Con đường của mây trắng

Osho kính yêu,
Tại sao con đường của thầy được gọi là Con đường
của Mây trắng?

Ngay trước khi Phật chết ai đó đã hỏi: Khi vị phật chết,
ông ấy đi đâu? Ông ấy vẫn còn tồn tại hay đơn giản biến mất
trong cái không? Đây không phải là câu hỏi mới, nó là câu
hỏi cổ nhất, bao nhiêu lần đã được lặp lại và hỏi. Tương
truyền rằng Phật đã nói: Giống như mây trắng biến mất...
Chính buổi sáng đó đã có mây trắng trên trời. Bây giờ
chúng không còn nữa. Chúng đã đi đâu? Chúng đến từ đâu?
Chúng tiến hoá thế nào, và chúng tan biến ra sao? Mây trắng
là điều bí ẩn, việc tới, việc đi, chính sự hiện hữu của chúng.
Đó là lí do đầu tiên tại sao tôi lại gọi con đường của tôi là
Con đường của Mây Trắng.
Nhưng có nhiều lí do, và cũng tốt mà suy tư, thiền về
chúng. Mây trắng tồn tại không gốc gác chi. Nó là hiện
tượng phi gốc gác, không được bắt rễ vào đâu hay bắt rễ vào
chỗ không đâu cả. Nhưng nó vẫn tồn tại. Toàn bộ sự tồn tại
cũng giống như mây trắng: không gốc rễ nào, không nhân
quả nào, không nguyên nhân tối thượng nào, nó tồn tại. Nó
tồn tại như một bí ẩn.
Mây trắng thực sự không có con đường riêng của nó. Nó
trôi nổi. Nó không có đâu để đạt tới, không có đích, không
định mệnh cần hoàn thành, không mục đích. Bạn không thể
làm thất vọng mây trắng bởi vì bất kì chỗ nào nó đạt tới cũng
đều là mục đích. Nếu bạn có mục đích, bạn nhất định chuốc
lấy thất vọng. Tâm trí càng hướng mục đích, càng nhiều
phiền não, ưu tư và thất vọng có đó, bởi vì một khi bạn đã có
mục đích, tức là bạn đang di chuyển với đích cố định. Thế
mà cái toàn thể lại tồn tại không định mệnh nào. Cái toàn thể
không chuyển đi đâu cả; không có mục đích cho nó, không
mục đích.
Một khi bạn đã có mục đích, bạn đang chống lại toàn thể
- nhớ lấy điều này - thế thì bạn sẽ chuốc lấy thất vọng. Bạn
không thể thắng khi chống lại cái toàn thể. Sự tồn tại của bạn
nhỏ nhoi làm sao - bạn không thể tranh đấu, bạn không thể
chinh phục. Không thể quan niệm nổi làm sao một đơn vị
riêng lẻ có thể chinh phục được cái toàn thể. Và nếu toàn thể
là vô mục đích còn bạn có mục đích, bạn sẽ chuốc lấy thất
bại.
Mây trắng trôi nổi tới bất kì nơi nào gió đưa tới - nó
không kháng cự, nó không tranh đấu. Mây trắng không phải
là kẻ chinh phục, tuy thế nó vẫn bồng bềnh trên mọi vật. Bạn
không thể chinh phục được nó, bạn không thể đánh bại được
nó. Nó không có tâm trí chinh phục - đó là lí do tại sao bạn không thể đánh bại được nó. Một khi bạn đã cố định mục
đích, mục tiêu, định mệnh, ý nghĩa, một khi bạn đã chuốc lấy
điên khùng để đạt tới đâu đó, thế thì vấn đề sẽ nảy sinh. Và
bạn sẽ bị thất bại, đó là điều chắc chắn. Thất bại của bạn ở
chính bản chất của bản thân sự tồn tại.
Mây trắng chẳng có nơi đâu mà tới cả. Nó di chuyển, nó
di chuyển tới mọi nơi. Mọi tầm đều thuộc vào nó, mọi hướng
đều thuộc vào nó. Không có gì bị bác bỏ cả. Mọi thứ hiện
hữu, tồn tại trong sự chấp nhận toàn bộ. Do đó tôi gọi con
đường của tôi là Con đường của Mây Trắng.
Mây trắng không có con đường riêng của mình - chúng
trôi nổi. Con đường có nghĩa là đạt tới đâu đó. Con đường
của mây trắng nghĩa là con đường vô lộ, lối đi không có lối.
Di chuyển, nhưng không với tâm trí cố định - di chuyển vô
tâm trí. Điều này phải được hiểu, bởi vì mục đích đồng nghĩa
với tâm trí. Đó là lí do tại sao bạn không thể quan niệm được
làm sao sống mà không có mục đích... bởi vì tâm trí không
thể tồn tại không có mục đích.
Và con người ngớ ngẩn làm sao - họ thậm chí còn đến
gặp tôi và hỏi: Mục đích của thiền là gì? Thiền không thể có
bất kì mục đích nào cả bởi vì thiền về cơ bản có nghĩa là
trạng thái vô trí. Nó chính là nơi bạn hiện hữu, không đi đâu
cả; nơi chỉ ở đấy, chỉ hiện hữu là mục đích duy nhất.
Mục đích là ở đây và bây giờ. Một khi mục đích là nơi
nào đó khác, tâm trí bắt đầu cuộc hành trình của nó. Thế thì
tâm trí bắt đầu suy nghĩ, thế thì tâm trí bắt đầu một quá trình.
Nếu tương lai có đó, tâm trí có thể tuôn chảy, thế thì tâm trí
có thể có dòng chảy của nó, thế thì tâm trí có không gian để
di chuyển. Với mục đích, tương lai tới, với tương lai, thời
gian tới.
Mây trắng lơ lửng trên trời, vô thời gian - bởi vì không
có tương lai và không có tâm trí cho nó. Nó là ở đây và bây
giờ. Mỗi khoảnh khắc đều là vĩnh hằng toàn bộ. Nhưng tâm
trí không thể tồn tại mà không có mục đích, cho nên tâm trí
cứ tạo ra mục đích. Nếu cái gọi là các mục đích trần tục bị
mất thế thì tâm trí tạo ra các mục đích tôn giáo, cũng là mục
đích trần tục khác. Nếu tiền bạc đã trở thành vô dụng, thế thì
thiền trở thành hữu dụng. Nếu cái gọi là thế giới cạnh tranh,
chính trị, đã trở thành vô dụng, thế thì thế giới khác của cạnh
tranh mới, của tôn giáo, thành đạt, lại trở thành có nghĩa.
Nhưng tâm trí bao giờ cũng khao khát ý nghĩa nào đó, mục
đích nào đó. Còn đối với tôi, chỉ có mỗi điều tâm trí là tôn
giáo vô mục đích. Nhưng điều đó có nghĩa là tâm trí không
còn là tâm trí chút nào nữa. Nghĩ về bản thân bạn tựa như
mây trắng đi, không có tâm trí.
Ở Tây tạng người ta có một cách thiền: các sư ngồi trên
núi, một mình, tuyệt đối một mình, chỉ thiền về đám mây
trắng trôi nổi trên trời, suy tư liên tục, và dần dần được hội
nhập. Thế rồi họ trở thành mây trắng - ngất ngưởng trên núi
tựa mây trắng. Không tâm trí, chỉ hiện hữu ở đó. Không
kháng cự, không tranh đấu, không có gì cần đạt tới, không có
gì bị mất. Chỉ tận hưởng chính sự tồn tại, tôn vinh khoảnh
khắc này - niềm vui, niềm cực lạc về nó.
Do đó tôi gọi con đường của tôi là Con đường của Mây
Trắng. Và tôi muốn bạn cũng trở thành mây trắng trôi nổi
trên bầu trời. Tôi nói trôi nổi chứ không di chuyển, không di
chuyển tới một điểm - chỉ trôi nổi đến bất kì đâu mà gió đưa
bạn tới. Dù bạn ngẫu nhiên ở bất kì đâu, đấy chính là mục
đích. Cho nên mục đích không phải là cái gì đó kết thúc ở
đâu đó, điểm cuối của tuyến đường. Mục đích là mọi khoảnh
khắc. 

Tại đây đối với tôi các bạn là siddhas, người đã chứng
ngộ. Tại đây các bạn đã đạt tới. Tại đây bạn hoàn hảo như
bạn có thể, giống hệt như một Phật, một Mahavira hay một
Krishna. Chẳng còn gì khác phải đạt tới. Chính ngay khoảnh
khắc này mọi thứ đang có đó, chỉ có điều bạn không tỉnh táo.
Và bạn không tỉnh táo bởi vì tâm trí của bạn đang ở tương
lai. Bạn không ở đây. Bạn không nhận biết về điều đang xảy
ra cho bạn vào chính khoảnh khắc này. Còn điều này, bao
giờ và bao giờ cũng xảy ra. Trong nhiều, rất nhiều triệu kiếp
điều này đã từng xảy ra. Mọi khoảnh khắc bạn đều đã là vị
phật. Không một khoảnh khắc nào điều đó bị bỏ lỡ đi. Nó
không thể bị bỏ lỡ được, đó chính là cách thức bản thân tự
nhiên là vậy, mọi vật là vậy. Bạn không thể lỡ nó được.
Nhưng bạn không tỉnh táo và bạn không thể tỉnh táo
được bởi vì mục đích còn ở đâu đó, điều gì đó còn phải đạt
được. Bởi điều đó mà rào chắn được dựng lên và bởi vì thế
mà bạn đã lỡ. Một khi điều này được bộc lộ ra, một khi điều
này được hiểu ra, một khi bạn trở nên nhận biết về điều này,
bí ẩn lớn nhất về bản thể cũng được bộc lộ ra, rằng mọi
người đều hoàn hảo. Đó chính là điều chúng ta ngụ ý khi
chúng ta nói mọi người đều là Brahman - mọi người đều là
linh hồn, linh hồn tối thượng, điều thiêng liêng. Đó chính là
điều chúng ta ngụ ý khi chúng ta nói tattwamasi - ngươi là
cái đó. Không phải là bạn phải trở thành cái đó, bởi vì nếu
bạn phải trở thành cái đó, bạn đang không phải là cái đó. Mà
nếu bạn đã không phải là cái đó, làm sao bạn có thể trở thành
được? Hạt mầm trở thành cây bởi vì hạt mầm đã là cái đó.
Hòn đá không thể trở thành cây. Hạt mầm trở thành cây bởi
vì hạt mầm đã là cái đó!
Cho nên vấn đề không phải là việc trở thành, vấn đề chỉ
là sự bộc lộ. Hạt mầm được bộc lộ tại khoảnh khắc này là hạt
mầm, khoảnh khắc tiếp là cây. Cho nên đây chỉ là vấn đề bộc
lộ. Và nếu bạn có thể hiểu thấu sâu sắc, hạt mầm là cây tại
chính khoảnh khắc này.
Các nhà huyền môn Tây Tạng hay các thiền sư hay tu sĩ
Sufi, tất cả họ đều nói về mây trắng. Mây trắng đã thâu tóm
bản thể bên trong của nhiều người. Dường như là hoà hợp
được đạt tới với mây trắng. Làm điều đó thành việc thiền và
thế thì nhiều điều sẽ đến với bạn.
Cuộc sống không nên bị coi như vấn đề. Một khi bạn bắt
đầu theo cách đó, bạn sẽ bị lạc. Một khi bạn nghĩ cuộc sống
là vấn đề, nó sẽ không bao giờ có thể giải được. Đó là cách
thức triết học tiến triển - và đó là cách thức triết học bao giờ
cũng đi nhầm. Không có triết lí đúng: không thể có được.
Mọi triết lí đều sai. Cứ triết lí là sai, bởi vì triết lí chọn bước
cơ bản sai về việc coi cuộc sống là vấn đề. Một khi cuộc
sống là vấn đề, không có lời giải cho nó. Cuộc sống không
phải là vấn đề mà là bí ẩn, đấy là cách tôn giáo xem xét nó.
Mây trắng là điều bí ẩn nhất, chợt hiện, chợt mất. Có bao
giờ bạn nghĩ rằng mây không có nam-roop - không tên,
không hình dạng không? Ngay cả trong một khoảnh khắc,
hình dạng cũng không giữ nguyên. Nó đang thay đổi, nó
đang trở thành, nó là sự tuôn chảy tựa dòng sông. Bạn có thể
gán hình dạng cho mây, nhưng đó là phóng chiếu của bạn.
Mây không có hình dạng; nó là vô hình dạng hay liên tục
đang hình thành, nó là một luồng. Và đó cũng là cách thức
cuộc sống hiện hữu. Mọi hình dạng đều được phóng chiếu.
Kiếp này bạn gọi mình là đàn ông nhưng ngay kiếp trước
bạn có thể đã là đàn bà. Kiếp này bạn là người da trắng và
kiếp sau bạn có thể là người da đen. Khoảnh khắc này bạn
thông minh nhưng khoảnh khắc tiếp bạn hành xử theo cách
đần độn. Khoảnh khắc này bạn im lặng, khoảnh khắc tiếp
bạn điên khùng, dữ tợn, gây gổ. Bạn có hình dạng không? 

Hay bạn liên tục thay đổi? Bạn là luồng chuyển, đám mây.
Bạn có nhận được tên gọi, căn cước nào không? Bạn có thể
tự gọi mình là thế này hay thế khác? Khoảnh khắc bạn nói
bạn là thế này, cũng chính khoảnh khắc đó bạn trở nên nhận
biết rằng bạn cũng là điều tương phản .
Bạn nói với ai đó: Anh yêu em - và cũng chính khoảnh
khắc đó ghét có đó. Bạn nói bạn là bạn với ai đó và cũng
chính khoảnh khắc đó kẻ thù đang cười bên trong bạn, đang
đợi đến khoảnh khắc của nó. Khoảnh khắc này bạn nói bạn
hạnh phúc và cũng chính khoảnh khắc đó hạnh phúc lại mất
đi và bạn trở nên bất hạnh. Bạn không có căn cước. Nếu bạn
hiểu điều này, bạn trở thành đám mây vô hình dạng, vô danh.
Và thế thì trôi nổi bắt đầu.
Đối với tôi, cuộc sống của mây trắng là cuộc sống của
sannyasin, của người đã từ bỏ. Cuộc đời của chủ gia đình là
một thường lệ cố định. Nó là thứ chết, nó là mẫu hình. Nó có
tên, nó có hình dạng. Nó đi trên rãnh đặc biệt tựa như đường
ray xe lửa. Trên đường ray xe lửa chuyển động; chúng có
mục đích, chúng cần phải đạt tới đâu đó. Nhưng sannyasin
tựa như mây trôi nổi trên trời - không có đường ray sắt cho
người đó, không đường dẫn, không căn cước. Người đó
không phải là ai cả và sống cuộc sống của người không hiện
hữu, sống dường như người đó không hiện hữu.
Nếu bạn có thể sống một cuộc sống dường như bạn
không hiện hữu, bạn đang trên con đường của tôi. Và bạn
càng nhiều hiện hữu, càng nhiều bệnh tật sẽ có đó. Bạn càng
ít hiện hữu, bạn sẽ càng mạnh khoẻ. Bạn càng ít hiện hữu,
bạn sẽ càng bớt nặng cân. Bạn càng ít hiện hữu, bạn sẽ càng
thiêng liêng và phúc lạc.
Khi tôi nói cuộc sống không phải là vấn đề mà là bí ẩn,
tôi ngụ ý bạn không thể giải được nó, bạn có thể trở thành
nó. Vấn đề là cái gì đó cần được giải bằng lí trí; nhưng cho
dù bạn có giải nó, chẳng cái gì đạt được cả. Bạn thu thập
được thêm một chút ít tri thức, nhưng không cực lạc nào phát
sinh từ nó. Bí ẩn là cái gì đó bạn có thể trở thành. Bạn có thể
là một với nó, hội nhập với nó. Thế thì cực lạc phát sinh, thế
thì phúc lạc - thế thì điều tối thượng có thể xảy ra với con
người, niềm vui tối thượng.
Tôn giáo coi cuộc sống như bí ẩn. Bạn có thể làm gì với
bí ẩn? Bạn chẳng có thể làm được gì với bí ẩn nhưng bạn có
thể làm điều gì đó với mình. Bạn có thể trở nên bí ẩn hơn. Và
thế thì điều tương tự có thể gặp với điều tương tự, điều giống
nhau có thể gặp điều giống nhau.
Tìm kiếm bí ẩn trong cuộc sống đi. Bạn nhìn vào bất kì
đâu - vào mây trắng, vào ngôi sao trong đêm, vào bông hoa,
vào dòng sông tuôn chảy - bất kì đâu bạn nhìn vào, tìm kiếm
điều bí ẩn. Và bất kì khi nào bạn thấy rằng bí ẩn có đó, thiền
về nó.
Thiền nghĩa là: làm tan biến bản thân bạn trước bí ẩn đó,
triệt tiêu bản thân bạn trước bí ẩn đó, tiêu tan bản thân bạn
trước bí ẩn đó. Không hiện hữu nữa, và để cho bí ẩn thành
toàn bộ đến mức bạn bị hấp thu vào trong nó. Và bỗng nhiên
cánh cửa mới, cảm nhận mới được đạt tới. Bỗng nhiên thế
giới nhạt nhẽo của phân chia, tách biệt đã biến mất, và thế
giới khác, hoàn toàn khác của cái một đến trước bạn. Mọi vật
đều mất đi biên giới của chúng; mọi vật đều cùng với các vật
khác; không phân chia được mà là một.
Điều này có thể thực hiện được chỉ nếu bạn làm điều gì
đó với mình. Nếu bạn phải giải một vấn đề, bạn phải làm cái
gì đó với vấn đề đó. Bạn phải tìm ra chìa khoá, manh mối.
Bạn phải làm việc với vấn đề; bạn phải vào phòng thí
nghiệm - bạn phải làm điều gì đó. Nếu bạn phải đương đầu với bí ẩn, bạn phải làm điều gì đó với mình; với bí ẩn chẳng
cái gì có thể được làm.
Chúng ta bất lực trước bí ẩn. Đó là lí do tại sao chúng ta
cứ đổi bí ẩn thành vấn đề, bởi vì với vấn đề, chúng ta có khả
năng giải quyết, với vấn đề chúng ta cảm thấy mình còn điều
khiển được. Với bí ẩn chúng ta bất lực, chúng ta không làm
gì được cả. Với bí ẩn chúng ta đối diện với cái chết và chúng
ta không thể thao túng được.
Đó là lí do tại sao trí tuệ con người càng phát triển toán
học, logic, lại càng ít khả năng cực lạc được mở ra cho tâm
trí con người; càng ít khả năng thơ ca. Trữ tình mất đi; cuộc
sống trở thành sự kiện, không còn là biểu tượng.
Cho nên khi tôi nói con đường của tôi là Con đường của
Mây trắng, đó chỉ là biểu tượng. Mây trắng không được dùng
như sự kiện; nó được dùng như biểu tượng, như biểu tượng
thơ ca - như chỉ dẫn về sự hội nhập sâu sắc vào trong bí ẩn
và điều kì diệu.
Osho kính yêu,
Xin thầy nói cho chúng tôi quan hệ của thầy với mây
trắng là gì?
Tôi là mây trắng. Không có quan hệ gì và không thể có
được. Quan hệ tồn tại khi bạn là hai, bị phân chia. Cho nên
quan hệ thực sự không phải là quan hệ. Bất kì khi nào quan
hệ tồn tại đều có phân tách. Tôi là mây trắng. Bạn không thể
có liên hệ gì với mây trắng. Bạn có thể trở thành một với nó
và cho phép mây trắng trở thành một với bạn, nhưng quan hệ
không thể có được. Trong quan hệ bạn vẫn còn tách bạch, và
trong quan hệ bạn vẫn cứ thao túng.
Đây là một trong những khổ sở của cuộc sống con người,
đó là ngay cả trong tình yêu chúng ta cũng tạo ra quan hệ.
Thế thì tình yêu bị bỏ lỡ. Tình yêu không nên là quan hệ.
Bạn nên trở thành người yêu hay người được yêu. Bạn nên
trở thành người kia và để cho người kia trở thành bạn. Nên
có hội nhập, chỉ thế thì xung đột mới dừng lại; bằng không
tình yêu sẽ trở thành xung đột, vật lộn. Nếu bạn hiện hữu, thế
thì bạn sẽ cố thao túng, thế thì bạn muốn sở hữu, thế thì bạn
muốn là người chủ, thế thì khai thác đi vào. Thế thì người
kia sẽ bị sử dụng như phương tiện chứ không phải như mục
đích.
Với mây trắng bạn không thể làm điều đó được, bạn
không thể biến chúng thành vợ và chồng được. Bạn không
thể móc xích chúng hay thuyết phục chúng vào trong một
quan hệ. Chúng sẽ không cho phép điều đó, chúng sẽ không
nghe lời bạn. Chúng đã đủ về mình rồi - đó là lí do tại sao
bây giờ chúng đã trở thành mây trắng. Bạn có thể là một với
chúng và thế thì trái tim chúng mở ra.
Nhưng tâm trí con người không thể nghĩ vượt ra ngoài
mối quan hệ, bởi vì chúng ta không thể nghĩ về bản thân
mình dường như là chúng ta không hiện hữu. Chúng ta hiện
hữu: chúng ta che giấu điều đó bằng đủ mọi cách, chúng ta
có đó. Sâu bên dưới bản ngã vẫn còn đó và sâu bên dưới, bản
ngã vẫn cứ thao túng. 

Với mây trắng điều này là không thể được. Với bản ngã
của mình, bạn có thể nhìn vào đám mây trắng, nghĩ về nó,
nhưng bí ẩn sẽ không mở ra. Cánh cửa sẽ vẫn còn đóng. Bạn
sẽ vẫn còn trong đêm tối. Nếu bản ngã biến mất, bạn trở
thành đám mây trắng.
Trong thiền có một truyền thống cổ xưa nhất về hội hoạ.
Một thiền sư có một đệ tử đang học vẽ, và dĩ nhiên thông
qua việc vẽ, là học thiền. Đệ tử này bị cuốn hút bởi cây trúc;
người đó liên tục vẽ trúc. Tương truyền thầy đã nói với đệ tử
mình: chừng nào con chưa trở thành trúc, chẳng cái gì có thể
xảy ra được cả.
Trong mười năm đệ tử đã vẽ trúc. Người đó đã trở nên
điêu luyện đến độ nhắm mắt trong đêm tối không ánh sáng
vẫn có thể vẽ được trúc. Và trúc người đó vẽ ra hoàn hảo,
sinh động làm sao.
Nhưng thầy vẫn không chấp nhận. Thầy nói: Chưa được,
chừng nào con chưa trở thành trúc, làm sao con có thể vẽ
được nó? Con vẫn còn tách biệt, con vẫn còn là người đứng
ngoài trông, con vẫn còn là khán giả. Cho nên con có thể biết
được trúc từ bên ngoài, nhưng đấy mới chỉ là ngoại vi, không
phải là linh hồn của trúc. Chừng nào con chưa trở thành một,
chừng nào con chưa trở thành trúc, làm sao con có thể biết
được nó từ bên trong?
Mười năm đệ tử này cố gắng nhưng thầy vẫn không chấp
thuận. Thế rồi đệ tử biến vào trong rừng, biến vào rừng trúc.
Trong ba năm không ai nghe nói gì về người đó cả. Rồi tin
tức bắt đầu đồn đại rằng người đó đã trở thành cây trúc. Bây
giờ người đó không vẽ nữa. Người đó sống với trúc, người
đó đứng với trúc. Gió thổi, trúc lay động - người đó cũng lay
động.
Thế rồi thầy tìm tới. Và quả thực, đệ tử đã trở thành cây
trúc. Thầy nói: Bây giờ quên tất cả về con và về trúc đi.
Đệ tử nói: Nhưng thầy đã bảo con phải trở thành trúc và
con đã trở thành nó rồi.
Thầy nói: Bây giờ quên cả điều này nữa đi, bởi vì bây
giờ đấy là rào chắn duy nhất. Sâu bên dưới đâu đó con vẫn
còn tách biệt và vẫn còn nhớ rằng con đã trở thành trúc. Cho
nên con vẫn chưa là cây trúc hoàn hảo, bởi vì cây trúc không
nhớ về điều này. Thôi, quên điều ấy đi.
Trong mười năm trúc không được bàn luận tới nữa. Rồi
một hôm thầy gọi đệ tử này tới và nói: Bây giờ con có thể vẽ.
Trước hết trở thành trúc, rồi quên trúc đi, như vậy con trở
thành trúc hoàn hảo đến độ việc vẽ không còn là việc vẽ nữa
mà là sự trưởng thành.
Tôi không có quan hệ chút nào với mây trắng. Tôi là
mây trắng. Tôi mong muốn bạn cũng là mây trắng, không có
quan hệ. Quan hệ thế là đủ - bạn đã khổ đủ rồi. Nhiều, rất
nhiều kiếp bạn đã có quan hệ với điều này, điều kia và bạn
khổ vì chúng đã đủ, quá đủ. Bạn đã khổ còn nhiều hơn bạn
đáng phải chịu. Đau khổ đã tập trung trên khái niệm sai lầm
về quan hệ. Khái niệm sai lầm đó là: bạn phải là bản thân
mình và thế rồi mới có quan hệ. Thế thì có căng thẳng, xung
đột, bạo hành và toàn bộ địa ngục kéo theo.
Sartre nói ở đâu đó: người khác là địa ngục. Nhưng thực
sự người khác không phải là địa ngục - người khác là người
khác bởi vì bạn là bản ngã. Nếu bạn không còn nữa, người
khác biến mất. Bất kì khi nào điều này xảy ra - giữa người và
cây cối, giữa người với đám mây, giữa đàn ông và đàn bà,
hay giữa con người và tảng đá - bất kì khi nào điều xảy ra là bạn không có đó, địa ngục biến mất. Bỗng nhiên bạn được
tôn lên, bạn đã vào cõi trời.
Truyền thuyết kinh thánh cổ thật hay: Adam và Eve bị
tống ra khỏi vườn Địa đàng bởi vì họ đã ăn trái cấm, trái của
cây tri thức. Đây là một trong những chuyện ngụ ngôn tuyệt
diệu nhất đã được sáng tạo ra. Tại sao quả của cây tri thức lại
bị cấm? - bởi vì khoảnh khắc tri thức đi vào, bản ngã có đó.
Khoảnh khắc bạn biết bạn hiện hữu, bạn đã sa ngã. Đây là tội
lỗi nguyên thuỷ.
Không ai ném Adam và Eve ra ngoài cõi trời. Khoảnh
khắc họ trở nên nhận biết rằng họ hiện hữu, vườn Địa đàng
biến mất. Với những đôi mắt như vậy, đầy bản ngã, vườn
Địa đàng không thể tồn tại được. Không phải là họ đã bị ném
ra khỏi vườn Địa đàng đâu - vườn là ở đây và bây giờ, nó ở
ngay cạnh bạn. Nó bao giờ cũng đi theo bạn dù bạn có tới
đâu nhưng bạn không thể thấy được nó. Nếu bản ngã không
có đó, bạn lại vào nó, vườn lại bộc lộ. Bạn chưa bao giờ ở
ngoài nó.
Thử điều này: ngồi dưới gốc cây, quên bản thân mình đi.
Chỉ để có cây ở đó. Điều này đã xảy ra cho Phật dưới gốc
cây bồ đề. Ông ấy không hiện hữu, và trong khoảnh khắc đó
mọi thứ đã xảy ra. Chỉ cây bồ đề đã có đó.
Bạn có thể chưa nhận biết được rằng mãi năm trăm năm
sau Phật, tượng ông ấy vẫn chưa được tạc, tranh ông ấy vẫn
chưa được vẽ. Trong năm trăm năm liên tục, bất kì khi nào
một ngôi đền chùa Phật được khánh thành, chỉ có bức tranh
cây bồ đề có đó. Điều đó thật hay - bởi vì trong khoảnh khắc
đó khi Gautam Siddartha trở thành Phật, ông ấy đã không có
đó, chỉ cái cây có đó. Ông ấy đã biến mất trong khoảnh khắc
đó - chỉ có cây còn ở đó.
Tìm những khoảnh khắc khi bạn không hiện hữu, và
những khoảnh khắc ấy sẽ là lúc bạn lần đầu tiên thực sự hiện
hữu.
Cho nên tôi là mây trắng, và toàn bộ cố gắng chỉ để bạn
cũng thành mây trắng trôi nổi trên bầu trời. Chẳng đâu mà đi,
đến từ không nơi nào, chỉ ở đây ngay chính khoảnh khắc này
- hoàn hảo. Tôi không dạy bạn bất kì ý tưởng nào, tôi không
dạy bạn bất kì nghĩa vụ nào. Tôi không nói bạn phải thế này,
phải trở thành thế khác. Toàn bộ giáo huấn của tôi chỉ đơn
giản thế này: dù bạn là bất kì cái gì, chấp nhận nó một cách
toàn bộ đến độ không gì còn phải đạt tới và bạn sẽ trở thành
mây trắng.
Osho kính yêu,
Có đúng là để đột phá thực sự,
để trở thành hiện diện toàn bộ,
để trở thành mây trắng,
chúng tôi phải sống qua mọi mơ mộng, mọi tưởng
tượng của mình không? Nhưng làm sao thực tại đó
lại có thể là thực trong đáp ứng
"Hare Krishna, Hare Krishna" ở Poona như nó xảy
ra trong vườn Địa đàng ở trung tâm tự nhiên?
Vấn đề không phải là liệu người ta có phải sống qua mọi
mơ mộng và tưởng tượng hay không. Bạn vẫn đang sống
trong chúng đấy thôi. Bạn đã trong chúng rồi. Và không phải là vấn đề chọn lựa - bạn không thể chọn được. Bạn có thể
chọn được không? Bạn có thể vứt bỏ được mơ của mình
không? Bạn có thể vứt bỏ tưởng tượng của mình không? Nếu
bạn cố gắng vứt bỏ mơ của mình, bạn sẽ lại thay thế chúng
bằng các mơ khác. Nếu bạn cố gắng thay đổi tưởng tượng
của mình, chúng sẽ đổi thành kiểu tưởng tượng khác - nhưng
chúng vẫn sẽ còn lại là mơ mộng và tưởng tượng.
Vậy cái gì cần phải làm? Chấp nhận chúng. Tại sao lại
chống lại chúng? Cây này có hoa đỏ, cây kia có hoa vàng.
Như vậy là tốt. Bạn có giấc mơ này - giấc mơ vàng. Ai đó
khác có giấc mơ khác - giấc mơ xanh, giấc mơ đỏ. Như vậy
tốt thôi. Tại sao phải tranh đấu với giấc mơ, tại sao phải cố
thay đổi chúng? Khi bạn cố thay đổi chúng, bạn tin vào
chúng quá nhiều. Bạn không nghĩ chúng là giấc mơ, bạn
nghĩ chúng là thực và bạn nghĩ rằng thay đổi chúng sẽ có ý
nghĩa. Nếu giấc mơ chỉ là giấc mơ, sao không chấp nhận
chúng?
Khoảnh khắc bạn chấp nhận chúng, chúng biến mất, đây
là bí mật. Khoảnh khắc bạn chấp nhận chúng, chúng biến
mất - bởi vì tâm trí mơ chỉ tồn tại qua bác bỏ. Chính hiện
tượng tâm trí mơ là sự bác bỏ.
Bạn đã từng bác bỏ nhiều thứ - đó là lí do tại sao chúng
nảy ra trong mơ của bạn. Bạn đi trên phố; bạn nhìn vào
người đàn bà hay đàn ông đẹp. Ham muốn phát sinh. Bỗng
nhiên bạn vứt bỏ nó: Điều đó là sai! Bạn bác bỏ nó. Truyền
thống, văn hoá, xã hội, đạo đức đều nói: Điều ấy không tốt!
Bạn có thể nhìn một bông hoa đẹp, chẳng cái gì xấu
trong đó. Nhưng khi bạn nhìn vào một khuôn mặt đẹp, cái gì
đó lập tức đi sai - bạn bác bỏ nó. Bây giờ khuôn mặt này sẽ
trở thành mơ. Cái bị bác bỏ trở thành mơ. Bây giờ khuôn mặt
này sẽ ám ảnh bạn. Bây giờ trong đêm khuôn mặt này sẽ
quay trở lại quanh bạn. Bây giờ thân thể này sẽ lơ lửng. Ham
muốn mà bạn đã bác bỏ sẽ trở thành mơ. Cái ham muốn mà
bạn đã kìm nén sẽ trở thành mơ mộng và tưởng tượng.
Vậy làm sao tạo ra mơ? Bí mật là: bác bỏ. Bạn càng bác
bỏ, mơ càng có đó. Những người lên núi, những người bác
bỏ cuộc sống, họ bị chất đầy với quá nhiều mơ. Mơ của họ
trở thành thực, ảo giác đến độ họ không thể phân biệt nổi
liệu đó là mơ hay thực tại.
Chớ bác bỏ, nếu không bạn sẽ tạo ra nhiều mơ hơn. Chấp
nhận. Dù bất kì điều gì xảy ra cho bạn, chấp nhận nó như
một phần của con người bạn. Đừng lên án nó. Khoảnh khắc
bạn trở nên càng chấp nhận hơn, mơ sẽ càng tan biến đi.
Người chấp nhận cuộc đời mình một cách toàn bộ sẽ trở
thành không mơ, bởi vì chính cơ sở đã bị cắt đứt. Đó là một
điều.
Điều thứ hai, cái toàn thể là tự nhiên - tôi nói cái toàn
thể. Không chỉ là cây, không chỉ là mây - cái toàn thể. Bất kì
cái gì xảy ra đều đã xảy ra bởi vì đó là tự nhiên. Không có gì
là phi tự nhiên - không thể là phi tự nhiên được; nếu không,
làm sao nó có thể xảy ra được? Mọi thứ đều tự nhiên. Cho
nên đừng tạo ra phân chia - cái này là tự nhiên và cái này là
không tự nhiên. Bất kì cái gì hiện hữu cũng đều là tự nhiên.
Nhưng tâm trí sống trong phân biệt, phân chia. Đừng cho
phép phân chia; chấp nhận bất kì cái gì hiện có, và chấp nhận
không có phân tích nào.
Dù bạn đang trong chợ hay trên núi, bạn cũng vẫn trong
cùng tự nhiên. Đâu đó tự nhiên trở thành núi và rừng, và đâu
đó nó trở thành cửa hiệu trong chợ.
Một khi bạn biết bí mật về chấp nhận, ngay cả chợ cũng
trở thành đẹp đẽ. Chợ có cái đẹp - cuộc sống có đó, hoạt động, cái điên khùng đẹp đẽ diễn ra xung quanh. Nó có cái
đẹp của riêng mình! Còn núi sẽ không thể đẹp đến thế nếu
không có chợ, nhớ lấy điều đó. Núi là đẹp đẽ và im lặng đến
vậy bởi vì chợ tồn tại. Chợ đem lại im lặng cho núi.
Cho nên mọi nơi - dù là bạn đang ở chợ hoặc kêu "Hare
Krishna, Hare Rama", hoặc ngồi im lặng dưới gốc cây - coi
đó như sự trải rộng, đừng phân chia nó. Và khi bạn nhảy
múa, kêu "Hare Krishna, Hare Rama", tận hưởng điều đó!
Đấy chính là cách bạn đang nở hoa, chính khoảnh khắc này.
"Hare Krishna, Hare Rama" có thể trở thành việc nở hoa
trong bạn; nó đã trở thành việc nở hoa cho nhiều người. Khi
Mahaprabhu Chaitanya đang nhảy múa trong một làng ở
Bengal và kêu ‘Hare Krishna, Hare Rama’, đó cũng là sự nở
hoa. Đó là một trong những điều đẹp đẽ nhất đã từng xảy ra.
Không chỉ có Phật ngồi dưới gốc cây bồ đề là đẹp, một
Chaitanya Mahaprabhu nhảy múa trên phố kêu "Hare
Krishna, Hare Rama" cũng đẹp - cũng là một, chỉ là cực kia
thôi.
Bạn có thể ngồi dưới gốc cây và có thể quên bản thân
mình hoàn toàn đến độ bạn biến mất. Bạn có thể nhảy múa
trên phố và bị cuốn hút trong tiếng đàn, điệu hát của mình
toàn bộ đến độ bạn biến mất. Bí mật là cuốn hút toàn bộ bất
kì khi nào nó xảy ra.
Nó xảy ra với những người khác nhau theo những cách
khác nhau. Chúng ta không thể quan niệm được Phật nhảy
múa; ông ấy không phải là kiểu người như vậy, không phải
là kiểu nhảy múa. Bạn có thể thuộc kiểu nhảy múa, cho nên
đừng bắt buộc mình phải ngồi dưới cây bồ đề nếu không bạn
sẽ gặp rắc rối. Nếu cứ bắt buộc bản thân mình, làm cho mình
tĩnh lặng, thì sẽ trở thành bạo hành. Thế thì khuôn mặt của
bạn không trở nên giống vị Phật; nó sẽ bị hành hạ, nó sẽ là tự
hành hạ mình. Bạn có thể giống Chaitanya, bạn có thể giống
Meera ...
Tìm ra con đường mà đám mây của bạn di chuyển, nơi
nó trôi nổi và cho phép nó được hoàn toàn tự do di chuyển
và trôi nổi. Dù nó đi đâu nó cũng đều đạt tới điều thiêng
liêng. Đừng tranh đấu, hãy tuôn chảy. Đừng thúc đẩy dòng
sông, trôi theo nó. Nhảy múa thật đẹp nhưng bạn phải hoàn
toàn trong nó - đó mới là vấn đề. Đừng bác bỏ bất kì cái gì,
bác bỏ là phi tôn giáo. Chấp nhận toàn bộ, chấp nhận là lời
cầu nguyện.

Osho kính yêu,
Tại sao con đường của thầy được gọi là Con đường
của Mây trắng?

Ngay trước khi Phật chết ai đó đã hỏi: Khi vị phật chết,
ông ấy đi đâu? Ông ấy vẫn còn tồn tại hay đơn giản biến mất
trong cái không? Đây không phải là câu hỏi mới, nó là câu
hỏi cổ nhất, bao nhiêu lần đã được lặp lại và hỏi. Tương
truyền rằng Phật đã nói: Giống như mây trắng biến mất...
Chính buổi sáng đó đã có mây trắng trên trời. Bây giờ
chúng không còn nữa. Chúng đã đi đâu? Chúng đến từ đâu?
Chúng tiến hoá thế nào, và chúng tan biến ra sao? Mây trắng
là điều bí ẩn, việc tới, việc đi, chính sự hiện hữu của chúng.
Đó là lí do đầu tiên tại sao tôi lại gọi con đường của tôi là
Con đường của Mây Trắng.
Nhưng có nhiều lí do, và cũng tốt mà suy tư, thiền về
chúng. Mây trắng tồn tại không gốc gác chi. Nó là hiện
tượng phi gốc gác, không được bắt rễ vào đâu hay bắt rễ vào
chỗ không đâu cả. Nhưng nó vẫn tồn tại. Toàn bộ sự tồn tại
cũng giống như mây trắng: không gốc rễ nào, không nhân
quả nào, không nguyên nhân tối thượng nào, nó tồn tại. Nó
tồn tại như một bí ẩn.
Mây trắng thực sự không có con đường riêng của nó. Nó
trôi nổi. Nó không có đâu để đạt tới, không có đích, không
định mệnh cần hoàn thành, không mục đích. Bạn không thể
làm thất vọng mây trắng bởi vì bất kì chỗ nào nó đạt tới cũng
đều là mục đích. Nếu bạn có mục đích, bạn nhất định chuốc
lấy thất vọng. Tâm trí càng hướng mục đích, càng nhiều
phiền não, ưu tư và thất vọng có đó, bởi vì một khi bạn đã có
mục đích, tức là bạn đang di chuyển với đích cố định. Thế
mà cái toàn thể lại tồn tại không định mệnh nào. Cái toàn thể
không chuyển đi đâu cả; không có mục đích cho nó, không
mục đích.
Một khi bạn đã có mục đích, bạn đang chống lại toàn thể
- nhớ lấy điều này - thế thì bạn sẽ chuốc lấy thất vọng. Bạn
không thể thắng khi chống lại cái toàn thể. Sự tồn tại của bạn
nhỏ nhoi làm sao - bạn không thể tranh đấu, bạn không thể
chinh phục. Không thể quan niệm nổi làm sao một đơn vị
riêng lẻ có thể chinh phục được cái toàn thể. Và nếu toàn thể
là vô mục đích còn bạn có mục đích, bạn sẽ chuốc lấy thất
bại.
Mây trắng trôi nổi tới bất kì nơi nào gió đưa tới - nó
không kháng cự, nó không tranh đấu. Mây trắng không phải
là kẻ chinh phục, tuy thế nó vẫn bồng bềnh trên mọi vật. Bạn
không thể chinh phục được nó, bạn không thể đánh bại được
nó. Nó không có tâm trí chinh phục - đó là lí do tại sao bạn không thể đánh bại được nó. Một khi bạn đã cố định mục
đích, mục tiêu, định mệnh, ý nghĩa, một khi bạn đã chuốc lấy
điên khùng để đạt tới đâu đó, thế thì vấn đề sẽ nảy sinh. Và
bạn sẽ bị thất bại, đó là điều chắc chắn. Thất bại của bạn ở
chính bản chất của bản thân sự tồn tại.
Mây trắng chẳng có nơi đâu mà tới cả. Nó di chuyển, nó
di chuyển tới mọi nơi. Mọi tầm đều thuộc vào nó, mọi hướng
đều thuộc vào nó. Không có gì bị bác bỏ cả. Mọi thứ hiện
hữu, tồn tại trong sự chấp nhận toàn bộ. Do đó tôi gọi con
đường của tôi là Con đường của Mây Trắng.
Mây trắng không có con đường riêng của mình - chúng
trôi nổi. Con đường có nghĩa là đạt tới đâu đó. Con đường
của mây trắng nghĩa là con đường vô lộ, lối đi không có lối.
Di chuyển, nhưng không với tâm trí cố định - di chuyển vô
tâm trí. Điều này phải được hiểu, bởi vì mục đích đồng nghĩa
với tâm trí. Đó là lí do tại sao bạn không thể quan niệm được
làm sao sống mà không có mục đích... bởi vì tâm trí không
thể tồn tại không có mục đích.
Và con người ngớ ngẩn làm sao - họ thậm chí còn đến
gặp tôi và hỏi: Mục đích của thiền là gì? Thiền không thể có
bất kì mục đích nào cả bởi vì thiền về cơ bản có nghĩa là
trạng thái vô trí. Nó chính là nơi bạn hiện hữu, không đi đâu
cả; nơi chỉ ở đấy, chỉ hiện hữu là mục đích duy nhất.
Mục đích là ở đây và bây giờ. Một khi mục đích là nơi
nào đó khác, tâm trí bắt đầu cuộc hành trình của nó. Thế thì
tâm trí bắt đầu suy nghĩ, thế thì tâm trí bắt đầu một quá trình.
Nếu tương lai có đó, tâm trí có thể tuôn chảy, thế thì tâm trí
có thể có dòng chảy của nó, thế thì tâm trí có không gian để
di chuyển. Với mục đích, tương lai tới, với tương lai, thời
gian tới.
Mây trắng lơ lửng trên trời, vô thời gian - bởi vì không
có tương lai và không có tâm trí cho nó. Nó là ở đây và bây
giờ. Mỗi khoảnh khắc đều là vĩnh hằng toàn bộ. Nhưng tâm
trí không thể tồn tại mà không có mục đích, cho nên tâm trí
cứ tạo ra mục đích. Nếu cái gọi là các mục đích trần tục bị
mất thế thì tâm trí tạo ra các mục đích tôn giáo, cũng là mục
đích trần tục khác. Nếu tiền bạc đã trở thành vô dụng, thế thì
thiền trở thành hữu dụng. Nếu cái gọi là thế giới cạnh tranh,
chính trị, đã trở thành vô dụng, thế thì thế giới khác của cạnh
tranh mới, của tôn giáo, thành đạt, lại trở thành có nghĩa.
Nhưng tâm trí bao giờ cũng khao khát ý nghĩa nào đó, mục
đích nào đó. Còn đối với tôi, chỉ có mỗi điều tâm trí là tôn
giáo vô mục đích. Nhưng điều đó có nghĩa là tâm trí không
còn là tâm trí chút nào nữa. Nghĩ về bản thân bạn tựa như
mây trắng đi, không có tâm trí.
Ở Tây tạng người ta có một cách thiền: các sư ngồi trên
núi, một mình, tuyệt đối một mình, chỉ thiền về đám mây
trắng trôi nổi trên trời, suy tư liên tục, và dần dần được hội
nhập. Thế rồi họ trở thành mây trắng - ngất ngưởng trên núi
tựa mây trắng. Không tâm trí, chỉ hiện hữu ở đó. Không
kháng cự, không tranh đấu, không có gì cần đạt tới, không có
gì bị mất. Chỉ tận hưởng chính sự tồn tại, tôn vinh khoảnh
khắc này - niềm vui, niềm cực lạc về nó.
Do đó tôi gọi con đường của tôi là Con đường của Mây
Trắng. Và tôi muốn bạn cũng trở thành mây trắng trôi nổi
trên bầu trời. Tôi nói trôi nổi chứ không di chuyển, không di
chuyển tới một điểm - chỉ trôi nổi đến bất kì đâu mà gió đưa
bạn tới. Dù bạn ngẫu nhiên ở bất kì đâu, đấy chính là mục
đích. Cho nên mục đích không phải là cái gì đó kết thúc ở
đâu đó, điểm cuối của tuyến đường. Mục đích là mọi khoảnh
khắc. 

Tại đây đối với tôi các bạn là siddhas, người đã chứng
ngộ. Tại đây các bạn đã đạt tới. Tại đây bạn hoàn hảo như
bạn có thể, giống hệt như một Phật, một Mahavira hay một
Krishna. Chẳng còn gì khác phải đạt tới. Chính ngay khoảnh
khắc này mọi thứ đang có đó, chỉ có điều bạn không tỉnh táo.
Và bạn không tỉnh táo bởi vì tâm trí của bạn đang ở tương
lai. Bạn không ở đây. Bạn không nhận biết về điều đang xảy
ra cho bạn vào chính khoảnh khắc này. Còn điều này, bao
giờ và bao giờ cũng xảy ra. Trong nhiều, rất nhiều triệu kiếp
điều này đã từng xảy ra. Mọi khoảnh khắc bạn đều đã là vị
phật. Không một khoảnh khắc nào điều đó bị bỏ lỡ đi. Nó
không thể bị bỏ lỡ được, đó chính là cách thức bản thân tự
nhiên là vậy, mọi vật là vậy. Bạn không thể lỡ nó được.
Nhưng bạn không tỉnh táo và bạn không thể tỉnh táo
được bởi vì mục đích còn ở đâu đó, điều gì đó còn phải đạt
được. Bởi điều đó mà rào chắn được dựng lên và bởi vì thế
mà bạn đã lỡ. Một khi điều này được bộc lộ ra, một khi điều
này được hiểu ra, một khi bạn trở nên nhận biết về điều này,
bí ẩn lớn nhất về bản thể cũng được bộc lộ ra, rằng mọi
người đều hoàn hảo. Đó chính là điều chúng ta ngụ ý khi
chúng ta nói mọi người đều là Brahman - mọi người đều là
linh hồn, linh hồn tối thượng, điều thiêng liêng. Đó chính là
điều chúng ta ngụ ý khi chúng ta nói tattwamasi - ngươi là
cái đó. Không phải là bạn phải trở thành cái đó, bởi vì nếu
bạn phải trở thành cái đó, bạn đang không phải là cái đó. Mà
nếu bạn đã không phải là cái đó, làm sao bạn có thể trở thành
được? Hạt mầm trở thành cây bởi vì hạt mầm đã là cái đó.
Hòn đá không thể trở thành cây. Hạt mầm trở thành cây bởi
vì hạt mầm đã là cái đó!
Cho nên vấn đề không phải là việc trở thành, vấn đề chỉ
là sự bộc lộ. Hạt mầm được bộc lộ tại khoảnh khắc này là hạt
mầm, khoảnh khắc tiếp là cây. Cho nên đây chỉ là vấn đề bộc
lộ. Và nếu bạn có thể hiểu thấu sâu sắc, hạt mầm là cây tại
chính khoảnh khắc này.
Các nhà huyền môn Tây Tạng hay các thiền sư hay tu sĩ
Sufi, tất cả họ đều nói về mây trắng. Mây trắng đã thâu tóm
bản thể bên trong của nhiều người. Dường như là hoà hợp
được đạt tới với mây trắng. Làm điều đó thành việc thiền và
thế thì nhiều điều sẽ đến với bạn.
Cuộc sống không nên bị coi như vấn đề. Một khi bạn bắt
đầu theo cách đó, bạn sẽ bị lạc. Một khi bạn nghĩ cuộc sống
là vấn đề, nó sẽ không bao giờ có thể giải được. Đó là cách
thức triết học tiến triển - và đó là cách thức triết học bao giờ
cũng đi nhầm. Không có triết lí đúng: không thể có được.
Mọi triết lí đều sai. Cứ triết lí là sai, bởi vì triết lí chọn bước
cơ bản sai về việc coi cuộc sống là vấn đề. Một khi cuộc
sống là vấn đề, không có lời giải cho nó. Cuộc sống không
phải là vấn đề mà là bí ẩn, đấy là cách tôn giáo xem xét nó.
Mây trắng là điều bí ẩn nhất, chợt hiện, chợt mất. Có bao
giờ bạn nghĩ rằng mây không có nam-roop - không tên,
không hình dạng không? Ngay cả trong một khoảnh khắc,
hình dạng cũng không giữ nguyên. Nó đang thay đổi, nó
đang trở thành, nó là sự tuôn chảy tựa dòng sông. Bạn có thể
gán hình dạng cho mây, nhưng đó là phóng chiếu của bạn.
Mây không có hình dạng; nó là vô hình dạng hay liên tục
đang hình thành, nó là một luồng. Và đó cũng là cách thức
cuộc sống hiện hữu. Mọi hình dạng đều được phóng chiếu.
Kiếp này bạn gọi mình là đàn ông nhưng ngay kiếp trước
bạn có thể đã là đàn bà. Kiếp này bạn là người da trắng và
kiếp sau bạn có thể là người da đen. Khoảnh khắc này bạn
thông minh nhưng khoảnh khắc tiếp bạn hành xử theo cách
đần độn. Khoảnh khắc này bạn im lặng, khoảnh khắc tiếp
bạn điên khùng, dữ tợn, gây gổ. Bạn có hình dạng không? 

Hay bạn liên tục thay đổi? Bạn là luồng chuyển, đám mây.
Bạn có nhận được tên gọi, căn cước nào không? Bạn có thể
tự gọi mình là thế này hay thế khác? Khoảnh khắc bạn nói
bạn là thế này, cũng chính khoảnh khắc đó bạn trở nên nhận
biết rằng bạn cũng là điều tương phản .
Bạn nói với ai đó: Anh yêu em - và cũng chính khoảnh
khắc đó ghét có đó. Bạn nói bạn là bạn với ai đó và cũng
chính khoảnh khắc đó kẻ thù đang cười bên trong bạn, đang
đợi đến khoảnh khắc của nó. Khoảnh khắc này bạn nói bạn
hạnh phúc và cũng chính khoảnh khắc đó hạnh phúc lại mất
đi và bạn trở nên bất hạnh. Bạn không có căn cước. Nếu bạn
hiểu điều này, bạn trở thành đám mây vô hình dạng, vô danh.
Và thế thì trôi nổi bắt đầu.
Đối với tôi, cuộc sống của mây trắng là cuộc sống của
sannyasin, của người đã từ bỏ. Cuộc đời của chủ gia đình là
một thường lệ cố định. Nó là thứ chết, nó là mẫu hình. Nó có
tên, nó có hình dạng. Nó đi trên rãnh đặc biệt tựa như đường
ray xe lửa. Trên đường ray xe lửa chuyển động; chúng có
mục đích, chúng cần phải đạt tới đâu đó. Nhưng sannyasin
tựa như mây trôi nổi trên trời - không có đường ray sắt cho
người đó, không đường dẫn, không căn cước. Người đó
không phải là ai cả và sống cuộc sống của người không hiện
hữu, sống dường như người đó không hiện hữu.
Nếu bạn có thể sống một cuộc sống dường như bạn
không hiện hữu, bạn đang trên con đường của tôi. Và bạn
càng nhiều hiện hữu, càng nhiều bệnh tật sẽ có đó. Bạn càng
ít hiện hữu, bạn sẽ càng mạnh khoẻ. Bạn càng ít hiện hữu,
bạn sẽ càng bớt nặng cân. Bạn càng ít hiện hữu, bạn sẽ càng
thiêng liêng và phúc lạc.
Khi tôi nói cuộc sống không phải là vấn đề mà là bí ẩn,
tôi ngụ ý bạn không thể giải được nó, bạn có thể trở thành
nó. Vấn đề là cái gì đó cần được giải bằng lí trí; nhưng cho
dù bạn có giải nó, chẳng cái gì đạt được cả. Bạn thu thập
được thêm một chút ít tri thức, nhưng không cực lạc nào phát
sinh từ nó. Bí ẩn là cái gì đó bạn có thể trở thành. Bạn có thể
là một với nó, hội nhập với nó. Thế thì cực lạc phát sinh, thế
thì phúc lạc - thế thì điều tối thượng có thể xảy ra với con
người, niềm vui tối thượng.
Tôn giáo coi cuộc sống như bí ẩn. Bạn có thể làm gì với
bí ẩn? Bạn chẳng có thể làm được gì với bí ẩn nhưng bạn có
thể làm điều gì đó với mình. Bạn có thể trở nên bí ẩn hơn. Và
thế thì điều tương tự có thể gặp với điều tương tự, điều giống
nhau có thể gặp điều giống nhau.
Tìm kiếm bí ẩn trong cuộc sống đi. Bạn nhìn vào bất kì
đâu - vào mây trắng, vào ngôi sao trong đêm, vào bông hoa,
vào dòng sông tuôn chảy - bất kì đâu bạn nhìn vào, tìm kiếm
điều bí ẩn. Và bất kì khi nào bạn thấy rằng bí ẩn có đó, thiền
về nó.
Thiền nghĩa là: làm tan biến bản thân bạn trước bí ẩn đó,
triệt tiêu bản thân bạn trước bí ẩn đó, tiêu tan bản thân bạn
trước bí ẩn đó. Không hiện hữu nữa, và để cho bí ẩn thành
toàn bộ đến mức bạn bị hấp thu vào trong nó. Và bỗng nhiên
cánh cửa mới, cảm nhận mới được đạt tới. Bỗng nhiên thế
giới nhạt nhẽo của phân chia, tách biệt đã biến mất, và thế
giới khác, hoàn toàn khác của cái một đến trước bạn. Mọi vật
đều mất đi biên giới của chúng; mọi vật đều cùng với các vật
khác; không phân chia được mà là một.
Điều này có thể thực hiện được chỉ nếu bạn làm điều gì
đó với mình. Nếu bạn phải giải một vấn đề, bạn phải làm cái
gì đó với vấn đề đó. Bạn phải tìm ra chìa khoá, manh mối.
Bạn phải làm việc với vấn đề; bạn phải vào phòng thí
nghiệm - bạn phải làm điều gì đó. Nếu bạn phải đương đầu với bí ẩn, bạn phải làm điều gì đó với mình; với bí ẩn chẳng
cái gì có thể được làm.
Chúng ta bất lực trước bí ẩn. Đó là lí do tại sao chúng ta
cứ đổi bí ẩn thành vấn đề, bởi vì với vấn đề, chúng ta có khả
năng giải quyết, với vấn đề chúng ta cảm thấy mình còn điều
khiển được. Với bí ẩn chúng ta bất lực, chúng ta không làm
gì được cả. Với bí ẩn chúng ta đối diện với cái chết và chúng
ta không thể thao túng được.
Đó là lí do tại sao trí tuệ con người càng phát triển toán
học, logic, lại càng ít khả năng cực lạc được mở ra cho tâm
trí con người; càng ít khả năng thơ ca. Trữ tình mất đi; cuộc
sống trở thành sự kiện, không còn là biểu tượng.
Cho nên khi tôi nói con đường của tôi là Con đường của
Mây trắng, đó chỉ là biểu tượng. Mây trắng không được dùng
như sự kiện; nó được dùng như biểu tượng, như biểu tượng
thơ ca - như chỉ dẫn về sự hội nhập sâu sắc vào trong bí ẩn
và điều kì diệu.
Osho kính yêu,
Xin thầy nói cho chúng tôi quan hệ của thầy với mây
trắng là gì?
Tôi là mây trắng. Không có quan hệ gì và không thể có
được. Quan hệ tồn tại khi bạn là hai, bị phân chia. Cho nên
quan hệ thực sự không phải là quan hệ. Bất kì khi nào quan
hệ tồn tại đều có phân tách. Tôi là mây trắng. Bạn không thể
có liên hệ gì với mây trắng. Bạn có thể trở thành một với nó
và cho phép mây trắng trở thành một với bạn, nhưng quan hệ
không thể có được. Trong quan hệ bạn vẫn còn tách bạch, và
trong quan hệ bạn vẫn cứ thao túng.
Đây là một trong những khổ sở của cuộc sống con người,
đó là ngay cả trong tình yêu chúng ta cũng tạo ra quan hệ.
Thế thì tình yêu bị bỏ lỡ. Tình yêu không nên là quan hệ.
Bạn nên trở thành người yêu hay người được yêu. Bạn nên
trở thành người kia và để cho người kia trở thành bạn. Nên
có hội nhập, chỉ thế thì xung đột mới dừng lại; bằng không
tình yêu sẽ trở thành xung đột, vật lộn. Nếu bạn hiện hữu, thế
thì bạn sẽ cố thao túng, thế thì bạn muốn sở hữu, thế thì bạn
muốn là người chủ, thế thì khai thác đi vào. Thế thì người
kia sẽ bị sử dụng như phương tiện chứ không phải như mục
đích.
Với mây trắng bạn không thể làm điều đó được, bạn
không thể biến chúng thành vợ và chồng được. Bạn không
thể móc xích chúng hay thuyết phục chúng vào trong một
quan hệ. Chúng sẽ không cho phép điều đó, chúng sẽ không
nghe lời bạn. Chúng đã đủ về mình rồi - đó là lí do tại sao
bây giờ chúng đã trở thành mây trắng. Bạn có thể là một với
chúng và thế thì trái tim chúng mở ra.
Nhưng tâm trí con người không thể nghĩ vượt ra ngoài
mối quan hệ, bởi vì chúng ta không thể nghĩ về bản thân
mình dường như là chúng ta không hiện hữu. Chúng ta hiện
hữu: chúng ta che giấu điều đó bằng đủ mọi cách, chúng ta
có đó. Sâu bên dưới bản ngã vẫn còn đó và sâu bên dưới, bản
ngã vẫn cứ thao túng. 

Với mây trắng điều này là không thể được. Với bản ngã
của mình, bạn có thể nhìn vào đám mây trắng, nghĩ về nó,
nhưng bí ẩn sẽ không mở ra. Cánh cửa sẽ vẫn còn đóng. Bạn
sẽ vẫn còn trong đêm tối. Nếu bản ngã biến mất, bạn trở
thành đám mây trắng.
Trong thiền có một truyền thống cổ xưa nhất về hội hoạ.
Một thiền sư có một đệ tử đang học vẽ, và dĩ nhiên thông
qua việc vẽ, là học thiền. Đệ tử này bị cuốn hút bởi cây trúc;
người đó liên tục vẽ trúc. Tương truyền thầy đã nói với đệ tử
mình: chừng nào con chưa trở thành trúc, chẳng cái gì có thể
xảy ra được cả.
Trong mười năm đệ tử đã vẽ trúc. Người đó đã trở nên
điêu luyện đến độ nhắm mắt trong đêm tối không ánh sáng
vẫn có thể vẽ được trúc. Và trúc người đó vẽ ra hoàn hảo,
sinh động làm sao.
Nhưng thầy vẫn không chấp nhận. Thầy nói: Chưa được,
chừng nào con chưa trở thành trúc, làm sao con có thể vẽ
được nó? Con vẫn còn tách biệt, con vẫn còn là người đứng
ngoài trông, con vẫn còn là khán giả. Cho nên con có thể biết
được trúc từ bên ngoài, nhưng đấy mới chỉ là ngoại vi, không
phải là linh hồn của trúc. Chừng nào con chưa trở thành một,
chừng nào con chưa trở thành trúc, làm sao con có thể biết
được nó từ bên trong?
Mười năm đệ tử này cố gắng nhưng thầy vẫn không chấp
thuận. Thế rồi đệ tử biến vào trong rừng, biến vào rừng trúc.
Trong ba năm không ai nghe nói gì về người đó cả. Rồi tin
tức bắt đầu đồn đại rằng người đó đã trở thành cây trúc. Bây
giờ người đó không vẽ nữa. Người đó sống với trúc, người
đó đứng với trúc. Gió thổi, trúc lay động - người đó cũng lay
động.
Thế rồi thầy tìm tới. Và quả thực, đệ tử đã trở thành cây
trúc. Thầy nói: Bây giờ quên tất cả về con và về trúc đi.
Đệ tử nói: Nhưng thầy đã bảo con phải trở thành trúc và
con đã trở thành nó rồi.
Thầy nói: Bây giờ quên cả điều này nữa đi, bởi vì bây
giờ đấy là rào chắn duy nhất. Sâu bên dưới đâu đó con vẫn
còn tách biệt và vẫn còn nhớ rằng con đã trở thành trúc. Cho
nên con vẫn chưa là cây trúc hoàn hảo, bởi vì cây trúc không
nhớ về điều này. Thôi, quên điều ấy đi.
Trong mười năm trúc không được bàn luận tới nữa. Rồi
một hôm thầy gọi đệ tử này tới và nói: Bây giờ con có thể vẽ.
Trước hết trở thành trúc, rồi quên trúc đi, như vậy con trở
thành trúc hoàn hảo đến độ việc vẽ không còn là việc vẽ nữa
mà là sự trưởng thành.
Tôi không có quan hệ chút nào với mây trắng. Tôi là
mây trắng. Tôi mong muốn bạn cũng là mây trắng, không có
quan hệ. Quan hệ thế là đủ - bạn đã khổ đủ rồi. Nhiều, rất
nhiều kiếp bạn đã có quan hệ với điều này, điều kia và bạn
khổ vì chúng đã đủ, quá đủ. Bạn đã khổ còn nhiều hơn bạn
đáng phải chịu. Đau khổ đã tập trung trên khái niệm sai lầm
về quan hệ. Khái niệm sai lầm đó là: bạn phải là bản thân
mình và thế rồi mới có quan hệ. Thế thì có căng thẳng, xung
đột, bạo hành và toàn bộ địa ngục kéo theo.
Sartre nói ở đâu đó: người khác là địa ngục. Nhưng thực
sự người khác không phải là địa ngục - người khác là người
khác bởi vì bạn là bản ngã. Nếu bạn không còn nữa, người
khác biến mất. Bất kì khi nào điều này xảy ra - giữa người và
cây cối, giữa người với đám mây, giữa đàn ông và đàn bà,
hay giữa con người và tảng đá - bất kì khi nào điều xảy ra là bạn không có đó, địa ngục biến mất. Bỗng nhiên bạn được
tôn lên, bạn đã vào cõi trời.
Truyền thuyết kinh thánh cổ thật hay: Adam và Eve bị
tống ra khỏi vườn Địa đàng bởi vì họ đã ăn trái cấm, trái của
cây tri thức. Đây là một trong những chuyện ngụ ngôn tuyệt
diệu nhất đã được sáng tạo ra. Tại sao quả của cây tri thức lại
bị cấm? - bởi vì khoảnh khắc tri thức đi vào, bản ngã có đó.
Khoảnh khắc bạn biết bạn hiện hữu, bạn đã sa ngã. Đây là tội
lỗi nguyên thuỷ.
Không ai ném Adam và Eve ra ngoài cõi trời. Khoảnh
khắc họ trở nên nhận biết rằng họ hiện hữu, vườn Địa đàng
biến mất. Với những đôi mắt như vậy, đầy bản ngã, vườn
Địa đàng không thể tồn tại được. Không phải là họ đã bị ném
ra khỏi vườn Địa đàng đâu - vườn là ở đây và bây giờ, nó ở
ngay cạnh bạn. Nó bao giờ cũng đi theo bạn dù bạn có tới
đâu nhưng bạn không thể thấy được nó. Nếu bản ngã không
có đó, bạn lại vào nó, vườn lại bộc lộ. Bạn chưa bao giờ ở
ngoài nó.
Thử điều này: ngồi dưới gốc cây, quên bản thân mình đi.
Chỉ để có cây ở đó. Điều này đã xảy ra cho Phật dưới gốc
cây bồ đề. Ông ấy không hiện hữu, và trong khoảnh khắc đó
mọi thứ đã xảy ra. Chỉ cây bồ đề đã có đó.
Bạn có thể chưa nhận biết được rằng mãi năm trăm năm
sau Phật, tượng ông ấy vẫn chưa được tạc, tranh ông ấy vẫn
chưa được vẽ. Trong năm trăm năm liên tục, bất kì khi nào
một ngôi đền chùa Phật được khánh thành, chỉ có bức tranh
cây bồ đề có đó. Điều đó thật hay - bởi vì trong khoảnh khắc
đó khi Gautam Siddartha trở thành Phật, ông ấy đã không có
đó, chỉ cái cây có đó. Ông ấy đã biến mất trong khoảnh khắc
đó - chỉ có cây còn ở đó.
Tìm những khoảnh khắc khi bạn không hiện hữu, và
những khoảnh khắc ấy sẽ là lúc bạn lần đầu tiên thực sự hiện
hữu.
Cho nên tôi là mây trắng, và toàn bộ cố gắng chỉ để bạn
cũng thành mây trắng trôi nổi trên bầu trời. Chẳng đâu mà đi,
đến từ không nơi nào, chỉ ở đây ngay chính khoảnh khắc này
- hoàn hảo. Tôi không dạy bạn bất kì ý tưởng nào, tôi không
dạy bạn bất kì nghĩa vụ nào. Tôi không nói bạn phải thế này,
phải trở thành thế khác. Toàn bộ giáo huấn của tôi chỉ đơn
giản thế này: dù bạn là bất kì cái gì, chấp nhận nó một cách
toàn bộ đến độ không gì còn phải đạt tới và bạn sẽ trở thành
mây trắng.
Osho kính yêu,
Có đúng là để đột phá thực sự,
để trở thành hiện diện toàn bộ,
để trở thành mây trắng,
chúng tôi phải sống qua mọi mơ mộng, mọi tưởng
tượng của mình không? Nhưng làm sao thực tại đó
lại có thể là thực trong đáp ứng
"Hare Krishna, Hare Krishna" ở Poona như nó xảy
ra trong vườn Địa đàng ở trung tâm tự nhiên?
Vấn đề không phải là liệu người ta có phải sống qua mọi
mơ mộng và tưởng tượng hay không. Bạn vẫn đang sống
trong chúng đấy thôi. Bạn đã trong chúng rồi. Và không phải là vấn đề chọn lựa - bạn không thể chọn được. Bạn có thể
chọn được không? Bạn có thể vứt bỏ được mơ của mình
không? Bạn có thể vứt bỏ tưởng tượng của mình không? Nếu
bạn cố gắng vứt bỏ mơ của mình, bạn sẽ lại thay thế chúng
bằng các mơ khác. Nếu bạn cố gắng thay đổi tưởng tượng
của mình, chúng sẽ đổi thành kiểu tưởng tượng khác - nhưng
chúng vẫn sẽ còn lại là mơ mộng và tưởng tượng.
Vậy cái gì cần phải làm? Chấp nhận chúng. Tại sao lại
chống lại chúng? Cây này có hoa đỏ, cây kia có hoa vàng.
Như vậy là tốt. Bạn có giấc mơ này - giấc mơ vàng. Ai đó
khác có giấc mơ khác - giấc mơ xanh, giấc mơ đỏ. Như vậy
tốt thôi. Tại sao phải tranh đấu với giấc mơ, tại sao phải cố
thay đổi chúng? Khi bạn cố thay đổi chúng, bạn tin vào
chúng quá nhiều. Bạn không nghĩ chúng là giấc mơ, bạn
nghĩ chúng là thực và bạn nghĩ rằng thay đổi chúng sẽ có ý
nghĩa. Nếu giấc mơ chỉ là giấc mơ, sao không chấp nhận
chúng?
Khoảnh khắc bạn chấp nhận chúng, chúng biến mất, đây
là bí mật. Khoảnh khắc bạn chấp nhận chúng, chúng biến
mất - bởi vì tâm trí mơ chỉ tồn tại qua bác bỏ. Chính hiện
tượng tâm trí mơ là sự bác bỏ.
Bạn đã từng bác bỏ nhiều thứ - đó là lí do tại sao chúng
nảy ra trong mơ của bạn. Bạn đi trên phố; bạn nhìn vào
người đàn bà hay đàn ông đẹp. Ham muốn phát sinh. Bỗng
nhiên bạn vứt bỏ nó: Điều đó là sai! Bạn bác bỏ nó. Truyền
thống, văn hoá, xã hội, đạo đức đều nói: Điều ấy không tốt!
Bạn có thể nhìn một bông hoa đẹp, chẳng cái gì xấu
trong đó. Nhưng khi bạn nhìn vào một khuôn mặt đẹp, cái gì
đó lập tức đi sai - bạn bác bỏ nó. Bây giờ khuôn mặt này sẽ
trở thành mơ. Cái bị bác bỏ trở thành mơ. Bây giờ khuôn mặt
này sẽ ám ảnh bạn. Bây giờ trong đêm khuôn mặt này sẽ
quay trở lại quanh bạn. Bây giờ thân thể này sẽ lơ lửng. Ham
muốn mà bạn đã bác bỏ sẽ trở thành mơ. Cái ham muốn mà
bạn đã kìm nén sẽ trở thành mơ mộng và tưởng tượng.
Vậy làm sao tạo ra mơ? Bí mật là: bác bỏ. Bạn càng bác
bỏ, mơ càng có đó. Những người lên núi, những người bác
bỏ cuộc sống, họ bị chất đầy với quá nhiều mơ. Mơ của họ
trở thành thực, ảo giác đến độ họ không thể phân biệt nổi
liệu đó là mơ hay thực tại.
Chớ bác bỏ, nếu không bạn sẽ tạo ra nhiều mơ hơn. Chấp
nhận. Dù bất kì điều gì xảy ra cho bạn, chấp nhận nó như
một phần của con người bạn. Đừng lên án nó. Khoảnh khắc
bạn trở nên càng chấp nhận hơn, mơ sẽ càng tan biến đi.
Người chấp nhận cuộc đời mình một cách toàn bộ sẽ trở
thành không mơ, bởi vì chính cơ sở đã bị cắt đứt. Đó là một
điều.
Điều thứ hai, cái toàn thể là tự nhiên - tôi nói cái toàn
thể. Không chỉ là cây, không chỉ là mây - cái toàn thể. Bất kì
cái gì xảy ra đều đã xảy ra bởi vì đó là tự nhiên. Không có gì
là phi tự nhiên - không thể là phi tự nhiên được; nếu không,
làm sao nó có thể xảy ra được? Mọi thứ đều tự nhiên. Cho
nên đừng tạo ra phân chia - cái này là tự nhiên và cái này là
không tự nhiên. Bất kì cái gì hiện hữu cũng đều là tự nhiên.
Nhưng tâm trí sống trong phân biệt, phân chia. Đừng cho
phép phân chia; chấp nhận bất kì cái gì hiện có, và chấp nhận
không có phân tích nào.
Dù bạn đang trong chợ hay trên núi, bạn cũng vẫn trong
cùng tự nhiên. Đâu đó tự nhiên trở thành núi và rừng, và đâu
đó nó trở thành cửa hiệu trong chợ.
Một khi bạn biết bí mật về chấp nhận, ngay cả chợ cũng
trở thành đẹp đẽ. Chợ có cái đẹp - cuộc sống có đó, hoạt động, cái điên khùng đẹp đẽ diễn ra xung quanh. Nó có cái
đẹp của riêng mình! Còn núi sẽ không thể đẹp đến thế nếu
không có chợ, nhớ lấy điều đó. Núi là đẹp đẽ và im lặng đến
vậy bởi vì chợ tồn tại. Chợ đem lại im lặng cho núi.
Cho nên mọi nơi - dù là bạn đang ở chợ hoặc kêu "Hare
Krishna, Hare Rama", hoặc ngồi im lặng dưới gốc cây - coi
đó như sự trải rộng, đừng phân chia nó. Và khi bạn nhảy
múa, kêu "Hare Krishna, Hare Rama", tận hưởng điều đó!
Đấy chính là cách bạn đang nở hoa, chính khoảnh khắc này.
"Hare Krishna, Hare Rama" có thể trở thành việc nở hoa
trong bạn; nó đã trở thành việc nở hoa cho nhiều người. Khi
Mahaprabhu Chaitanya đang nhảy múa trong một làng ở
Bengal và kêu ‘Hare Krishna, Hare Rama’, đó cũng là sự nở
hoa. Đó là một trong những điều đẹp đẽ nhất đã từng xảy ra.
Không chỉ có Phật ngồi dưới gốc cây bồ đề là đẹp, một
Chaitanya Mahaprabhu nhảy múa trên phố kêu "Hare
Krishna, Hare Rama" cũng đẹp - cũng là một, chỉ là cực kia
thôi.
Bạn có thể ngồi dưới gốc cây và có thể quên bản thân
mình hoàn toàn đến độ bạn biến mất. Bạn có thể nhảy múa
trên phố và bị cuốn hút trong tiếng đàn, điệu hát của mình
toàn bộ đến độ bạn biến mất. Bí mật là cuốn hút toàn bộ bất
kì khi nào nó xảy ra.
Nó xảy ra với những người khác nhau theo những cách
khác nhau. Chúng ta không thể quan niệm được Phật nhảy
múa; ông ấy không phải là kiểu người như vậy, không phải
là kiểu nhảy múa. Bạn có thể thuộc kiểu nhảy múa, cho nên
đừng bắt buộc mình phải ngồi dưới cây bồ đề nếu không bạn
sẽ gặp rắc rối. Nếu cứ bắt buộc bản thân mình, làm cho mình
tĩnh lặng, thì sẽ trở thành bạo hành. Thế thì khuôn mặt của
bạn không trở nên giống vị Phật; nó sẽ bị hành hạ, nó sẽ là tự
hành hạ mình. Bạn có thể giống Chaitanya, bạn có thể giống
Meera ...
Tìm ra con đường mà đám mây của bạn di chuyển, nơi
nó trôi nổi và cho phép nó được hoàn toàn tự do di chuyển
và trôi nổi. Dù nó đi đâu nó cũng đều đạt tới điều thiêng
liêng. Đừng tranh đấu, hãy tuôn chảy. Đừng thúc đẩy dòng
sông, trôi theo nó. Nhảy múa thật đẹp nhưng bạn phải hoàn
toàn trong nó - đó mới là vấn đề. Đừng bác bỏ bất kì cái gì,
bác bỏ là phi tôn giáo. Chấp nhận toàn bộ, chấp nhận là lời
cầu nguyện.