Bài thơ hoàng đế của Saraha
Con cúi đầu trước Manjusri* cao quí,
Con cúi đầu trước người
đã chinh phục cái hữu hạn.
Như nước bình lặng bị gió xô dậy lên,
Biến thành sóng và chạy lăn tăn,
Cho nên nhà vua nghĩ về Saraha
Theo nhiều cách, mặc dầu là một người.
Với người ngu lác mắt,
Một ngọn đèn lại là hai,
Nơi cái thấy và người thấy không phải là hai,
A! tâm trí làm việc
Trên tính sự vật của cả hai.
Mặc dầu đèn trong nhà
Đã được thắp sáng,
Người mù vẫn cứ sống trong bóng tối.
Mặc dầu tự phát
Là bao hàm tất cả và gần gũi,
* Kinh sách Việt Nam dịch là Văn thù bồ tát
Để bị đánh lừa thì điều đó
Bao giờ cũng ở xa xôi
Mặc dầu có thể có nhiều dòng sông,
Chúng là một trong biển cả.
Mặc dầu có thể có nhiều điều dối trá,
Một chân lí sẽ chinh phục tất cả.
Khi một mặt trời xuất hiện,
Thì bóng tối, dù dầy đặc đến đâu,
Sẽ tan biến.
Phật Gautama là thầy vĩ đại nhất đã từng bước đi trên
trái đất này. Christ là thầy vĩ đại, Krishna cũng vậy,
Mahavira cũng vậy, Mohammed cũng vậy, và nhiều thầy
nữa, nhưng Phật vẫn còn là thầy vĩ đại nhất. Không phải
thành đạt chứng ngộ là lớn hơn bất kì ai khác - chứng ngộ
chẳng ít hơn cũng không nhiều hơn - ông ấy đã đạt tới cùng
mức tâm thức như Mahavira, như Christ, như Zarathustra,
như Lão Tử. Không có vấn đề về bất kì người chứng ngộ nào
chứng ngộ hơn bất kì ai khác. Nhưng khi có liên quan tới
người như một thầy, Phật là vô song, bởi vì qua ông ấy hàng
nghìn người đã đạt tới chứng ngộ.
Điều đó chưa bao giờ xảy ra với bất kì thầy nào khác.
Dòng truyền thừa của ông ấy là dòng có kết quả nhất, dòng
tộc ông ấy đã là dòng tộc sáng tạo nhất từ trước cho tới giờ.
Ông ấy giống như cây lớn với biết bao nhiêu là cành - và mỗi
cành đều kết quả, mỗi cành đều trĩu nặng với nhiều quả.
Mahavira vẫn còn là một hiện tượng cục bộ. Krishna rơi vào
trong tay của các học giả và mất hút. Christ hoàn toàn bị các
linh mục phá huỷ. Nhiều điều đáng lẽ có thể đã xảy ra,
nhưng đã không xảy ra; Phật cực kì may mắn về điều này.
Không phải các tu sĩ đã không cố gắng, không phải các học
giả đã không cố gắng; họ đã làm tất cả những điều họ có thể
làm - nhưng bằng cách nào đó giáo huấn của Phật đã được
đặt ra theo cách mà nó không thể nào bị phá huỷ. Nó vẫn còn
sống. Thậm chí sau hai mươi nhăm thế kỉ vài đoá hoa vẫn tới
trên cây của ông ấy. Xuân tới, và vậy mà nó vẫn toả hương
thơm, nó vẫn kết trái.
Saraha cũng là một quả trên cùng cây. Saraha được sinh
ra vào quãng hai thế kỉ sau Phật; ông ấy thuộc vào dòng
truyền thừa trực tiếp của một nhánh khác. Một nhánh truyền
từ Mahakashyapa tới Bồ đề đạt ma, và Thiền được sinh ra -
và nó vẫn còn đầy hoa, cái nhánh đó. Một nhánh khác truyền
từ Phật tới con trai ông ấy, Rahul Bhadra, và từ Rahul
Bhadra tới Sri Kirti, và từ Sri Kirti tới Saraha, và từ Saraha
tới Nagarjuna* - đó là nhánh Mật tông. Nó vẫn còn ra quả ở
Tây Tạng. Mật tông đã biến đổi Tây Tạng, và Saraha là
người sáng lập ra Mật tông cũng hệt như Bồ đề đạt ma là
người sáng lập ra Thiền tông. Bồ đề đạt ma đã chinh phục
Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản; Saraha đã chinh phục
Tây Tạng.
Những bài ca này của Saraha có vẻ đẹp lớn lao. Chúng là
chính nền tảng của Mật tông. Đầu tiên bạn sẽ phải hiểu thái
độ của Mật tông đối với cuộc sống, tầm nhìn Mật tông về
cuộc sống. Điều cơ bản nhất về Mật tông là điều này - và rất
triệt để, cách mạng, nổi dậy - tầm nhìn cơ sở là ở chỗ thế giới
này không bị phân chia thành thấp hơn và cao hơn, mà là ở
chỗ thế giới này là nguyên khối. Cái cao hơn và cái thấp hơn
đều nắm tay nhau. Cái cao hơn bao hàm cái thấp hơn, và cái
thấp hơn bao hàm cái cao hơn. Cái cao hơn bị ẩn kín trong
cái thấp hơn - cho nên cái thấp hơn phải không bị chối bỏ,
* Kinh sách Việt Nam gọi là Long Thọ bồ tát
phải không bị kết án, phải không bị phá huỷ hay giết chết.
Cái thấp hơn phải được biến đổi. Cái thấp hơn phải được
phép đi lên… và cái thấp hơn trở thành cái cao hơn. Không
có lỗ hổng không thể bắc cầu qua được giữa quỉ và Thượng
đế: quỉ đang mang Thượng đế sâu bên dưới trái tim mình.
Một khi trái tim đó bắt đầu vận hành, quỉ trở thành Thượng
đế.
Đó là lí do tại sao chính gốc của từ quỉ lại có nghĩa như
điều thiêng liêng. Từ quỉ (devil) bắt nguồn từ điều thiêng
liêng (divine); nó là điều thiêng liêng còn chưa tiến hoá, có
vậy thôi. Không phải là quỉ đang chống lại điều thiêng liêng,
không phải là quỉ đang cố gắng phá huỷ điều thiêng liêng -
trong thực tế quỉ đang cố gắng tìm ra điều thiêng liêng. Quỉ
đang trên đường hướng tới điều thiêng liêng; nó không phải
là kẻ thù, nó là hạt mầm. Điều thiêng liêng là cây nở hoàn
toàn, còn quỉ là hạt mầm - nhưng cây được ẩn kín trong hạt
mầm. Và hạt mầm không chống lại cây. Trong thực tế cây
không thể tồn tại nếu hạt mầm không có đó. Và cây không
chống lại hạt mầm - chúng là bạn bè sâu sắc, chúng là cùng
nhau. Chất độc và cam lồ là hai pha của cùng một năng
lượng, cuộc sống và cái chết cũng vậy - và mọi thứ cũng
vậy: ngày và đêm, yêu và ghét, dục và siêu tâm thức.
Mật tông nói: Đừng bao giờ kết án cái gì - thái độ kết án
là thái độ ngu xuẩn. Bởi việc kết án cái gì đó, bạn phủ nhận
về phần mình cái khả năng đáng có thể trở thành sẵn có cho
bạn nếu bạn đã tiến hoá từ cái thấp hơn. Đừng kết án bùn,
bởi vì hoa sen ẩn kín trong bùn; dùng bùn để tạo ra hoa sen.
Tất nhiên bùn chưa phải là hoa sen, nhưng nó có thể là hoa
sen. Và người sáng tạo, người tôn giáo, sẽ giúp cho bùn để lộ
ra hoa sen của nó để cho hoa sen có thể thoát khỏi bùn.
Saraha là người sáng lập ra tầm nhìn Mật tông. Nó có ý
nghĩa vô biên - và đặc biệt cho khoảnh khắc hiện tại trong
lịch sử nhân loại, bởi vì con người mới đang nỗ lực để được
sinh ra, tâm thức mới đang gõ vào cánh cửa. Và tương lai sắp
sửa là tương lai của Mật tông, bởi vì bây giờ, những thái độ
nhị nguyên không thể nắm bắt tâm trí con người được nữa.
Chúng đã cố gắng trong nhiều thế kỉ - và chúng đã làm cho
con người bị què quặt và chúng đã làm cho con người mặc
cảm. Và chúng đã không giải phóng cho con người, chúng đã
làm cho con người thành tù nhân. Và chúng đã không làm
cho con người hạnh phúc, chúng đã làm cho con người bị
khổ. Chúng đã lên án mọi thứ: từ thức ăn tới dục chúng đã
kết án mọi thứ, từ quan hệ tới tình bạn chúng đã kết án hết
thảy. Tình yêu bị kết án, thân thể bị kết án, tâm trí bị kết án.
Chúng đã không chừa lại lấy một li cho bạn đứng; chúng bao
giờ cũng lấy đi tất cả và con người treo đấy, chỉ bị treo đấy.
Trạng thái này của con người không thể được dung thứ lâu
hơn nữa.
Mật tông có thể cho bạn một viễn cảnh mới - do đó tôi
đã chọn Saraha. Saraha là một trong những người tôi yêu
mến nhất, đó là chuyện tình cũ của tôi. Bạn thậm chí có thể
còn chưa nghe nói tới cái tên Saraha, nhưng Saraha là một
trong những người giúp ích vĩ đại cho nhân loại. Nếu tôi đếm
trên đầu ngón tay mười người làm lợi nhất cho nhân loại thì
Saraha sẽ là một trong mười người đó. Nếu tôi đếm chỉ năm
thôi, thế nữa tôi cũng không có khả năng loại bỏ Saraha.
Trước khi chúng ta đi vào những bài thơ này của Saraha,
có đôi điều về cuộc đời Saraha. Saraha được sinh ra tại
Viadarbha - Vidarbha là một phần của Maharashtra, rất gần
với Poona. Ông ấy được sinh ra khi Vua Mahapala còn đang
cai trị. Ông ấy là con của một brahmin rất có học, người
trong triều đình của Vua Mahapala; người bố trong triều
đình, cho nên người thanh niên này cũng trong triều đình.
Ông ấy có bốn anh; họ tất cả đều là các học giả lớn, và ông
ấy là người trẻ nhất và thông minh nhất trong số họ. Dần dần
danh tiếng của ông ấy lan rộng khắp đất nước, và vua đã gần
như được nghe tán dương về trí thông minh tuyệt vời của
ông ấy. Bốn anh em đều là những học giả rất vĩ đại, nhưng
chẳng cái gì sánh nổi với Saraha.
Khi họ trở nên chín chắn, cả bốn người đều lấy vợ. Nhà
vua sẵn lòng gả con gái cho Saraha - nhưng Saraha lại muốn
từ bỏ tất cả, Saraha muốn trở thành sannyasin. Nhà vua bị
tổn thương; ông ta cố gắng thuyết phục Saraha - anh đẹp thế
và anh lại thông minh thế và anh lại là một thanh niên đẹp
trai thế. Danh tiếng của anh lan rộng khắp nước và bởi vì anh
mà triều đình của Mahapala cũng trở nên nổi tiếng. Nhà vua
rất lo nghĩ và ông ấy không muốn người thanh niên này trở
thành sannyasin. Nhà vua muốn bảo vệ anh ta, ông ấy muốn
cho anh đủ mọi tiện nghi có thể; ông ấy đã sẵn sàng làm mọi
việc cho anh. Nhưng Saraha cứ khăng khăng và phép đã phải
ban ra: anh trở thành sannyasin, anh trở thành đệ tử của Sri
Kirti.
Sri Kirti thuộc dòng truyền thừa trực tiếp từ Phật - Phật
Gautam, thế rồi đến con ông ấy Rahul Bhadra, và rồi đến Sri
Kirti. Chỉ có hai thầy giữa Saraha và Phật; ông ấy không xa
xăm gì mấy với Phật. Cây phải vẫn còn rất, rất xanh; rung
động phải còn rất, rất sống động. Phật chỉ vừa mới ra đi; bầu
không khí phải vẫn còn đầy hương thơm của ông ấy.
Nhà vua bị choáng, bởi vì Saraha là một brahmin. Nếu
như anh muốn trở thành sannyasin, anh phải trở thành
sannyasin Hindu, nhưng anh đã chọn một thầy Phật giáo. Gia
đình của Saraha cũng rất lo nghĩ; trong thực tế họ tất cả đều trở
thành kẻ thù: điều này là không đúng. Và thế rồi sự việc
lại trở nên tồi tệ hơn - chúng ta sẽ biết về điều đó.
Tên thật của Saraha là Rahul, cái tên do bố anh ta đặt
cho. Chúng ta sẽ đi tới biết cách thức anh đã trở thành Saraha
- đó là một câu chuyện hay. Khi anh tới Sri Kirti, điều đầu
tiên mà Sri Kirti bảo anh là "Quên mọi kinh Veda của anh đi
và quên mọi điều học hành của anh và mọi thứ vô nghĩa đó
đi." Thật khó cho Saraha, nhưng anh ta đã sẵn sàng đánh
cược bất kì cái gì. Cái gì đó trong sự hiện diện của Sri Kirti
đã hấp dẫn anh ta; Sri Kirti là một người có sức lôi cuốn lớn
lao. Anh ta đã vứt bỏ mọi sự học hành của mình, anh ta trở
lại thành dốt nát.
Đây là một trong những từ bỏ lớn lao nhất. Dễ dàng từ
bỏ của cải, dễ dàng từ bỏ vương quốc lớn, nhưng từ bỏ tri
thức là điều khó khăn nhất trên thế giới. Ngay chỗ đầu tiên,
làm sao để từ bỏ nó? - nó có đó bên trong bạn. Bạn có thể
trốn khỏi vương quốc của mình, bạn có thể đi lên Himalayas,
bạn có thể phân phát của cải của mình - làm sao bạn có thể
từ bỏ được tri thức của mình? Và thế thì cũng quá đau đớn
để trở thành dốt nát lần nữa, để trở thành hồn nhiên như trẻ
thơ lần nữa.
Nhưng Saraha đã sẵn sàng. Nhiều năm trôi qua, dần dần
anh ta đã xoá đi mọi điều mà mình đã biết. Anh ta đã trở
thành một thiền nhân vĩ đại. Cũng hệt như khi anh ta đã bắt
đầu trở thành rất nổi tiếng như một học giả vĩ đại, bây giờ
tiếng tăm của anh ta bắt đầu lan rộng như một thiền nhân vĩ
đại. Mọi người bắt đầu tới từ nơi xa xôi chỉ để có thoáng
nhìn về người thanh niên này, người đã trở thành hồn nhiên
thế, như chiếc lá tươi, hay như giọt sương trên nhành cỏ vào
buổi sáng.
Một hôm, trong khi Saraha đang thiền, bỗng nhiên anh ta
thấy một linh ảnh - một linh ảnh rằng có một phụ nữ tại bãi
chợ, người sẽ là thầy thực của anh ta. Sri Kirti mới chỉ đưa
anh ta vào con đường, nhưng giáo huấn thực lại tới từ người
phụ nữ đó.
Bây giờ điều này nữa cũng phải được hiểu: chính là
riêng Mật tông chưa bao giờ bị đàn ông chi phối. Trong thực
tế đi vào trong Mật tông bạn sẽ cần sự hợp tác của đàn bà trí
huệ; không có đàn bà trí huệ, bạn sẽ không có khả năng đi
vào trong thế giới phức tạp của Mật tông. Anh ta đã thấy một
linh ảnh: một người đàn bà ở đó trong bãi chợ. Cho nên điều
đầu tiên, người đàn bà; điều thứ hai, trong bãi chợ. Mật tông
phát đạt trong bãi chợ, trong chỗ hoạt động nhất của cuộc
sống. Nó không phải là thái độ phủ định, nó hoàn toàn là
khẳng định.
Saraha đứng dậy. Sri Kirti hỏi anh ta, "Ông định đi đâu?"
Và anh ta nói, "Thầy đã chỉ cho con con đường. Thầy đã vứt
bỏ kiến thức cho tôi. Thầy đã làm một nửa công việc - thầy
đã chùi sạch bảng đen của tôi. Bây giờ tôi sẵn sàng để làm
nửa thứ hai kia." Với ân huệ của Sri Kirti, người đang cười
to, anh ta đã ra đi. Anh ta tới bãi chợ - anh ta ngạc nhiên, anh
ta thực sự thấy người đàn bà mà mình đã thấy trong linh ảnh.
Người đàn bà đó đang rèn mũi tên; cô ấy là một phụ nữ rèn
tên.
Điều thứ ba cần được ghi nhớ về Mật tông: nó nói một
người càng văn hoá, càng văn minh, càng ít có khả năng biến
đổi mật tông của mình. Người càng ít văn minh, càng nhiều
nguyên thuỷ, người đó càng sống động hơn. Bạn càng trở
nên văn minh, bạn càng trở nên như chất dẻo - bạn trở thành
giả tạo, bạn trở thành quá học thức, bạn làm mất gốc rễ của
mình trong đất. Bạn sợ thế giới bùn lầy. Bạn bắt đầu sống xa với thế
giới, bạn bắt đầu làm ra vẻ như mình không là của
thế giới.
Mật tông nói: Để tìm ra con người thực, bạn phải đi về
gốc rễ.
Cho nên Mật tông nói: Những người vẫn còn vô văn
minh, vô giáo dục, vô văn hoá, họ là sống động hơn, họ có
lực sống. Và đó là quan sát của các nhà tâm lí hiện đại nữa.
Người da đen sống động hơn người Mĩ - đó là sợ của người
Mĩ. Người Mĩ rất sợ người da đen. Sợ là ở chỗ người Mĩ đã
trở thành như chất dẻo, còn người da đen thì vẫn sống động,
vẫn gắn xuống đất.
Xung đột giữa người da đen và da trắng ở Mĩ không thực
là xung đột giữa người da đen và da trắng, nó là xung đột
giữa chất dẻo và cái thực. Và người Mĩ, người da trắng, rất
sợ: về cơ bản người đó sợ rằng, nếu người da đen mà được
phép, người đó sẽ bị mất người phụ nữ của mình, người Mĩ
da trắng sẽ mất người phụ nữ của mình. Người da đen sống
động hơn, sống động hơn về dục, sống hơn; năng lượng của
người đó vẫn còn hoang dã. Và đó là một trong những sợ lớn
nhất của những người văn minh: mất người đàn bà của họ.
Họ biết rằng nếu người sống động hơn mà sẵn có, họ sẽ
không có khả năng giữ người đàn bà của mình.
Mật tông nói: Trong thế giới của những người vẫn còn
nguyên thuỷ, có khả năng bắt đầu trưởng thành. Bạn đã
trưởng thành theo chiều hướng sai; họ đã chưa trưởng thành
- họ có thể vẫn chọn hướng đúng, họ có nhiều tiềm năng
hơn. Và họ không có gì để hoàn tác lại cả, họ có thể tiến
hành trực tiếp.
Phụ nữ rèn tên là phụ nữ đẳng cấp thấp, và với Saraha -
một brahmin hiểu biết, một brahmin nổi tiếng, người đã
thuộc về triều đình của nhà vua - việc đi tới một phụ nữ rèn
tên là biểu tượng. Người có học phải đi tới người có sức
sống, chất dẻo phải đi tới cái thực. Ông ấy đã thấy người phụ
nữ này - một thanh nữ, rất sống động, toả sáng với cuộc sống
- làm tên, không nhìn sang phải lẫn sang trái mà hoàn toàn bị
cuốn hút vào việc làm tên. Anh ta lập tức cảm thấy một cái
gì đó phi thường trong sự hiện diện của cô ấy, một cái gì đó
mà anh ta chưa từng bắt gặp bao giờ. Ngay cả Sri Kirti, thầy
anh ta, cũng mờ nhạt trước sự hiện diện của người phụ nữ
này. Một cái gì đó tươi tắn và một cái gì đó từ chính cội
nguồn…
Sri Kirti là một triết gia lớn. Vâng, ông ấy đã bảo Saraha
vứt bỏ mọi học thức, nhưng ông ấy vẫn là một người có học.
Ông ấy đã bảo Saraha vứt tất cả Veda và kinh sách, nhưng
ông ấy có kinh sách riêng của mình và Veda của riêng mình.
Cho dù ông ấy có là phản triết lí, cái phản triết lí của ông ấy
cũng là một loại triết lí. Bây giờ ở đây là một người đàn bà,
người không triết lí cũng chẳng phản triết lí, người đơn giản
không biết triết lí là gì, người đơn giản phúc lạc không nhận
biết về thế giới triết lí, về thế giới của tư tưởng. Cô ấy là phụ
nữ của hành động và cô ấy hoàn toàn bị cuốn hút vào trong
hành động của mình.
Saraha đã quan sát cẩn thận: mũi tên đã sẵn sàng, người
phụ nữ này - nhắm mắt nọ và mở mắt kia - chuyển sang tư
thế ngắm vào một mục tiêu vô hình. Saraha lại gần hơn…
Bây giờ không có mục tiêu, cô ấy đơn giản làm điệu bộ. Cô
ấy nhắm một mắt, mắt kia mở ra, và cô ấy đang ngắm vào
mục tiêu không biết nào đó - vô hình, nó không có đó.
Saraha bắt đầu cảm thấy một thông báo nào đó. Tư thế này là
biểu tượng, anh ta cảm thấy, những vẫn rất mờ và tối. Anh ta
có thể cảm thấy cái gì đó ở đấy, nhưng anh ta không thể hình
dung ra được nó là gì.
Cho nên anh ta hỏi cô này liệu cô ấy có là người rèn tên
chuyên nghiệp hay không, và cô này cười to, cái cười điên
khùng, và nói, "Anh là brahmin ngu xuẩn! Anh đã bỏ Veda,
nhưng bây giờ anh lại đi tôn thờ lời Phật, Dhammapada. Vậy
phỏng có ích gì? Anh đã đổi triết lí của mình, nhưng mọi lúc
anh vẫn còn vẫn là cái người ngu xuẩn ấy." Saraha choáng.
Chưa ai đã từng nói với anh ta theo cách đó; chỉ phụ nữ vô
văn hoá mới có thể nói theo cách đó. Và cách mà cô ấy cười
vô văn minh thế, nguyên thuỷ thế - nhưng dầu vậy, một cái
gì đó lại rất sống động. Và anh ta cảm thấy bị lôi cuốn: cô ấy
là thanh nam châm lớn và anh ta chẳng là gì ngoài mẩu sắt.
Thế rồi cô ấy nói, "Anh nghĩ anh là Phật tử sao?" Anh ta
phải đã mặc bộ áo choàng của nhà sư Phật giáo, áo choàng
vàng. Cô ấy lại cười và cô ấy nói, "Nghĩa của Phật chỉ có thể
được biết qua hành động, không qua lời và không qua sách
vở. Thế chưa đủ cho anh sao? Anh vẫn còn chưa chán với tất
cả mọi điều này sao? Đừng phí thời gian thêm nữa vào việc
tìm kiếm vô ích đó. Tới và theo ta đây!" Và một điều gì đó
đã xảy ra, một điều gì đó giống như giao cảm. Anh ta chưa
bao giờ cảm thấy giống thế trước đó. Trong khoảnh khắc đó
ý nghĩa tâm linh của điều cô ấy vừa làm đã bừng lên với
Saraha. Không nhìn sang trái, không nhìn sang phải, anh ta
đã thấy cô ấy - chỉ nhìn vào giữa.
Lần đầu tiên anh ta đã hiểu điều Phật ngụ ý bởi việc ở
giữa: tránh thái quá. Ban đầu anh ta là triết gia, bây giờ anh
ta đã trở thành phản triết gia - từ cực nọ sang cực kia. Ban
đầu anh ta đã tôn thờ điều này, bây giờ anh ta tôn thờ chính
cái đối lập - nhưng tôn thờ vẫn tiếp tục. Bạn có thể đi từ trái
sang phải, từ phải sang trái, nhưng điều đó cũng chẳng ích
gì. Bạn sẽ giống như con lắc đung đưa từ trái sang phải, từ
phải sang trái.
Và bạn có quan sát không? - khi con lắc đi sang phải, nó
thu được đà để đi sang trái; khi nó đi sang trái, nó thu lấy đà
để đi sang phải. Và đồng hồ cứ tiếp tục… và thế giới tiếp
tục. Ở giữa có nghĩa là con lắc chỉ treo đó ở giữa, không
sang phải lẫn sang trái. Thế thì đồng hồ dừng lại, thế thì thế
giới dừng lại. Thế thì không còn thời gian nữa… thế thì trạng
thái vô thời gian…
Anh ta đã nghe điều đó nhiều lần qua Sri Kirti; anh ta đã
đọc về nó, anh ta đã nghiềm ngẫm, suy tư về nó; anh ta đã
tranh luận với người khác về nó, rằng ở giữa mới là điều
đúng. Lần đầu tiên anh ta đã thấy nó trong hành động: người
phụ nữ không nhìn sang phải không nhìn sang trái - cô ấy chỉ
nhìn vào giữa, hội tụ vào giữa.
Điểm giữa là điểm từ đó siêu việt xảy ra. Nghĩ về điều
đó, suy tư về điều đó, quan sát nó trong cuộc sống. Người
đang chạy theo tiền bạc, là người điên, điên vì tiền; tiền là
thượng đế duy nhất…
Một phụ nữ hỏi phụ nữ khác, "Sao chị lại bỏ bạn trai
thế? Có chuyện gì xảy ra vậy? Tôi cứ nghĩ rằng chị đã đính
hôn và rằng chị sắp lấy chồng - chuyện gì xảy ra vậy?"
Người phụ nữ này đáp, "Tôn giáo của chúng tôi khác
nhau và đó là lí do tại sao chúng tôi đã tan vỡ."
Người hỏi phân vân bởi vì cô ta biết rằng cả hai người
này đều là người Cơ đốc giáo, cho nên cô ấy hỏi, "Chị ngụ ý
gì khi nói rằng tôn giáo của anh chị khác nhau?"
Người phụ nữ này nói, "Tôi tôn thờ tiền bạc, còn anh ấy
tôn thờ bần cùng."
Có những người mà thượng đế duy nhất của họ là tiền.
Ngày nọ hay ngày kia thượng đế này thất bại - nó nhất định thất bại.
Tiền không thể là thượng đế được. Nó là ảo tượng
của bạn đang phóng chiếu lên. Ngày nọ hay ngày kia bạn sẽ
đi tới điểm mà bạn có thể thấy rằng chẳng có thượng đế
trong nó, rằng chẳng có gì trong nó cả, rằng bạn đã phí hoài
cuộc sống của mình. Thế thì bạn quay sang chống lại nó, thế
thì bạn lấy thái độ đối lập: bạn trở thành chống lại tiền bạc.
Thế thì bạn từ bỏ tiền, bạn không động tới tiền. Bạn liên tục
bị ám ảnh bây giờ; bây giờ bạn chống lại tiền, nhưng việc ám
ảnh vẫn còn lại. Bạn đã chuyển từ trái sang phải, nhưng
trung tâm tâm thức của bạn vẫn cứ là tiền.
Bạn có thể thay đổi từ ham muốn này sang ham muốn
khác. Bạn quá nhiều với thế gian này… rồi một hôm bạn có
thể trở thành thế gian khác. Bạn vẫn còn như cũ, bệnh tật vẫn
cứ còn dai dẳng. Phật nói: Là thế gian này thì là thế gian này
và là thế gian khác thì cũng vẫn là thế gian này; vì tiền là
điên vì tiền, chống lại tiền cũng là điên vì tiền; tìm kiếm
quyền lực là ngu, trốn thoát cũng là ngu.
Chỉ ở giữa mới mang nghĩa trí huệ tất cả là gì.
Lần đầu tiên Saraha thấy điều đó một cách thực tế ở đó -
anh ta thậm chí đã chưa từng thấy nó ở Sri Kirti. Nó đã thực
sự có đó. Và người phụ nữ này là đúng; cô ấy nói, "Anh chỉ
có thể học được qua hành động" - và cô ấy cũng hoàn toàn bị
cuốn hút đến mức cô ấy thậm chí không nhìn vào Saraha,
người đang đứng đó quan sát cô ấy. Cô ấy bị hoàn toàn cuốn
hút thế, cô ấy toàn bộ trong hành động thế - điều đó lại là
một thông báo Phật giáo: Toàn bộ trong hành động là tự do
khỏi hành động.
Nghiệp được tạo ra bởi vì bạn không toàn bộ trong nó.
Nếu bạn toàn bộ trong nó, nó bỏ đi không dấu vết gì. Làm
bất kì cái gì một cách toàn bộ và nó được kết thúc, và bạn sẽ
không mang kí ức tâm lí về nó. Làm bất kì cái gì một cách
không đầy đủ và nó treo đấy với bạn, nó cứ đi tiếp - nó là
dấu vết. Và tâm trí muốn tiếp tục làm nó và hoàn chỉnh nó.
Tâm trí bị cám dỗ lớn để hoàn chỉnh mọi thứ. Hoàn chỉnh bất
kì cái gì và tâm trí bị mất đi. Nếu bạn tiếp tục làm mọi thứ
một cách toàn bộ, một hôm nào đó bạn bỗng nhiên thấy
không có tâm trí. Tâm trí là quá khứ đã tích luỹ của tất cả
những hành động không hoàn chỉnh.
Bạn muốn yêu một người phụ nữ và bạn đã không yêu;
bây giờ người phụ nữ ấy chết rồi. Bạn muốn đi tới bố mình
và bạn muốn được tha thứ về tất cả những điều bạn đã làm,
bởi tất cả những gì bạn đã làm theo cách mà bố bạn cảm thấy
bị tổn thương - bây giờ bố mất rồi. Bây giờ dấu vết sẽ còn
lại, bây giờ bóng ma… Bây giờ bạn bất lực - phải làm gì
đây? Đi tới ai? Và làm sao xin tha thứ được? Bạn muốn tốt
với một người bạn nhưng bạn đã không thể tốt được bởi vì
bạn đã trở thành bị đóng kín. Bây giờ người bạn đó không
còn nữa, và điều đó gây tổn thương. Bạn bắt đầu cảm thấy
mặc cảm, bạn ăn năn. Mọi sự cứ xảy ra như thế này.
Làm bất kì hành động nào một cách toàn bộ và bạn được
tự do khỏi nó và bạn không nhìn lại sau. Và con người thực
không bao giờ nhìn lại sau - bởi vì chẳng có gì để nhìn cả.
Người đó không có dấu vết. Người đó đơn giản đi lên trước.
Mắt người đó trong trẻo với quá khứ, tầm nhìn của người đó
không bị u ám. Trong sáng tỏ đó người ta đi tới biết thực tại
là gì.
Bạn lo nghĩ thế về tất cả mọi hành động không hoàn
chỉnh của mình - bạn giống như đống đồ đồng nát: thứ này
không hoàn chỉnh ở đây, thứ kia không hoàn chỉnh ở kia,
chẳng cái gì hoàn chỉnh cả. Bạn đã quan sát điều đó chưa?
Bạn đã bao giờ hoàn chỉnh cái gì không? hay mọi thứ chỉ là
không hoàn chỉnh? Và bạn cứ gạt sang bên thứ này và bạn bắt đầu thứ
khác, và trước khi nó hoàn chỉnh thì bạn lại bắt
đầu cái khác. Bạn trở thành ngày càng nặng gánh hơn. Đây
là điều nghiệp là gì; nghiệp nghĩa là hành động không hoàn
chỉnh.
Là toàn bộ… và bạn sẽ tự do.
Người phụ nữ này đã hoàn toàn bị cuốn hút. Đó là lí do
tại sao cô ấy trông sáng chói thế, cô ấy trông đẹp thế. Cô ấy
là một phụ nữ bình thường, nhưng cái đẹp lại không phải của
thế gian này. Cái đẹp tới bởi vì sự cuốn hút toàn bộ. Cái đẹp
tới bởi vì cô ấy không phải là người cực đoan. Cái đẹp tới
bởi vì cô ấy ở giữa, cân bằng. Từ cân bằng đó mà duyên
dáng tới. Lần đầu tiên Saraha gặp một phụ nữ, người không
chỉ đẹp về thể chất, người đẹp về tâm linh. Một cách tự
nhiên, anh ta đã qui phục. Buông xuôi xảy ra.
Bị cuốn hút toàn bộ, cuốn hút vào bất kì cái gì cô ấy
đang làm… lần đầu tiên anh ta đã hiểu: đây là thiền nghĩa là
gì. Không phải là bạn ngồi trong một thời gian đặc biệt và
nhẩm mật chú, không phải là bạn đi tới nhà thờ hay đền chùa
hay tới đền Hồi giáo, mà là ở trong cuộc sống - cứ làm
những việc tầm thường, nhưng với sự cuốn hút đến mức sự
sâu sắc được hiển lộ trong mọi hành động. Anh ta lần đầu
tiên hiểu thiền là gì. Anh ta đã từng thiền, anh ta đã từng vật
lộn vất vả, nhưng lần đầu tiên thiền có đó, sống động. Anh ta
có thể cảm thấy nó. Anh ta có thể đã chạm vào nó, nó gần
như cảm nhận được. Và thế rồi anh ta đã nhớ rằng việc nhắm
mắt nọ, mở mắt kia là một biểu tượng, một biểu tượng Phật
giáo.
Phật nói - bây giờ các nhà tâm lí sẽ đồng ý với ông ấy;
sau hai nghìn năm trăm năm tâm lí mới đi tới điểm mà Phật
đã ở đó từ lâu rồi - Phật nói một nửa trí não là lí trí còn một
nửa trí não là trực giác. Trí não bị phân chia thành hai phần,
thành hai bán cầu. Bán cầu bên trái là phần của lí trí, logic, ý
nghĩ quyết định, phân tích, triết lí, lí thuyết… lời và lời và lời
và biện luận và tam đoạn luận và suy diễn. Trí não bên trái là
mang tính Aristotle. Trí não bên phải là trực giác, thơ ca -
hứng khởi, linh ảnh, tiềm thức, nhận biết tiên thiên. Không
phải là bạn suy luận - bạn đơn giản nhận biết. Đó là ý nghĩa
của nhận biết tiên thiên: nó đơn giản có đó. Chân lí được biết
tới bởi trí não bên phải. Chân lí được suy diễn bởi trí não bên
trái. Suy diễn chỉ là suy diễn, nó không phải là kinh nghiệm.
Bỗng nhiên anh ta hiểu ra rằng người phụ nữ này đã
nhắm một mắt: cô ấy đã nhắm một mắt như biểu tượng của
việc nhắm con mắt lí lẽ, logic. Và cô ấy đã mở con mắt kia
biểu tượng cho tình yêu, trực giác, nhận biết. Và thế rồi anh
ta nhớ tới tư thế.
Ngắm vào cái không biết, cái vô hình, chúng ta đang trên
cuộc hành trình để biết cái không biết - để biết cái không thể
nào được biết. Đó mới là tri thức thật: biết cái không thể nào
được biết, nhận ra cái không thể nhận ra, đạt tới cái không
thể nào được đạt tới. Đam mê không thể được này là điều
làm cho người ta thành người tìm kiếm tôn giáo.
Vâng, đấy là điều không thể được. Bằng không thể được
tôi không ngụ ý rằng nó sẽ không xảy ra; bởi không thể được
tôi ngụ ý rằng nó không thể nào xảy ra được chừng nào mà
bạn còn chưa được hoàn toàn biến đổi. Như bạn hiện thế thì
nó không thể nào xảy ra được. Nhưng có những cách sống
khác, và bạn có thể hoàn toàn là một người mới… thế thì
điều đó xảy ra. Nó là có thể cho một loại người khác. Đó là lí
do tại sao Jesus lại nói: Chừng nào các ông còn chưa được
tái sinh, các ông sẽ không biết nó. Con người mới sẽ biết nó.
Bạn tới tôi - bạn sẽ không biết nó. Tôi sẽ phải giết bạn,
tôi sẽ phải là mối nguy hiểm trầm trọng cho bạn; bạn sẽ phải biến
mất. Và con người mới được sinh ra, tâm thức mới đi
vào bởi vì có cái gì đó không thể huỷ diệt nổi trong bạn, cái
không thể bị huỷ diệt được; không ai có thể phá huỷ nó. Chỉ
cái có thể bị huỷ diệt mới bị phá huỷ còn cái không thể bị
huỷ diệt sẽ có đó. Khi bạn đạt tới phần tử không thể bị huỷ
diệt đó trong bản thể mình, đạt tới nhận biết vĩnh hằng đó
trong bản thể mình, bạn là con người mới, tâm thức mới.
Qua đó mà điều không thể được là có thể được, cái không
đạt tới được là đạt tới được.
Cho nên anh ta đã nhớ tới tư thế ấy. Ngắm vào cái không
biết, cái vô hình, cái không thể biết được, cái một - đó là
đích. Làm sao là một với sự tồn tại? Cái bất nhị là đích - nơi
chủ thể và khách thể bị mất đi, nơi mình và người bị mất đi.
Có một cuốn sách rất nổi tiếng và một một cuốn sách lớn
của Martin Buber, Ta và Người. Martin Buber nói kinh
nghiệm của lời cầu nguyện là kinh nghiệm về ta-người. Ông
ấy cũng phải. Kinh nghiệm của lời cầu nguyện là kinh
nghiệm ta-người: Thượng đế là người, bạn vẫn còn là một ta,
và bạn có đối thoại, sự giao cảm với người. Nhưng Phật giáo
không có lời cầu nguyện trong nó, và Phật giáo đi cao hơn.
Phật giáo nói: Thậm chí nếu có quan hệ ta-người, bạn vẫn
còn bị phân chia, bạn vẫn còn tách rời. Bạn có thể quát tháo
lẫn nhau, nhưng vẫn sẽ không có giao cảm. Giao cảm xảy ra
chỉ khi phân chia ta-người không còn nữa, khi chủ thể và
khách thể biến mất, khi không có cái ta và không có cái
người, không người tìm kiếm và không cái được tìm kiếm…
khi có thống nhất, hợp nhất.
Hiểu điều này, nhìn vào trong hành động của người phụ
nữ này và nhận ra chân lí… Người phụ nữ này gọi anh ta là
Saraha. Tên anh ta là Rahul; người phụ nữ này đặt tên anh ta
là Saraha. Saraha là một từ hay. Nó có nghĩa là người đã bắn
mũi tên: sara nghĩa là mũi tên, ha(n) nghĩa là việc bắn.
Saraha nghĩa là người đã bắn mũi tên. Khoảnh khắc anh ta
nhận ra ý nghĩa của hành động của người phụ nữ này, những
điệu bộ biểu tượng này, khoảnh khắc anh ta có thể đọc và
giải mã điều người phụ nữ này cố gắng nêu ra, điều người
phụ nữ này cố gắng biểu lộ, người phụ nữ này cực kì hạnh
phúc. Cô ấy nhảy múa và gọi anh ta là Saraha, và nói, "Bây
giờ từ hôm nay anh sẽ mang tên là Saraha: anh đã bắn mũi
tên. Hiểu ý nghĩa cảnh hành động của ta, anh đã hiểu thấu…"
Saraha đã nói với cô ấy, "Cô không phải là một phụ nữ
rèn tên bình thường. Tôi tiếc là đã từng nghĩ rằng cô là người
rèn tên bình thường. Tôi xin lỗi. Tôi cực kì lấy làm tiếc. Cô
là một thầy lớn và tôi được tái sinh qua cô. Mãi cho tới ngày
hôm qua tôi đã không là một brahminh thực; từ hôm nay tôi
mới hiện hữu. Cô là thầy của tôi và cô là mẹ của tôi và cô đã
cho tôi việc sinh thành mới. Tôi không còn là như cũ nữa.
Cho nên cô là phải - cô đã vứt bỏ cái tên cũ của tôi và cô đã
cho tôi cái tên mới."
Các bạn đôi khi hỏi tôi, "Sao thầy cho tên mới thế?" Để
vứt bỏ danh tính cũ, quên đi quá khứ, không còn bất kì gắn
bó gì với quá khứ nữa, phá huỷ hoàn toàn là cần thiết. Bạn
phải trở nên ngắt hẳn với quá khứ. Rahul đã trở thành
Saraha.
Truyền thuyết có nói rằng người phụ nữ đó không là ai
khác ngoài vị phật giấu mặt. Tên của vị phật được nêu trong
kinh sách là Sukhnatha - vị phật đã tới để giúp cho con người
có tiềm năng lớn, Saraha. Vị phật, vị phật nào đó có tên là
Sukhnatha, đã lấy dạng một phụ nữ. Nhưng tại sao? Tại sao
lại là dạng phụ nữ? - bởi vì Mật tông tin rằng cũng như con
người phải được sinh ra từ phụ nữ, vậy thì lần sinh mới của
đệ tử cũng sẽ được sinh ra từ người phụ nữ. Trong thực tế tất cả các
thầy đều nhiều phần là người mẹ hơn người bố. Họ có
phẩm chất của nữ tính. Phật mang nữ tính, Mahavira cũng
vậy, Krishna cũng vậy. Bạn có thể thấy vẻ duyên dáng nữ
tính, những đường cong nữ tính, bạn có thể thấy cái đẹp nữ
tính. Bạn có thể nhìn vào trong mắt họ và bạn sẽ không thấy
vẻ hùng hổ nam tính.
Cho nên điều rất biểu tượng là vị phật lấy hình dạng của
phụ nữ. Chư phật bao giờ cũng lấy hình dạng phụ nữ. Họ có
thể sống trong thân thể nam giới, nhưng họ mang nữ tính -
bởi vì tất cả mọi cái được sinh ra đều được sinh từ năng
lượng nữ tính. Năng lượng nam tính có thể lẩy cò nó nhưng
không thể cho việc sinh thành.
Thầy phải giữ bạn trong bụng mình cho đủ tháng, đủ
năm, đôi khi vài kiếp. Người ta chẳng bao giờ biết được khi
nào bạn sẽ sẵn sàng để được sinh ra. Thầy phải là người mẹ.
Thầy phải có khả năng vô biên của năng lượng nữ tính để
cho thầy có thể mưa rào tình yêu lên bạn; chỉ thế thì thầy
mới có thể phá huỷ được. Chừng nào bạn còn chưa chắc
chắn về tình yêu của thầy, bạn sẽ không cho phép thầy phá
huỷ bạn. Làm sao bạn tin cậy được? Chỉ tình yêu của thầy
mới làm cho bạn có khả năng tin cậy. Và qua tin cậy, dần
dần, thầy sẽ chặt đi từng chi một. Rồi bỗng nhiên một hôm
bạn sẽ biến mất. Dần dần, dần dần… và bạn mất đi. Gate,
gate, para gate - đi, đi, đi, đi mất. Thế thì cái mới được sinh
ra.
Người phụ nữ rèn tên đã chấp nhận anh ta. Trong thực tế
cô ấy đã chờ đợi… thầy chờ đệ tử. Các truyền thống cũ nói:
Trước khi đệ tử chọn thầy, thầy đã chọn đệ tử rồi. Đích xác
đó là điều đã xảy ra trong câu chuyện này. Sukhnatha đã ẩn
trong hình dạng của một phụ nữ để chờ đợi Saraha tới và
biến đổi anh ta.
Và dường như logic hơn nữa là thầy nên chọn trước - bởi
vì thầy nhận biết hơn, thầy biết. Thầy có thể thấm nhuần vào
chính khả năng của bản thể bạn, vào chính tiềm năng. Thầy
có thể thấy tương lai của bạn, thầy có thể thấy điều có thể
xảy ra. Khi bạn chọn thầy, bạn nghĩ mình đã chọn. Bạn sai.
Làm sao bạn có thể chọn được thầy? Bạn mù thế, làm sao
bạn có thể nhận ra thầy? Bạn vô nhận biết thế, làm sao bạn
có thể cảm thấy thầy? Nếu bạn bắt đầu cảm thấy thầy, điều
đó có nghĩa là thầy đã đi vào trong trái tim của bạn và đã bắt
đầu chơi đùa với năng lượng của bạn - đó là lí do tại sao bạn
bắt đầu cảm thấy thầy. Trước khi đệ tử chọn thầy, thầy đã
chọn người đó rồi.
Cô ấy đã chấp nhận. Cô ấy đã chờ đợi Saraha tới. Họ đi
tới bãi hoả thiêu và bắt đầu sống với nhau. Tại sao tới bãi
hoả thiêu? - bởi vì Phật nói chừng nào bạn còn chưa hiểu cái
chết thì bạn sẽ không có khả năng hiểu cuộc sống. Chừng
nào bạn còn chưa chết thì bạn sẽ không được tái sinh.
Nhiều đệ tử Mật tông đã sống ở bãi hoả thiêu vì Saraha;
ông ấy là người sáng lập. Ông ấy đã sống bãi hoả thiêu…
mọi người sẽ được đem tới đó, xác chết sẽ được đem tới đó
và thiêu đi, và ông ấy đã sống ở đó, đó là nhà ông ấy. Và ông
ấy đã sống với người phụ nữ rèn tên này, họ sống với nhau.
Đã có một tình yêu lớn lao giữa họ - không phải tình yêu của
đàn bà và đàn ông, mà là tình yêu của thầy và đệ tử, điều
chắc chắn cao hơn bất kì tình yêu đàn ông - đàn bà nào có
thể đạt tới; thân thiết hơn, chắc chắn thân thiết hơn - bởi vì
chuyện tình đàn ông-đàn bà chỉ là của thân thể. Nhiều nhất
thì đôi khi nó đạt tới tâm trí, bằng không nó vẫn còn trong
thân thể. Đệ tử và thầy - đấy là chuyện tình của linh hồn.
Saraha đã tìm thấy bạn tình linh hồn của mình. Họ đã
trong tình yêu vô biên, tình yêu vĩ đại, mà hiếm khi xảy ra trên trái
đất này. Cô ấy dạy cho anh ta về Mật tông. Chỉ phụ
nữ mới có thể dạy được Mật tông. Ai đó hỏi tôi tại sao tôi đã
chọn Kaveesha là người lãnh đạo nhóm Mật tông - chỉ phụ
nữ mới có thể là lãnh đạo nhóm Mật tông, điều đó rất khó
cho đàn ông. Vâng, đôi khi đàn ông cũng có thể làm điều đó,
nhưng thế thì anh ta sẽ phải trở thành rất, rất nữ tính. Phụ nữ
thì đã sẵn rồi, cô ấy đã có phẩm chất đó, phẩm chất yêu
thương, thân mến đó; cô ấy tự nhiên có chăm nom đó, tình
yêu đó, cảm giác đó về dịu dàng.
Saraha đã trở thành người theo mật tông dưới hướng dẫn
của người phụ nữ rèn tên này. Bây giờ anh ta không còn
thiền nữa. Ngày nọ anh ta đã bỏ tất cả Veda, kinh sách, tri
thức; bây giờ anh ta bỏ luôn cả thiền. Bây giờ tin đồn bắt đầu
lan truyền khắp nước: anh ta không còn thiền nữa. Anh ta ca
hát, tất nhiên, và nhảy múa, nhưng không thiền chút nào nữa.
Bây giờ ca hát là việc thiền của anh ta, bây giờ nhảy múa là
việc thiền của anh ta, bây giờ mở hội là toàn bộ kiểu sống
của anh ta.
Sống tại bãi hoả thiêu và mở hội! Sống nơi chỉ cái chết
xảy ra và sống một cách vui vẻ! Đây là cái đẹp của Mật tông:
nó gắn liền các cực đối lập, những điều trái ngược, những
điều mâu thuẫn. Nếu bạn tới bãi hoả thiêu, bạn sẽ cảm thấy
buồn; sẽ khó cho bạn được vui vẻ. Sẽ rất khó cho bạn ca hát
và nhảy múa nơi mọi người được đem đi thiêu, và nơi mọi
người kêu khóc. Và mọi ngày cái chết rồi cái chết… và ngày
và đêm, cái chết. Làm sao bạn sẽ vui vẻ được? Nhưng nếu
bạn không thể vui vẻ được ở đó, thế thì tất cả mọi điều bạn
nghĩ là niềm vui của mình chỉ là giả vờ. Nếu bạn có thể vui
vẻ ở đó, thế thì niềm vui đã thực sự xảy ra cho bạn. Bây giờ
nó là vô điều kiện. Bây giờ chẳng có gì khác biệt liệu cái
chết có xảy ra hay cuộc sống xảy ra, liệu ai đó được sinh ra
hay ai đó chết đi.
Saraha bắt đầu hát và nhảy múa. Anh ta không còn
nghiêm chỉnh nữa. Mật tông là không nghiêm chỉnh - Mật
tông là vui đùa. Vâng, nó chân thành, nhưng không nghiêm
chỉnh; nó là rất vui vẻ. Chơi đùa đi vào bản thể anh ta. Mật
tông là chơi đùa, bởi vì Mật tông là dạng tiến hoá cao của
tình yêu - tình yêu là chơi đùa.
Có những người không thích ngay cả tình yêu là chơi
đùa. Mahatma Gandhi nói: Làm tình chỉ khi bạn muốn sinh
sản. Thậm chí làm tình họ cũng đổi thành công việc - sinh
sản. Điều này xấu! Làm tình với người đàn bà của bạn chỉ
khi bạn muốn sinh sản - cô ấy là nhà máy sao? Sinh sản -
chính từ này là xấu. Tình yêu là trò vui! Làm tình với người
đàn bà của bạn khi bạn cảm thấy hạnh phúc, vui mừng, khi
bạn ở trên đỉnh thế giới. Chia sẻ năng lượng đó. Yêu người
đàn ông của bạn khi bạn có phẩm chất đó của điệu vũ và bài
ca và niềm vui - không phải để sinh sản! Từ sinh sản là tục
tĩu. Làm tình từ niềm vui, từ niềm vui thừa thãi. Cho khi bạn
có nó!
Chơi đùa đi vào trong bản thể anh ta. Người yêu bao giờ
cũng có tinh thần chơi đùa. Khoảnh khắc tinh thần chơi đùa
đó chết đi, bạn trở thành người chồng hay người vợ; thế thì
bạn không còn là người yêu nữa, thế thì bạn sinh sản. Và
khoảnh khắc bạn trở thành người chồng hay người vợ, cái gì
đó đẹp đẽ đã chết đi. Nó không còn sống động nữa, phần tinh
tuý không còn tuôn chảy nữa. Bây giờ nó chỉ là giả vờ, đạo
đức giả.
Chơi đùa đi vào bản thể anh ta, và qua chơi đùa mà tôn
giáo đích thực sinh ra. Cực lạc của anh ta mang tính tiêm
nhiễm tới mức mọi người bắt đầu tới xem anh ta nhảy múa
và ca hát. Và khi mọi người tới và xem, họ sẽ bắt đầu nhảy
múa, họ sẽ bắt đầu ca hát cùng với anh ta. Bãi hoả thiêu trở thành lễ
hội lớn. Vâng, thân thể vẫn được đem đến thiêu,
nhưng đáng đông ngày càng tụ tập nhiều quanh Saraha và
người phụ nữ rèn tên này, và niềm vui lớn đã được tạo ra tại
bãi hoả thiêu.
Và điều đó trở thành tiêm nhiễm đến mức những người
chưa bao giờ nghe nói gì về cực lạc cũng tới, nhảy múa và ca
hát, và rơi vào trong cực lạc, đi vào trong samadhi. Chính
rung động của anh ta, chính hiện diện của anh ta, đã trở
thành có hiệu lực đến mức nếu bạn tham dự với anh ta, sẽ
xảy ra… đỉnh cao tiếp xúc. Những người tới quanh anh ta -
anh ta say sưa tới mức trạng thái say sưa bên trong của anh ta
bắt đầu tràn ngập sang những người khác. Anh ta say đến
mức người khác cũng bắt đầu trở nên say và say hơn.
Nhưng thế thì điều không tránh khỏi… các brahmin và tu
sĩ và học giả và cái gọi là người tự cho là đúng đắn bắt đầu
nói xấu và phỉ báng anh ta - điều tôi gọi là không tránh khỏi.
Bất kì khi nào có một người như Saraha, các học giả đều sẽ
chống lại người đó, các tu sĩ sẽ chống lại người đó, và cái gọi
là những người đạo đức, nhà luân lí, người tự cho là đúng
đắn. Họ bắt đầu lan truyền những tin đồn hoàn toàn thành
kiến về anh ta.
Họ bắt đầu nói với mọi người. "Hắn ta đã sa ngã khỏi ân
huệ rồi - hắn ta là kẻ hư hỏng. Hắn ta không còn là một
brahmin nữa; hắn ta đã từ bỏ vô dục, hắn ta thậm chí không
còn là sư Phật giáo nữa. Hắn mê đắm trong những chuyện
đáng hổ thẹn với một mụ đàn bà đẳng cấp thấp kém và chạy
quanh như con chó điên theo đủ mọi hướng." Cực lạc của
anh ta chỉ giống như con chó điên đối với họ - điều đó tuỳ
thuộc vào cách bạn diễn giải. Anh ta đã nhảy múa khắp bãi
hoả thiêu. Anh ta điên - nhưng anh ta không phải là con chó
điên, anh ta là thượng đế điên! Điều đó tuỳ thuộc vào cách
bạn nhìn.
Nhà vua cũng được kể lại cho điều này - nhà vua lo âu
khi biết đích xác điều đã xảy ra. Ông ấy trở nên lo nghĩ…
ngày càng nhiều người bắt đầu tới anh ta. Họ biết anh ta, họ
biết rằng nhà vua bao giờ cũng kính trọng sâu sắc với
Saraha, rằng nhà vua muốn bổ nhiệm anh ta làm uỷ viên hội
đồng trong triều đình, nhưng Saraha lại đã từ bỏ thế giới này.
Nhà vua rất kính trọng về hiểu biết của anh ta, cho nên họ
bắt đầu tới nhà vua.
Nhà vua lo nghĩ. Ông ấy đã yêu mến chàng thanh niên
này và kính trọng anh ta nữa, và ông ấy bận tâm. Cho nên
ông ấy phái vài người tới thuyết phục Saraha và nói với anh
ta, "Quay lại con đường cũ của anh đi. Anh là một brahmin,
bố anh là một học giả lớn, bản thân anh cũng là một học giả
lớn - anh đang làm gì vậy? Anh đã đi lạc lối, quay về nhà đi;
ta vẫn còn đây. Quay về cung điện, là một phần của gia đình
ta. Điều này là không tốt."
Mọi người tới và Saraha hát một trăm sáu mươi vần thơ
cho những người đã tới để chuyển đổi anh ta. Một trăm sáu
mươi vần thơ ấy… và những người này bắt đầu nhảy múa và
họ chẳng bao giờ quay lại nữa!
Nhà vua lại càng lo nghĩ hơn. Vợ vua, hoàng hậu, bao
giờ cũng quan tâm tới chàng thanh niên này. Bà ta muốn
chàng thanh niên này lấy con gái mình, cho nên bà ta đã tới
đó. Và Saraha đã hát tám mươi vần thơ cho hoàng hậu… và
bà ấy cũng chẳng bao giờ quay về nữa.
Bây giờ nhà vua quá đỗi phân vân: Chuyện gì xảy ra ở
đó vậy? Thế là bản thân nhà vua cũng tới đó - và Saraha đã
hát bốn mươi vần thơ và nhà vua đã được chuyển đổi! Và nhà vua bắt
đầu nhảy múa tại bãi hoả thiêu như con chó
điên!
Cho nên đã có ba kinh sách hiện có với tên Saraha. Thứ
nhất, Bài ca nhân dân của Saraha - một trăm tám mươi vần
thơ; thứ hai, Bài ca hoàng hậu của Saraha - tám mươi vần
thơ; và thứ ba, Bài ca hoàng đế của Saraha, mà chúng ta sẽ
thiền về nó - bốn mươi vần thơ. Một trăm sáu mươi vần thơ
cho mọi người bởi vì hiểu biết của họ không lớn; tám mươi
cho hoàng hậu - bà ta có chút ít cao hơn, hiểu biết của bà ấy
có chút ít cao hơn; bốn mươi cho nhà vua bởi vì nhà vua
thực sự là con người của thông minh, của nhận biết, của hiểu
biết.
Bởi vì nhà vua đã được chuyển đổi, nên toàn thể đất
nước dần dần cũng được chuyển đổi. Và kinh sách cổ nói
rằng một thời tới khi cả nước đã trở thành trống rỗng. Trống
rỗng… đấy là lời của Phật tử. Nó có nghĩa là mọi người trở
thành không ai cả, họ làm mất đi trò bản ngã của mình. Mọi
người bắt đầu tận hưởng khoảnh khắc. Xô đẩy và hối hả, bạo
hành và cạnh tranh biến mất khỏi đất nước. Đất nước trở nên
im lặng. Nó trở thành trống rỗng… dường như chẳng có ai ở
đó, con người như biến khỏi đất nước. Điều thiêng liêng lớn
lao hạ xuống đất nước. Bốn mươi vần thơ này ở tại gốc rễ
của nó, chính cội nguồn của nó.
Bây giờ chúng ta đi vào cuộc hành hương vĩ đại: Bài ca
Hoàng đế của Saraha. Nó cũng còn được gọi là Bài ca về
Hành động con người - rất ngược đời, bởi vì nó chẳng liên
can gì tới hành động cả. Đó là lí do tại sao nó được gọi là Bài
ca về Hành động con người. Nó có cái gì đó liên quan tới
bản thể, nhưng khi bản thể được biến đổi, hành động được
biến đổi. Khi bạn được biến đổi, hành vi của bạn được biến
đổi - không có điều ngược lại. Không phải là trước hết bạn
thay đổi hành động của mình và thế rồi bản thể của bạn thay
đổi - không. Mật tông nói: Trước hết thay đổi bản thể của
bạn và thế thì hành động của bạn thay đổi một cách tự động,
theo cách riêng của nó. Trước hết đạt tới một loại tâm thức
khác, và điều đó sẽ được tiếp nối bởi một loại hành động
khác, tính cách, hành vi khác.
Mật tông tin vào bản thể, không tin vào hành động và
tính cách. Đó là lí do tại sao nó được gọi là Bài ca về Hành
động con người - bởi vì một khi bản thể được biến đổi, hành
động của bạn được biến đổi. Đó là cách duy nhất để thay đổi
hành động của bạn. Ai đã bao giờ có khả năng thay đổi hành
động của mình một cách trực tiếp? Bạn chỉ có thể giả vờ mà
thôi.
Nếu bạn có cơn giận trong mình và bạn muốn thay đổi
hành động của mình, bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ kìm nén cơn giận
và bạn sẽ giương ra bộ mặt giả; bạn sẽ phải đeo mặt nạ. Nếu
bạn có ham muốn dục trong mình, bạn sẽ làm gì để thay đổi
nó? Bạn có thể lấy lời nguyện về vô dục, về brachmacharya,
và bạn có thể giả vờ, nhưng sâu bên dưới núi lửa vẫn tiếp
tục. Bạn đang ngồi trên miệng núi lửa mà có thể bùng phát
bất kì khoảnh khắc nào. Bạn sẽ thường xuyên run rẩy,
thường xuyên sợ sệt, hoảng hốt.
Bạn không quan sát cái gọi là những người tôn giáo sao?
Họ bao giờ cũng sợ hãi - sợ địa ngục - và bao giờ cũng cố
gắng bằng cách nào đó để được vào cõi trời. Nhưng họ
không biết cõi trời là gì; họ chưa nếm trải nó chút nào. Nếu
bạn thay đổi tâm thức của mình, cõi trời tới trong bạn, không
phải là bạn đi lên cõi trời. Không ai đã từng bao giờ lên cõi
trời cả và không ai đã từng xuống địa ngục. Để điều này
được quyết định một lần cho tất cả: cõi trời tới với bạn, địa ngục
tới với bạn - điều đó tuỳ thuộc vào bạn. Bất kì cái gì
bạn kêu gọi, nó tới.
Nếu bản thể bạn thay đổi, bạn bỗng nhiên trở nên sẵn có
cho cõi trời - cõi trời hạ xuống bạn. Nếu bản thể bạn không
thay đổi, bạn trong xung đột, bạn đang bó buộc cái gì đó
không có đó. Bạn trở thành giả và giả và giả hơn, và bạn trở
thành hai người, bạn trở thành tinh thần phân liệt, chia chẻ…
Bạn biểu lộ cái gì đó, bạn là cái gì đó khác. Và thế rồi bạn
liên tục chơi trò trốn tìm với chính mình. Lo âu, khổ sở là tự
nhiên trong trạng thái như vậy - đó chính là địa ngục là gì.
Bây giờ là bài thơ:
Con cúi đầu trước Manjusri cao quí,
Con cúi đầu trước người đã Chinh phục cái hữu hạn.
Từ manjusri cần phải được hiểu. Manjusri là một trong
các đệ tử của Phật, nhưng ông ấy là một đệ tử rất hiếm hoi.
Phật có nhiều đệ tử hiếm hoi; theo những cách khác nhau họ
đều là hiếm hoi. Mahakashyapa là hiếm hoi bởi vì ông ấy có
thể hiểu được thông báo không chuyển giao trong lời… vân
vân. Manjusri là hiếm hoi bởi vì ông ấy có phẩm chất lớn lao
nhất của việc là một thầy.
Bất kì khi nào ai đó gặp quá nhiều vấn đề khó khăn, ai
đó là người có vấn đề, Phật gửi người đó tới Manjusri. Chỉ
nghe tên của Manjusri mọi người sẽ bắt đầu run rẩy. Ông ấy
thực sự là con người cứng rắn, ông ấy thực sự quyết liệt. Bất
kì khi nào ai đó được gửi tới Manjusri, các đệ tử sẽ nói,
"Người đó đi đời với lưỡi kiếm của Manjusri rồi." Điều đó
đã trở thành nổi tiếng trong nhiều thời đại - lưỡi kiếm của
Manjusri - bởi vì Manjusri quen chặt đầu trong một nhát
chém. Ông ấy không phải là người làm chậm, ông ấy sẽ đơn
giản chặt đầu trong một nhát chém. Từ bi của ông ấy lớn đến
mức ông ấy có thể tàn bạo thế.
Cho nên dần dần cái tên Manjusri đã trở thành cái tên
tiêu biểu - cái tên cho tất cả các thầy, bởi vì tất cả họ đều từ
bi và tất cả họ đều phải tàn bạo. Từ bi bởi vì họ sẽ cho sinh
thành con người mới; tàn bạo bởi vì họ sẽ phải phá huỷ và
đánh đổ cái cũ.
Cho nên khi Saraha cúi đầu trước khi bắt đầu bài ca của
mình, anh ta nói: Con cúi đầu trước Manjusri cao quí - thầy
của tất cả các thầy - Con cúi đầu trước người đã chinh phục
cái hữu hạn. Và thế rồi anh ta cúi đầu với Phật người đã
chinh phục cái hữu hạn, và người đã trở thành cái vô hạn.
Như nước bình lặng bị gió xô dậy lên,
Biến thành sóng và chặy lăn tăn,
Cho nên nhà vua nghĩ về Saraha
Theo nhiều cách, mặc dầu là một người.
Quán tưởng về cái hồ, cái hồ bình lặng, im lặng không
gợn sóng. Thế rồi có một cơn gió lớn thổi tới và nó bắt đầu
nô đùa trên mặt hồ, và hồ bị khuấy động, và cả nghìn lẻ một
gợn sóng và sóng dậy lên. Mới khoảnh khắc trước việc phản
xạ trăng tròn còn có đó trong hồ; bây giờ nó không còn có đó
nữa. Bây giờ mặt trăng vẫn được phản xạ, nhưng trong cả
nghìn lẻ một mảnh. Nó ở khắp hồ. Cả hồ thành mầu bạc vì
phản xạ này, nhưng bạn không thể bắt giữ được phản xạ thực
- trăng ở đâu, nó trông thế nào. Nó tất cả đều đã bị bóp méo.
Saraha nói đây là tình huống của tâm trí phàm tục, của
cái dối trá. Đây là khác biệt duy nhất giữa phật và không
phật. Vị phật là người mà gió không còn thổi nữa. Gió đó
được gọi là trishna - ham muốn.
Bạn có quan sát, có theo dõi không? - bất kì khi nào có
ham muốn, có cả nghìn lẻ một gợn sóng trong tim bạn; tâm
thức bạn bị khuấy động và sao lãng. Bất kì khi nào ham
muốn dừng lại, bạn thấy thoải mái, an bình với chính mình.
Cho nên ham muốn là gió bóp méo tâm trí. Và khi tâm
trí bị bóp méo, bạn không thể phản xạ được thực tại.
Như nước bình lặng bị gió xô dậy lên,
Biến thành sóng và chặy lăn tăn,
Cho nên nhà vua nghĩ về Saraha
Theo nhiều cách, mặc dầu là một người.
Saraha nói hai điều. Thứ nhất anh ta nói: Tâm trí bệ hạ bị
quấy rối bởi dư luận, biết bao nhiêu gió đã thổi trên bề mặt
của tâm trí bệ hạ. Bệ hạ sẽ không có khả năng thấy tôi, mặc
dầu tôi là một người - nhưng tâm trí bệ hạ đang phản xạ tôi
trong cả nghìn mảnh.
Điều này là đúng. Anh ta có thể thấy xuyên suốt vào nhà
vua. Nhà vua phân vân. Một mặt nhà vua kính trọng người
thanh niên này, mặt khác ông ấy bao giờ cũng tin cậy vào
người thanh niên này - ông ấy biết rằng anh ta không thể sai
được. Nhưng biết bao nhiêu người, biết bao nhiêu cái gọi là
người trung thực, đáng kính, giầu có, có học, tới ông ấy và
tất cả bọn họ đều báo cáo, "Anh ta đã đi sai, anh ta đã trở
thành gần điên rồi - anh ta là người cuồng dại, anh ta là kẻ
hư hỏng. Anh ta sống với một phụ nữ rèn tên thuộc đẳng cấp
thấp. Anh ta sống tại bãi hoả thiêu - đây không phải là cung
điện để sống! Anh ta đã quên tất cả các nghi lễ cổ, anh ta
không còn đọc Veda nữa, anh ta không còn tụng tên Thượng
đế nữa. Anh ta thậm chí còn nghe nói không thiền nữa. Và
anh ta mê đắm trong những thực hành kì lạ, xấu xí và đáng
xấu hổ."
Mật tông coi những người bị kìm nén dục rất nhiều là
đáng xấu hổ. Họ không thể hiểu được - bởi vì việc kìm nén
của họ mà họ không thể nào hiểu được điều đang xảy ra. Cho
nên tất cả những điều này giống như cơn gió lớn trong tâm
trí của nhà vua. Một phần của nhà vua yêu mến và kính
trọng; một phần của nhà vua lại trong hoài nghi sâu sắc.
Saraha nhìn thẳng và anh ta nói: Cho nên nhà vua nghĩ
về Saraha theo nhiều cách, mặc dầu là một người. Mặc dầu
Saraha là một người… ta chỉ giống như trăng tròn, nhưng hồ
rối loạn. Cho nên xin bệ hạ, nếu bệ hạ muốn hiểu ta, không
có cách nào hiểu ta một cách trực tiếp cả. Cách duy nhất để
hiểu ta là dừng cơn gió này lại, cơn gió vẫn đang thổi trên bề
mặt tâm trí bệ hạ. Xin để tâm thức bệ hạ được thoải mái…
thế rồi nhìn! Để tất cả những sóng này và những đợt sóng
cuộn này dừng lại, để tâm thức bệ hạ là cái ao bình lặng, và
thế rồi bệ hạ nhìn. Ta không thể thuyết phục được bệ hạ về
điều đang xảy ra chừng nào bệ hạ chưa có khả năng thấy nó.
Nó đang xảy ra, nó ở đây. Ta đang ở đây, đứng trước bệ hạ.
Ta là một người, nhưng ta có thể nhìn vào trong bệ hạ - bệ hạ
đang nhìn ta dường như ta là một nghìn người.
Với người ngu lác mắt,
Một ngọn đèn là hai,
Nơi cái thấy và người thấy không phải là hai,
A! tâm trí làm việc
Trên tính sự vật của cả hai.
Và thế rồi anh ta lấy điều tương tự, biểu dụ. Đầu tiên anh
ta nói, "Giống như hồ, bệ hạ đang trong rối loạn." Thế rồi
anh ta nói: Với người ngu lác mắt một ngọn đèn là hai -
người đó không thể thấy một, người đó thấy hai.
Tôi đã từng nghe…
Mulla Nasruddin đang dạy con trai mình cách là người
say. Sau khi uống vài cốc Mulla nói, "Bây giờ chúng ta đi.
Bao giờ con cũng phải nhớ, đây là qui tắc để dừng lại: khi
con bắt đầu thấy rằng một người trông giống như hai, thế thì
hãy về nhà - thế là đủ."
Một người trông như hai, nhưng đứa con hỏi, "Đâu? Một
người đó ở đâu?"
Mulla nói, "Nhìn kìa, có hai người ngồi ở cái bàn kia."
Và đứa con đáp, "Chẳng có ai cả!" Anh ta đã quá say rồi.
Nhớ lấy, khi bạn vô ý thức, mọi thứ không trông như
hiện thế. Khi bạn vô ý thức, bạn phóng chiếu. Đêm nay, nhìn
lên mặt trăng, bạn có thể ấn ngón tay vào mắt và bạn có thể
thấy hai mặt trăng. Và khi bạn thấy hai mặt trăng, rất khó mà
tin rằng có một trăng - bạn đang thấy hai. Nghĩ xem… Ai đó
được sinh ra với khiếm khuyết tự nhiên, mắt người đó có sức
ép đó làm cho một trông như hai; người đó bao giờ cũng sẽ
thấy hai vật. Bất kì khi nào bạn thấy một, người đó sẽ thấy
hai.
Cái nhìn bên trong của chúng ta bị che phủ bởi nhiều
thứ, cho nên chúng ta thấy mọi sự không có. Và khi chúng ta
thấy, làm sao chúng ta có thể tin rằng chúng không có?
Chúng ta phải tin cậy vào mắt mình, và mắt chúng ta có thể
bóp méo.
Với người ngu lác mắt,
Một ngọn đèn lại là hai,
Nơi cái thấy và người thấy không phải là hai,
Saraha nói với nhà vua: Nếu bệ hạ nghĩ ta là hai, thế thì
bệ hạ là vô ý thức, thế thì bệ hạ là kẻ ngu, thế thì bệ hạ say,
thế thì bệ hạ không biết cách nhìn. Nếu bệ hạ thực sự nhìn,
thế thì ta và bệ hạ là một, thế thì người thấy và cái được thấy
không phải là hai. Thế thì bệ hạ sẽ không thấy Saraha đang
nhảy múa ở đây - bệ hạ sẽ thấy bản thân mình đang nhảy
múa ở đây. Thế thì khi ta đi vào cực lạc, bệ hạ sẽ đi vào cực
lạc. Và đó sẽ là cách duy nhất để biết điều đã xảy ra cho
Saraha, không có cách khác. Điều gì đã xảy ra cho ta? Nếu
bệ hạ muốn biết, cách duy nhất là trở thành người tham dự
trong bản thể ta. Đừng là người ngắm nhìn. Đừng đứng sang
bên và chỉ trở thành khán giả. Bệ hạ sẽ phải tham gia vào
trong kinh nghiệm của ta; bệ hạ sẽ phải làm mất bản thân
mình một chút ít trong ta. Bệ hạ sẽ phải chờm lấp lên biên
giới của ta.
Đó là điều tính chất sannyas tất cả là gì. Bạn bắt đầu tới
gần hơn, bạn bắt đầu mất đi biên giới của mình trong tôi. Chỉ
thế thì một ngày nào đó, qua việc thực hành, khi bạn rơi vào
hoà hợp với tôi, cái gì đó sẽ được thấy, cái gì đó sẽ được
hiểu. Và bạn sẽ không có khả năng thuyết phục bất kì ai
khác, người chỉ là khán giả - bởi vì tầm nhìn của bạn sẽ khác.
Bạn đã tham dự, và người đó chỉ mới quan sát; các bạn sống
trong hai thế giới khác nhau.
Mặc dầu đèn trong nhà, đã được thắp sáng…
Nghe lời nói hay này của Saraha:
Mặc dầu đèn trong nhà đã được thắp sáng,
Người mù vẫn cứ sống trong bóng tối.
Mặc dầu tự phát là bao hàm tất cả và gần gũi,
Để bị đánh lừa thì điều đó bao giờ cũng ở xa xôi
Anh ta nói: Nhìn đi! Ta đã trở nên chứng ngộ. Mặc dầu
đèn trong nhà đã được thắp sáng… cốt lõi bên trong nhất của ta không
còn tối tăm nữa. Thấy đi! Có ánh sáng lớn
trong ta, linh hồn ta đã thức tỉnh. Ta không còn là Rahul cũ
nữa mà bệ hạ vẫn quen biết. Ta là Saraha; mũi tên của ta đã
đạt tới mục tiêu.
Mặc dầu đèn trong nhà đã được thắp sáng,
Người mù vẫn cứ sống trong bóng tối.
Nhưng ta có thể làm được gì? Saraha nói. Nếu ai đó mù,
cho dù khi đèn ngôi nhà được thắp sáng, người đó vẫn cứ
sống trong bóng tối. Không phải là đèn bị bỏ lỡ, nhưng mắt
người đó khép kín. Cho nên đừng nghe người mù! Chỉ mở
mắt ra và nhìn vào ta, thấy ta… người đang đứng trước bệ
hạ, người đang đối diện đây. Người mù sống trong bóng tối,
mặc dầu đèn nhà đã thắp sáng.
Mặc dầu tự phát là bao hàm tất cả và gần gũi…
Tôi cũng gần bạn thế… tự phát gần bạn thế, bạn đã có
thể chạm vào nó và ăn nó và uống nó. Bạn có thể nhảy múa
với tôi và bạn có thể đi vào trong cực lạc với tôi. Tôi ở gần
thế - bạn có thể không tìm thấy tính tự phát gần thế lần nữa
đâu!
Để bị đánh lừa thì điều đó bao giờ cũng ở xa xôi
Họ nói về samadhi, và họ đọc kinh của Patanjali; họ nói
về những điều lớn lao, nhưng bất kì khi nào điều lớn lao xảy
ra, họ chống lại nó.
Đây là cái gì đó rất kì lạ về con người. Con người là con
vật rất kì lạ. Bạn có thể ca ngợi Phật, nhưng nếu Phật tới và
chỉ đối diện với bạn, bạn sẽ không có khả năng ca ngợi ông
ấy chút nào - bạn có thể chống lại ông ấy, bạn có thể trở
thành kẻ thù. Tại sao? Khi bạn đọc sách về Phật, mọi thứ đều
tốt cả - sách trong tay bạn. Khi phải đương đầu với vị phật
sống, ông ấy không trong tay bạn - bạn rơi vào tay ông ấy.
Do đó mới có sợ, kháng cự; người ta muốn trốn thoát. Và
cách tốt nhất để trốn thoát là tự thuyết phục mình rằng ông
ấy sai. Và bạn có thể tìm ra cả nghìn lẻ một thứ trong vị phật
mà có thể có vẻ sai, bởi vì bạn lác mắt và bạn mù và tâm trí
bạn đang trong rối loạn. Bạn có thể phóng chiếu bất kì cái gì.
Bây giờ con người này đã đạt tới phật tính, và họ lại
đang nói về người phụ nữ đẳng cấp thấp. Họ đã không nhìn
vào trong thực tại của người phụ nữ này. Họ chỉ nghĩ rằng cô
ấy là một phụ nữ rèn tên, đẳng cấp thấp thế, sudra, tiện dân.
Làm sao một brahmin lại có thể chạm vào một phụ nữ tiện
dân được? Làm sao một brahmin lại có thể sống ở đó được?
Và họ đã nghe nói rằng người phụ nữ này nấu thức ăn cho
anh ta. Đây là tội lỗi lớn, đây là sa ngã lớn - một brahmin ăn
thức ăn do một sudra, một tiện dân, một phụ nữ đẳng cấp
thấp nấu sao?
Và tại sao một brahmin phải sống ở bãi hoả thiêu?
Brahmin chưa bao giờ sống ở đó cả. Họ sống trong đền đài,
họ sống trong cung điện. Sao ở bãi hoả thiêu? - nơi bẩn thỉu,
đầy sọ và xác chết khắp nơi. Điều này là lầm lạc! Nhưng họ
đã không nhìn vào sự kiện là chừng nào bạn chưa hiểu cái
chết thì bạn sẽ chẳng bao giờ có khả năng hiểu cuộc sống.
Khi bạn đã nhìn sâu vào trong cái chết và thấy rằng cuộc
sống không bao giờ chết, khi bạn đã nhìn, đã thấu sâu vào
trong cái chết và thấy rằng cuộc sống tiếp tục ngay cả sau cái
chết, rằng cái chết chẳng tạo nên khác biệt gì, rằng cái chết là
phi vật chất… Bạn không biết gì về cuộc sống cả - cuộc sống
là vĩnh hằng, vô thời gian. Cho nên chỉ thân thể chết, cho nên
chỉ người chết là chết; người sống vẫn tiếp tục.
Nhưng với điều này người ta phải đi vào trong thực
nghiệm sâu - họ sẽ không nhìn vào điều đó. Bây giờ họ đã
nghe nói rằng anh ta đang đi vào trong những công phu kì lạ.
Họ phải đã xì xào và phóng đại; mọi sự phải đã bắt nguồn từ
bàn tay họ. Mọi người cứ nhân mãi lên những lời bàn tán. Và
có những công phu Mật tông mà có thể bị bàn tán tới. Trong
Mật tông đàn ông ngồi ngay trước đàn bà, đàn bà trần
truồng, và người đó quan sát cô ấy sâu sắc thế, để nhìn cô ấy
thấu đáo đến mức tất cả mọi ham muốn nhìn phụ nữ trần
truồng biến mất. Thế thì người đàn ông đó được tự do với
hình dạng. Bây giờ đây là một kĩ thuật bí mật lớn lao - bằng
không thì bạn cứ liên tục thấy cô ấy trong tâm trí mình. Mỗi
phụ nữ đi ngang qua trên đường, bạn lại muốn cởi quần áo
cô ấy ra - điều đó có đó.
Bây giờ bỗng nhiên bạn thấy Saraha ngồi trước một phụ
nữ trần truồng - bạn sẽ diễn giải thế nào? Bạn sẽ diễn giải
theo bản thân mình. Bạn sẽ nói, "Thế cũng được, đấy là điều
chúng ta bao giờ cũng muốn làm thì anh ta đang làm, cho
nên chúng ta tốt hơn anh ta. Ít nhất chúng ta cũng không làm
điều đó. Tất nhiên đôi khi chúng ta có hình dung ra, nhưng
đấy chỉ là trong ý nghĩ, không trong việc làm. Anh ta đã sa
ngã." Và bạn sẽ không bỏ lỡ cơ hội này.
Nhưng thực sự anh ta đang làm gì? Đấy là một bí mật
khoa học. Bằng việc quan sát hàng tháng với nhau… người
mật tông sẽ ngắm nhìn người phụ nữ, thiền về thân thể cô ấy,
thiền về cái đẹp của cô ấy; sẽ nhìn vào mọi thứ, bất kì cái gì
người đó muốn nhìn vào. Vú có hấp dẫn nào đó? - anh ta sẽ
nhìn và thiền về vú. Anh ta phải gạt bỏ hình dạng, và cách
duy nhất để gạt bỏ hình dạng là biết nó sâu sắc đến mức nó
không còn hấp dẫn gì nữa.
Bây giờ cái gì đó đối lập lại đang xảy ra từ cái mà những
người xì xào nói tới. Anh ta đang đi ra ngoài. Chẳng bao giờ
anh ta còn muốn cởi quần áo phụ nữ nữa, thậm chí cả trong
tâm trí, thậm chí cả trong mơ: ám ảnh đó sẽ không có đó.
Nhưng đám đông, quần chúng, có ý tưởng riêng của mình.
Dốt nát, vô nhận biết, họ cứ nói về mọi điều.
Mặc dầu tự phát là bao hàm tất cả và gần gũi,
Để bị đánh lừa thì điều đó bao giờ cũng ở xa xôi
Mặc dầu có thể có nhiều dòng sông, chúng là một trong
biển cả.
Mặc dầu có thể có nhiều điều dối trá, một chân lí sẽ chinh
phục tất cả.
Khi một mặt trời xuất hiện, bóng tối,
dù dầy đặc đến đâu, sẽ tan biến.
Và Saraha nói: Nhìn ta đây - mặt trời đã mọc. Cho nên ta
biết, dù bóng tối của bệ hạ dầy đặc đến đâu, nó cũng sẽ tan
biến. Nhìn vào ta - chân lí được sinh ra trong ta! Bệ hạ có thể
đã nghe thấy hàng nghìn lời dối trá về ta, nhưng một chân lí
sẽ chinh phục tất cả chúng.
Mặc dầu có thể có nhiều dòng sông, chúng là một trong
biển cả.
Chỉ lại gần ta. Để cho dòng sông của bệ hạ rơi vào trong
đại dương của ta, và bệ hạ sẽ có hương vị của ta.
Mặc dầu có thể có nhiều điều dối trá, một chân lí sẽ chinh
phục tất cả.
Chân lí có một. Chỉ dối trá mới có nhiều, chỉ dối trá mới
có thể có nhiều - chân lí không thể có nhiều được. Mạnh khoẻ có một,
bệnh tật có nhiều. Một mạnh khoẻ chinh phục
tất cả mọi bệnh tật, và một chân lí chinh phục tất cả mọi dối
trá.
Khi một mặt trời xuất hiện, bóng tối,
dù dầy đặc đến đâu, sẽ tan biến.
Trong bốn câu thơ này, Saraha đã mời nhà vua đi vào
trong bản thể bên trong của mình, anh ta đã mở trái tim
mình. Và anh ta nói: Ta không ở đây để thuyết phục bệ hạ về
mặt logic, ta ở đây để thuyết phục bệ hạ về mặt tồn tại. Ta sẽ
không đưa ra bất kì bằng chứng nào và ta sẽ không nói điều
gì để bảo vệ cho mình. Trái tim đang mở ra - bệ hạ bước vào
đi, bệ hạ đi vào đi, bệ hạ thấy điều đã xảy ra… tính tự phát
gần thế, Thượng đế gần thế, chân lí gần thế. Mặt trời đã mọc,
mở mắt ra bệ hạ!
Nhớ lấy, nhà huyền môn không có chứng minh.
Người đó không thể có bất kì chứng minh nào bởi chính
bản chất của mọi thứ.
Người đó là chứng minh duy nhất… cho nên người đó
có thể để lộ trái tim mình cho bạn.
Những vần thơ này, những bài ca này của Saraha, phải
được thiền sâu sắc. Mỗi bài ca đều có thể trở thành việc mở
ra của một đoá hoa trong trái tim bạn. Tôi hi vọng bốn mươi
vần thơ này sẽ trở thành bốn mươi đoá hoa trong bản thể
bạn, như chúng đã trở thành trong bản thể nhà vua. Nhà vua
đã được giải thoát - cho nên bạn cũng có thể. Saraha đã
xuyên thấu vào mục tiêu. Bạn cũng có thể xuyên thấu vào
mục tiêu. Bạn cũng có thể trở thành một Saraha - một người
có mũi tên được bắn đi.
Bài thơ hoàng đế của Saraha
Con cúi đầu trước Manjusri* cao quí,
Con cúi đầu trước người
đã chinh phục cái hữu hạn.
Như nước bình lặng bị gió xô dậy lên,
Biến thành sóng và chạy lăn tăn,
Cho nên nhà vua nghĩ về Saraha
Theo nhiều cách, mặc dầu là một người.
Với người ngu lác mắt,
Một ngọn đèn lại là hai,
Nơi cái thấy và người thấy không phải là hai,
A! tâm trí làm việc
Trên tính sự vật của cả hai.
Mặc dầu đèn trong nhà
Đã được thắp sáng,
Người mù vẫn cứ sống trong bóng tối.
Mặc dầu tự phát
Là bao hàm tất cả và gần gũi,
* Kinh sách Việt Nam dịch là Văn thù bồ tát
Để bị đánh lừa thì điều đó
Bao giờ cũng ở xa xôi
Mặc dầu có thể có nhiều dòng sông,
Chúng là một trong biển cả.
Mặc dầu có thể có nhiều điều dối trá,
Một chân lí sẽ chinh phục tất cả.
Khi một mặt trời xuất hiện,
Thì bóng tối, dù dầy đặc đến đâu,
Sẽ tan biến.
Phật Gautama là thầy vĩ đại nhất đã từng bước đi trên
trái đất này. Christ là thầy vĩ đại, Krishna cũng vậy,
Mahavira cũng vậy, Mohammed cũng vậy, và nhiều thầy
nữa, nhưng Phật vẫn còn là thầy vĩ đại nhất. Không phải
thành đạt chứng ngộ là lớn hơn bất kì ai khác - chứng ngộ
chẳng ít hơn cũng không nhiều hơn - ông ấy đã đạt tới cùng
mức tâm thức như Mahavira, như Christ, như Zarathustra,
như Lão Tử. Không có vấn đề về bất kì người chứng ngộ nào
chứng ngộ hơn bất kì ai khác. Nhưng khi có liên quan tới
người như một thầy, Phật là vô song, bởi vì qua ông ấy hàng
nghìn người đã đạt tới chứng ngộ.
Điều đó chưa bao giờ xảy ra với bất kì thầy nào khác.
Dòng truyền thừa của ông ấy là dòng có kết quả nhất, dòng
tộc ông ấy đã là dòng tộc sáng tạo nhất từ trước cho tới giờ.
Ông ấy giống như cây lớn với biết bao nhiêu là cành - và mỗi
cành đều kết quả, mỗi cành đều trĩu nặng với nhiều quả.
Mahavira vẫn còn là một hiện tượng cục bộ. Krishna rơi vào
trong tay của các học giả và mất hút. Christ hoàn toàn bị các
linh mục phá huỷ. Nhiều điều đáng lẽ có thể đã xảy ra,
nhưng đã không xảy ra; Phật cực kì may mắn về điều này.
Không phải các tu sĩ đã không cố gắng, không phải các học
giả đã không cố gắng; họ đã làm tất cả những điều họ có thể
làm - nhưng bằng cách nào đó giáo huấn của Phật đã được
đặt ra theo cách mà nó không thể nào bị phá huỷ. Nó vẫn còn
sống. Thậm chí sau hai mươi nhăm thế kỉ vài đoá hoa vẫn tới
trên cây của ông ấy. Xuân tới, và vậy mà nó vẫn toả hương
thơm, nó vẫn kết trái.
Saraha cũng là một quả trên cùng cây. Saraha được sinh
ra vào quãng hai thế kỉ sau Phật; ông ấy thuộc vào dòng
truyền thừa trực tiếp của một nhánh khác. Một nhánh truyền
từ Mahakashyapa tới Bồ đề đạt ma, và Thiền được sinh ra -
và nó vẫn còn đầy hoa, cái nhánh đó. Một nhánh khác truyền
từ Phật tới con trai ông ấy, Rahul Bhadra, và từ Rahul
Bhadra tới Sri Kirti, và từ Sri Kirti tới Saraha, và từ Saraha
tới Nagarjuna* - đó là nhánh Mật tông. Nó vẫn còn ra quả ở
Tây Tạng. Mật tông đã biến đổi Tây Tạng, và Saraha là
người sáng lập ra Mật tông cũng hệt như Bồ đề đạt ma là
người sáng lập ra Thiền tông. Bồ đề đạt ma đã chinh phục
Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản; Saraha đã chinh phục
Tây Tạng.
Những bài ca này của Saraha có vẻ đẹp lớn lao. Chúng là
chính nền tảng của Mật tông. Đầu tiên bạn sẽ phải hiểu thái
độ của Mật tông đối với cuộc sống, tầm nhìn Mật tông về
cuộc sống. Điều cơ bản nhất về Mật tông là điều này - và rất
triệt để, cách mạng, nổi dậy - tầm nhìn cơ sở là ở chỗ thế giới
này không bị phân chia thành thấp hơn và cao hơn, mà là ở
chỗ thế giới này là nguyên khối. Cái cao hơn và cái thấp hơn
đều nắm tay nhau. Cái cao hơn bao hàm cái thấp hơn, và cái
thấp hơn bao hàm cái cao hơn. Cái cao hơn bị ẩn kín trong
cái thấp hơn - cho nên cái thấp hơn phải không bị chối bỏ,
* Kinh sách Việt Nam gọi là Long Thọ bồ tát
phải không bị kết án, phải không bị phá huỷ hay giết chết.
Cái thấp hơn phải được biến đổi. Cái thấp hơn phải được
phép đi lên… và cái thấp hơn trở thành cái cao hơn. Không
có lỗ hổng không thể bắc cầu qua được giữa quỉ và Thượng
đế: quỉ đang mang Thượng đế sâu bên dưới trái tim mình.
Một khi trái tim đó bắt đầu vận hành, quỉ trở thành Thượng
đế.
Đó là lí do tại sao chính gốc của từ quỉ lại có nghĩa như
điều thiêng liêng. Từ quỉ (devil) bắt nguồn từ điều thiêng
liêng (divine); nó là điều thiêng liêng còn chưa tiến hoá, có
vậy thôi. Không phải là quỉ đang chống lại điều thiêng liêng,
không phải là quỉ đang cố gắng phá huỷ điều thiêng liêng -
trong thực tế quỉ đang cố gắng tìm ra điều thiêng liêng. Quỉ
đang trên đường hướng tới điều thiêng liêng; nó không phải
là kẻ thù, nó là hạt mầm. Điều thiêng liêng là cây nở hoàn
toàn, còn quỉ là hạt mầm - nhưng cây được ẩn kín trong hạt
mầm. Và hạt mầm không chống lại cây. Trong thực tế cây
không thể tồn tại nếu hạt mầm không có đó. Và cây không
chống lại hạt mầm - chúng là bạn bè sâu sắc, chúng là cùng
nhau. Chất độc và cam lồ là hai pha của cùng một năng
lượng, cuộc sống và cái chết cũng vậy - và mọi thứ cũng
vậy: ngày và đêm, yêu và ghét, dục và siêu tâm thức.
Mật tông nói: Đừng bao giờ kết án cái gì - thái độ kết án
là thái độ ngu xuẩn. Bởi việc kết án cái gì đó, bạn phủ nhận
về phần mình cái khả năng đáng có thể trở thành sẵn có cho
bạn nếu bạn đã tiến hoá từ cái thấp hơn. Đừng kết án bùn,
bởi vì hoa sen ẩn kín trong bùn; dùng bùn để tạo ra hoa sen.
Tất nhiên bùn chưa phải là hoa sen, nhưng nó có thể là hoa
sen. Và người sáng tạo, người tôn giáo, sẽ giúp cho bùn để lộ
ra hoa sen của nó để cho hoa sen có thể thoát khỏi bùn.
Saraha là người sáng lập ra tầm nhìn Mật tông. Nó có ý
nghĩa vô biên - và đặc biệt cho khoảnh khắc hiện tại trong
lịch sử nhân loại, bởi vì con người mới đang nỗ lực để được
sinh ra, tâm thức mới đang gõ vào cánh cửa. Và tương lai sắp
sửa là tương lai của Mật tông, bởi vì bây giờ, những thái độ
nhị nguyên không thể nắm bắt tâm trí con người được nữa.
Chúng đã cố gắng trong nhiều thế kỉ - và chúng đã làm cho
con người bị què quặt và chúng đã làm cho con người mặc
cảm. Và chúng đã không giải phóng cho con người, chúng đã
làm cho con người thành tù nhân. Và chúng đã không làm
cho con người hạnh phúc, chúng đã làm cho con người bị
khổ. Chúng đã lên án mọi thứ: từ thức ăn tới dục chúng đã
kết án mọi thứ, từ quan hệ tới tình bạn chúng đã kết án hết
thảy. Tình yêu bị kết án, thân thể bị kết án, tâm trí bị kết án.
Chúng đã không chừa lại lấy một li cho bạn đứng; chúng bao
giờ cũng lấy đi tất cả và con người treo đấy, chỉ bị treo đấy.
Trạng thái này của con người không thể được dung thứ lâu
hơn nữa.
Mật tông có thể cho bạn một viễn cảnh mới - do đó tôi
đã chọn Saraha. Saraha là một trong những người tôi yêu
mến nhất, đó là chuyện tình cũ của tôi. Bạn thậm chí có thể
còn chưa nghe nói tới cái tên Saraha, nhưng Saraha là một
trong những người giúp ích vĩ đại cho nhân loại. Nếu tôi đếm
trên đầu ngón tay mười người làm lợi nhất cho nhân loại thì
Saraha sẽ là một trong mười người đó. Nếu tôi đếm chỉ năm
thôi, thế nữa tôi cũng không có khả năng loại bỏ Saraha.
Trước khi chúng ta đi vào những bài thơ này của Saraha,
có đôi điều về cuộc đời Saraha. Saraha được sinh ra tại
Viadarbha - Vidarbha là một phần của Maharashtra, rất gần
với Poona. Ông ấy được sinh ra khi Vua Mahapala còn đang
cai trị. Ông ấy là con của một brahmin rất có học, người
trong triều đình của Vua Mahapala; người bố trong triều
đình, cho nên người thanh niên này cũng trong triều đình.
Ông ấy có bốn anh; họ tất cả đều là các học giả lớn, và ông
ấy là người trẻ nhất và thông minh nhất trong số họ. Dần dần
danh tiếng của ông ấy lan rộng khắp đất nước, và vua đã gần
như được nghe tán dương về trí thông minh tuyệt vời của
ông ấy. Bốn anh em đều là những học giả rất vĩ đại, nhưng
chẳng cái gì sánh nổi với Saraha.
Khi họ trở nên chín chắn, cả bốn người đều lấy vợ. Nhà
vua sẵn lòng gả con gái cho Saraha - nhưng Saraha lại muốn
từ bỏ tất cả, Saraha muốn trở thành sannyasin. Nhà vua bị
tổn thương; ông ta cố gắng thuyết phục Saraha - anh đẹp thế
và anh lại thông minh thế và anh lại là một thanh niên đẹp
trai thế. Danh tiếng của anh lan rộng khắp nước và bởi vì anh
mà triều đình của Mahapala cũng trở nên nổi tiếng. Nhà vua
rất lo nghĩ và ông ấy không muốn người thanh niên này trở
thành sannyasin. Nhà vua muốn bảo vệ anh ta, ông ấy muốn
cho anh đủ mọi tiện nghi có thể; ông ấy đã sẵn sàng làm mọi
việc cho anh. Nhưng Saraha cứ khăng khăng và phép đã phải
ban ra: anh trở thành sannyasin, anh trở thành đệ tử của Sri
Kirti.
Sri Kirti thuộc dòng truyền thừa trực tiếp từ Phật - Phật
Gautam, thế rồi đến con ông ấy Rahul Bhadra, và rồi đến Sri
Kirti. Chỉ có hai thầy giữa Saraha và Phật; ông ấy không xa
xăm gì mấy với Phật. Cây phải vẫn còn rất, rất xanh; rung
động phải còn rất, rất sống động. Phật chỉ vừa mới ra đi; bầu
không khí phải vẫn còn đầy hương thơm của ông ấy.
Nhà vua bị choáng, bởi vì Saraha là một brahmin. Nếu
như anh muốn trở thành sannyasin, anh phải trở thành
sannyasin Hindu, nhưng anh đã chọn một thầy Phật giáo. Gia
đình của Saraha cũng rất lo nghĩ; trong thực tế họ tất cả đều trở
thành kẻ thù: điều này là không đúng. Và thế rồi sự việc
lại trở nên tồi tệ hơn - chúng ta sẽ biết về điều đó.
Tên thật của Saraha là Rahul, cái tên do bố anh ta đặt
cho. Chúng ta sẽ đi tới biết cách thức anh đã trở thành Saraha
- đó là một câu chuyện hay. Khi anh tới Sri Kirti, điều đầu
tiên mà Sri Kirti bảo anh là "Quên mọi kinh Veda của anh đi
và quên mọi điều học hành của anh và mọi thứ vô nghĩa đó
đi." Thật khó cho Saraha, nhưng anh ta đã sẵn sàng đánh
cược bất kì cái gì. Cái gì đó trong sự hiện diện của Sri Kirti
đã hấp dẫn anh ta; Sri Kirti là một người có sức lôi cuốn lớn
lao. Anh ta đã vứt bỏ mọi sự học hành của mình, anh ta trở
lại thành dốt nát.
Đây là một trong những từ bỏ lớn lao nhất. Dễ dàng từ
bỏ của cải, dễ dàng từ bỏ vương quốc lớn, nhưng từ bỏ tri
thức là điều khó khăn nhất trên thế giới. Ngay chỗ đầu tiên,
làm sao để từ bỏ nó? - nó có đó bên trong bạn. Bạn có thể
trốn khỏi vương quốc của mình, bạn có thể đi lên Himalayas,
bạn có thể phân phát của cải của mình - làm sao bạn có thể
từ bỏ được tri thức của mình? Và thế thì cũng quá đau đớn
để trở thành dốt nát lần nữa, để trở thành hồn nhiên như trẻ
thơ lần nữa.
Nhưng Saraha đã sẵn sàng. Nhiều năm trôi qua, dần dần
anh ta đã xoá đi mọi điều mà mình đã biết. Anh ta đã trở
thành một thiền nhân vĩ đại. Cũng hệt như khi anh ta đã bắt
đầu trở thành rất nổi tiếng như một học giả vĩ đại, bây giờ
tiếng tăm của anh ta bắt đầu lan rộng như một thiền nhân vĩ
đại. Mọi người bắt đầu tới từ nơi xa xôi chỉ để có thoáng
nhìn về người thanh niên này, người đã trở thành hồn nhiên
thế, như chiếc lá tươi, hay như giọt sương trên nhành cỏ vào
buổi sáng.
Một hôm, trong khi Saraha đang thiền, bỗng nhiên anh ta
thấy một linh ảnh - một linh ảnh rằng có một phụ nữ tại bãi
chợ, người sẽ là thầy thực của anh ta. Sri Kirti mới chỉ đưa
anh ta vào con đường, nhưng giáo huấn thực lại tới từ người
phụ nữ đó.
Bây giờ điều này nữa cũng phải được hiểu: chính là
riêng Mật tông chưa bao giờ bị đàn ông chi phối. Trong thực
tế đi vào trong Mật tông bạn sẽ cần sự hợp tác của đàn bà trí
huệ; không có đàn bà trí huệ, bạn sẽ không có khả năng đi
vào trong thế giới phức tạp của Mật tông. Anh ta đã thấy một
linh ảnh: một người đàn bà ở đó trong bãi chợ. Cho nên điều
đầu tiên, người đàn bà; điều thứ hai, trong bãi chợ. Mật tông
phát đạt trong bãi chợ, trong chỗ hoạt động nhất của cuộc
sống. Nó không phải là thái độ phủ định, nó hoàn toàn là
khẳng định.
Saraha đứng dậy. Sri Kirti hỏi anh ta, "Ông định đi đâu?"
Và anh ta nói, "Thầy đã chỉ cho con con đường. Thầy đã vứt
bỏ kiến thức cho tôi. Thầy đã làm một nửa công việc - thầy
đã chùi sạch bảng đen của tôi. Bây giờ tôi sẵn sàng để làm
nửa thứ hai kia." Với ân huệ của Sri Kirti, người đang cười
to, anh ta đã ra đi. Anh ta tới bãi chợ - anh ta ngạc nhiên, anh
ta thực sự thấy người đàn bà mà mình đã thấy trong linh ảnh.
Người đàn bà đó đang rèn mũi tên; cô ấy là một phụ nữ rèn
tên.
Điều thứ ba cần được ghi nhớ về Mật tông: nó nói một
người càng văn hoá, càng văn minh, càng ít có khả năng biến
đổi mật tông của mình. Người càng ít văn minh, càng nhiều
nguyên thuỷ, người đó càng sống động hơn. Bạn càng trở
nên văn minh, bạn càng trở nên như chất dẻo - bạn trở thành
giả tạo, bạn trở thành quá học thức, bạn làm mất gốc rễ của
mình trong đất. Bạn sợ thế giới bùn lầy. Bạn bắt đầu sống xa với thế
giới, bạn bắt đầu làm ra vẻ như mình không là của
thế giới.
Mật tông nói: Để tìm ra con người thực, bạn phải đi về
gốc rễ.
Cho nên Mật tông nói: Những người vẫn còn vô văn
minh, vô giáo dục, vô văn hoá, họ là sống động hơn, họ có
lực sống. Và đó là quan sát của các nhà tâm lí hiện đại nữa.
Người da đen sống động hơn người Mĩ - đó là sợ của người
Mĩ. Người Mĩ rất sợ người da đen. Sợ là ở chỗ người Mĩ đã
trở thành như chất dẻo, còn người da đen thì vẫn sống động,
vẫn gắn xuống đất.
Xung đột giữa người da đen và da trắng ở Mĩ không thực
là xung đột giữa người da đen và da trắng, nó là xung đột
giữa chất dẻo và cái thực. Và người Mĩ, người da trắng, rất
sợ: về cơ bản người đó sợ rằng, nếu người da đen mà được
phép, người đó sẽ bị mất người phụ nữ của mình, người Mĩ
da trắng sẽ mất người phụ nữ của mình. Người da đen sống
động hơn, sống động hơn về dục, sống hơn; năng lượng của
người đó vẫn còn hoang dã. Và đó là một trong những sợ lớn
nhất của những người văn minh: mất người đàn bà của họ.
Họ biết rằng nếu người sống động hơn mà sẵn có, họ sẽ
không có khả năng giữ người đàn bà của mình.
Mật tông nói: Trong thế giới của những người vẫn còn
nguyên thuỷ, có khả năng bắt đầu trưởng thành. Bạn đã
trưởng thành theo chiều hướng sai; họ đã chưa trưởng thành
- họ có thể vẫn chọn hướng đúng, họ có nhiều tiềm năng
hơn. Và họ không có gì để hoàn tác lại cả, họ có thể tiến
hành trực tiếp.
Phụ nữ rèn tên là phụ nữ đẳng cấp thấp, và với Saraha -
một brahmin hiểu biết, một brahmin nổi tiếng, người đã
thuộc về triều đình của nhà vua - việc đi tới một phụ nữ rèn
tên là biểu tượng. Người có học phải đi tới người có sức
sống, chất dẻo phải đi tới cái thực. Ông ấy đã thấy người phụ
nữ này - một thanh nữ, rất sống động, toả sáng với cuộc sống
- làm tên, không nhìn sang phải lẫn sang trái mà hoàn toàn bị
cuốn hút vào việc làm tên. Anh ta lập tức cảm thấy một cái
gì đó phi thường trong sự hiện diện của cô ấy, một cái gì đó
mà anh ta chưa từng bắt gặp bao giờ. Ngay cả Sri Kirti, thầy
anh ta, cũng mờ nhạt trước sự hiện diện của người phụ nữ
này. Một cái gì đó tươi tắn và một cái gì đó từ chính cội
nguồn…
Sri Kirti là một triết gia lớn. Vâng, ông ấy đã bảo Saraha
vứt bỏ mọi học thức, nhưng ông ấy vẫn là một người có học.
Ông ấy đã bảo Saraha vứt tất cả Veda và kinh sách, nhưng
ông ấy có kinh sách riêng của mình và Veda của riêng mình.
Cho dù ông ấy có là phản triết lí, cái phản triết lí của ông ấy
cũng là một loại triết lí. Bây giờ ở đây là một người đàn bà,
người không triết lí cũng chẳng phản triết lí, người đơn giản
không biết triết lí là gì, người đơn giản phúc lạc không nhận
biết về thế giới triết lí, về thế giới của tư tưởng. Cô ấy là phụ
nữ của hành động và cô ấy hoàn toàn bị cuốn hút vào trong
hành động của mình.
Saraha đã quan sát cẩn thận: mũi tên đã sẵn sàng, người
phụ nữ này - nhắm mắt nọ và mở mắt kia - chuyển sang tư
thế ngắm vào một mục tiêu vô hình. Saraha lại gần hơn…
Bây giờ không có mục tiêu, cô ấy đơn giản làm điệu bộ. Cô
ấy nhắm một mắt, mắt kia mở ra, và cô ấy đang ngắm vào
mục tiêu không biết nào đó - vô hình, nó không có đó.
Saraha bắt đầu cảm thấy một thông báo nào đó. Tư thế này là
biểu tượng, anh ta cảm thấy, những vẫn rất mờ và tối. Anh ta
có thể cảm thấy cái gì đó ở đấy, nhưng anh ta không thể hình
dung ra được nó là gì.
Cho nên anh ta hỏi cô này liệu cô ấy có là người rèn tên
chuyên nghiệp hay không, và cô này cười to, cái cười điên
khùng, và nói, "Anh là brahmin ngu xuẩn! Anh đã bỏ Veda,
nhưng bây giờ anh lại đi tôn thờ lời Phật, Dhammapada. Vậy
phỏng có ích gì? Anh đã đổi triết lí của mình, nhưng mọi lúc
anh vẫn còn vẫn là cái người ngu xuẩn ấy." Saraha choáng.
Chưa ai đã từng nói với anh ta theo cách đó; chỉ phụ nữ vô
văn hoá mới có thể nói theo cách đó. Và cách mà cô ấy cười
vô văn minh thế, nguyên thuỷ thế - nhưng dầu vậy, một cái
gì đó lại rất sống động. Và anh ta cảm thấy bị lôi cuốn: cô ấy
là thanh nam châm lớn và anh ta chẳng là gì ngoài mẩu sắt.
Thế rồi cô ấy nói, "Anh nghĩ anh là Phật tử sao?" Anh ta
phải đã mặc bộ áo choàng của nhà sư Phật giáo, áo choàng
vàng. Cô ấy lại cười và cô ấy nói, "Nghĩa của Phật chỉ có thể
được biết qua hành động, không qua lời và không qua sách
vở. Thế chưa đủ cho anh sao? Anh vẫn còn chưa chán với tất
cả mọi điều này sao? Đừng phí thời gian thêm nữa vào việc
tìm kiếm vô ích đó. Tới và theo ta đây!" Và một điều gì đó
đã xảy ra, một điều gì đó giống như giao cảm. Anh ta chưa
bao giờ cảm thấy giống thế trước đó. Trong khoảnh khắc đó
ý nghĩa tâm linh của điều cô ấy vừa làm đã bừng lên với
Saraha. Không nhìn sang trái, không nhìn sang phải, anh ta
đã thấy cô ấy - chỉ nhìn vào giữa.
Lần đầu tiên anh ta đã hiểu điều Phật ngụ ý bởi việc ở
giữa: tránh thái quá. Ban đầu anh ta là triết gia, bây giờ anh
ta đã trở thành phản triết gia - từ cực nọ sang cực kia. Ban
đầu anh ta đã tôn thờ điều này, bây giờ anh ta tôn thờ chính
cái đối lập - nhưng tôn thờ vẫn tiếp tục. Bạn có thể đi từ trái
sang phải, từ phải sang trái, nhưng điều đó cũng chẳng ích
gì. Bạn sẽ giống như con lắc đung đưa từ trái sang phải, từ
phải sang trái.
Và bạn có quan sát không? - khi con lắc đi sang phải, nó
thu được đà để đi sang trái; khi nó đi sang trái, nó thu lấy đà
để đi sang phải. Và đồng hồ cứ tiếp tục… và thế giới tiếp
tục. Ở giữa có nghĩa là con lắc chỉ treo đó ở giữa, không
sang phải lẫn sang trái. Thế thì đồng hồ dừng lại, thế thì thế
giới dừng lại. Thế thì không còn thời gian nữa… thế thì trạng
thái vô thời gian…
Anh ta đã nghe điều đó nhiều lần qua Sri Kirti; anh ta đã
đọc về nó, anh ta đã nghiềm ngẫm, suy tư về nó; anh ta đã
tranh luận với người khác về nó, rằng ở giữa mới là điều
đúng. Lần đầu tiên anh ta đã thấy nó trong hành động: người
phụ nữ không nhìn sang phải không nhìn sang trái - cô ấy chỉ
nhìn vào giữa, hội tụ vào giữa.
Điểm giữa là điểm từ đó siêu việt xảy ra. Nghĩ về điều
đó, suy tư về điều đó, quan sát nó trong cuộc sống. Người
đang chạy theo tiền bạc, là người điên, điên vì tiền; tiền là
thượng đế duy nhất…
Một phụ nữ hỏi phụ nữ khác, "Sao chị lại bỏ bạn trai
thế? Có chuyện gì xảy ra vậy? Tôi cứ nghĩ rằng chị đã đính
hôn và rằng chị sắp lấy chồng - chuyện gì xảy ra vậy?"
Người phụ nữ này đáp, "Tôn giáo của chúng tôi khác
nhau và đó là lí do tại sao chúng tôi đã tan vỡ."
Người hỏi phân vân bởi vì cô ta biết rằng cả hai người
này đều là người Cơ đốc giáo, cho nên cô ấy hỏi, "Chị ngụ ý
gì khi nói rằng tôn giáo của anh chị khác nhau?"
Người phụ nữ này nói, "Tôi tôn thờ tiền bạc, còn anh ấy
tôn thờ bần cùng."
Có những người mà thượng đế duy nhất của họ là tiền.
Ngày nọ hay ngày kia thượng đế này thất bại - nó nhất định thất bại.
Tiền không thể là thượng đế được. Nó là ảo tượng
của bạn đang phóng chiếu lên. Ngày nọ hay ngày kia bạn sẽ
đi tới điểm mà bạn có thể thấy rằng chẳng có thượng đế
trong nó, rằng chẳng có gì trong nó cả, rằng bạn đã phí hoài
cuộc sống của mình. Thế thì bạn quay sang chống lại nó, thế
thì bạn lấy thái độ đối lập: bạn trở thành chống lại tiền bạc.
Thế thì bạn từ bỏ tiền, bạn không động tới tiền. Bạn liên tục
bị ám ảnh bây giờ; bây giờ bạn chống lại tiền, nhưng việc ám
ảnh vẫn còn lại. Bạn đã chuyển từ trái sang phải, nhưng
trung tâm tâm thức của bạn vẫn cứ là tiền.
Bạn có thể thay đổi từ ham muốn này sang ham muốn
khác. Bạn quá nhiều với thế gian này… rồi một hôm bạn có
thể trở thành thế gian khác. Bạn vẫn còn như cũ, bệnh tật vẫn
cứ còn dai dẳng. Phật nói: Là thế gian này thì là thế gian này
và là thế gian khác thì cũng vẫn là thế gian này; vì tiền là
điên vì tiền, chống lại tiền cũng là điên vì tiền; tìm kiếm
quyền lực là ngu, trốn thoát cũng là ngu.
Chỉ ở giữa mới mang nghĩa trí huệ tất cả là gì.
Lần đầu tiên Saraha thấy điều đó một cách thực tế ở đó -
anh ta thậm chí đã chưa từng thấy nó ở Sri Kirti. Nó đã thực
sự có đó. Và người phụ nữ này là đúng; cô ấy nói, "Anh chỉ
có thể học được qua hành động" - và cô ấy cũng hoàn toàn bị
cuốn hút đến mức cô ấy thậm chí không nhìn vào Saraha,
người đang đứng đó quan sát cô ấy. Cô ấy bị hoàn toàn cuốn
hút thế, cô ấy toàn bộ trong hành động thế - điều đó lại là
một thông báo Phật giáo: Toàn bộ trong hành động là tự do
khỏi hành động.
Nghiệp được tạo ra bởi vì bạn không toàn bộ trong nó.
Nếu bạn toàn bộ trong nó, nó bỏ đi không dấu vết gì. Làm
bất kì cái gì một cách toàn bộ và nó được kết thúc, và bạn sẽ
không mang kí ức tâm lí về nó. Làm bất kì cái gì một cách
không đầy đủ và nó treo đấy với bạn, nó cứ đi tiếp - nó là
dấu vết. Và tâm trí muốn tiếp tục làm nó và hoàn chỉnh nó.
Tâm trí bị cám dỗ lớn để hoàn chỉnh mọi thứ. Hoàn chỉnh bất
kì cái gì và tâm trí bị mất đi. Nếu bạn tiếp tục làm mọi thứ
một cách toàn bộ, một hôm nào đó bạn bỗng nhiên thấy
không có tâm trí. Tâm trí là quá khứ đã tích luỹ của tất cả
những hành động không hoàn chỉnh.
Bạn muốn yêu một người phụ nữ và bạn đã không yêu;
bây giờ người phụ nữ ấy chết rồi. Bạn muốn đi tới bố mình
và bạn muốn được tha thứ về tất cả những điều bạn đã làm,
bởi tất cả những gì bạn đã làm theo cách mà bố bạn cảm thấy
bị tổn thương - bây giờ bố mất rồi. Bây giờ dấu vết sẽ còn
lại, bây giờ bóng ma… Bây giờ bạn bất lực - phải làm gì
đây? Đi tới ai? Và làm sao xin tha thứ được? Bạn muốn tốt
với một người bạn nhưng bạn đã không thể tốt được bởi vì
bạn đã trở thành bị đóng kín. Bây giờ người bạn đó không
còn nữa, và điều đó gây tổn thương. Bạn bắt đầu cảm thấy
mặc cảm, bạn ăn năn. Mọi sự cứ xảy ra như thế này.
Làm bất kì hành động nào một cách toàn bộ và bạn được
tự do khỏi nó và bạn không nhìn lại sau. Và con người thực
không bao giờ nhìn lại sau - bởi vì chẳng có gì để nhìn cả.
Người đó không có dấu vết. Người đó đơn giản đi lên trước.
Mắt người đó trong trẻo với quá khứ, tầm nhìn của người đó
không bị u ám. Trong sáng tỏ đó người ta đi tới biết thực tại
là gì.
Bạn lo nghĩ thế về tất cả mọi hành động không hoàn
chỉnh của mình - bạn giống như đống đồ đồng nát: thứ này
không hoàn chỉnh ở đây, thứ kia không hoàn chỉnh ở kia,
chẳng cái gì hoàn chỉnh cả. Bạn đã quan sát điều đó chưa?
Bạn đã bao giờ hoàn chỉnh cái gì không? hay mọi thứ chỉ là
không hoàn chỉnh? Và bạn cứ gạt sang bên thứ này và bạn bắt đầu thứ
khác, và trước khi nó hoàn chỉnh thì bạn lại bắt
đầu cái khác. Bạn trở thành ngày càng nặng gánh hơn. Đây
là điều nghiệp là gì; nghiệp nghĩa là hành động không hoàn
chỉnh.
Là toàn bộ… và bạn sẽ tự do.
Người phụ nữ này đã hoàn toàn bị cuốn hút. Đó là lí do
tại sao cô ấy trông sáng chói thế, cô ấy trông đẹp thế. Cô ấy
là một phụ nữ bình thường, nhưng cái đẹp lại không phải của
thế gian này. Cái đẹp tới bởi vì sự cuốn hút toàn bộ. Cái đẹp
tới bởi vì cô ấy không phải là người cực đoan. Cái đẹp tới
bởi vì cô ấy ở giữa, cân bằng. Từ cân bằng đó mà duyên
dáng tới. Lần đầu tiên Saraha gặp một phụ nữ, người không
chỉ đẹp về thể chất, người đẹp về tâm linh. Một cách tự
nhiên, anh ta đã qui phục. Buông xuôi xảy ra.
Bị cuốn hút toàn bộ, cuốn hút vào bất kì cái gì cô ấy
đang làm… lần đầu tiên anh ta đã hiểu: đây là thiền nghĩa là
gì. Không phải là bạn ngồi trong một thời gian đặc biệt và
nhẩm mật chú, không phải là bạn đi tới nhà thờ hay đền chùa
hay tới đền Hồi giáo, mà là ở trong cuộc sống - cứ làm
những việc tầm thường, nhưng với sự cuốn hút đến mức sự
sâu sắc được hiển lộ trong mọi hành động. Anh ta lần đầu
tiên hiểu thiền là gì. Anh ta đã từng thiền, anh ta đã từng vật
lộn vất vả, nhưng lần đầu tiên thiền có đó, sống động. Anh ta
có thể cảm thấy nó. Anh ta có thể đã chạm vào nó, nó gần
như cảm nhận được. Và thế rồi anh ta đã nhớ rằng việc nhắm
mắt nọ, mở mắt kia là một biểu tượng, một biểu tượng Phật
giáo.
Phật nói - bây giờ các nhà tâm lí sẽ đồng ý với ông ấy;
sau hai nghìn năm trăm năm tâm lí mới đi tới điểm mà Phật
đã ở đó từ lâu rồi - Phật nói một nửa trí não là lí trí còn một
nửa trí não là trực giác. Trí não bị phân chia thành hai phần,
thành hai bán cầu. Bán cầu bên trái là phần của lí trí, logic, ý
nghĩ quyết định, phân tích, triết lí, lí thuyết… lời và lời và lời
và biện luận và tam đoạn luận và suy diễn. Trí não bên trái là
mang tính Aristotle. Trí não bên phải là trực giác, thơ ca -
hứng khởi, linh ảnh, tiềm thức, nhận biết tiên thiên. Không
phải là bạn suy luận - bạn đơn giản nhận biết. Đó là ý nghĩa
của nhận biết tiên thiên: nó đơn giản có đó. Chân lí được biết
tới bởi trí não bên phải. Chân lí được suy diễn bởi trí não bên
trái. Suy diễn chỉ là suy diễn, nó không phải là kinh nghiệm.
Bỗng nhiên anh ta hiểu ra rằng người phụ nữ này đã
nhắm một mắt: cô ấy đã nhắm một mắt như biểu tượng của
việc nhắm con mắt lí lẽ, logic. Và cô ấy đã mở con mắt kia
biểu tượng cho tình yêu, trực giác, nhận biết. Và thế rồi anh
ta nhớ tới tư thế.
Ngắm vào cái không biết, cái vô hình, chúng ta đang trên
cuộc hành trình để biết cái không biết - để biết cái không thể
nào được biết. Đó mới là tri thức thật: biết cái không thể nào
được biết, nhận ra cái không thể nhận ra, đạt tới cái không
thể nào được đạt tới. Đam mê không thể được này là điều
làm cho người ta thành người tìm kiếm tôn giáo.
Vâng, đấy là điều không thể được. Bằng không thể được
tôi không ngụ ý rằng nó sẽ không xảy ra; bởi không thể được
tôi ngụ ý rằng nó không thể nào xảy ra được chừng nào mà
bạn còn chưa được hoàn toàn biến đổi. Như bạn hiện thế thì
nó không thể nào xảy ra được. Nhưng có những cách sống
khác, và bạn có thể hoàn toàn là một người mới… thế thì
điều đó xảy ra. Nó là có thể cho một loại người khác. Đó là lí
do tại sao Jesus lại nói: Chừng nào các ông còn chưa được
tái sinh, các ông sẽ không biết nó. Con người mới sẽ biết nó.
Bạn tới tôi - bạn sẽ không biết nó. Tôi sẽ phải giết bạn,
tôi sẽ phải là mối nguy hiểm trầm trọng cho bạn; bạn sẽ phải biến
mất. Và con người mới được sinh ra, tâm thức mới đi
vào bởi vì có cái gì đó không thể huỷ diệt nổi trong bạn, cái
không thể bị huỷ diệt được; không ai có thể phá huỷ nó. Chỉ
cái có thể bị huỷ diệt mới bị phá huỷ còn cái không thể bị
huỷ diệt sẽ có đó. Khi bạn đạt tới phần tử không thể bị huỷ
diệt đó trong bản thể mình, đạt tới nhận biết vĩnh hằng đó
trong bản thể mình, bạn là con người mới, tâm thức mới.
Qua đó mà điều không thể được là có thể được, cái không
đạt tới được là đạt tới được.
Cho nên anh ta đã nhớ tới tư thế ấy. Ngắm vào cái không
biết, cái vô hình, cái không thể biết được, cái một - đó là
đích. Làm sao là một với sự tồn tại? Cái bất nhị là đích - nơi
chủ thể và khách thể bị mất đi, nơi mình và người bị mất đi.
Có một cuốn sách rất nổi tiếng và một một cuốn sách lớn
của Martin Buber, Ta và Người. Martin Buber nói kinh
nghiệm của lời cầu nguyện là kinh nghiệm về ta-người. Ông
ấy cũng phải. Kinh nghiệm của lời cầu nguyện là kinh
nghiệm ta-người: Thượng đế là người, bạn vẫn còn là một ta,
và bạn có đối thoại, sự giao cảm với người. Nhưng Phật giáo
không có lời cầu nguyện trong nó, và Phật giáo đi cao hơn.
Phật giáo nói: Thậm chí nếu có quan hệ ta-người, bạn vẫn
còn bị phân chia, bạn vẫn còn tách rời. Bạn có thể quát tháo
lẫn nhau, nhưng vẫn sẽ không có giao cảm. Giao cảm xảy ra
chỉ khi phân chia ta-người không còn nữa, khi chủ thể và
khách thể biến mất, khi không có cái ta và không có cái
người, không người tìm kiếm và không cái được tìm kiếm…
khi có thống nhất, hợp nhất.
Hiểu điều này, nhìn vào trong hành động của người phụ
nữ này và nhận ra chân lí… Người phụ nữ này gọi anh ta là
Saraha. Tên anh ta là Rahul; người phụ nữ này đặt tên anh ta
là Saraha. Saraha là một từ hay. Nó có nghĩa là người đã bắn
mũi tên: sara nghĩa là mũi tên, ha(n) nghĩa là việc bắn.
Saraha nghĩa là người đã bắn mũi tên. Khoảnh khắc anh ta
nhận ra ý nghĩa của hành động của người phụ nữ này, những
điệu bộ biểu tượng này, khoảnh khắc anh ta có thể đọc và
giải mã điều người phụ nữ này cố gắng nêu ra, điều người
phụ nữ này cố gắng biểu lộ, người phụ nữ này cực kì hạnh
phúc. Cô ấy nhảy múa và gọi anh ta là Saraha, và nói, "Bây
giờ từ hôm nay anh sẽ mang tên là Saraha: anh đã bắn mũi
tên. Hiểu ý nghĩa cảnh hành động của ta, anh đã hiểu thấu…"
Saraha đã nói với cô ấy, "Cô không phải là một phụ nữ
rèn tên bình thường. Tôi tiếc là đã từng nghĩ rằng cô là người
rèn tên bình thường. Tôi xin lỗi. Tôi cực kì lấy làm tiếc. Cô
là một thầy lớn và tôi được tái sinh qua cô. Mãi cho tới ngày
hôm qua tôi đã không là một brahminh thực; từ hôm nay tôi
mới hiện hữu. Cô là thầy của tôi và cô là mẹ của tôi và cô đã
cho tôi việc sinh thành mới. Tôi không còn là như cũ nữa.
Cho nên cô là phải - cô đã vứt bỏ cái tên cũ của tôi và cô đã
cho tôi cái tên mới."
Các bạn đôi khi hỏi tôi, "Sao thầy cho tên mới thế?" Để
vứt bỏ danh tính cũ, quên đi quá khứ, không còn bất kì gắn
bó gì với quá khứ nữa, phá huỷ hoàn toàn là cần thiết. Bạn
phải trở nên ngắt hẳn với quá khứ. Rahul đã trở thành
Saraha.
Truyền thuyết có nói rằng người phụ nữ đó không là ai
khác ngoài vị phật giấu mặt. Tên của vị phật được nêu trong
kinh sách là Sukhnatha - vị phật đã tới để giúp cho con người
có tiềm năng lớn, Saraha. Vị phật, vị phật nào đó có tên là
Sukhnatha, đã lấy dạng một phụ nữ. Nhưng tại sao? Tại sao
lại là dạng phụ nữ? - bởi vì Mật tông tin rằng cũng như con
người phải được sinh ra từ phụ nữ, vậy thì lần sinh mới của
đệ tử cũng sẽ được sinh ra từ người phụ nữ. Trong thực tế tất cả các
thầy đều nhiều phần là người mẹ hơn người bố. Họ có
phẩm chất của nữ tính. Phật mang nữ tính, Mahavira cũng
vậy, Krishna cũng vậy. Bạn có thể thấy vẻ duyên dáng nữ
tính, những đường cong nữ tính, bạn có thể thấy cái đẹp nữ
tính. Bạn có thể nhìn vào trong mắt họ và bạn sẽ không thấy
vẻ hùng hổ nam tính.
Cho nên điều rất biểu tượng là vị phật lấy hình dạng của
phụ nữ. Chư phật bao giờ cũng lấy hình dạng phụ nữ. Họ có
thể sống trong thân thể nam giới, nhưng họ mang nữ tính -
bởi vì tất cả mọi cái được sinh ra đều được sinh từ năng
lượng nữ tính. Năng lượng nam tính có thể lẩy cò nó nhưng
không thể cho việc sinh thành.
Thầy phải giữ bạn trong bụng mình cho đủ tháng, đủ
năm, đôi khi vài kiếp. Người ta chẳng bao giờ biết được khi
nào bạn sẽ sẵn sàng để được sinh ra. Thầy phải là người mẹ.
Thầy phải có khả năng vô biên của năng lượng nữ tính để
cho thầy có thể mưa rào tình yêu lên bạn; chỉ thế thì thầy
mới có thể phá huỷ được. Chừng nào bạn còn chưa chắc
chắn về tình yêu của thầy, bạn sẽ không cho phép thầy phá
huỷ bạn. Làm sao bạn tin cậy được? Chỉ tình yêu của thầy
mới làm cho bạn có khả năng tin cậy. Và qua tin cậy, dần
dần, thầy sẽ chặt đi từng chi một. Rồi bỗng nhiên một hôm
bạn sẽ biến mất. Dần dần, dần dần… và bạn mất đi. Gate,
gate, para gate - đi, đi, đi, đi mất. Thế thì cái mới được sinh
ra.
Người phụ nữ rèn tên đã chấp nhận anh ta. Trong thực tế
cô ấy đã chờ đợi… thầy chờ đệ tử. Các truyền thống cũ nói:
Trước khi đệ tử chọn thầy, thầy đã chọn đệ tử rồi. Đích xác
đó là điều đã xảy ra trong câu chuyện này. Sukhnatha đã ẩn
trong hình dạng của một phụ nữ để chờ đợi Saraha tới và
biến đổi anh ta.
Và dường như logic hơn nữa là thầy nên chọn trước - bởi
vì thầy nhận biết hơn, thầy biết. Thầy có thể thấm nhuần vào
chính khả năng của bản thể bạn, vào chính tiềm năng. Thầy
có thể thấy tương lai của bạn, thầy có thể thấy điều có thể
xảy ra. Khi bạn chọn thầy, bạn nghĩ mình đã chọn. Bạn sai.
Làm sao bạn có thể chọn được thầy? Bạn mù thế, làm sao
bạn có thể nhận ra thầy? Bạn vô nhận biết thế, làm sao bạn
có thể cảm thấy thầy? Nếu bạn bắt đầu cảm thấy thầy, điều
đó có nghĩa là thầy đã đi vào trong trái tim của bạn và đã bắt
đầu chơi đùa với năng lượng của bạn - đó là lí do tại sao bạn
bắt đầu cảm thấy thầy. Trước khi đệ tử chọn thầy, thầy đã
chọn người đó rồi.
Cô ấy đã chấp nhận. Cô ấy đã chờ đợi Saraha tới. Họ đi
tới bãi hoả thiêu và bắt đầu sống với nhau. Tại sao tới bãi
hoả thiêu? - bởi vì Phật nói chừng nào bạn còn chưa hiểu cái
chết thì bạn sẽ không có khả năng hiểu cuộc sống. Chừng
nào bạn còn chưa chết thì bạn sẽ không được tái sinh.
Nhiều đệ tử Mật tông đã sống ở bãi hoả thiêu vì Saraha;
ông ấy là người sáng lập. Ông ấy đã sống bãi hoả thiêu…
mọi người sẽ được đem tới đó, xác chết sẽ được đem tới đó
và thiêu đi, và ông ấy đã sống ở đó, đó là nhà ông ấy. Và ông
ấy đã sống với người phụ nữ rèn tên này, họ sống với nhau.
Đã có một tình yêu lớn lao giữa họ - không phải tình yêu của
đàn bà và đàn ông, mà là tình yêu của thầy và đệ tử, điều
chắc chắn cao hơn bất kì tình yêu đàn ông - đàn bà nào có
thể đạt tới; thân thiết hơn, chắc chắn thân thiết hơn - bởi vì
chuyện tình đàn ông-đàn bà chỉ là của thân thể. Nhiều nhất
thì đôi khi nó đạt tới tâm trí, bằng không nó vẫn còn trong
thân thể. Đệ tử và thầy - đấy là chuyện tình của linh hồn.
Saraha đã tìm thấy bạn tình linh hồn của mình. Họ đã
trong tình yêu vô biên, tình yêu vĩ đại, mà hiếm khi xảy ra trên trái
đất này. Cô ấy dạy cho anh ta về Mật tông. Chỉ phụ
nữ mới có thể dạy được Mật tông. Ai đó hỏi tôi tại sao tôi đã
chọn Kaveesha là người lãnh đạo nhóm Mật tông - chỉ phụ
nữ mới có thể là lãnh đạo nhóm Mật tông, điều đó rất khó
cho đàn ông. Vâng, đôi khi đàn ông cũng có thể làm điều đó,
nhưng thế thì anh ta sẽ phải trở thành rất, rất nữ tính. Phụ nữ
thì đã sẵn rồi, cô ấy đã có phẩm chất đó, phẩm chất yêu
thương, thân mến đó; cô ấy tự nhiên có chăm nom đó, tình
yêu đó, cảm giác đó về dịu dàng.
Saraha đã trở thành người theo mật tông dưới hướng dẫn
của người phụ nữ rèn tên này. Bây giờ anh ta không còn
thiền nữa. Ngày nọ anh ta đã bỏ tất cả Veda, kinh sách, tri
thức; bây giờ anh ta bỏ luôn cả thiền. Bây giờ tin đồn bắt đầu
lan truyền khắp nước: anh ta không còn thiền nữa. Anh ta ca
hát, tất nhiên, và nhảy múa, nhưng không thiền chút nào nữa.
Bây giờ ca hát là việc thiền của anh ta, bây giờ nhảy múa là
việc thiền của anh ta, bây giờ mở hội là toàn bộ kiểu sống
của anh ta.
Sống tại bãi hoả thiêu và mở hội! Sống nơi chỉ cái chết
xảy ra và sống một cách vui vẻ! Đây là cái đẹp của Mật tông:
nó gắn liền các cực đối lập, những điều trái ngược, những
điều mâu thuẫn. Nếu bạn tới bãi hoả thiêu, bạn sẽ cảm thấy
buồn; sẽ khó cho bạn được vui vẻ. Sẽ rất khó cho bạn ca hát
và nhảy múa nơi mọi người được đem đi thiêu, và nơi mọi
người kêu khóc. Và mọi ngày cái chết rồi cái chết… và ngày
và đêm, cái chết. Làm sao bạn sẽ vui vẻ được? Nhưng nếu
bạn không thể vui vẻ được ở đó, thế thì tất cả mọi điều bạn
nghĩ là niềm vui của mình chỉ là giả vờ. Nếu bạn có thể vui
vẻ ở đó, thế thì niềm vui đã thực sự xảy ra cho bạn. Bây giờ
nó là vô điều kiện. Bây giờ chẳng có gì khác biệt liệu cái
chết có xảy ra hay cuộc sống xảy ra, liệu ai đó được sinh ra
hay ai đó chết đi.
Saraha bắt đầu hát và nhảy múa. Anh ta không còn
nghiêm chỉnh nữa. Mật tông là không nghiêm chỉnh - Mật
tông là vui đùa. Vâng, nó chân thành, nhưng không nghiêm
chỉnh; nó là rất vui vẻ. Chơi đùa đi vào bản thể anh ta. Mật
tông là chơi đùa, bởi vì Mật tông là dạng tiến hoá cao của
tình yêu - tình yêu là chơi đùa.
Có những người không thích ngay cả tình yêu là chơi
đùa. Mahatma Gandhi nói: Làm tình chỉ khi bạn muốn sinh
sản. Thậm chí làm tình họ cũng đổi thành công việc - sinh
sản. Điều này xấu! Làm tình với người đàn bà của bạn chỉ
khi bạn muốn sinh sản - cô ấy là nhà máy sao? Sinh sản -
chính từ này là xấu. Tình yêu là trò vui! Làm tình với người
đàn bà của bạn khi bạn cảm thấy hạnh phúc, vui mừng, khi
bạn ở trên đỉnh thế giới. Chia sẻ năng lượng đó. Yêu người
đàn ông của bạn khi bạn có phẩm chất đó của điệu vũ và bài
ca và niềm vui - không phải để sinh sản! Từ sinh sản là tục
tĩu. Làm tình từ niềm vui, từ niềm vui thừa thãi. Cho khi bạn
có nó!
Chơi đùa đi vào trong bản thể anh ta. Người yêu bao giờ
cũng có tinh thần chơi đùa. Khoảnh khắc tinh thần chơi đùa
đó chết đi, bạn trở thành người chồng hay người vợ; thế thì
bạn không còn là người yêu nữa, thế thì bạn sinh sản. Và
khoảnh khắc bạn trở thành người chồng hay người vợ, cái gì
đó đẹp đẽ đã chết đi. Nó không còn sống động nữa, phần tinh
tuý không còn tuôn chảy nữa. Bây giờ nó chỉ là giả vờ, đạo
đức giả.
Chơi đùa đi vào bản thể anh ta, và qua chơi đùa mà tôn
giáo đích thực sinh ra. Cực lạc của anh ta mang tính tiêm
nhiễm tới mức mọi người bắt đầu tới xem anh ta nhảy múa
và ca hát. Và khi mọi người tới và xem, họ sẽ bắt đầu nhảy
múa, họ sẽ bắt đầu ca hát cùng với anh ta. Bãi hoả thiêu trở thành lễ
hội lớn. Vâng, thân thể vẫn được đem đến thiêu,
nhưng đáng đông ngày càng tụ tập nhiều quanh Saraha và
người phụ nữ rèn tên này, và niềm vui lớn đã được tạo ra tại
bãi hoả thiêu.
Và điều đó trở thành tiêm nhiễm đến mức những người
chưa bao giờ nghe nói gì về cực lạc cũng tới, nhảy múa và ca
hát, và rơi vào trong cực lạc, đi vào trong samadhi. Chính
rung động của anh ta, chính hiện diện của anh ta, đã trở
thành có hiệu lực đến mức nếu bạn tham dự với anh ta, sẽ
xảy ra… đỉnh cao tiếp xúc. Những người tới quanh anh ta -
anh ta say sưa tới mức trạng thái say sưa bên trong của anh ta
bắt đầu tràn ngập sang những người khác. Anh ta say đến
mức người khác cũng bắt đầu trở nên say và say hơn.
Nhưng thế thì điều không tránh khỏi… các brahmin và tu
sĩ và học giả và cái gọi là người tự cho là đúng đắn bắt đầu
nói xấu và phỉ báng anh ta - điều tôi gọi là không tránh khỏi.
Bất kì khi nào có một người như Saraha, các học giả đều sẽ
chống lại người đó, các tu sĩ sẽ chống lại người đó, và cái gọi
là những người đạo đức, nhà luân lí, người tự cho là đúng
đắn. Họ bắt đầu lan truyền những tin đồn hoàn toàn thành
kiến về anh ta.
Họ bắt đầu nói với mọi người. "Hắn ta đã sa ngã khỏi ân
huệ rồi - hắn ta là kẻ hư hỏng. Hắn ta không còn là một
brahmin nữa; hắn ta đã từ bỏ vô dục, hắn ta thậm chí không
còn là sư Phật giáo nữa. Hắn mê đắm trong những chuyện
đáng hổ thẹn với một mụ đàn bà đẳng cấp thấp kém và chạy
quanh như con chó điên theo đủ mọi hướng." Cực lạc của
anh ta chỉ giống như con chó điên đối với họ - điều đó tuỳ
thuộc vào cách bạn diễn giải. Anh ta đã nhảy múa khắp bãi
hoả thiêu. Anh ta điên - nhưng anh ta không phải là con chó
điên, anh ta là thượng đế điên! Điều đó tuỳ thuộc vào cách
bạn nhìn.
Nhà vua cũng được kể lại cho điều này - nhà vua lo âu
khi biết đích xác điều đã xảy ra. Ông ấy trở nên lo nghĩ…
ngày càng nhiều người bắt đầu tới anh ta. Họ biết anh ta, họ
biết rằng nhà vua bao giờ cũng kính trọng sâu sắc với
Saraha, rằng nhà vua muốn bổ nhiệm anh ta làm uỷ viên hội
đồng trong triều đình, nhưng Saraha lại đã từ bỏ thế giới này.
Nhà vua rất kính trọng về hiểu biết của anh ta, cho nên họ
bắt đầu tới nhà vua.
Nhà vua lo nghĩ. Ông ấy đã yêu mến chàng thanh niên
này và kính trọng anh ta nữa, và ông ấy bận tâm. Cho nên
ông ấy phái vài người tới thuyết phục Saraha và nói với anh
ta, "Quay lại con đường cũ của anh đi. Anh là một brahmin,
bố anh là một học giả lớn, bản thân anh cũng là một học giả
lớn - anh đang làm gì vậy? Anh đã đi lạc lối, quay về nhà đi;
ta vẫn còn đây. Quay về cung điện, là một phần của gia đình
ta. Điều này là không tốt."
Mọi người tới và Saraha hát một trăm sáu mươi vần thơ
cho những người đã tới để chuyển đổi anh ta. Một trăm sáu
mươi vần thơ ấy… và những người này bắt đầu nhảy múa và
họ chẳng bao giờ quay lại nữa!
Nhà vua lại càng lo nghĩ hơn. Vợ vua, hoàng hậu, bao
giờ cũng quan tâm tới chàng thanh niên này. Bà ta muốn
chàng thanh niên này lấy con gái mình, cho nên bà ta đã tới
đó. Và Saraha đã hát tám mươi vần thơ cho hoàng hậu… và
bà ấy cũng chẳng bao giờ quay về nữa.
Bây giờ nhà vua quá đỗi phân vân: Chuyện gì xảy ra ở
đó vậy? Thế là bản thân nhà vua cũng tới đó - và Saraha đã
hát bốn mươi vần thơ và nhà vua đã được chuyển đổi! Và nhà vua bắt
đầu nhảy múa tại bãi hoả thiêu như con chó
điên!
Cho nên đã có ba kinh sách hiện có với tên Saraha. Thứ
nhất, Bài ca nhân dân của Saraha - một trăm tám mươi vần
thơ; thứ hai, Bài ca hoàng hậu của Saraha - tám mươi vần
thơ; và thứ ba, Bài ca hoàng đế của Saraha, mà chúng ta sẽ
thiền về nó - bốn mươi vần thơ. Một trăm sáu mươi vần thơ
cho mọi người bởi vì hiểu biết của họ không lớn; tám mươi
cho hoàng hậu - bà ta có chút ít cao hơn, hiểu biết của bà ấy
có chút ít cao hơn; bốn mươi cho nhà vua bởi vì nhà vua
thực sự là con người của thông minh, của nhận biết, của hiểu
biết.
Bởi vì nhà vua đã được chuyển đổi, nên toàn thể đất
nước dần dần cũng được chuyển đổi. Và kinh sách cổ nói
rằng một thời tới khi cả nước đã trở thành trống rỗng. Trống
rỗng… đấy là lời của Phật tử. Nó có nghĩa là mọi người trở
thành không ai cả, họ làm mất đi trò bản ngã của mình. Mọi
người bắt đầu tận hưởng khoảnh khắc. Xô đẩy và hối hả, bạo
hành và cạnh tranh biến mất khỏi đất nước. Đất nước trở nên
im lặng. Nó trở thành trống rỗng… dường như chẳng có ai ở
đó, con người như biến khỏi đất nước. Điều thiêng liêng lớn
lao hạ xuống đất nước. Bốn mươi vần thơ này ở tại gốc rễ
của nó, chính cội nguồn của nó.
Bây giờ chúng ta đi vào cuộc hành hương vĩ đại: Bài ca
Hoàng đế của Saraha. Nó cũng còn được gọi là Bài ca về
Hành động con người - rất ngược đời, bởi vì nó chẳng liên
can gì tới hành động cả. Đó là lí do tại sao nó được gọi là Bài
ca về Hành động con người. Nó có cái gì đó liên quan tới
bản thể, nhưng khi bản thể được biến đổi, hành động được
biến đổi. Khi bạn được biến đổi, hành vi của bạn được biến
đổi - không có điều ngược lại. Không phải là trước hết bạn
thay đổi hành động của mình và thế rồi bản thể của bạn thay
đổi - không. Mật tông nói: Trước hết thay đổi bản thể của
bạn và thế thì hành động của bạn thay đổi một cách tự động,
theo cách riêng của nó. Trước hết đạt tới một loại tâm thức
khác, và điều đó sẽ được tiếp nối bởi một loại hành động
khác, tính cách, hành vi khác.
Mật tông tin vào bản thể, không tin vào hành động và
tính cách. Đó là lí do tại sao nó được gọi là Bài ca về Hành
động con người - bởi vì một khi bản thể được biến đổi, hành
động của bạn được biến đổi. Đó là cách duy nhất để thay đổi
hành động của bạn. Ai đã bao giờ có khả năng thay đổi hành
động của mình một cách trực tiếp? Bạn chỉ có thể giả vờ mà
thôi.
Nếu bạn có cơn giận trong mình và bạn muốn thay đổi
hành động của mình, bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ kìm nén cơn giận
và bạn sẽ giương ra bộ mặt giả; bạn sẽ phải đeo mặt nạ. Nếu
bạn có ham muốn dục trong mình, bạn sẽ làm gì để thay đổi
nó? Bạn có thể lấy lời nguyện về vô dục, về brachmacharya,
và bạn có thể giả vờ, nhưng sâu bên dưới núi lửa vẫn tiếp
tục. Bạn đang ngồi trên miệng núi lửa mà có thể bùng phát
bất kì khoảnh khắc nào. Bạn sẽ thường xuyên run rẩy,
thường xuyên sợ sệt, hoảng hốt.
Bạn không quan sát cái gọi là những người tôn giáo sao?
Họ bao giờ cũng sợ hãi - sợ địa ngục - và bao giờ cũng cố
gắng bằng cách nào đó để được vào cõi trời. Nhưng họ
không biết cõi trời là gì; họ chưa nếm trải nó chút nào. Nếu
bạn thay đổi tâm thức của mình, cõi trời tới trong bạn, không
phải là bạn đi lên cõi trời. Không ai đã từng bao giờ lên cõi
trời cả và không ai đã từng xuống địa ngục. Để điều này
được quyết định một lần cho tất cả: cõi trời tới với bạn, địa ngục
tới với bạn - điều đó tuỳ thuộc vào bạn. Bất kì cái gì
bạn kêu gọi, nó tới.
Nếu bản thể bạn thay đổi, bạn bỗng nhiên trở nên sẵn có
cho cõi trời - cõi trời hạ xuống bạn. Nếu bản thể bạn không
thay đổi, bạn trong xung đột, bạn đang bó buộc cái gì đó
không có đó. Bạn trở thành giả và giả và giả hơn, và bạn trở
thành hai người, bạn trở thành tinh thần phân liệt, chia chẻ…
Bạn biểu lộ cái gì đó, bạn là cái gì đó khác. Và thế rồi bạn
liên tục chơi trò trốn tìm với chính mình. Lo âu, khổ sở là tự
nhiên trong trạng thái như vậy - đó chính là địa ngục là gì.
Bây giờ là bài thơ:
Con cúi đầu trước Manjusri cao quí,
Con cúi đầu trước người đã Chinh phục cái hữu hạn.
Từ manjusri cần phải được hiểu. Manjusri là một trong
các đệ tử của Phật, nhưng ông ấy là một đệ tử rất hiếm hoi.
Phật có nhiều đệ tử hiếm hoi; theo những cách khác nhau họ
đều là hiếm hoi. Mahakashyapa là hiếm hoi bởi vì ông ấy có
thể hiểu được thông báo không chuyển giao trong lời… vân
vân. Manjusri là hiếm hoi bởi vì ông ấy có phẩm chất lớn lao
nhất của việc là một thầy.
Bất kì khi nào ai đó gặp quá nhiều vấn đề khó khăn, ai
đó là người có vấn đề, Phật gửi người đó tới Manjusri. Chỉ
nghe tên của Manjusri mọi người sẽ bắt đầu run rẩy. Ông ấy
thực sự là con người cứng rắn, ông ấy thực sự quyết liệt. Bất
kì khi nào ai đó được gửi tới Manjusri, các đệ tử sẽ nói,
"Người đó đi đời với lưỡi kiếm của Manjusri rồi." Điều đó
đã trở thành nổi tiếng trong nhiều thời đại - lưỡi kiếm của
Manjusri - bởi vì Manjusri quen chặt đầu trong một nhát
chém. Ông ấy không phải là người làm chậm, ông ấy sẽ đơn
giản chặt đầu trong một nhát chém. Từ bi của ông ấy lớn đến
mức ông ấy có thể tàn bạo thế.
Cho nên dần dần cái tên Manjusri đã trở thành cái tên
tiêu biểu - cái tên cho tất cả các thầy, bởi vì tất cả họ đều từ
bi và tất cả họ đều phải tàn bạo. Từ bi bởi vì họ sẽ cho sinh
thành con người mới; tàn bạo bởi vì họ sẽ phải phá huỷ và
đánh đổ cái cũ.
Cho nên khi Saraha cúi đầu trước khi bắt đầu bài ca của
mình, anh ta nói: Con cúi đầu trước Manjusri cao quí - thầy
của tất cả các thầy - Con cúi đầu trước người đã chinh phục
cái hữu hạn. Và thế rồi anh ta cúi đầu với Phật người đã
chinh phục cái hữu hạn, và người đã trở thành cái vô hạn.
Như nước bình lặng bị gió xô dậy lên,
Biến thành sóng và chặy lăn tăn,
Cho nên nhà vua nghĩ về Saraha
Theo nhiều cách, mặc dầu là một người.
Quán tưởng về cái hồ, cái hồ bình lặng, im lặng không
gợn sóng. Thế rồi có một cơn gió lớn thổi tới và nó bắt đầu
nô đùa trên mặt hồ, và hồ bị khuấy động, và cả nghìn lẻ một
gợn sóng và sóng dậy lên. Mới khoảnh khắc trước việc phản
xạ trăng tròn còn có đó trong hồ; bây giờ nó không còn có đó
nữa. Bây giờ mặt trăng vẫn được phản xạ, nhưng trong cả
nghìn lẻ một mảnh. Nó ở khắp hồ. Cả hồ thành mầu bạc vì
phản xạ này, nhưng bạn không thể bắt giữ được phản xạ thực
- trăng ở đâu, nó trông thế nào. Nó tất cả đều đã bị bóp méo.
Saraha nói đây là tình huống của tâm trí phàm tục, của
cái dối trá. Đây là khác biệt duy nhất giữa phật và không
phật. Vị phật là người mà gió không còn thổi nữa. Gió đó
được gọi là trishna - ham muốn.
Bạn có quan sát, có theo dõi không? - bất kì khi nào có
ham muốn, có cả nghìn lẻ một gợn sóng trong tim bạn; tâm
thức bạn bị khuấy động và sao lãng. Bất kì khi nào ham
muốn dừng lại, bạn thấy thoải mái, an bình với chính mình.
Cho nên ham muốn là gió bóp méo tâm trí. Và khi tâm
trí bị bóp méo, bạn không thể phản xạ được thực tại.
Như nước bình lặng bị gió xô dậy lên,
Biến thành sóng và chặy lăn tăn,
Cho nên nhà vua nghĩ về Saraha
Theo nhiều cách, mặc dầu là một người.
Saraha nói hai điều. Thứ nhất anh ta nói: Tâm trí bệ hạ bị
quấy rối bởi dư luận, biết bao nhiêu gió đã thổi trên bề mặt
của tâm trí bệ hạ. Bệ hạ sẽ không có khả năng thấy tôi, mặc
dầu tôi là một người - nhưng tâm trí bệ hạ đang phản xạ tôi
trong cả nghìn mảnh.
Điều này là đúng. Anh ta có thể thấy xuyên suốt vào nhà
vua. Nhà vua phân vân. Một mặt nhà vua kính trọng người
thanh niên này, mặt khác ông ấy bao giờ cũng tin cậy vào
người thanh niên này - ông ấy biết rằng anh ta không thể sai
được. Nhưng biết bao nhiêu người, biết bao nhiêu cái gọi là
người trung thực, đáng kính, giầu có, có học, tới ông ấy và
tất cả bọn họ đều báo cáo, "Anh ta đã đi sai, anh ta đã trở
thành gần điên rồi - anh ta là người cuồng dại, anh ta là kẻ
hư hỏng. Anh ta sống với một phụ nữ rèn tên thuộc đẳng cấp
thấp. Anh ta sống tại bãi hoả thiêu - đây không phải là cung
điện để sống! Anh ta đã quên tất cả các nghi lễ cổ, anh ta
không còn đọc Veda nữa, anh ta không còn tụng tên Thượng
đế nữa. Anh ta thậm chí còn nghe nói không thiền nữa. Và
anh ta mê đắm trong những thực hành kì lạ, xấu xí và đáng
xấu hổ."
Mật tông coi những người bị kìm nén dục rất nhiều là
đáng xấu hổ. Họ không thể hiểu được - bởi vì việc kìm nén
của họ mà họ không thể nào hiểu được điều đang xảy ra. Cho
nên tất cả những điều này giống như cơn gió lớn trong tâm
trí của nhà vua. Một phần của nhà vua yêu mến và kính
trọng; một phần của nhà vua lại trong hoài nghi sâu sắc.
Saraha nhìn thẳng và anh ta nói: Cho nên nhà vua nghĩ
về Saraha theo nhiều cách, mặc dầu là một người. Mặc dầu
Saraha là một người… ta chỉ giống như trăng tròn, nhưng hồ
rối loạn. Cho nên xin bệ hạ, nếu bệ hạ muốn hiểu ta, không
có cách nào hiểu ta một cách trực tiếp cả. Cách duy nhất để
hiểu ta là dừng cơn gió này lại, cơn gió vẫn đang thổi trên bề
mặt tâm trí bệ hạ. Xin để tâm thức bệ hạ được thoải mái…
thế rồi nhìn! Để tất cả những sóng này và những đợt sóng
cuộn này dừng lại, để tâm thức bệ hạ là cái ao bình lặng, và
thế rồi bệ hạ nhìn. Ta không thể thuyết phục được bệ hạ về
điều đang xảy ra chừng nào bệ hạ chưa có khả năng thấy nó.
Nó đang xảy ra, nó ở đây. Ta đang ở đây, đứng trước bệ hạ.
Ta là một người, nhưng ta có thể nhìn vào trong bệ hạ - bệ hạ
đang nhìn ta dường như ta là một nghìn người.
Với người ngu lác mắt,
Một ngọn đèn là hai,
Nơi cái thấy và người thấy không phải là hai,
A! tâm trí làm việc
Trên tính sự vật của cả hai.
Và thế rồi anh ta lấy điều tương tự, biểu dụ. Đầu tiên anh
ta nói, "Giống như hồ, bệ hạ đang trong rối loạn." Thế rồi
anh ta nói: Với người ngu lác mắt một ngọn đèn là hai -
người đó không thể thấy một, người đó thấy hai.
Tôi đã từng nghe…
Mulla Nasruddin đang dạy con trai mình cách là người
say. Sau khi uống vài cốc Mulla nói, "Bây giờ chúng ta đi.
Bao giờ con cũng phải nhớ, đây là qui tắc để dừng lại: khi
con bắt đầu thấy rằng một người trông giống như hai, thế thì
hãy về nhà - thế là đủ."
Một người trông như hai, nhưng đứa con hỏi, "Đâu? Một
người đó ở đâu?"
Mulla nói, "Nhìn kìa, có hai người ngồi ở cái bàn kia."
Và đứa con đáp, "Chẳng có ai cả!" Anh ta đã quá say rồi.
Nhớ lấy, khi bạn vô ý thức, mọi thứ không trông như
hiện thế. Khi bạn vô ý thức, bạn phóng chiếu. Đêm nay, nhìn
lên mặt trăng, bạn có thể ấn ngón tay vào mắt và bạn có thể
thấy hai mặt trăng. Và khi bạn thấy hai mặt trăng, rất khó mà
tin rằng có một trăng - bạn đang thấy hai. Nghĩ xem… Ai đó
được sinh ra với khiếm khuyết tự nhiên, mắt người đó có sức
ép đó làm cho một trông như hai; người đó bao giờ cũng sẽ
thấy hai vật. Bất kì khi nào bạn thấy một, người đó sẽ thấy
hai.
Cái nhìn bên trong của chúng ta bị che phủ bởi nhiều
thứ, cho nên chúng ta thấy mọi sự không có. Và khi chúng ta
thấy, làm sao chúng ta có thể tin rằng chúng không có?
Chúng ta phải tin cậy vào mắt mình, và mắt chúng ta có thể
bóp méo.
Với người ngu lác mắt,
Một ngọn đèn lại là hai,
Nơi cái thấy và người thấy không phải là hai,
Saraha nói với nhà vua: Nếu bệ hạ nghĩ ta là hai, thế thì
bệ hạ là vô ý thức, thế thì bệ hạ là kẻ ngu, thế thì bệ hạ say,
thế thì bệ hạ không biết cách nhìn. Nếu bệ hạ thực sự nhìn,
thế thì ta và bệ hạ là một, thế thì người thấy và cái được thấy
không phải là hai. Thế thì bệ hạ sẽ không thấy Saraha đang
nhảy múa ở đây - bệ hạ sẽ thấy bản thân mình đang nhảy
múa ở đây. Thế thì khi ta đi vào cực lạc, bệ hạ sẽ đi vào cực
lạc. Và đó sẽ là cách duy nhất để biết điều đã xảy ra cho
Saraha, không có cách khác. Điều gì đã xảy ra cho ta? Nếu
bệ hạ muốn biết, cách duy nhất là trở thành người tham dự
trong bản thể ta. Đừng là người ngắm nhìn. Đừng đứng sang
bên và chỉ trở thành khán giả. Bệ hạ sẽ phải tham gia vào
trong kinh nghiệm của ta; bệ hạ sẽ phải làm mất bản thân
mình một chút ít trong ta. Bệ hạ sẽ phải chờm lấp lên biên
giới của ta.
Đó là điều tính chất sannyas tất cả là gì. Bạn bắt đầu tới
gần hơn, bạn bắt đầu mất đi biên giới của mình trong tôi. Chỉ
thế thì một ngày nào đó, qua việc thực hành, khi bạn rơi vào
hoà hợp với tôi, cái gì đó sẽ được thấy, cái gì đó sẽ được
hiểu. Và bạn sẽ không có khả năng thuyết phục bất kì ai
khác, người chỉ là khán giả - bởi vì tầm nhìn của bạn sẽ khác.
Bạn đã tham dự, và người đó chỉ mới quan sát; các bạn sống
trong hai thế giới khác nhau.
Mặc dầu đèn trong nhà, đã được thắp sáng…
Nghe lời nói hay này của Saraha:
Mặc dầu đèn trong nhà đã được thắp sáng,
Người mù vẫn cứ sống trong bóng tối.
Mặc dầu tự phát là bao hàm tất cả và gần gũi,
Để bị đánh lừa thì điều đó bao giờ cũng ở xa xôi
Anh ta nói: Nhìn đi! Ta đã trở nên chứng ngộ. Mặc dầu
đèn trong nhà đã được thắp sáng… cốt lõi bên trong nhất của ta không
còn tối tăm nữa. Thấy đi! Có ánh sáng lớn
trong ta, linh hồn ta đã thức tỉnh. Ta không còn là Rahul cũ
nữa mà bệ hạ vẫn quen biết. Ta là Saraha; mũi tên của ta đã
đạt tới mục tiêu.
Mặc dầu đèn trong nhà đã được thắp sáng,
Người mù vẫn cứ sống trong bóng tối.
Nhưng ta có thể làm được gì? Saraha nói. Nếu ai đó mù,
cho dù khi đèn ngôi nhà được thắp sáng, người đó vẫn cứ
sống trong bóng tối. Không phải là đèn bị bỏ lỡ, nhưng mắt
người đó khép kín. Cho nên đừng nghe người mù! Chỉ mở
mắt ra và nhìn vào ta, thấy ta… người đang đứng trước bệ
hạ, người đang đối diện đây. Người mù sống trong bóng tối,
mặc dầu đèn nhà đã thắp sáng.
Mặc dầu tự phát là bao hàm tất cả và gần gũi…
Tôi cũng gần bạn thế… tự phát gần bạn thế, bạn đã có
thể chạm vào nó và ăn nó và uống nó. Bạn có thể nhảy múa
với tôi và bạn có thể đi vào trong cực lạc với tôi. Tôi ở gần
thế - bạn có thể không tìm thấy tính tự phát gần thế lần nữa
đâu!
Để bị đánh lừa thì điều đó bao giờ cũng ở xa xôi
Họ nói về samadhi, và họ đọc kinh của Patanjali; họ nói
về những điều lớn lao, nhưng bất kì khi nào điều lớn lao xảy
ra, họ chống lại nó.
Đây là cái gì đó rất kì lạ về con người. Con người là con
vật rất kì lạ. Bạn có thể ca ngợi Phật, nhưng nếu Phật tới và
chỉ đối diện với bạn, bạn sẽ không có khả năng ca ngợi ông
ấy chút nào - bạn có thể chống lại ông ấy, bạn có thể trở
thành kẻ thù. Tại sao? Khi bạn đọc sách về Phật, mọi thứ đều
tốt cả - sách trong tay bạn. Khi phải đương đầu với vị phật
sống, ông ấy không trong tay bạn - bạn rơi vào tay ông ấy.
Do đó mới có sợ, kháng cự; người ta muốn trốn thoát. Và
cách tốt nhất để trốn thoát là tự thuyết phục mình rằng ông
ấy sai. Và bạn có thể tìm ra cả nghìn lẻ một thứ trong vị phật
mà có thể có vẻ sai, bởi vì bạn lác mắt và bạn mù và tâm trí
bạn đang trong rối loạn. Bạn có thể phóng chiếu bất kì cái gì.
Bây giờ con người này đã đạt tới phật tính, và họ lại
đang nói về người phụ nữ đẳng cấp thấp. Họ đã không nhìn
vào trong thực tại của người phụ nữ này. Họ chỉ nghĩ rằng cô
ấy là một phụ nữ rèn tên, đẳng cấp thấp thế, sudra, tiện dân.
Làm sao một brahmin lại có thể chạm vào một phụ nữ tiện
dân được? Làm sao một brahmin lại có thể sống ở đó được?
Và họ đã nghe nói rằng người phụ nữ này nấu thức ăn cho
anh ta. Đây là tội lỗi lớn, đây là sa ngã lớn - một brahmin ăn
thức ăn do một sudra, một tiện dân, một phụ nữ đẳng cấp
thấp nấu sao?
Và tại sao một brahmin phải sống ở bãi hoả thiêu?
Brahmin chưa bao giờ sống ở đó cả. Họ sống trong đền đài,
họ sống trong cung điện. Sao ở bãi hoả thiêu? - nơi bẩn thỉu,
đầy sọ và xác chết khắp nơi. Điều này là lầm lạc! Nhưng họ
đã không nhìn vào sự kiện là chừng nào bạn chưa hiểu cái
chết thì bạn sẽ chẳng bao giờ có khả năng hiểu cuộc sống.
Khi bạn đã nhìn sâu vào trong cái chết và thấy rằng cuộc
sống không bao giờ chết, khi bạn đã nhìn, đã thấu sâu vào
trong cái chết và thấy rằng cuộc sống tiếp tục ngay cả sau cái
chết, rằng cái chết chẳng tạo nên khác biệt gì, rằng cái chết là
phi vật chất… Bạn không biết gì về cuộc sống cả - cuộc sống
là vĩnh hằng, vô thời gian. Cho nên chỉ thân thể chết, cho nên
chỉ người chết là chết; người sống vẫn tiếp tục.
Nhưng với điều này người ta phải đi vào trong thực
nghiệm sâu - họ sẽ không nhìn vào điều đó. Bây giờ họ đã
nghe nói rằng anh ta đang đi vào trong những công phu kì lạ.
Họ phải đã xì xào và phóng đại; mọi sự phải đã bắt nguồn từ
bàn tay họ. Mọi người cứ nhân mãi lên những lời bàn tán. Và
có những công phu Mật tông mà có thể bị bàn tán tới. Trong
Mật tông đàn ông ngồi ngay trước đàn bà, đàn bà trần
truồng, và người đó quan sát cô ấy sâu sắc thế, để nhìn cô ấy
thấu đáo đến mức tất cả mọi ham muốn nhìn phụ nữ trần
truồng biến mất. Thế thì người đàn ông đó được tự do với
hình dạng. Bây giờ đây là một kĩ thuật bí mật lớn lao - bằng
không thì bạn cứ liên tục thấy cô ấy trong tâm trí mình. Mỗi
phụ nữ đi ngang qua trên đường, bạn lại muốn cởi quần áo
cô ấy ra - điều đó có đó.
Bây giờ bỗng nhiên bạn thấy Saraha ngồi trước một phụ
nữ trần truồng - bạn sẽ diễn giải thế nào? Bạn sẽ diễn giải
theo bản thân mình. Bạn sẽ nói, "Thế cũng được, đấy là điều
chúng ta bao giờ cũng muốn làm thì anh ta đang làm, cho
nên chúng ta tốt hơn anh ta. Ít nhất chúng ta cũng không làm
điều đó. Tất nhiên đôi khi chúng ta có hình dung ra, nhưng
đấy chỉ là trong ý nghĩ, không trong việc làm. Anh ta đã sa
ngã." Và bạn sẽ không bỏ lỡ cơ hội này.
Nhưng thực sự anh ta đang làm gì? Đấy là một bí mật
khoa học. Bằng việc quan sát hàng tháng với nhau… người
mật tông sẽ ngắm nhìn người phụ nữ, thiền về thân thể cô ấy,
thiền về cái đẹp của cô ấy; sẽ nhìn vào mọi thứ, bất kì cái gì
người đó muốn nhìn vào. Vú có hấp dẫn nào đó? - anh ta sẽ
nhìn và thiền về vú. Anh ta phải gạt bỏ hình dạng, và cách
duy nhất để gạt bỏ hình dạng là biết nó sâu sắc đến mức nó
không còn hấp dẫn gì nữa.
Bây giờ cái gì đó đối lập lại đang xảy ra từ cái mà những
người xì xào nói tới. Anh ta đang đi ra ngoài. Chẳng bao giờ
anh ta còn muốn cởi quần áo phụ nữ nữa, thậm chí cả trong
tâm trí, thậm chí cả trong mơ: ám ảnh đó sẽ không có đó.
Nhưng đám đông, quần chúng, có ý tưởng riêng của mình.
Dốt nát, vô nhận biết, họ cứ nói về mọi điều.
Mặc dầu tự phát là bao hàm tất cả và gần gũi,
Để bị đánh lừa thì điều đó bao giờ cũng ở xa xôi
Mặc dầu có thể có nhiều dòng sông, chúng là một trong
biển cả.
Mặc dầu có thể có nhiều điều dối trá, một chân lí sẽ chinh
phục tất cả.
Khi một mặt trời xuất hiện, bóng tối,
dù dầy đặc đến đâu, sẽ tan biến.
Và Saraha nói: Nhìn ta đây - mặt trời đã mọc. Cho nên ta
biết, dù bóng tối của bệ hạ dầy đặc đến đâu, nó cũng sẽ tan
biến. Nhìn vào ta - chân lí được sinh ra trong ta! Bệ hạ có thể
đã nghe thấy hàng nghìn lời dối trá về ta, nhưng một chân lí
sẽ chinh phục tất cả chúng.
Mặc dầu có thể có nhiều dòng sông, chúng là một trong
biển cả.
Chỉ lại gần ta. Để cho dòng sông của bệ hạ rơi vào trong
đại dương của ta, và bệ hạ sẽ có hương vị của ta.
Mặc dầu có thể có nhiều điều dối trá, một chân lí sẽ chinh
phục tất cả.
Chân lí có một. Chỉ dối trá mới có nhiều, chỉ dối trá mới
có thể có nhiều - chân lí không thể có nhiều được. Mạnh khoẻ có một,
bệnh tật có nhiều. Một mạnh khoẻ chinh phục
tất cả mọi bệnh tật, và một chân lí chinh phục tất cả mọi dối
trá.
Khi một mặt trời xuất hiện, bóng tối,
dù dầy đặc đến đâu, sẽ tan biến.
Trong bốn câu thơ này, Saraha đã mời nhà vua đi vào
trong bản thể bên trong của mình, anh ta đã mở trái tim
mình. Và anh ta nói: Ta không ở đây để thuyết phục bệ hạ về
mặt logic, ta ở đây để thuyết phục bệ hạ về mặt tồn tại. Ta sẽ
không đưa ra bất kì bằng chứng nào và ta sẽ không nói điều
gì để bảo vệ cho mình. Trái tim đang mở ra - bệ hạ bước vào
đi, bệ hạ đi vào đi, bệ hạ thấy điều đã xảy ra… tính tự phát
gần thế, Thượng đế gần thế, chân lí gần thế. Mặt trời đã mọc,
mở mắt ra bệ hạ!
Nhớ lấy, nhà huyền môn không có chứng minh.
Người đó không thể có bất kì chứng minh nào bởi chính
bản chất của mọi thứ.
Người đó là chứng minh duy nhất… cho nên người đó
có thể để lộ trái tim mình cho bạn.
Những vần thơ này, những bài ca này của Saraha, phải
được thiền sâu sắc. Mỗi bài ca đều có thể trở thành việc mở
ra của một đoá hoa trong trái tim bạn. Tôi hi vọng bốn mươi
vần thơ này sẽ trở thành bốn mươi đoá hoa trong bản thể
bạn, như chúng đã trở thành trong bản thể nhà vua. Nhà vua
đã được giải thoát - cho nên bạn cũng có thể. Saraha đã
xuyên thấu vào mục tiêu. Bạn cũng có thể xuyên thấu vào
mục tiêu. Bạn cũng có thể trở thành một Saraha - một người
có mũi tên được bắn đi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét