạn
không có đó. Bạn ở đâu đó khác. Bạn bao giờ cũng ở
đâu đó khác - chỗ nào đó khác mới là nhà của bạn.
Người thường nghĩ rằng họ phải đi tìm thượng đế.
Chân lí là điều đối lập - thượng đế đang đi tìm bạn,
nhưng bạn không được tìm thấy.
Điều Phật đang nói là, nếu bạn vô đam mê thì bạn
sẽ được ông ấy tìm thấy. Bạn sẽ được tìm thấy ngay
tức khắc, bởi vì bạn sẽ ngồi ở trong khoảnh khắc hiện
tại. Tâm trí bạn sẽ không vẩn vơ, ngọn lửa của bạn sẽ
tuyệt đối không lay động. Trong chính khoảnh khắc
đó của thiền bạn gặp thượng đế, bạn gặp chân lí. Bạn
trở nên tự do.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Nhưng một điều phải được ghi nhớ lấy. Bạn có
thể vứt bỏ đam mê trần tục - nhiều người làm rồi. Họ
trở thành thánh nhân Hindu, thành sư, họ đi vào các tu
viện, nhưng họ không vứt bỏ đam mê đâu. Bây giờ họ
bắt đầu nghĩ về thượng đế. Bây giờ họ bắt đầu nghĩ về
làm sao thành đạt trong thế giới khác. Tâm trí của kẻ
thành đạt của họ vẫn tiếp tục, chỉ ngôn ngữ của họ
thay đổi. Bây giờ họ không còn ham muốn tiền nữa,
họ không còn ham muốn số dư ngân hàng, nhưng dầu
vậy họ vẫn ham muốn an ninh - an ninh trong tay của
thượng đế.
Khi bạn tìm kiếm số dư ngân hàng, hay khi bạn đi
tới công ti bảo hiểm để được bảo hiểm, đây chính là
ngôn ngữ cho việc tìm kiếm sâu sắc và an ninh. Bạn
bỏ chúng; thế rồi bạn trở thành người Ki tô giáo hay bạn trở thành người Hindu. Bằng việc trở thành người
Ki tô giáo, bạn đang tìm gì vậy? Bạn lại đang tìm an
ninh. Bạn đang nghĩ, 'Người này, Jesus là đứa con
duy nhất của thượng đế. Mình sẽ được an ninh hơn
khi cùng với ông ấy.'
Hay bạn đang tìm kiếm trở thành người Hindu.
Bạn nghĩ, 'Những người Hindu này, họ đã từng ở lâu
nhất trong nghề tôn giáo. Họ phải biết chứ. Họ phải
biết tất cả mọi bí mật thương mại. Họ phải có chìa
khoá. Nhiều nền văn minh đã tới và đã đi, nhưng
những người Hindu này có mẹo nào đó - họ vẫn tiếp
tục. Babylon không còn nữa, Assyria chỉ là đống
hoang tàn, nền văn minh cổ của người Ai Cập chỉ còn
trong bảo tàng. Nhiều nền văn minh đã tồn tại trên trái
đất này và đã mất đi; chỉ những kho báu là còn lại đây
đó. Nhưng những người Hindu này lại là cái gì đó; họ
vẫn còn đó. Họ đã không bị thời gian phá huỷ, họ có
phẩm chất nào đó của vĩnh hằng. Họ phải đã biết bí
mật nào đó. Trở thành người Hindu đi.' Nhưng bạn
đang tìm kiếm an ninh.
Nếu bạn tìm kiếm an ninh, tâm trí bạn vẫn mang
cùng đam mê, ham muốn, sợ hãi. Bạn có thể không
quan tâm tới thế giới này. Có nhiều người tới tôi và
họ nói, 'Đây là vô thường, tạm thời. Thế giới này
không xứng đáng. Chúng tôi đang tìm cái gì đó như
phúc lạc vĩnh hằng.' Cho nên, chẳng cái gì đã thay
đổi. Thực tế, họ dường như còn tham lam hơn người
thường.
Người thường được thoả mãn với thứ tạm thời.
Những người này dường như rất không thoả mãn. Họ
không thoả mãn với những thứ tạm thời - nhà đẹp, xe
đẹp, đàn bà đẹp và chồng, vợ và con cái, họ đều
không thoả mãn. Họ nói, 'Đây toàn là những thứ tạm
bợ, chẳng chóng thì chầy chúng sẽ bị lấy đi mất.
Chúng tôi đang tìm kiếm cái gì đó không thể bị lấy
đi.' Những người này còn tham lam hơn. Đam mê của
họ không biết tới biên giới. Họ cho rằng họ mang tính
tôn giáo. Họ không phải vậy.
Người tôn giáo là người đã vứt bỏ mọi đam mê,
đam mê kiểu như vậy. Chỉ bằng việc đổi ngôn ngữ thì
chẳng cái gì được thay đổi cả.
Tôi đã nghe:
Mulla Nasruddin nói với bạn anh ta, 'Tôi chưa bao
giờ gọi anh là đồ chó đẻ.'
'Có anh đã gọi rồi!' Người bạn giận lắm. Anh ta
khăng khăng, 'Có anh đã gọi rồi!'
'Không tôi không gọi đâu!' Mulla lặp lại. 'Mọi
điều tôi đã nói là, "Khi anh về nhà hãy vứt xương cho
mẹ anh".'
Nhưng điều đó là một. Chỉ bằng việc đổi ngôn
ngữ, chẳng cái gì đổi cả.
Cái gọi là người tôn giáo cũng phàm tục như
phàm nhân, đôi khi thậm chí lại còn phàm tục hơn
thế. Tôi đã bắt gặp nhiều người tôn giáo, nhiều sư
Jaina - họ với tôi dường như còn trần tục hơn tín đồ
của họ. Bởi vì thế giới này không có nghĩa là thế giới
này. Thế giới này đơn giản nghĩa là đam mê, ham
muốn, tham lam. Họ đang khao khát về moksha, khao khát về thế giới khác, về thiên đường, về cõi trời.
Giấc mơ của họ đầy những tương lai.
Giấc mơ của bạn cũng đầy những tương lai,
nhưng tương lai của bạn không lớn thế. Hừ? bạn chỉ
nghĩ trước được vài ngày, hay ít nhất là vài tháng.
Nếu bạn là người rất, rất tưởng tượng, thì nhiều nhất
là vài năm, có vậy thôi. Đam mê của bạn không mạnh
thế. Đam mê của họ dường như phát khùng. Họ
không chỉ nghĩ trước vài năm, họ đang nghĩ trước vài
kiếp - về thế giới khác. Ham muốn của họ đã đi tới
chỗ nổi đoá, họ điên. Họ có thể ra đi và từ bỏ thế giới
này, nhưng việc từ bỏ đó là giả, bởi vì họ đang từ bỏ
vì các thế giới tốt hơn. Khi bạn từ bỏ vì cái gì đó tốt
hơn, đó là mặc cả, đó không phải là từ bỏ.
Bạn đi tới rạp phim, tới rạp chiếu bóng. Tất nhiên,
bạn phải bỏ ra năm ru pi. Bạn phải hi sinh năm ru pi
ngay lập tức. Nhưng điều đó là... chẳng ai gọi đó là từ
bỏ cả. Đó là mặc cả. Nếu bạn muốn sống trên trời,
trong cõi trời, bạn phải trả giá cho điều đó.
Nhớ điều này - rằng bất kì khi nào bạn trả giá cái
gì đó cho cái gì đó, thì đó không phải là từ bỏ đâu.
Chính ý tưởng về trả giá ngay lập tức làm rõ ràng
rằng điều đó thuộc vào thế giới của ham muốn. Bởi vì
cuộc sống là tự do và không ai cần trả giá cho nó cả.
Để tôi nhắc lại điều đó. Cuộc sống là tuyệt đối tự do,
không ai cần trả giá cho nó. Khoảnh khắc bạn bắt đầu
trả giá cho nó, nó không phải là cuộc sống. Nó phải là
cái gì đó giống như món hàng ở chợ - có thể ở chợ tôn
giáo, nhưng nó phải là hàng hoá gì đó.
Nếu ai đó yêu cầu bạn từ bỏ bởi vì đó là cách để
lấy được, thế thì người đó đang yêu cầu bạn trả giá
cho nó. Người đó đang nói về kinh tế, không về tôn
giáo. Người đó đang nói về tài chính. Người đó đang
bảo bạn, 'Bạn phải trả giá chừng này. Nếu bạn muốn
được ở trong cõi trời của thượng đế, bạn sẽ phải trả
giá những điều này. Bạn sẽ phải hi sinh.'
Và tất nhiên điều đó hấp dẫn bạn, bởi vì bạn biết
logic này. Làm sao bạn có thể được cái gì cho không?
Bạn phải trả giá cho nó chứ. Và khi bạn thấy thượng
đế, bạn phải trả vô cùng nhiều. Bạn phải trả bằng tất
cả mọi vui thú của mình. Bạn phải trở nên đông cứng,
chết. Bạn phải từ bỏ cuộc sống. Cho nên bạn trở thành
'anh chàng tốt', 'anh bạn hay'. Và bây giờ thượng đế
cảm thấy rất hạnh phúc. 'Trông đấy, người này đã từ
bỏ mọi thứ vì ta. Bây giờ anh ta nên được phép.'
Thượng đế chưa bao giờ yêu cầu bất kì hi sinh
nào từ bạn. Làm sao ông ấy có thể yêu cầu bất kì hi
sinh nào từ bạn được? Đó không phải là chợ. Thiên
đường không thể kiếm được. Bạn không định trả giá
cho nó. Bạn chỉ phải học cách tận hưởng nó, có vậy
thôi. Nếu bạn biết cách tận hưởng nó, ngay bây giờ nó
đang sẵn có. Bạn không phải trả giá cho nó.
Nhưng toàn thể tâm trí chúng ta đã từng được
huấn luyện bởi các nhà kinh tế và chính khách. Họ nói
bạn sẽ phải trả giá. Hi sinh thời thơ ấu của bạn trong
giáo dục để cho khi bạn là thanh niên bạn có thể có
nhà đẹp, có gia đình, được kính trọng, có việc đáng
kính. Bạn sẽ phải trả giá cho nó - cho nên hi sinh thời
thơ ấu của bạn để cho khi bạn là thanh niên, bạn có tất
cả mọi thú vui của thế giới.
Thế thì khi bạn là thanh niên vợ bạn nói, 'Mua
bảo hiểm đi, bởi vì trẻ con đang lớn và chúng sẽ cần.
cả các ham muốn, bạn đang tìm kiếm trạng thái mãn
nguyện. Nhưng ham muốn không thể đem nó lại
được. Ham muốn tạo ra nhiều gợn sóng hơn trên
chiếc hồ của bạn. Ham muốn tạo ra nhiều bồn chồn
hơn trong bạn. Bạn đang ham muốn chỉ mỗi một điều
- làm sao đi tới trạng thái mà mọi thứ chỉ là việc mãn
nguyện... không đâu mà đi... người ta đơn giản vui
sướng. Chỉ bằng hiện hữu, người ta phúc lạc. Chỉ
bằng hiện hữu, người ta có thể nhảy múa và ca hát.
Đó là điều bạn đang tìm kiếm. Ngay cả trong ham
muốn của mình, trong tham lam của mình, trong dâm
dục của mình, trong tham vọng của mình, đó đích xác
là cái bạn đang tìm kiếm - nhưng bạn đang tìm kiếm
theo hướng sai. Nó không thể xảy ra được theo cách
đó. Nó chưa bao giờ xảy ra theo cách đó. Nó có thể
xảy ra chỉ theo mỗi một cách thôi - cách của Phật,
cách của Krishna hay Christ. Cách thức là một; nó
không thuộc vào ai cả.
Cách đó sẵn có ngay ở đây bây giờ cho bạn... bạn
chỉ phải đi tới gặp nó ở đây. Bạn đang trốn chạy đi
đâu đó khác, bạn chưa bao giờ được tìm thấy ở nhà
bạn. Bất kì địa chỉ nào bạn cho, bạn đều chẳng bao
giờ được tìm thấy ở đó. Bạn bao giờ cũng ở đâu đó
khác.
Thượng đế tới và tìm bạn. Tất nhiên, ông ấy tin
cậy vào bạn, và ông ấy tới với cái gọi là địa chỉ của
bạn, nhưng bạn lại chẳng bao giờ ở đó cả. Ông ấy gõ
cửa và căn phòng trống rỗng, ngôi nhà trống rỗng.
Ông ấy đi vào trong nhà, nhìn mọi nơi, nhưng bạn
không có đó. Bạn ở đâu đó khác. Bạn bao giờ cũng ở
đâu đó khác - chỗ nào đó khác mới là nhà của bạn.
Người thường nghĩ rằng họ phải đi tìm thượng đế.
Chân lí là điều đối lập - thượng đế đang đi tìm bạn,
nhưng bạn không được tìm thấy.
Điều Phật đang nói là, nếu bạn vô đam mê thì bạn
sẽ được ông ấy tìm thấy. Bạn sẽ được tìm thấy ngay
tức khắc, bởi vì bạn sẽ ngồi ở trong khoảnh khắc hiện
tại. Tâm trí bạn sẽ không vẩn vơ, ngọn lửa của bạn sẽ
tuyệt đối không lay động. Trong chính khoảnh khắc
đó của thiền bạn gặp thượng đế, bạn gặp chân lí. Bạn
trở nên tự do.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo.
Nhưng một điều phải được ghi nhớ lấy. Bạn có
thể vứt bỏ đam mê trần tục - nhiều người làm rồi. Họ
trở thành thánh nhân Hindu, thành sư, họ đi vào các tu
viện, nhưng họ không vứt bỏ đam mê đâu. Bây giờ họ
bắt đầu nghĩ về thượng đế. Bây giờ họ bắt đầu nghĩ về
làm sao thành đạt trong thế giới khác. Tâm trí của kẻ
thành đạt của họ vẫn tiếp tục, chỉ ngôn ngữ của họ
thay đổi. Bây giờ họ không còn ham muốn tiền nữa,
họ không còn ham muốn số dư ngân hàng, nhưng dầu
vậy họ vẫn ham muốn an ninh - an ninh trong tay của
thượng đế.
Khi bạn tìm kiếm số dư ngân hàng, hay khi bạn đi
tới công ti bảo hiểm để được bảo hiểm, đây chính là
ngôn ngữ cho việc tìm kiếm sâu sắc và an ninh. Bạn
bỏ chúng; thế rồi bạn trở thành người Ki tô giáo hay bạn trở thành người Hindu. Bằng việc trở thành người
Ki tô giáo, bạn đang tìm gì vậy? Bạn lại đang tìm an
ninh. Bạn đang nghĩ, 'Người này, Jesus là đứa con
duy nhất của thượng đế. Mình sẽ được an ninh hơn
khi cùng với ông ấy.'
Hay bạn đang tìm kiếm trở thành người Hindu.
Bạn nghĩ, 'Những người Hindu này, họ đã từng ở lâu
nhất trong nghề tôn giáo. Họ phải biết chứ. Họ phải
biết tất cả mọi bí mật thương mại. Họ phải có chìa
khoá. Nhiều nền văn minh đã tới và đã đi, nhưng
những người Hindu này có mẹo nào đó - họ vẫn tiếp
tục. Babylon không còn nữa, Assyria chỉ là đống
hoang tàn, nền văn minh cổ của người Ai Cập chỉ còn
trong bảo tàng. Nhiều nền văn minh đã tồn tại trên trái
đất này và đã mất đi; chỉ những kho báu là còn lại đây
đó. Nhưng những người Hindu này lại là cái gì đó; họ
vẫn còn đó. Họ đã không bị thời gian phá huỷ, họ có
phẩm chất nào đó của vĩnh hằng. Họ phải đã biết bí
mật nào đó. Trở thành người Hindu đi.' Nhưng bạn
đang tìm kiếm an ninh.
Nếu bạn tìm kiếm an ninh, tâm trí bạn vẫn mang
cùng đam mê, ham muốn, sợ hãi. Bạn có thể không
quan tâm tới thế giới này. Có nhiều người tới tôi và
họ nói, 'Đây là vô thường, tạm thời. Thế giới này
không xứng đáng. Chúng tôi đang tìm cái gì đó như
phúc lạc vĩnh hằng.' Cho nên, chẳng cái gì đã thay
đổi. Thực tế, họ dường như còn tham lam hơn người
thường.
Người thường được thoả mãn với thứ tạm thời.
Những người này dường như rất không thoả mãn. Họ
không thoả mãn với những thứ tạm thời - nhà đẹp, xe
đẹp, đàn bà đẹp và chồng, vợ và con cái, họ đều
không thoả mãn. Họ nói, 'Đây toàn là những thứ tạm
bợ, chẳng chóng thì chầy chúng sẽ bị lấy đi mất.
Chúng tôi đang tìm kiếm cái gì đó không thể bị lấy
đi.' Những người này còn tham lam hơn. Đam mê của
họ không biết tới biên giới. Họ cho rằng họ mang tính
tôn giáo. Họ không phải vậy.
Người tôn giáo là người đã vứt bỏ mọi đam mê,
đam mê kiểu như vậy. Chỉ bằng việc đổi ngôn ngữ thì
chẳng cái gì được thay đổi cả.
Tôi đã nghe:
Mulla Nasruddin nói với bạn anh ta, 'Tôi chưa bao
giờ gọi anh là đồ chó đẻ.'
'Có anh đã gọi rồi!' Người bạn giận lắm. Anh ta
khăng khăng, 'Có anh đã gọi rồi!'
'Không tôi không gọi đâu!' Mulla lặp lại. 'Mọi
điều tôi đã nói là, "Khi anh về nhà hãy vứt xương cho
mẹ anh".'
Nhưng điều đó là một. Chỉ bằng việc đổi ngôn
ngữ, chẳng cái gì đổi cả.
Cái gọi là người tôn giáo cũng phàm tục như
phàm nhân, đôi khi thậm chí lại còn phàm tục hơn
thế. Tôi đã bắt gặp nhiều người tôn giáo, nhiều sư
Jaina - họ với tôi dường như còn trần tục hơn tín đồ
của họ. Bởi vì thế giới này không có nghĩa là thế giới
này. Thế giới này đơn giản nghĩa là đam mê, ham
muốn, tham lam. Họ đang khao khát về moksha, khao khát về thế giới khác, về thiên đường, về cõi trời.
Giấc mơ của họ đầy những tương lai.
Giấc mơ của bạn cũng đầy những tương lai,
nhưng tương lai của bạn không lớn thế. Hừ? bạn chỉ
nghĩ trước được vài ngày, hay ít nhất là vài tháng.
Nếu bạn là người rất, rất tưởng tượng, thì nhiều nhất
là vài năm, có vậy thôi. Đam mê của bạn không mạnh
thế. Đam mê của họ dường như phát khùng. Họ
không chỉ nghĩ trước vài năm, họ đang nghĩ trước vài
kiếp - về thế giới khác. Ham muốn của họ đã đi tới
chỗ nổi đoá, họ điên. Họ có thể ra đi và từ bỏ thế giới
này, nhưng việc từ bỏ đó là giả, bởi vì họ đang từ bỏ
vì các thế giới tốt hơn. Khi bạn từ bỏ vì cái gì đó tốt
hơn, đó là mặc cả, đó không phải là từ bỏ.
Bạn đi tới rạp phim, tới rạp chiếu bóng. Tất nhiên,
bạn phải bỏ ra năm ru pi. Bạn phải hi sinh năm ru pi
ngay lập tức. Nhưng điều đó là... chẳng ai gọi đó là từ
bỏ cả. Đó là mặc cả. Nếu bạn muốn sống trên trời,
trong cõi trời, bạn phải trả giá cho điều đó.
Nhớ điều này - rằng bất kì khi nào bạn trả giá cái
gì đó cho cái gì đó, thì đó không phải là từ bỏ đâu.
Chính ý tưởng về trả giá ngay lập tức làm rõ ràng
rằng điều đó thuộc vào thế giới của ham muốn. Bởi vì
cuộc sống là tự do và không ai cần trả giá cho nó cả.
Để tôi nhắc lại điều đó. Cuộc sống là tuyệt đối tự do,
không ai cần trả giá cho nó. Khoảnh khắc bạn bắt đầu
trả giá cho nó, nó không phải là cuộc sống. Nó phải là
cái gì đó giống như món hàng ở chợ - có thể ở chợ tôn
giáo, nhưng nó phải là hàng hoá gì đó.
Nếu ai đó yêu cầu bạn từ bỏ bởi vì đó là cách để
lấy được, thế thì người đó đang yêu cầu bạn trả giá
cho nó. Người đó đang nói về kinh tế, không về tôn
giáo. Người đó đang nói về tài chính. Người đó đang
bảo bạn, 'Bạn phải trả giá chừng này. Nếu bạn muốn
được ở trong cõi trời của thượng đế, bạn sẽ phải trả
giá những điều này. Bạn sẽ phải hi sinh.'
Và tất nhiên điều đó hấp dẫn bạn, bởi vì bạn biết
logic này. Làm sao bạn có thể được cái gì cho không?
Bạn phải trả giá cho nó chứ. Và khi bạn thấy thượng
đế, bạn phải trả vô cùng nhiều. Bạn phải trả bằng tất
cả mọi vui thú của mình. Bạn phải trở nên đông cứng,
chết. Bạn phải từ bỏ cuộc sống. Cho nên bạn trở thành
'anh chàng tốt', 'anh bạn hay'. Và bây giờ thượng đế
cảm thấy rất hạnh phúc. 'Trông đấy, người này đã từ
bỏ mọi thứ vì ta. Bây giờ anh ta nên được phép.'
Thượng đế chưa bao giờ yêu cầu bất kì hi sinh
nào từ bạn. Làm sao ông ấy có thể yêu cầu bất kì hi
sinh nào từ bạn được? Đó không phải là chợ. Thiên
đường không thể kiếm được. Bạn không định trả giá
cho nó. Bạn chỉ phải học cách tận hưởng nó, có vậy
thôi. Nếu bạn biết cách tận hưởng nó, ngay bây giờ nó
đang sẵn có. Bạn không phải trả giá cho nó.
Nhưng toàn thể tâm trí chúng ta đã từng được
huấn luyện bởi các nhà kinh tế và chính khách. Họ nói
bạn sẽ phải trả giá. Hi sinh thời thơ ấu của bạn trong
giáo dục để cho khi bạn là thanh niên bạn có thể có
nhà đẹp, có gia đình, được kính trọng, có việc đáng
kính. Bạn sẽ phải trả giá cho nó - cho nên hi sinh thời
thơ ấu của bạn để cho khi bạn là thanh niên, bạn có tất
cả mọi thú vui của thế giới.
Thế thì khi bạn là thanh niên vợ bạn nói, 'Mua
bảo hiểm đi, bởi vì trẻ con đang lớn và chúng sẽ cần.
Và chúng ta sẽ trở nên già đi - và tuổi già thì sao?
Anh định làm gì?' Hi sinh tuổi trẻ của bạn vì tuổi già
để cho trong tuổi già bạn có thể về hưu, và được tiện
nghi.
Cho nên hi sinh thời thanh niên của bạn vì tuổi
già của bạn. Và thế rồi bạn làm gì khi bạn về hưu?
Bây giờ toàn thể cuộc sống trôi qua rồi. Bao giờ cũng
chuẩn bị cho cái gì đó khác. Và bạn càng chuẩn bị
nhiều, bạn càng trở nên khéo léo trong việc chuẩn bị,
có vậy thôi. Thế thì bạn có thể chuẩn bị nhiều hơn.
Một người trở nên khéo léo trong việc chuẩn bị thì
không bao giờ sẵn sàng sống. Người đó trở nên sẵn
sàng hơn để chuẩn bị, có vậy thôi.
Đó là cách toàn thể cuộc sống bị bỏ lỡ. Và thế rồi
trong tuổi già họ nói, 'Bây giờ chuẩn bị cho thế giới
khác. Bạn đang làm gì? Cầu nguyện, thiền, đi nhà thờ.
Bây giờ trở nên mang tính tôn giáo. Bạn đang làm gì?
Cái chết đang tới. Chuẩn bị cho kiếp sau.'
Bây giờ toàn thể logic này là ngu xuẩn. Thời thơ
ấu bị hi sinh cho thời thanh niên, thời thanh niên bị hi
sinh cho tuổi già, tuổi già bị hi sinh cho kiếp sau. Thế
là mọi thứ chỉ là sự hi sinh. Khi nào thì thời gian cho
tận hưởng mới tới? Để tôi nói với bạn - nếu bạn muốn
tận hưởng, đừng bao giờ chuẩn bị! Nếu bạn muốn tận
hưởng, tận hưởng đi! Làm nó ngay bây giờ, bởi vì
không có cách khác để làm nó.
Và nếu bạn trở thành một người chuẩn bị lớn, một
người hiệu quả, khéo léo, vĩ đại trong việc chuẩn bị,
bạn bao giờ cũng sẽ chuẩn bị nhưng bạn sẽ không bao
giờ đi vào bất kì cuộc hành trình nào. Bạn sẽ trở thành
khéo léo trong việc chuẩn bị, đóng gói và mở gói, tới
mức bạn sẽ không biết cách đi vào cuộc hành trình.
Bạn sẽ chỉ biết cách đóng gói và mở gói lặp lại.
Đó là điều mọi người đang làm trong cuộc sống.
Cuộc sống là tự do, nó là món quà... món quà của
thượng đế. Tận hưởng nó đi. Để điều này đi sâu nhất
vào trong trái tim bạn. Để bí mật này bây giờ còn bí
mật hơn. Cuộc sống là món quà. Để có nhảy múa trên
đường phố.
Không có nhu cầu phải chuẩn bị. Chuẩn bị bao
giờ cũng là cái bóng của đam mê. Khi bạn ham muốn
tương lai, tất nhiên bạn phải chuẩn bị cho nó. Trong
hiện tại, chẳng cần chuẩn bị gì cả. Hiện tại đã tới rồi.
Cây đã xanh, và hoa hồng đã nở hoa, và chim chóc
đang đánh thức bạn. Phỏng có ích gì mà chuẩn bị?
Sự kì lạ này của chuẩn bị là tuyệt đối mang tính
người. Bạn sẽ không bao giờ tìm thấy nó ở bất kì đâu.
Bạn đã bao giờ thấy con vật nào chuẩn bị cái gì
không? cây nào chuẩn bị cho cái gì không? ngôi sao
nào chuẩn bị cho cái gì không? Chúng tất cả phải phì
cười. Con người là con vật kì cục thế. Chúng tất cả
phải cười. Cái gì đã đi sai. Chúng đang tận hưởng,
chính bây giờ chúng đang tận hưởng.
Thực tại phải được phản chiếu rõ ràng trong con
vật, trong chim chóc, trong đất đá, hơn là trong con
người. Tâm trí con người đầy những gợn sóng. Những
gợn sóng này phải bị loại bỏ.
Con người đang ở trong tình huống rất kì lạ. Dưới
con người là tự nhiên - tuyệt đối vô ý thức và phúc
lạc. Trên con người là chư phật - tuyệt đối ý thức và
phúc lạc. Con người ở ngay giữa - bước chuyển, cây cầu... dây thừng căng giữa hai điều vĩnh hằng. Con
người không hạnh phúc như con chim cu trong vườn,
không, cũng không hạnh phúc như Phật. Con người ở
lưng chừng - bị căng ra, căng thẳng, muốn đi theo cả
hai đường cùng lúc... trở nên ngày một bị chia chẻ
hơn.
Đó là lí do tại sao tôi lại nói bệnh tâm thần phân
liệt không phải là bệnh đặc biệt, nó là hiện tượng rất
thông thường. Nó không phải là phi tự nhiên. Mọi
người đều bị tâm thần phân liệt, phải bị thế. Chính
tình huống của nhân loại là tâm thần phân liệt. Con
người không vô ý thức cho nên con người không thể
như cây cối - tận hưởng mà không chuẩn bị. Và con
người chưa phải là vị phật, cho nên con người không
thể tận hưởng mà không có chuẩn bị. Con người
không trong hiện tại. Con người ở ngay giữa.
Nhưng chẳng cái gì phải lo nghĩ cả. Bạn không
bao giờ có thể hạnh phúc được như cây cối bây giờ.
Không có cách nào quay lại - thế giới đó đã mất rồi.
Đó là nghĩa của việc đuổi Adam ra khỏi vườn Địa
đàng - anh ta không còn là một phần của phúc lạc vô
ý thức. Anh ta đã trở nên ý thức bởi việc ăn quả của
cây tri thức. Anh ta đã trở thành con người.
Adam là con người, và mọi con người đều giống
Adam. Mọi thời thơ ấu đều trong vườn Địa đàng. Mọi
đứa trẻ đều hạnh phúc như con vật, hạnh phúc như
người nguyên thuỷ, hạnh phúc như cây cối. Bạn có
quan sát đứa trẻ chạy trong lùm cây, trên bờ biển
không? - nó còn chưa có tính con người. Mắt nó vẫn
còn trong trẻo, nhưng vô ý thức. Nó sẽ phải đi ra khỏi
vườn Địa đàng.
Không phải là Adam đã có thời bị đuổi ra đâu -
mọi Adam đều phải bị đuổi đi đuổi lại. Mọi đứa trẻ
đều phải bị tống ra khỏi vườn của thượng đế; nó là
một phần của sự trưởng thành. Cái đau là ở trưởng
thành. Người ta phải đánh mất nó để thu lại được nó,
để thu lại nó một cách có ý thức. Đó là gánh nặng của
con người và định mệnh của con người, nỗi khổ của
con người và tự do của con người, vấn đề của con
người và sự vĩ đại của con người - cả hai.
Phật không là gì ngoài Adam quay lại, vào lại
vườn Địa đàng. Nhưng bây giờ ông ấy tới với nhận
biết đầy đủ. Bây giờ vòng tròn là đầy đủ. Ông ấy tới
vừa nhảy múa, ông ấy tới tuyệt đối phúc lạc. Ông ấy
phúc lạc như bất kì cây cối nào, nhưng không phải là
vô ý thức. Ông ấy đã thu lại ý thức, ông ấy đã vươn
lên tới ý thức. Bây giờ ông ấy không chỉ phúc lạc -
ông ấy là nhận biết rằng ông ấy là phúc lạc. Phẩm
chất mới đã đi vào.
Đó là điều đang cố gắng đi vào trong bạn - gõ đầu
bạn từ mọi nơi. Đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói
thượng đế đang tìm bạn. Tôi ngụ ý rằng ý thức muốn
xảy ra cho bạn. Cho phép nó xảy ra. Thừa nhận rằng
thượng đế đang tìm bạn. Buông bỏ, rơi vào hài hoà
với ông ấy. Đó là điều Phật gọi là pháp - hài hoà với
tự nhiên... hoà thuận đầy đủ, đầy đủ trong hoà thuận,
nhưng nhận biết.
Và tôi không chờ đợi. Đừng chờ đợi tới thời đại
nào mà toàn thể nhân loại sẽ trở nên nhận biết và vô
đam mê. Đó sẽ là chờ đợi rất vô tích sự; bạn sẽ chờ
đợi trong vô vọng.
Tôi đã nghe:
Anh định làm gì?' Hi sinh tuổi trẻ của bạn vì tuổi già
để cho trong tuổi già bạn có thể về hưu, và được tiện
nghi.
Cho nên hi sinh thời thanh niên của bạn vì tuổi
già của bạn. Và thế rồi bạn làm gì khi bạn về hưu?
Bây giờ toàn thể cuộc sống trôi qua rồi. Bao giờ cũng
chuẩn bị cho cái gì đó khác. Và bạn càng chuẩn bị
nhiều, bạn càng trở nên khéo léo trong việc chuẩn bị,
có vậy thôi. Thế thì bạn có thể chuẩn bị nhiều hơn.
Một người trở nên khéo léo trong việc chuẩn bị thì
không bao giờ sẵn sàng sống. Người đó trở nên sẵn
sàng hơn để chuẩn bị, có vậy thôi.
Đó là cách toàn thể cuộc sống bị bỏ lỡ. Và thế rồi
trong tuổi già họ nói, 'Bây giờ chuẩn bị cho thế giới
khác. Bạn đang làm gì? Cầu nguyện, thiền, đi nhà thờ.
Bây giờ trở nên mang tính tôn giáo. Bạn đang làm gì?
Cái chết đang tới. Chuẩn bị cho kiếp sau.'
Bây giờ toàn thể logic này là ngu xuẩn. Thời thơ
ấu bị hi sinh cho thời thanh niên, thời thanh niên bị hi
sinh cho tuổi già, tuổi già bị hi sinh cho kiếp sau. Thế
là mọi thứ chỉ là sự hi sinh. Khi nào thì thời gian cho
tận hưởng mới tới? Để tôi nói với bạn - nếu bạn muốn
tận hưởng, đừng bao giờ chuẩn bị! Nếu bạn muốn tận
hưởng, tận hưởng đi! Làm nó ngay bây giờ, bởi vì
không có cách khác để làm nó.
Và nếu bạn trở thành một người chuẩn bị lớn, một
người hiệu quả, khéo léo, vĩ đại trong việc chuẩn bị,
bạn bao giờ cũng sẽ chuẩn bị nhưng bạn sẽ không bao
giờ đi vào bất kì cuộc hành trình nào. Bạn sẽ trở thành
khéo léo trong việc chuẩn bị, đóng gói và mở gói, tới
mức bạn sẽ không biết cách đi vào cuộc hành trình.
Bạn sẽ chỉ biết cách đóng gói và mở gói lặp lại.
Đó là điều mọi người đang làm trong cuộc sống.
Cuộc sống là tự do, nó là món quà... món quà của
thượng đế. Tận hưởng nó đi. Để điều này đi sâu nhất
vào trong trái tim bạn. Để bí mật này bây giờ còn bí
mật hơn. Cuộc sống là món quà. Để có nhảy múa trên
đường phố.
Không có nhu cầu phải chuẩn bị. Chuẩn bị bao
giờ cũng là cái bóng của đam mê. Khi bạn ham muốn
tương lai, tất nhiên bạn phải chuẩn bị cho nó. Trong
hiện tại, chẳng cần chuẩn bị gì cả. Hiện tại đã tới rồi.
Cây đã xanh, và hoa hồng đã nở hoa, và chim chóc
đang đánh thức bạn. Phỏng có ích gì mà chuẩn bị?
Sự kì lạ này của chuẩn bị là tuyệt đối mang tính
người. Bạn sẽ không bao giờ tìm thấy nó ở bất kì đâu.
Bạn đã bao giờ thấy con vật nào chuẩn bị cái gì
không? cây nào chuẩn bị cho cái gì không? ngôi sao
nào chuẩn bị cho cái gì không? Chúng tất cả phải phì
cười. Con người là con vật kì cục thế. Chúng tất cả
phải cười. Cái gì đã đi sai. Chúng đang tận hưởng,
chính bây giờ chúng đang tận hưởng.
Thực tại phải được phản chiếu rõ ràng trong con
vật, trong chim chóc, trong đất đá, hơn là trong con
người. Tâm trí con người đầy những gợn sóng. Những
gợn sóng này phải bị loại bỏ.
Con người đang ở trong tình huống rất kì lạ. Dưới
con người là tự nhiên - tuyệt đối vô ý thức và phúc
lạc. Trên con người là chư phật - tuyệt đối ý thức và
phúc lạc. Con người ở ngay giữa - bước chuyển, cây cầu... dây thừng căng giữa hai điều vĩnh hằng. Con
người không hạnh phúc như con chim cu trong vườn,
không, cũng không hạnh phúc như Phật. Con người ở
lưng chừng - bị căng ra, căng thẳng, muốn đi theo cả
hai đường cùng lúc... trở nên ngày một bị chia chẻ
hơn.
Đó là lí do tại sao tôi lại nói bệnh tâm thần phân
liệt không phải là bệnh đặc biệt, nó là hiện tượng rất
thông thường. Nó không phải là phi tự nhiên. Mọi
người đều bị tâm thần phân liệt, phải bị thế. Chính
tình huống của nhân loại là tâm thần phân liệt. Con
người không vô ý thức cho nên con người không thể
như cây cối - tận hưởng mà không chuẩn bị. Và con
người chưa phải là vị phật, cho nên con người không
thể tận hưởng mà không có chuẩn bị. Con người
không trong hiện tại. Con người ở ngay giữa.
Nhưng chẳng cái gì phải lo nghĩ cả. Bạn không
bao giờ có thể hạnh phúc được như cây cối bây giờ.
Không có cách nào quay lại - thế giới đó đã mất rồi.
Đó là nghĩa của việc đuổi Adam ra khỏi vườn Địa
đàng - anh ta không còn là một phần của phúc lạc vô
ý thức. Anh ta đã trở nên ý thức bởi việc ăn quả của
cây tri thức. Anh ta đã trở thành con người.
Adam là con người, và mọi con người đều giống
Adam. Mọi thời thơ ấu đều trong vườn Địa đàng. Mọi
đứa trẻ đều hạnh phúc như con vật, hạnh phúc như
người nguyên thuỷ, hạnh phúc như cây cối. Bạn có
quan sát đứa trẻ chạy trong lùm cây, trên bờ biển
không? - nó còn chưa có tính con người. Mắt nó vẫn
còn trong trẻo, nhưng vô ý thức. Nó sẽ phải đi ra khỏi
vườn Địa đàng.
Không phải là Adam đã có thời bị đuổi ra đâu -
mọi Adam đều phải bị đuổi đi đuổi lại. Mọi đứa trẻ
đều phải bị tống ra khỏi vườn của thượng đế; nó là
một phần của sự trưởng thành. Cái đau là ở trưởng
thành. Người ta phải đánh mất nó để thu lại được nó,
để thu lại nó một cách có ý thức. Đó là gánh nặng của
con người và định mệnh của con người, nỗi khổ của
con người và tự do của con người, vấn đề của con
người và sự vĩ đại của con người - cả hai.
Phật không là gì ngoài Adam quay lại, vào lại
vườn Địa đàng. Nhưng bây giờ ông ấy tới với nhận
biết đầy đủ. Bây giờ vòng tròn là đầy đủ. Ông ấy tới
vừa nhảy múa, ông ấy tới tuyệt đối phúc lạc. Ông ấy
phúc lạc như bất kì cây cối nào, nhưng không phải là
vô ý thức. Ông ấy đã thu lại ý thức, ông ấy đã vươn
lên tới ý thức. Bây giờ ông ấy không chỉ phúc lạc -
ông ấy là nhận biết rằng ông ấy là phúc lạc. Phẩm
chất mới đã đi vào.
Đó là điều đang cố gắng đi vào trong bạn - gõ đầu
bạn từ mọi nơi. Đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói
thượng đế đang tìm bạn. Tôi ngụ ý rằng ý thức muốn
xảy ra cho bạn. Cho phép nó xảy ra. Thừa nhận rằng
thượng đế đang tìm bạn. Buông bỏ, rơi vào hài hoà
với ông ấy. Đó là điều Phật gọi là pháp - hài hoà với
tự nhiên... hoà thuận đầy đủ, đầy đủ trong hoà thuận,
nhưng nhận biết.
Và tôi không chờ đợi. Đừng chờ đợi tới thời đại
nào mà toàn thể nhân loại sẽ trở nên nhận biết và vô
đam mê. Đó sẽ là chờ đợi rất vô tích sự; bạn sẽ chờ
đợi trong vô vọng.
Tôi đã nghe:
Một người say bước về nhà thì gặp một nhóm
người đang đào một hố lớn ở giữa phố. 'Các anh đang
làm gì đấy?' anh ta hỏi.
'Chúng tôi đang làm đường ngầm,' câu trả lời
vọng tới.
'Khi nào các anh kết thúc nó?' anh ta hỏi.
'A, trong tám năm.'
Người say nghĩ một chốc rồi kêu lên, 'A, đồ chết
tiệt. Tôi sẽ lấy taxi.'
Nhân loại một ngày nào đó sẽ trở nên có ý thức
tập thể - khả năng đó tồn tại - nhưng không ai biết khi
nào. Hàng triệu năm sẽ qua đi, và hàng triệu cá nhân
sẽ phải trở thành phật trước khi điều đó có thể xảy ra.
Thế thì một ngày nào đó có thể là phật tính trở thành
hiện tượng tự nhiên.
Nhưng trước điều đó, bạn phải cố gắng một cách
riêng lẻ. Và bạn không thể chờ đợi nó. Việc chờ đợi
đó sẽ rất mang tính tự tử. Và nếu mọi người đều chờ
đợi điều đó, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Bởi vì
để cho nó xảy ra thì cần một số linh hồn riêng lẻ trở
thành chư phật.
Bây giờ vài thực nghiệm đang được tiến hành về
thiền. Người ta đã thấy rằng nếu trong một làng, một
làng nhỏ bốn trăm người, số thiền nhân lên tới ít nhất
một phần trăm... chẳng hạn, nếu trong một làng năm
trăm người, năm người bắt đầu thiền, tỉ lệ tội phạm
trong làng đó tụt xuống ngay lập tức. Mọi người ít
phạm tội hơn, chỉ bởi vì một phần trăm dân làng đang
thiền. Điều đó ảnh hưởng tới toàn thể tâm thức - chỉ
một phần trăm. Và chỉ việc thiền thôi - họ không phải
là phật.
Nếu một phần trăm nhân loại trở thành phật, toàn
thể phẩm chất sẽ thay đổi. Ý thức sẽ trở nên dễ dàng
hơn, có thể trở nên gần tự nhiên và tự phát nhất.
Cho nên nếu bạn chờ đợi, bạn đang đợi trong vô
vọng. Và nếu bạn đang chờ đợi và mọi người cứ chờ
đợi, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Làm điều gì đó
về nó, bạn sẽ tạo ra một tình huống ngày càng dễ dàng
hơn để điều đó xảy ra cho người khác.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy.
Đó là lí do tại sao bạn không biết mình là ai. Bạn
đã không có khả năng thấy được khuôn mặt nguyên
thuỷ của mình. Nói gì tới những điều khác? Nói gì tới
khuôn mặt của thượng đế? Bạn đã không có khả năng
nhìn vào khuôn mặt riêng của mình trong tâm trí
mình, ngay cả đến phản chiếu đó cũng là không thể
được. Khuôn mặt này không trở thành thực tại, bạn
chỉ thấy các mảnh mẩu, bởi vì tâm trí liên tục run rẩy,
vẩn vơ.
Ngọn lửa này không bao giờ ở trạng thái nghỉ
ngơi vô cùng, cho nên mọi thứ đều lung linh. Đôi khi
bạn thấy một trong những con mắt của mình, đôi khi bạn thấy mũi mình, đôi khi bạn thấy một trong những
bàn tay của mình, đôi khi bạn thấy một phần khuôn
mặt mình, nhưng mọi thứ đều bị lộn xộn. Và nếu bạn
muốn hình dung ra nó, nó trở thành bức tranh Picasso.
Bạn không biết cái gì là cái gì.
Tôi đã nghe nói rằng Picasso vẽ bức chân dung
của một người bạn. Người bạn này tới, anh ta ngắm
nghía khắp mọi phía. Anh ta nói, 'Tốt đấy, đẹp đấy,
nhưng tôi không thích cái mũi này. Ít nhất ông sẽ phải
thay đổi điều đó.'
Picasso nói, 'Được thôi, tháng sau tới nhé.'
Anh ta nói, 'Một tháng cơ à! Sao lâu thế?'
Picasso nói, 'Tôi thậm chí không thể chắc chắn
được liệu tôi sẽ có thể làm được điều đó trong một
tháng hay không.'
Anh ta nói, 'Ông ngụ ý gì vậy?'
Picasso nói, 'Bây giờ đừng buộc tôi phải nói ra sự
thật. Thực tế tôi không biết tôi đã làm ra cái mũi ở
đâu. Tôi sẽ phải tìm kiếm và suy tư về điều đó. Chắc
chắn tôi đã làm cái mũi của ông, ở đâu đó, nhưng ở
đâu đây?'
Nếu bạn nhìn vào bản thân mình, bạn là bức tranh
Picasso đấy. Mọi thứ đều lộn xộn, trong đống rối
tung. Bạn không biết căn cước của mình, mình là ai.
Cho nên bạn níu bám lấy giúp đỡ, hỗ trợ từ bên ngoài
- tên bạn, tên bố bạn, họ bạn, chứng chỉ của bạn từ đại
học, bằng cấp của bạn. Đây là những hỗ trợ bên
ngoài. Chúng giúp bạn bằng cách nào đó để cho ý
tưởng nào đó về bạn là ai. Nhưng thực tế bạn không
biết mình là ai. Bởi vì làm sao bạn có thể biết tới bản
thân mình nếu bạn không biết rằng bạn là bác sĩ hay
kĩ sư hay thợ ống nước? Cái gì có đó để làm với bản
thể bạn?
Bạn có thể là thợ ống nước, bạn có thể là bác sĩ,
bạn có thể là kĩ sư - điều đó chẳng liên quan gì tới bản
thể tinh tuý của bạn. Đây tất cả đều là ngẫu nhiên.
Bạn có thể là người da trắng hay bạn có thể là người
da đen, nhưng điều đó chẳng liên quan gì tới bản thể
tinh tuý của bạn. Những điều này chỉ là ngẫu nhiên,
chẳng cái gì bản chất. Sự khác biệt giữa người da
trắng và người da đen chỉ ở sắc tố nhỏ. Nếu bạn đi ra
chợ, sắc tố sẽ không đắt hơn bốn hào. Đó là khác biệt
duy nhất giữa người da đen và người da trắng. Rất
không bản chất, nhưng đã trở thành cực kì quan trọng.
Khác biệt giữa người giầu và người nghèo là gì?...
chỉ là ngẫu nhiên. Giữa người thành công và người
thất bại?... chỉ là ngẫu nhiên. Chúng không thực sự
xác định ra bạn. Nhưng chúng ta không biết cách xác
định theo bất kì cách nào khác, cho nên chúng ta cứ
níu bám lấy phân mảnh này và chúng ta cứ làm ra cái
gì đó từ nó.
Thực tại của bản thể bạn là ở bên trong bạn. Bạn
chỉ cần tâm trí im lặng chút ít; nó sẽ được phản chiếu.
Bạn sẽ biết mình là ai. Và đó sẽ là bước đầu tiên của
bạn để biết thực tại này là gì. Toàn thể trò chơi này là
gì? Thế giới ảo thuật này là gì?
Bằng việc biết bản thân mình, bạn sẽ tiến bước
đầu tiên trong việc biết thượng đế. Bằng việc biết bản thân mình một cách tuyệt đối, bạn đã lấy bước cuối
cùng trong việc biết thượng đế. Bằng việc biết bản
thân mình, bạn biết thượng đế là gì. Không có cách
khác - bởi vì bạn là thượng đế, nhưng bạn đã không
có khả năng nhìn khuôn mặt nguyên thuỷ của mình.
Một tâm trí bị rắc rối và khổ sở với đam mê là
không thuần khiết, và với nguyên nhân đó nó
không bao giờ thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Đạo sẽ tự biểu lộ bản thân nó. Không có nhu cầu
phát hiện ra nó. Tất cả mọi điều cần thiết là bạn nên
có tâm trí hồn nhiên, thuần khiết. Và khi Phật nói
thuần khiết, ông ấy không ngụ ý tâm trí đạo đức đâu.
Ông ấy không ngụ ý tâm trí tôn giáo đâu. Định nghĩa
của ông ấy về thuần khiết còn khoa học hơn. Ông ấy
nói tâm trí không có ý nghĩ.
Bởi vì người đạo đức là đạo đức, nhưng người đó
có ý nghĩ đạo đức. Người vô đạo đức là vô đạo đức,
nhưng người đó có ý nghĩ vô đạo đức. Khi có liên
quan tới tâm trí, thì cả hai đều đầy ý nghĩ. Phàm nhân
có ý nghĩ phàm tục, người tôn giáo có ý nghĩ tôn giáo.
Dù bạn đang hát bài ca từ bộ phim mới nhất hay bạn
đang tụng lời nguyện tôn giáo, điều đó không tạo ra
khác biệt - tâm trí bạn đang vẩn vơ, tâm trí bạn không
im lặng.
Cho nên, với thuần khiết, Phật không ngụ ý đạo
đức. Không, ông ấy đơn giản ngụ ý tâm trí không có
nội dung. Mọi nội dung đều không thuần khiết. Dù
nội dung là bất kì cái gì, nó đều không thuần khiết.
Ông ấy không nói không thuần khiết theo bất kì nghĩa
kết án nào. Ông ấy đang nói điều đó chỉ theo nghĩa rất
khoa học - bất kì cái gì ngoại lai, bất kì cái gì xa lạ,
đều làm cho tâm trí thành không thuần khiết.
Tâm trí là việc phản chiếu thuần khiết, khả năng
phản chiếu. Nếu tâm trí có ý tưởng nào đó trong bản
thân nó, chúng sẽ không cho phép sự phản xạ của
chúng được thuần khiết. Thế thì việc phóng chiếu bắt
đầu và việc phản chiếu bị phá huỷ. Cho nên bất kì khi
nào bạn có ý tưởng tôn giáo hay ý tưởng phi tôn giáo,
dù bạn là người Cộng sản hay Dân chủ, điều đó cũng
không tạo ra khác biệt gì. Người Ki tô giáo, người Mô
ha mét giáo, người Hindu, người Sikh - điều đó không
tạo ra khác biệt gì. Nếu bạn có ý tưởng, tâm trí bạn là
không thuần khiết.
Tâm trí đầy ý thức sẽ trống rỗng mọi nội dung.
Người đó sẽ không là người Ki tô giáo không là người
Hindu không là người Do Thái. Người đó sẽ không là
người đạo đức không là người vô đạo đức. Người đó
sẽ đơn giản hiện hữu. Việc hiện hữu đó, cái hiện hữu
đó, là thuần khiết. Đó là điều tôi gọi là hồn nhiên
nguyên thuỷ. Thế thì mọi bụi bặm đều được lau sạch
và bạn chỉ là một lực phản chiếu.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Và thế rồi bỗng nhiên bạn sẽ thấy - đạo bao giờ
cũng ở đây bây giờ, chỉ bạn đang bỏ lỡ nó. Không thể
nào đánh mất được đạo, không thể nào đánh mất được
thượng đế. Bạn có thể cố gắng - đó là điều bạn đang
làm. Bạn có thể cố gắng, và nhiều khoảnh khắc bạn cũng có thể tin rằng bạn đã thành công. Nhưng thực tế
điều đó chẳng bao giờ xảy ra.
Bạn không thể đánh mất đạo được, không có cách
nào để đánh mất đạo cả. Không có cách nào đi lạc lối
cả. Bạn chỉ có thể tin vào giấc mơ của mình rằng bạn
có thể đi lạc lối, nhưng trong thực tế bạn không thể đi
lạc lối được. Bất kì lúc nào khi bạn trở nên thức tỉnh,
bạn sẽ đơn giản cười - rằng bạn đã từng nghĩ mình đã
đi xa lắm. Bạn chưa bao giờ đi ra khỏi nhà mình đâu...
bạn bao giờ cũng sống ở đây. Chỉ với mắt nhắm bạn
cứ mơ và mơ và mơ.
Trong mơ bạn có thể đi xa như bạn muốn, nhưng
trong thực tế không có cách nào để đi bất kì đâu ngoại
trừ đi tới thượng đế.
Bởi vì dù bạn ở bất kì đâu, thực tại vẫn đấy. Bạn
là một phần của thực tại và bạn tồn tại chỉ như một
phần hữu cơ của thực tại. Bạn không thể đi mất được.
Bạn không thể tự phân tách bản thân mình. Bạn được
xoắn xuýt với sự tồn tại, bạn được dệt cùng với sự tồn
tại. Chúng ta không phụ thuộc, chúng ta không độc
lập, chúng ta tương hỗ. Chúng ta là thành viên của lẫn
nhau. Không có cách nào đi đâu cả.
Cho nên khi tâm trí thuần khiết, khi bụi bặm của
đam mê bị loại bỏ, đạo sẽ tự nó hiển lộ.
Bỗng nhiên bạn sẽ thấy - thượng đế đang đứng
trước bạn. Bỗng nhiên bạn sẽ nhận ra rằng bạn bao
giờ cũng đứng ở cửa, trên ngưỡng cửa. Bạn sẽ bắt đầu
cười. Toàn thể trò chơi sao mà buồn cười thế.
Người thực sự tôn giáo không bao giờ đánh mất
khả năng khôi hài. Và nếu bạn thấy người tôn giáo
không có khả năng khôi hài, bạn có thể chắc chắn
người đó vẫn còn chưa về tới nhà. Bởi vì người tôn
giáo... người đó càng hiểu, người đó càng thấy cái lố
bịch của trò chơi, người đó càng bắt đầu cười nhiều
hơn. Làm sao tất cả những điều đó lại trở thành có thể
được? Làm sao mình đã mơ? Làm sao mình đã ở
trong mơ? - và những giấc mơ đó lại trông thật thế.
Phật nói:
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Một câu châm ngôn hay cần nhớ lấy. Thấy đạo
cũng giống như đi vào phòng tối với ngọn đuốc.
Nếu bạn đi vào phòng tối với ngọn đuốc, với ngọn
đèn, thì bóng tối sẽ lập tức biến mất - ngay lập tức;
Phật nói ngay tức khắc. Không mất thời gian gì.
Không phải là bạn mang ánh sáng vào, thế rồi bóng
tối chần chừ một chốc, quyết định xem có nên đi hay
không, lấy một chút tời gian rồi mới đi. Không, chẳng
cần thời gian nào vì bóng tối không phải là thực.
Nếu mà nó là thực, nó sẽ cần chút ít thời gian - có
thể là một phần giây, nhưng nó sẽ cần thời gian để ra
đi. Nó sẽ phải đi; việc đi sẽ cần thời gian. Đôi khi có
thể là bóng tối lười biếng, nó có thể cần chút ít thời
gian lâu hơn. Đôi khi nó có thể là người chạy nhanh
hơn; thế thì nó sẽ đi nhanh. Nhưng đằng nào thì nó
cũng cần thời gian nếu nó là thực.
người đang đào một hố lớn ở giữa phố. 'Các anh đang
làm gì đấy?' anh ta hỏi.
'Chúng tôi đang làm đường ngầm,' câu trả lời
vọng tới.
'Khi nào các anh kết thúc nó?' anh ta hỏi.
'A, trong tám năm.'
Người say nghĩ một chốc rồi kêu lên, 'A, đồ chết
tiệt. Tôi sẽ lấy taxi.'
Nhân loại một ngày nào đó sẽ trở nên có ý thức
tập thể - khả năng đó tồn tại - nhưng không ai biết khi
nào. Hàng triệu năm sẽ qua đi, và hàng triệu cá nhân
sẽ phải trở thành phật trước khi điều đó có thể xảy ra.
Thế thì một ngày nào đó có thể là phật tính trở thành
hiện tượng tự nhiên.
Nhưng trước điều đó, bạn phải cố gắng một cách
riêng lẻ. Và bạn không thể chờ đợi nó. Việc chờ đợi
đó sẽ rất mang tính tự tử. Và nếu mọi người đều chờ
đợi điều đó, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Bởi vì
để cho nó xảy ra thì cần một số linh hồn riêng lẻ trở
thành chư phật.
Bây giờ vài thực nghiệm đang được tiến hành về
thiền. Người ta đã thấy rằng nếu trong một làng, một
làng nhỏ bốn trăm người, số thiền nhân lên tới ít nhất
một phần trăm... chẳng hạn, nếu trong một làng năm
trăm người, năm người bắt đầu thiền, tỉ lệ tội phạm
trong làng đó tụt xuống ngay lập tức. Mọi người ít
phạm tội hơn, chỉ bởi vì một phần trăm dân làng đang
thiền. Điều đó ảnh hưởng tới toàn thể tâm thức - chỉ
một phần trăm. Và chỉ việc thiền thôi - họ không phải
là phật.
Nếu một phần trăm nhân loại trở thành phật, toàn
thể phẩm chất sẽ thay đổi. Ý thức sẽ trở nên dễ dàng
hơn, có thể trở nên gần tự nhiên và tự phát nhất.
Cho nên nếu bạn chờ đợi, bạn đang đợi trong vô
vọng. Và nếu bạn đang chờ đợi và mọi người cứ chờ
đợi, điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Làm điều gì đó
về nó, bạn sẽ tạo ra một tình huống ngày càng dễ dàng
hơn để điều đó xảy ra cho người khác.
Những người có đam mê không bao giờ có khả
năng cảm nhận đạo, vì điều đó giống như khuấy
nước trong bằng tay. Mọi người có thể tới đó
muốn tìm thấy sự phản chiếu khuôn mặt mình tuy
nhiên họ sẽ không bao giờ thấy.
Đó là lí do tại sao bạn không biết mình là ai. Bạn
đã không có khả năng thấy được khuôn mặt nguyên
thuỷ của mình. Nói gì tới những điều khác? Nói gì tới
khuôn mặt của thượng đế? Bạn đã không có khả năng
nhìn vào khuôn mặt riêng của mình trong tâm trí
mình, ngay cả đến phản chiếu đó cũng là không thể
được. Khuôn mặt này không trở thành thực tại, bạn
chỉ thấy các mảnh mẩu, bởi vì tâm trí liên tục run rẩy,
vẩn vơ.
Ngọn lửa này không bao giờ ở trạng thái nghỉ
ngơi vô cùng, cho nên mọi thứ đều lung linh. Đôi khi
bạn thấy một trong những con mắt của mình, đôi khi bạn thấy mũi mình, đôi khi bạn thấy một trong những
bàn tay của mình, đôi khi bạn thấy một phần khuôn
mặt mình, nhưng mọi thứ đều bị lộn xộn. Và nếu bạn
muốn hình dung ra nó, nó trở thành bức tranh Picasso.
Bạn không biết cái gì là cái gì.
Tôi đã nghe nói rằng Picasso vẽ bức chân dung
của một người bạn. Người bạn này tới, anh ta ngắm
nghía khắp mọi phía. Anh ta nói, 'Tốt đấy, đẹp đấy,
nhưng tôi không thích cái mũi này. Ít nhất ông sẽ phải
thay đổi điều đó.'
Picasso nói, 'Được thôi, tháng sau tới nhé.'
Anh ta nói, 'Một tháng cơ à! Sao lâu thế?'
Picasso nói, 'Tôi thậm chí không thể chắc chắn
được liệu tôi sẽ có thể làm được điều đó trong một
tháng hay không.'
Anh ta nói, 'Ông ngụ ý gì vậy?'
Picasso nói, 'Bây giờ đừng buộc tôi phải nói ra sự
thật. Thực tế tôi không biết tôi đã làm ra cái mũi ở
đâu. Tôi sẽ phải tìm kiếm và suy tư về điều đó. Chắc
chắn tôi đã làm cái mũi của ông, ở đâu đó, nhưng ở
đâu đây?'
Nếu bạn nhìn vào bản thân mình, bạn là bức tranh
Picasso đấy. Mọi thứ đều lộn xộn, trong đống rối
tung. Bạn không biết căn cước của mình, mình là ai.
Cho nên bạn níu bám lấy giúp đỡ, hỗ trợ từ bên ngoài
- tên bạn, tên bố bạn, họ bạn, chứng chỉ của bạn từ đại
học, bằng cấp của bạn. Đây là những hỗ trợ bên
ngoài. Chúng giúp bạn bằng cách nào đó để cho ý
tưởng nào đó về bạn là ai. Nhưng thực tế bạn không
biết mình là ai. Bởi vì làm sao bạn có thể biết tới bản
thân mình nếu bạn không biết rằng bạn là bác sĩ hay
kĩ sư hay thợ ống nước? Cái gì có đó để làm với bản
thể bạn?
Bạn có thể là thợ ống nước, bạn có thể là bác sĩ,
bạn có thể là kĩ sư - điều đó chẳng liên quan gì tới bản
thể tinh tuý của bạn. Đây tất cả đều là ngẫu nhiên.
Bạn có thể là người da trắng hay bạn có thể là người
da đen, nhưng điều đó chẳng liên quan gì tới bản thể
tinh tuý của bạn. Những điều này chỉ là ngẫu nhiên,
chẳng cái gì bản chất. Sự khác biệt giữa người da
trắng và người da đen chỉ ở sắc tố nhỏ. Nếu bạn đi ra
chợ, sắc tố sẽ không đắt hơn bốn hào. Đó là khác biệt
duy nhất giữa người da đen và người da trắng. Rất
không bản chất, nhưng đã trở thành cực kì quan trọng.
Khác biệt giữa người giầu và người nghèo là gì?...
chỉ là ngẫu nhiên. Giữa người thành công và người
thất bại?... chỉ là ngẫu nhiên. Chúng không thực sự
xác định ra bạn. Nhưng chúng ta không biết cách xác
định theo bất kì cách nào khác, cho nên chúng ta cứ
níu bám lấy phân mảnh này và chúng ta cứ làm ra cái
gì đó từ nó.
Thực tại của bản thể bạn là ở bên trong bạn. Bạn
chỉ cần tâm trí im lặng chút ít; nó sẽ được phản chiếu.
Bạn sẽ biết mình là ai. Và đó sẽ là bước đầu tiên của
bạn để biết thực tại này là gì. Toàn thể trò chơi này là
gì? Thế giới ảo thuật này là gì?
Bằng việc biết bản thân mình, bạn sẽ tiến bước
đầu tiên trong việc biết thượng đế. Bằng việc biết bản thân mình một cách tuyệt đối, bạn đã lấy bước cuối
cùng trong việc biết thượng đế. Bằng việc biết bản
thân mình, bạn biết thượng đế là gì. Không có cách
khác - bởi vì bạn là thượng đế, nhưng bạn đã không
có khả năng nhìn khuôn mặt nguyên thuỷ của mình.
Một tâm trí bị rắc rối và khổ sở với đam mê là
không thuần khiết, và với nguyên nhân đó nó
không bao giờ thấy được đạo.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Đạo sẽ tự biểu lộ bản thân nó. Không có nhu cầu
phát hiện ra nó. Tất cả mọi điều cần thiết là bạn nên
có tâm trí hồn nhiên, thuần khiết. Và khi Phật nói
thuần khiết, ông ấy không ngụ ý tâm trí đạo đức đâu.
Ông ấy không ngụ ý tâm trí tôn giáo đâu. Định nghĩa
của ông ấy về thuần khiết còn khoa học hơn. Ông ấy
nói tâm trí không có ý nghĩ.
Bởi vì người đạo đức là đạo đức, nhưng người đó
có ý nghĩ đạo đức. Người vô đạo đức là vô đạo đức,
nhưng người đó có ý nghĩ vô đạo đức. Khi có liên
quan tới tâm trí, thì cả hai đều đầy ý nghĩ. Phàm nhân
có ý nghĩ phàm tục, người tôn giáo có ý nghĩ tôn giáo.
Dù bạn đang hát bài ca từ bộ phim mới nhất hay bạn
đang tụng lời nguyện tôn giáo, điều đó không tạo ra
khác biệt - tâm trí bạn đang vẩn vơ, tâm trí bạn không
im lặng.
Cho nên, với thuần khiết, Phật không ngụ ý đạo
đức. Không, ông ấy đơn giản ngụ ý tâm trí không có
nội dung. Mọi nội dung đều không thuần khiết. Dù
nội dung là bất kì cái gì, nó đều không thuần khiết.
Ông ấy không nói không thuần khiết theo bất kì nghĩa
kết án nào. Ông ấy đang nói điều đó chỉ theo nghĩa rất
khoa học - bất kì cái gì ngoại lai, bất kì cái gì xa lạ,
đều làm cho tâm trí thành không thuần khiết.
Tâm trí là việc phản chiếu thuần khiết, khả năng
phản chiếu. Nếu tâm trí có ý tưởng nào đó trong bản
thân nó, chúng sẽ không cho phép sự phản xạ của
chúng được thuần khiết. Thế thì việc phóng chiếu bắt
đầu và việc phản chiếu bị phá huỷ. Cho nên bất kì khi
nào bạn có ý tưởng tôn giáo hay ý tưởng phi tôn giáo,
dù bạn là người Cộng sản hay Dân chủ, điều đó cũng
không tạo ra khác biệt gì. Người Ki tô giáo, người Mô
ha mét giáo, người Hindu, người Sikh - điều đó không
tạo ra khác biệt gì. Nếu bạn có ý tưởng, tâm trí bạn là
không thuần khiết.
Tâm trí đầy ý thức sẽ trống rỗng mọi nội dung.
Người đó sẽ không là người Ki tô giáo không là người
Hindu không là người Do Thái. Người đó sẽ không là
người đạo đức không là người vô đạo đức. Người đó
sẽ đơn giản hiện hữu. Việc hiện hữu đó, cái hiện hữu
đó, là thuần khiết. Đó là điều tôi gọi là hồn nhiên
nguyên thuỷ. Thế thì mọi bụi bặm đều được lau sạch
và bạn chỉ là một lực phản chiếu.
Này các sư, lánh xa đam mê. Khi bụi đam mê
được rũ bỏ thì đạo sẽ tự nó biểu lộ.
Và thế rồi bỗng nhiên bạn sẽ thấy - đạo bao giờ
cũng ở đây bây giờ, chỉ bạn đang bỏ lỡ nó. Không thể
nào đánh mất được đạo, không thể nào đánh mất được
thượng đế. Bạn có thể cố gắng - đó là điều bạn đang
làm. Bạn có thể cố gắng, và nhiều khoảnh khắc bạn cũng có thể tin rằng bạn đã thành công. Nhưng thực tế
điều đó chẳng bao giờ xảy ra.
Bạn không thể đánh mất đạo được, không có cách
nào để đánh mất đạo cả. Không có cách nào đi lạc lối
cả. Bạn chỉ có thể tin vào giấc mơ của mình rằng bạn
có thể đi lạc lối, nhưng trong thực tế bạn không thể đi
lạc lối được. Bất kì lúc nào khi bạn trở nên thức tỉnh,
bạn sẽ đơn giản cười - rằng bạn đã từng nghĩ mình đã
đi xa lắm. Bạn chưa bao giờ đi ra khỏi nhà mình đâu...
bạn bao giờ cũng sống ở đây. Chỉ với mắt nhắm bạn
cứ mơ và mơ và mơ.
Trong mơ bạn có thể đi xa như bạn muốn, nhưng
trong thực tế không có cách nào để đi bất kì đâu ngoại
trừ đi tới thượng đế.
Bởi vì dù bạn ở bất kì đâu, thực tại vẫn đấy. Bạn
là một phần của thực tại và bạn tồn tại chỉ như một
phần hữu cơ của thực tại. Bạn không thể đi mất được.
Bạn không thể tự phân tách bản thân mình. Bạn được
xoắn xuýt với sự tồn tại, bạn được dệt cùng với sự tồn
tại. Chúng ta không phụ thuộc, chúng ta không độc
lập, chúng ta tương hỗ. Chúng ta là thành viên của lẫn
nhau. Không có cách nào đi đâu cả.
Cho nên khi tâm trí thuần khiết, khi bụi bặm của
đam mê bị loại bỏ, đạo sẽ tự nó hiển lộ.
Bỗng nhiên bạn sẽ thấy - thượng đế đang đứng
trước bạn. Bỗng nhiên bạn sẽ nhận ra rằng bạn bao
giờ cũng đứng ở cửa, trên ngưỡng cửa. Bạn sẽ bắt đầu
cười. Toàn thể trò chơi sao mà buồn cười thế.
Người thực sự tôn giáo không bao giờ đánh mất
khả năng khôi hài. Và nếu bạn thấy người tôn giáo
không có khả năng khôi hài, bạn có thể chắc chắn
người đó vẫn còn chưa về tới nhà. Bởi vì người tôn
giáo... người đó càng hiểu, người đó càng thấy cái lố
bịch của trò chơi, người đó càng bắt đầu cười nhiều
hơn. Làm sao tất cả những điều đó lại trở thành có thể
được? Làm sao mình đã mơ? Làm sao mình đã ở
trong mơ? - và những giấc mơ đó lại trông thật thế.
Phật nói:
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Một câu châm ngôn hay cần nhớ lấy. Thấy đạo
cũng giống như đi vào phòng tối với ngọn đuốc.
Nếu bạn đi vào phòng tối với ngọn đuốc, với ngọn
đèn, thì bóng tối sẽ lập tức biến mất - ngay lập tức;
Phật nói ngay tức khắc. Không mất thời gian gì.
Không phải là bạn mang ánh sáng vào, thế rồi bóng
tối chần chừ một chốc, quyết định xem có nên đi hay
không, lấy một chút tời gian rồi mới đi. Không, chẳng
cần thời gian nào vì bóng tối không phải là thực.
Nếu mà nó là thực, nó sẽ cần chút ít thời gian - có
thể là một phần giây, nhưng nó sẽ cần thời gian để ra
đi. Nó sẽ phải đi; việc đi sẽ cần thời gian. Đôi khi có
thể là bóng tối lười biếng, nó có thể cần chút ít thời
gian lâu hơn. Đôi khi nó có thể là người chạy nhanh
hơn; thế thì nó sẽ đi nhanh. Nhưng đằng nào thì nó
cũng cần thời gian nếu nó là thực.
Khi bạn mang ánh sáng vào, chính việc đem ánh
sáng vào là sự biến mất. Bóng tối không có, chỉ ánh
sáng là có. Khi bóng tối có, thực tế chẳng có gì cả.
Đấy chỉ là việc thiếu ánh sáng, có vậy thôi. Bóng tối
không có sự hiện hữu tích cực, nó chỉ là việc vắng
bóng ánh sáng. Cho nên khi bạn mang sự hiện diện
tới, sự vắng bóng không còn đó.
Phật nói thế giới này cũng giống như bóng tối.
Một khi bạn đem ánh sáng vào cho nó, một khi bạn
trở nên nhận biết, một khi bạn vứt bỏ đam mê của
mình và trở nên mang tính thiền, một khi tâm trí đạt
tới sự thuần khiết của thiền, bỗng nhiên ánh sáng có
đó. Bóng tối tiêu tan đi, biến mất ngay tức khắc, ngay
lập tức, không có thời gian.
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Chứng ngộ là cái bao giờ cũng có trong hoàn cảnh
rồi. Chứng ngộ là cái bao giờ cũng ở đó rồi. Bạn đã
không nhận biết. Bạn ngủ say. Nó vẫn đang ngồi bên
cạnh bạn chờ đợi bạn thức tỉnh đấy. Chứng ngộ là bản
tính của bạn, là chính bản thể của bạn. Từ ngay lúc
đầu tiên nó đã có đó rồi. Nó có đó ngay bây giờ. Nếu
bạn có thể làm sáng lên trong nhận biết, bạn có thể đạt
tới nó ngay lập tức. Nó bỗng nhiên chói sáng.
Nhưng nếu bạn muốn, bạn có thể mất thời gian,
bạn có thể di chuyển chậm, dần dần. Bạn có thể trở
mình và ngủ lại và chờ đợi thêm chút nữa. Nhưng bất
kì khi nào bạn mở mắt ra, bạn sẽ thấy nó. Nó bao giờ
cũng ở đó rồi. Chỉ cần hỏi nó sẽ được đạt tới vào bất
kì lúc nào. Nó chưa bao giờ khó cả. Nó dường như
khó bởi vì bạn ngủ. Một khi bạn thức tỉnh, bạn sẽ
cười. Làm sao mà nó lại khó được? Sao nó lại đã khó?
Nó đã là cái gì đó đã hiện diện, chỉ mỗi việc bạn phải
đòi lấy nó thôi.
Đạo có đó. Sóng tới rồi đi... đại dương có đó.
Tâm trí tới và đi... vô trí có đó. Vai diễn tới rồi đi...
Phật có đó. Phật là khuôn mặt nguyên thuỷ của bạn,
chính bản thể của bạn.
Này các sư, lánh xa đam mê.
Vứt việc ham muốn đi. Việc ham muốn của
chúng ta tích luỹ lại mọi thứ. Việc ham muốn của
chúng ta trở thành diễn giải của chúng ta về mọi thứ.
Bạn càng ham muốn, bạn sẽ càng khổ, bởi vì bạn
càng ham muốn, càng nhiều thứ sẽ là mong đợi của
bạn. Bạn càng ham muốn, bạn sẽ càng ít biết ơn hơn,
bởi vì bạn càng nhiều ham muốn, bạn sẽ càng cảm
thấy con người đề nghị và thượng đế quyết định. Bạn
càng ít ham muốn, bạn sẽ càng biết ơn hơn, bởi vì bạn
càng ít ham muốn, bạn sẽ càng thấy nhiều hơn bao
nhiêu thứ đã được trao mà không có việc ham muốn,
không có đòi hỏi. Nếu bạn không ham muốn chút nào,
bạn sẽ trong biết ơn vô cùng, bởi vì biết bao nhiêu thứ
đã được cho rồi. Cuộc sống là món quà thế... nhưng
chúng ta cứ đi cùng tâm trí mình.
Tôi đã nghe:
sáng vào là sự biến mất. Bóng tối không có, chỉ ánh
sáng là có. Khi bóng tối có, thực tế chẳng có gì cả.
Đấy chỉ là việc thiếu ánh sáng, có vậy thôi. Bóng tối
không có sự hiện hữu tích cực, nó chỉ là việc vắng
bóng ánh sáng. Cho nên khi bạn mang sự hiện diện
tới, sự vắng bóng không còn đó.
Phật nói thế giới này cũng giống như bóng tối.
Một khi bạn đem ánh sáng vào cho nó, một khi bạn
trở nên nhận biết, một khi bạn vứt bỏ đam mê của
mình và trở nên mang tính thiền, một khi tâm trí đạt
tới sự thuần khiết của thiền, bỗng nhiên ánh sáng có
đó. Bóng tối tiêu tan đi, biến mất ngay tức khắc, ngay
lập tức, không có thời gian.
Thấy đạo cũng giống như đi vào trong phòng tối
với ngọn đuốc. Bóng tối lập tức ra đi trong khi
một mình ánh sáng còn lại. Khi đạo được đạt tới
và chân lí được nhìn thấy, dốt nát tan biến và
chứng ngộ kéo dài mãi mãi.
Chứng ngộ là cái bao giờ cũng có trong hoàn cảnh
rồi. Chứng ngộ là cái bao giờ cũng ở đó rồi. Bạn đã
không nhận biết. Bạn ngủ say. Nó vẫn đang ngồi bên
cạnh bạn chờ đợi bạn thức tỉnh đấy. Chứng ngộ là bản
tính của bạn, là chính bản thể của bạn. Từ ngay lúc
đầu tiên nó đã có đó rồi. Nó có đó ngay bây giờ. Nếu
bạn có thể làm sáng lên trong nhận biết, bạn có thể đạt
tới nó ngay lập tức. Nó bỗng nhiên chói sáng.
Nhưng nếu bạn muốn, bạn có thể mất thời gian,
bạn có thể di chuyển chậm, dần dần. Bạn có thể trở
mình và ngủ lại và chờ đợi thêm chút nữa. Nhưng bất
kì khi nào bạn mở mắt ra, bạn sẽ thấy nó. Nó bao giờ
cũng ở đó rồi. Chỉ cần hỏi nó sẽ được đạt tới vào bất
kì lúc nào. Nó chưa bao giờ khó cả. Nó dường như
khó bởi vì bạn ngủ. Một khi bạn thức tỉnh, bạn sẽ
cười. Làm sao mà nó lại khó được? Sao nó lại đã khó?
Nó đã là cái gì đó đã hiện diện, chỉ mỗi việc bạn phải
đòi lấy nó thôi.
Đạo có đó. Sóng tới rồi đi... đại dương có đó.
Tâm trí tới và đi... vô trí có đó. Vai diễn tới rồi đi...
Phật có đó. Phật là khuôn mặt nguyên thuỷ của bạn,
chính bản thể của bạn.
Này các sư, lánh xa đam mê.
Vứt việc ham muốn đi. Việc ham muốn của
chúng ta tích luỹ lại mọi thứ. Việc ham muốn của
chúng ta trở thành diễn giải của chúng ta về mọi thứ.
Bạn càng ham muốn, bạn sẽ càng khổ, bởi vì bạn
càng ham muốn, càng nhiều thứ sẽ là mong đợi của
bạn. Bạn càng ham muốn, bạn sẽ càng ít biết ơn hơn,
bởi vì bạn càng nhiều ham muốn, bạn sẽ càng cảm
thấy con người đề nghị và thượng đế quyết định. Bạn
càng ít ham muốn, bạn sẽ càng biết ơn hơn, bởi vì bạn
càng ít ham muốn, bạn sẽ càng thấy nhiều hơn bao
nhiêu thứ đã được trao mà không có việc ham muốn,
không có đòi hỏi. Nếu bạn không ham muốn chút nào,
bạn sẽ trong biết ơn vô cùng, bởi vì biết bao nhiêu thứ
đã được cho rồi. Cuộc sống là món quà thế... nhưng
chúng ta cứ đi cùng tâm trí mình.
Tôi đã nghe:
Một người được cho là người lười nhất trong
nước và một cách tự nhiên đã dành hầu hết thời gian
của mình cho việc ngủ. Người đó thụ động thế và vô
dụng tới mức vào một lúc mọi người trong thị trấn đã
nghĩ cũng là ý tưởng hay mà đem chôn anh ta mặc
cho anh ta sống hay chết.
Họ đã làm một chiếc quan tài thô, đem nó tới nhà
anh ta, để anh ta vào trong đó mà không có phản đối
gì từ gia đình anh ta, và bắt đầu nghi lễ cổ những vẫn
dùng để đưa ra nghĩa địa. Tất nhiên không có kháng
cự từ anh ta; anh ta lười thế. Anh ta nói, 'Được thôi.'
Hay anh ta thậm chí cũng chẳng nói điều đó nữa. Anh
ta có thể đã chỉ quan sát điều đang diễn ra.
Nhưng trước khi họ tới nghĩa địa, họ bị một người
lạ chặn lại, người này đã nghe nói về nghi lễ tàn ác
này. Họ bảo cho người lạ là người này đã không làm
việc và đã không có đến một hạt ngũ cốc ở chỗ anh ta,
và thị trấn phát mệt mỏi vì phải cung phụng thức ăn
cho anh ta. 'Thế là đủ lắm rồi,' họ nói, 'và chúng tôi
đều chán ngấy.'
'Nếu các ông giữ lại người đó, tôi rất vui được cho
người đó một xe ngũ cốc,' người lạ nói. Trước khi dân
thị trấn có thể đáp lại, cái đầu thò ra khỏi cỗ quan tài,
và người gần chết hỏi, 'Ngũ cốc đó đã được bóc vỏ
chưa?'
Người lười này lo nghĩ về hạt ngũ cốc - liệu nó đã
được bóc vỏ hay là chưa. Người đó sẵn sàng chết,
nhưng nếu người đó phải bóc vỏ ngũ cốc, thế thì đó là
cố gắng quá nhiều.
Người đó, bị bao quanh bởi lười biếng, nhìn vào
mọi thứ qua lười biếng của mình. Lười biếng của
người đó trở thành cách diễn giải của người đó về mọi
sự.
Nếu bạn buồn ngủ, bạn sẽ nhìn cuộc sống với đôi
mắt buồn ngủ, một cách tự nhiên thôi.
Và nếu bạn bỏ lỡ cuộc sống, điều đó là tự nhiên -
bởi vì cuộc sống là có thể chỉ nếu mắt bạn đầy sống
động, nếu mắt bạn toả sáng với cuộc sống. Nếu bạn
nhìn cuộc sống bằng con mắt sống động, có gặp gỡ,
có giao cảm.
Chúng ta sống bị bao quanh bởi những đám mây
ham muốn. Thế thì những ham muốn đó trở thành
cách diễn giải của chúng ta. Thế thì chúng ta cứ nghĩ
theo những ham muốn đó.
Chuyện xảy ra:
Đương đơn xin việc liên quan tới đập nước phải
qua một kì thi viết, câu hỏi thứ nhất trong đó là: Thuỷ
điện nghĩa là gì?
Mulla Nasruddin, một trong các đương đơn cho
việc này, nhìn vào câu hỏi này, rồi viết ngược lại nó:
Điều đó nghĩa là tôi không kiếm được việc này.
Bất kì nghĩa gì chúng ta gán cho cuộc sống, chúng
ta đều gán nó cho cuộc sống. Và Phật đang nói nếu
bạn muốn biết ý nghĩa thực của cuộc sống, thế thì bạn
phải vứt bỏ việc gán mọi nghĩa cho nó. Thế thì đạo tự
hiển lộ chính nó. Thế thì cuộc sống mở ra cánh cửa bí ẩn của nó. Bạn dừng việc gán nghĩa cho nó - ham
muốn của bạn là gán nghĩa cho nó; họ đang định
nghĩa cái không thể định nghĩa được. Và nếu bạn vẫn
còn bị che mờ bởi ham muốn của mình, bất kì cái gì
bạn biết cũng đều không là gì ngoài mơ của bạn. Đó
là lí do tại sao chúng ta nói ở Ấn Độ rằng cuộc sống
này, cái gọi là cuộc sống này đã được sống qua ham
muốn, là ảo vọng maya, nó là ảo thuật. Bạn tạo ra nó,
bạn là nhà ảo thuật. Nó là ảo vọng maya của bạn, ảo
thuật của bạn.
Chúng ta không sống trong cùng thế giới, nhớ lấy.
Chúng ta sống trong các thế giới tách biệt, bởi vì
chúng ta không sống trong cùng ham muốn. Bạn
phóng chiếu ham muốn của mình, hàng xóm của bạn
đang phóng chiếu ham muốn của người đó. Đó là lí
do tại sao khi bạn gặp một người và bạn muốn sống
với một người, với người đàn bà hay với người đàn
ông hay với người bạn, khó khăn lại nảy sinh. Đó là
va chạm giữa hai thế giới.
Mọi người đều tốt khi ở một mình. Ở cùng nhau,
cái gì đó đi sai. Tôi chưa bao giờ bắt gặp một người
sai, nhưng hàng ngày tôi đều bắt gặp, tôi phải theo dõi
và nhìn và quan sát mối quan hệ sai. Tôi chưa bao giờ
bắt gặp người sai, nhưng hàng ngày tôi đều bắt gặp
mối quan hệ sai. Dường như là hầu hết mọi mối quan
hệ đều sai. Bởi vì hai người sống trong hai thế giới
ham muốn, họ có các thế giới ảo thuật riêng của mình.
Khi họ tới với nhau những thế giới này va chạm nhau.
Chuyện xảy ra:
Một đêm Mulla Nasruddin đang ngồi bên đống
lửa và vợ anh ta ngồi bên kia. Giữa họ mèo và chó
cũng nằm, lười biếng hấp háy mắt nhìn vào ngọn lửa.
Chị vợ đánh bạo đưa ra nhận xét này, 'Bây giờ anh
yêu, anh nhìn con mèo và con chó kia. Xem chúng ở
cùng nhau yên bình và yên tĩnh làm sao. Sao chúng ta
không thể làm được điều đó?'
'Làm thế được thôi,' Nasruddin nói, 'nhưng em
hãy thử buộc chúng lại với nhau và xem điều gì sẽ
xảy ra.'
Buộc hai người lại với nhau - đó là điều hôn nhân
là gì - và xem điều xảy ra. Bỗng nhiên hai thế giới...
Dường như không thể nào hiểu được người đàn bà
bạn yêu. Không nên như vậy - bạn yêu cô ấy - nhưng
dường như không thể nào hiểu nổi. Không thể nào
hiểu nổi người đàn ông bạn yêu. Không nên như vậy -
bạn yêu anh ấy - nhưng dường như không thể nào
hiểu nổi.
Rất dễ hiểu người lạ, rất khó hiểu người bạn rất
gần gũi. Hiểu mẹ bạn, bố bạn, anh bạn, chị bạn, bạn
của bạn, là rất khó. Bạn càng gần gũi, càng khó hơn -
bởi vì các thế giới đang va chạm.
Những thế giới này bao quanh bạn như vầng hào
quang tinh tế. Chừng nào bạn còn chưa vứt bỏ việc
sáng tạo ảo thuật này mà bạn cứ nuôi dưỡng, bạn sẽ
vẫn còn trong xung đột. Bạn sẽ vẫn còn trong xung
đột với mọi người, bạn sẽ vẫn còn trong xung đột với
thượng đế. Bởi vì người đó có thế giới riêng của
mình, và bạn có thế giới riêng tư của mình. Chúng chưa bao giờ đi đôi với nhau. Bạn phải vứt bỏ tâm tư
riêng của mình.
Vứt bỏ tâm tư chính là mọi điều về thiền đấy. Bạn
phải vứt bỏ tư duy của mình, ham muốn của mình.
Bạn chỉ phải hiện hữu, và bỗng nhiên mọi thứ lại rơi
vào trong cái toàn thể hữu cơ, trở thành sự hài hoà.
Và những ham muốn này là gốc rễ của bóng tối
bao quanh bạn. Những ham muốn này là hỗ trợ, là
nền tảng của bóng tối bao quanh bạn. Những ham
muốn này là cản trở không cho phép bạn trở nên tỉnh
táo.
Đề phòng những ham muốn này. Và nhớ - từ 'đề
phòng' nghĩa là nhận biết. Đó là cách duy nhất. Nếu
bạn thực sự muốn loại bỏ những ham muốn này, đừng
bắt đầu tranh đấu với chúng. Bằng không bạn sẽ bỏ lỡ
lần nữa. Bởi vì nếu bạn bắt đầu tranh đấu với ham
muốn của mình, điều đó nghĩa là bạn đã tạo ra một
ham muốn mới - được vô ham muốn. Bây giờ ham
muốn này sẽ va chạm với các ham muốn khác. Điều
này đang làm thay đổi ngôn ngữ; bạn vẫn còn như cũ.
Đừng bắt đầu tranh đấu với ham muốn. Khi Phật
nói, Này các sư, lánh xa đam mê, ông ấy không ngụ ý
tranh đấu với đam mê. Bởi vì bạn có thể tranh đấu chỉ
nếu có thưởng, nếu bạn sẽ đạt được cái gì đó. Thế thì
lần nữa ham muốn đã nảy sinh - một hình bóng mới,
một hình dạng mới, nhưng vẫn cùng ham muốn cũ
thôi. Đừng tranh đấu, hãy nhận biết.
Đề phòng ham muốn. Trở nên mang tính quan sát
hơn, tỉnh táo hơn. Và bạn sẽ thấy - bạn càng tỉnh táo,
ham muốn càng ít có đấy. Gợn sóng bắt đầu rút
xuống, các con sóng bắt đầu biến mất. Và một ngày,
bỗng nhiên... bất kì khoảnh khắc nào điều đó cũng có
thể xảy ra, bởi vì tất cả mọi khoảnh khắc đều có tiềm
năng như bất kì khoảnh khắc nào khác. Không có
khoảnh khắc tốt lành cho nó xảy ra. Nó có thể xảy ra
vào bất kì khoảnh khắc bình thường nào, bởi vì tất cả
mọi khoảnh khắc đều tốt lành. Không có nhu cầu cho
nó xảy ra dưới gốc cây bồ đề. Nó có thể xảy ra dưới
bất kì gốc cây nào, hay thậm chí chẳng có cây nào.
Nó có thể xảy ra dưới mái nhà bạn. Nó có thể xảy ra ở
bất kì đâu... bởi vì thượng đế là ở mọi nơi.
Nhưng dần dần trở nên nhận biết đi. Tạo ra ngày
một nhiều nhận biết hơn, thu lấy ngày một nhiều nhận
biết hơn. Một ngày nào đó nhận biết tới điểm mà năng
lượng nhiều tới mức nó đơn giản bùng nổ. Và trong
bùng nổ đó, bóng tối biến mất và ánh sáng hiện hữu.
Ngay lập tức bóng tối biến mất, ngay tức khắc bóng
tối biến mất - và ánh sáng hiện hữu. Và ánh sáng đó là
chiếu sáng riêng của bạn, cho nên bạn không thể làm
mất nó được. Một khi đã được biết tới, nó trở thành
kho báu vĩnh hằng.
nước và một cách tự nhiên đã dành hầu hết thời gian
của mình cho việc ngủ. Người đó thụ động thế và vô
dụng tới mức vào một lúc mọi người trong thị trấn đã
nghĩ cũng là ý tưởng hay mà đem chôn anh ta mặc
cho anh ta sống hay chết.
Họ đã làm một chiếc quan tài thô, đem nó tới nhà
anh ta, để anh ta vào trong đó mà không có phản đối
gì từ gia đình anh ta, và bắt đầu nghi lễ cổ những vẫn
dùng để đưa ra nghĩa địa. Tất nhiên không có kháng
cự từ anh ta; anh ta lười thế. Anh ta nói, 'Được thôi.'
Hay anh ta thậm chí cũng chẳng nói điều đó nữa. Anh
ta có thể đã chỉ quan sát điều đang diễn ra.
Nhưng trước khi họ tới nghĩa địa, họ bị một người
lạ chặn lại, người này đã nghe nói về nghi lễ tàn ác
này. Họ bảo cho người lạ là người này đã không làm
việc và đã không có đến một hạt ngũ cốc ở chỗ anh ta,
và thị trấn phát mệt mỏi vì phải cung phụng thức ăn
cho anh ta. 'Thế là đủ lắm rồi,' họ nói, 'và chúng tôi
đều chán ngấy.'
'Nếu các ông giữ lại người đó, tôi rất vui được cho
người đó một xe ngũ cốc,' người lạ nói. Trước khi dân
thị trấn có thể đáp lại, cái đầu thò ra khỏi cỗ quan tài,
và người gần chết hỏi, 'Ngũ cốc đó đã được bóc vỏ
chưa?'
Người lười này lo nghĩ về hạt ngũ cốc - liệu nó đã
được bóc vỏ hay là chưa. Người đó sẵn sàng chết,
nhưng nếu người đó phải bóc vỏ ngũ cốc, thế thì đó là
cố gắng quá nhiều.
Người đó, bị bao quanh bởi lười biếng, nhìn vào
mọi thứ qua lười biếng của mình. Lười biếng của
người đó trở thành cách diễn giải của người đó về mọi
sự.
Nếu bạn buồn ngủ, bạn sẽ nhìn cuộc sống với đôi
mắt buồn ngủ, một cách tự nhiên thôi.
Và nếu bạn bỏ lỡ cuộc sống, điều đó là tự nhiên -
bởi vì cuộc sống là có thể chỉ nếu mắt bạn đầy sống
động, nếu mắt bạn toả sáng với cuộc sống. Nếu bạn
nhìn cuộc sống bằng con mắt sống động, có gặp gỡ,
có giao cảm.
Chúng ta sống bị bao quanh bởi những đám mây
ham muốn. Thế thì những ham muốn đó trở thành
cách diễn giải của chúng ta. Thế thì chúng ta cứ nghĩ
theo những ham muốn đó.
Chuyện xảy ra:
Đương đơn xin việc liên quan tới đập nước phải
qua một kì thi viết, câu hỏi thứ nhất trong đó là: Thuỷ
điện nghĩa là gì?
Mulla Nasruddin, một trong các đương đơn cho
việc này, nhìn vào câu hỏi này, rồi viết ngược lại nó:
Điều đó nghĩa là tôi không kiếm được việc này.
Bất kì nghĩa gì chúng ta gán cho cuộc sống, chúng
ta đều gán nó cho cuộc sống. Và Phật đang nói nếu
bạn muốn biết ý nghĩa thực của cuộc sống, thế thì bạn
phải vứt bỏ việc gán mọi nghĩa cho nó. Thế thì đạo tự
hiển lộ chính nó. Thế thì cuộc sống mở ra cánh cửa bí ẩn của nó. Bạn dừng việc gán nghĩa cho nó - ham
muốn của bạn là gán nghĩa cho nó; họ đang định
nghĩa cái không thể định nghĩa được. Và nếu bạn vẫn
còn bị che mờ bởi ham muốn của mình, bất kì cái gì
bạn biết cũng đều không là gì ngoài mơ của bạn. Đó
là lí do tại sao chúng ta nói ở Ấn Độ rằng cuộc sống
này, cái gọi là cuộc sống này đã được sống qua ham
muốn, là ảo vọng maya, nó là ảo thuật. Bạn tạo ra nó,
bạn là nhà ảo thuật. Nó là ảo vọng maya của bạn, ảo
thuật của bạn.
Chúng ta không sống trong cùng thế giới, nhớ lấy.
Chúng ta sống trong các thế giới tách biệt, bởi vì
chúng ta không sống trong cùng ham muốn. Bạn
phóng chiếu ham muốn của mình, hàng xóm của bạn
đang phóng chiếu ham muốn của người đó. Đó là lí
do tại sao khi bạn gặp một người và bạn muốn sống
với một người, với người đàn bà hay với người đàn
ông hay với người bạn, khó khăn lại nảy sinh. Đó là
va chạm giữa hai thế giới.
Mọi người đều tốt khi ở một mình. Ở cùng nhau,
cái gì đó đi sai. Tôi chưa bao giờ bắt gặp một người
sai, nhưng hàng ngày tôi đều bắt gặp, tôi phải theo dõi
và nhìn và quan sát mối quan hệ sai. Tôi chưa bao giờ
bắt gặp người sai, nhưng hàng ngày tôi đều bắt gặp
mối quan hệ sai. Dường như là hầu hết mọi mối quan
hệ đều sai. Bởi vì hai người sống trong hai thế giới
ham muốn, họ có các thế giới ảo thuật riêng của mình.
Khi họ tới với nhau những thế giới này va chạm nhau.
Chuyện xảy ra:
Một đêm Mulla Nasruddin đang ngồi bên đống
lửa và vợ anh ta ngồi bên kia. Giữa họ mèo và chó
cũng nằm, lười biếng hấp háy mắt nhìn vào ngọn lửa.
Chị vợ đánh bạo đưa ra nhận xét này, 'Bây giờ anh
yêu, anh nhìn con mèo và con chó kia. Xem chúng ở
cùng nhau yên bình và yên tĩnh làm sao. Sao chúng ta
không thể làm được điều đó?'
'Làm thế được thôi,' Nasruddin nói, 'nhưng em
hãy thử buộc chúng lại với nhau và xem điều gì sẽ
xảy ra.'
Buộc hai người lại với nhau - đó là điều hôn nhân
là gì - và xem điều xảy ra. Bỗng nhiên hai thế giới...
Dường như không thể nào hiểu được người đàn bà
bạn yêu. Không nên như vậy - bạn yêu cô ấy - nhưng
dường như không thể nào hiểu nổi. Không thể nào
hiểu nổi người đàn ông bạn yêu. Không nên như vậy -
bạn yêu anh ấy - nhưng dường như không thể nào
hiểu nổi.
Rất dễ hiểu người lạ, rất khó hiểu người bạn rất
gần gũi. Hiểu mẹ bạn, bố bạn, anh bạn, chị bạn, bạn
của bạn, là rất khó. Bạn càng gần gũi, càng khó hơn -
bởi vì các thế giới đang va chạm.
Những thế giới này bao quanh bạn như vầng hào
quang tinh tế. Chừng nào bạn còn chưa vứt bỏ việc
sáng tạo ảo thuật này mà bạn cứ nuôi dưỡng, bạn sẽ
vẫn còn trong xung đột. Bạn sẽ vẫn còn trong xung
đột với mọi người, bạn sẽ vẫn còn trong xung đột với
thượng đế. Bởi vì người đó có thế giới riêng của
mình, và bạn có thế giới riêng tư của mình. Chúng chưa bao giờ đi đôi với nhau. Bạn phải vứt bỏ tâm tư
riêng của mình.
Vứt bỏ tâm tư chính là mọi điều về thiền đấy. Bạn
phải vứt bỏ tư duy của mình, ham muốn của mình.
Bạn chỉ phải hiện hữu, và bỗng nhiên mọi thứ lại rơi
vào trong cái toàn thể hữu cơ, trở thành sự hài hoà.
Và những ham muốn này là gốc rễ của bóng tối
bao quanh bạn. Những ham muốn này là hỗ trợ, là
nền tảng của bóng tối bao quanh bạn. Những ham
muốn này là cản trở không cho phép bạn trở nên tỉnh
táo.
Đề phòng những ham muốn này. Và nhớ - từ 'đề
phòng' nghĩa là nhận biết. Đó là cách duy nhất. Nếu
bạn thực sự muốn loại bỏ những ham muốn này, đừng
bắt đầu tranh đấu với chúng. Bằng không bạn sẽ bỏ lỡ
lần nữa. Bởi vì nếu bạn bắt đầu tranh đấu với ham
muốn của mình, điều đó nghĩa là bạn đã tạo ra một
ham muốn mới - được vô ham muốn. Bây giờ ham
muốn này sẽ va chạm với các ham muốn khác. Điều
này đang làm thay đổi ngôn ngữ; bạn vẫn còn như cũ.
Đừng bắt đầu tranh đấu với ham muốn. Khi Phật
nói, Này các sư, lánh xa đam mê, ông ấy không ngụ ý
tranh đấu với đam mê. Bởi vì bạn có thể tranh đấu chỉ
nếu có thưởng, nếu bạn sẽ đạt được cái gì đó. Thế thì
lần nữa ham muốn đã nảy sinh - một hình bóng mới,
một hình dạng mới, nhưng vẫn cùng ham muốn cũ
thôi. Đừng tranh đấu, hãy nhận biết.
Đề phòng ham muốn. Trở nên mang tính quan sát
hơn, tỉnh táo hơn. Và bạn sẽ thấy - bạn càng tỉnh táo,
ham muốn càng ít có đấy. Gợn sóng bắt đầu rút
xuống, các con sóng bắt đầu biến mất. Và một ngày,
bỗng nhiên... bất kì khoảnh khắc nào điều đó cũng có
thể xảy ra, bởi vì tất cả mọi khoảnh khắc đều có tiềm
năng như bất kì khoảnh khắc nào khác. Không có
khoảnh khắc tốt lành cho nó xảy ra. Nó có thể xảy ra
vào bất kì khoảnh khắc bình thường nào, bởi vì tất cả
mọi khoảnh khắc đều tốt lành. Không có nhu cầu cho
nó xảy ra dưới gốc cây bồ đề. Nó có thể xảy ra dưới
bất kì gốc cây nào, hay thậm chí chẳng có cây nào.
Nó có thể xảy ra dưới mái nhà bạn. Nó có thể xảy ra ở
bất kì đâu... bởi vì thượng đế là ở mọi nơi.
Nhưng dần dần trở nên nhận biết đi. Tạo ra ngày
một nhiều nhận biết hơn, thu lấy ngày một nhiều nhận
biết hơn. Một ngày nào đó nhận biết tới điểm mà năng
lượng nhiều tới mức nó đơn giản bùng nổ. Và trong
bùng nổ đó, bóng tối biến mất và ánh sáng hiện hữu.
Ngay lập tức bóng tối biến mất, ngay tức khắc bóng
tối biến mất - và ánh sáng hiện hữu. Và ánh sáng đó là
chiếu sáng riêng của bạn, cho nên bạn không thể làm
mất nó được. Một khi đã được biết tới, nó trở thành
kho báu vĩnh hằng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét